Ke Au Okoa, Volume VI, Number 1, 21 April 1870 — Untitled [ARTICLE]

Ma ka po Poakahi iho oei, ua haawi ae la o Mr. W. Montgoaiery i ksna heluhelu paanaau me na leo pahee kuolo, maloko o ka Haie Hookolokolo ma Honolulu nei, a o na pomaikai, a me na loaa a pau o ia po, ua haawi ae oia no na " Ahahui Kohua aloha Amerika," a me ka " Ahahui manawalea o Sana Geoki." No ka haia. —Akaaka paha oukou e " Kahuoi" ma ke heluhelu iho ika mea a kekahi haole i hoike ai imna o ka " Ahahui Scientific o Amerifca." Penei kaoa hoike ana: Lawe mai na kamaaina o ka Hema i kekahi mau hua mai ke kumu maia kahiko mai, a kanu iho la ma ka lepo ae one ma-u ma ke kapa o kekahi muliwai, a ioko paha ; o ko lakou kopu koke ae la no ia me ka hikiwawe loa, a i ka pau ana o na mahina he umi, ohi ia na hua mua, he ano liilii nae na maia, aohe no hoi he nui oka ahoi; aka, i ka hua alua ana mai i kekahi makahiki, oi aku no ka nui o ka ahui, e loaa ana na paona he kanaono aoi aku i kekahi ahoi hookahi wale no. Ma ka Hema no hoi, he mea mau fee oki ia iloko o ka wa aole i pala, o paluhe auanei iluna oke kumu, a hapa no ko lakou 000 ke waiho loa ia pela a p&la." 0 oukou a o kakon ka poe i ike nui i ke ano o ke kanu ana, ka hna ana, ame ka pala ana o ka maia, na kakou a pau e henehene aku, a e kapa i keia mau olelo malnna ae he hoopunipuni maoli. Aole eloa hua aua o ka maia, | » ekolu paha ; aole no hoi i kanu ia me kona hua, aka, me kona kino maoli no,i kapaiahe pohuli e kakou, aole no hoi e pau ana ka ono o ka maia ke waihoia i ke kumu a pala. No ke kanalua ia o keia man hoike ana a ua haole nei e ua ahahui la, aia a hookolo loa mai lakoo i ka ninau ana ia Kauka Hilabarani. 0 kona hoike ana ka makou i mahalo ai. 6. K *

I ka Poaono ibo nei o kela mai o k& Moi maluna o kona moku, kekuna Pauahi. Ikawa i hookokoke raai ai moko mawaho aku o ka nuku'o Maraala, ua haawi aloha mai ia oa pu leo nui o Puowina, a pela hoi ue na moku manuwa Donau a me ke Jamestoicn ehu ana iloko oke awaf. Ua oluolu maikai oo ke ola o ka Moi. s»

Ka'mokumaho Idaho.—l ka auina Pffaliraa iho nei, ku mai la ka inokumahu lāam. he 11 la mai Eapalakiko mai, mc na kaikahi, a me ka ukana mai ia awa mat Ma keia anina la e haalele mai ai oia. j • r_ Ua ike iho M4Kou mawaena o na pole eepakeke oka mokuahi Wonga Wonga, ia Mr. Gray ; ka Luna Nana o ka Oihaoa letao na panalaau Auseteralia. £ holo ana palakiko, a mailaila loa aku i O kana hana e holo nei oo ke Kakakuka pn ana no na mea e pili ana i ka laweia anao na eke leta e keia mau laina mokuahi hou. He haole puukani keaka nika.—Ma ke' ; kn ana mai uei o ka mokumahu Wonga Wo%ga, i hiki mai ai o Mr. J. E. Telu, kekahi, oaol&; kaulana o Auseteralia, i ke akamai hiagfc.i keaka nika, a e noho ana oia ia nei a JSala kekahi mahina, e kali ana no ke ku hon ana mai o ka lāaho ; a iloko o kona noho ana ia nei, e ha3wi ana oia he mau himeni keaka nika imua o ka lehulehn, no kekahi mau po Nani ea limalima a.va !—Ua komo kolohe ia kahi o ka Rev. L. Kamika, a ua lawe aihue !a mai laila aku na dala he haneii a nfe ka iwakalua ($120) a pela hoi me kabi o Kauka 6. P. Judd, a ua lawe ia mai laila aku na dala he $20. Aole i loaa ka mea aihue, a i ka manao wale ia, oa puhalahiu aku ka aihue mai nei aku, a eia paha i kdcahi wahi o ko kakou nei mau hono. "

Ua lono mai makon, he halawai ma J[aiIna, Hawaii, i ka Poalua, Aperila 12, no ka ' hoomanao ana i ka la i ku mai ai na lGsionari mua i Hawaii nei, iloko o keia man - makahiki he kanalima i bala ae nei. Oia ioi i kala 12 o Aperila, 1820. Aole nae i Ūoaa mai ia inakou ka lono, no na mea i hana ia iloko o ua la nei i hoomanaoia ai e na knpa o Kailua. : Makai Pake :—Ma keia mau la iho n|i ua ike aku makou he makai Pake kekahi iwaena o ko ke kulanakauhale nei maa makaiO ke koho ana i makai o keia ano, he mea no paha ia i noonoo akahele ia, oiai aia iwaena o na pake e noho nei me makon, he nui na hewa malu i hanaia e lakon, e lik'e la me na piliwaiwai ana, na kuai malu ana i na wai ona ame kekahi mau mea e ae. Ao ka pake paha ka mea i oi aku ke kamaaina i ke ano oka noho ana oko lakou lahai. .-■>

¥,h. Rti6"ih'fiT*fts. uā'paupili mai o Lele, ke hookakauha la na lima o ka Anela Luku maluna o kekahi o na hoakanaka o ua aina lepo ula nei. Mailoko aku o kekahi hale hookahi, ua ohi aku ka make i ka hapa nui aole i emi iho oialalo oba awaln kanaka, a bookoe ia iho la elua wale no ; a mailoko aku hoi o kekahi hale ua make na mea eha a koe elua. Akahi no a hookakonakona iho ma Lahaina kela ono mai nana i holapu iho i ko Hamakua Maui, Makōwao a me Wailuku.

Hoao hou e HOOPAt7 i ka nani :—Ma ka auwiua la pule o kela Sabati i haia, uaike ia kekahi ahi i manaoia e pnhi i ka halekula o Lahainaluna. Ma ka aoao mauka oua hale kula nei ua ioaa kekahi pou papa, me la nupepa ekolu, o kekahi o lakou i hoopuluia me ka uila honua, ahe puu ahi-koe kekahi. O na nupepa ; no kekahi no ia o na keena o na keiki kula, aiea, ua haule pu nae ka noii pono ana i ka mea nßna i hana i aa kolohe nei. Ua ano hookahaha ia na haamana no keia kolohe, a o na kuma hoi, aobe lakoa i moeuhane mua no na ino e ili mai ana ma keia eno, aole hoi he mau kne ino i hanaia mawaena o lakou a me na haumana.

No NA APANA DAtA IWAENA 0 KAKOU.—O fce dala Farani elima frauc, ua like kona kanmaha me na hapaloa daia Amerika elua, na like pu hoi ia me na dime he umi. oke dala Mesiko hookahi, ua like ia me ke dala Farani hookahi ame ewala keneta ken. Aole i like na hapawalu Pelekane eiwa me na ditne he nmi, a me ka alima franc dala Farani. Nolaila, eiwa hapawalu Pelekane a me nmi huna, alaila, like me nadime he umi, ame ke dala Farani hookahi. oka mea e wawahi ana i ke dala Farani hookahi, a i na hapalua Amerika elua, me na hapawaln Pelekane ewalu, na poho ia i hookahi hapawalu Pelekane amo na hnnahe nmi. Ua hoike makon i keia, i mea e ike ai ko makou poe helnhelu, i kekahi man pnka liilii e poho nei ko lakou mau keneta, mai ko lakou mau pakeke aku me ke ano hoohnoi ole.

Ka moku Donaū :—lloko o keia. pule, a i ole ia i oa la oiun ae paha o keia hebedoma ae, o haalele mai ai ka moku Donau i ko kakoa mau ae kai, a holo aku i Amerika Hema. Aha ibo oei mahina o kona ka ana ia nei e kapili ai i kona mau wahi i hoopoino ia, a na ane hookamaaina loa mai kona maa alii moku a me na luina i ko kakou mau kaiaulu nei, a o kona huli hoi .ana'ku, aole no auanei e hoonele ia na aloha pumehana ana no lakou. Ma ka Poalua iho nei ua kai huakai aku na poe Katolika (i alokai ia oka Rey. Heremana.) ilona o na moku manuwa Auseturia uei, me na wahi makana iki mi ko lakou mnu lima. Ua hookipa maikai ia akn lakou e ke kapena a me na'lii moku, me ka hoikeike ia o na wahi a pan o ka moku ia lakou.

Bele nei rau ahi Ma ke ahiahi Poaono iho'nei o kela pule, ua kani ae ka bele nui" pau-ahi o Honolulu nei no ka manawa mua. E hoao ana i kona kani ana, a me na rula o kahi nona ke ahi i a ai. • ! Wi ,o Kona :—Ua lono hou mai makou no ka wi a me ka la o Kona Hawaii, nolaila, ua' laulele aku lakou i ka hoi, a me na mea ai o ke kualiiwi, i hoohala ko-nahala no ka la makaponiuniu ni ole. j Ka *oku kona Ane :—Ū.a aaeane ae nei e paa loa ka moku kuna i ka hana ia, a e ! hoomaka koke ana no oia i ka hoioholo pili I aina ana malalo o kona kapena kahiko Capt

Babcock. He holohikiwawe ana :—Ma keia holo' hope ana mai nei a ka moku kuna Pauahi, he eono-wale no hora o kona holo ana mai Molokai mai ku iho nei ia nei. 0 keia ka holo hikiwawe ana i oi ole ae ai kekahi moku e ae mamua ona, wahi a kekahi poe. Ma ka Poaha iho nei o kela pule ka hele ike ana'ku o ka Mea Haaohano ke Kiaaina o Oaha, iluna o ka moku manuwa' Attsetffria ; ' Donau, a me ka manuwa Amerika JamesUnm, a ua hookipa ia aka me ka haawiia ana mai o na pu aioha man, e like me kona kulana. Ke kcna Waiola :—0 keia moku hou i kapiliia iho nei e Mr. Emese ma, ua lilo ae nei ia Jas. J Dowsett (Kimo elekane) a e hoolilo ia ana oia i moku holoholo pili aina. Ma ka Poaono o kela pule iho nei kona hoao ia aua, a ua ike ia kona ano pahia olalo i ka ili-kai. Ua hiei ae la o Kev. Dr. Damon, a me kona wahine i Nu loke iloko iho nei o ka malama o Maraki. Ua hoi mai la oia i Amerika mai kana huakai hele makaikai ana i ko Europa. E haalele koke iho ana no iaua ia Nu loka no Na Enelani.

Ka mokū Papapa :—Aia ma ka aoao komohana hema aku o Niihau e kokoke ana i ka mokupuni uuku o "kawaiaka paoo," kekahi mokupuni auku i paa ole kona kii iloko oka palapala aiou. Aia oia ma Latitu Akau 21 ° 27'Lonitu komohana, 161 ® ,19' ma ka aoao komohana hema komohaua ae mai Kaula aku, he 40 mile mailaila aku ; a he 55 mile mai Niihan aku, a he 190 hoi miie mai Honolulu nei aku. Ua ike ia ua puu pohaku nei e Capt. Pohaku o ke kialua birigi Kamehameha V-—.Ua like kona ano me he opuu kopaa keokeo 'la, he aneane e alua haneri kona kiekie mai ka ili ae o ke kai, a ua pii kuoho ae no ia mailoko ae o ka hohonu lipolipo oka moana. Ua kapa kahiko ia no ia wahi ailana e ko Hawaii nei o " ka moku Papapa," . . .