Ke Au Okoa, Volume VI, Number 22, 15 September 1870 — NU HOU O NA AINA E. KE KAUA NUI MA EUROPA! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NU HOU O NA AINA E.

KE KAUA NUI MA EUROPA!

He hoonUakaua koikoi hou ma Kahi Y e kou.oke ana i Vcraduna,

' . Ke Kenela Bazaine ua hoopili pu ia'kn maI lalo o ka maln o na pa o Meza.

i, i Ua lonoia ha iiookuemi hopeia ana o MeMahona.

JiV Ua loohia na puali koa i ka fiva Typhns.

īf He helnna noi ko na Pio Farani ma ke Kula- ■ nakanhale o Berelina.

IT Ke maa la no ka hele ana imaa i Pārisa ona Koa I Perasia—He 220,000 ko lakoa nni.

II Ke manao la tia Napepa Fartsa e biki aka aoa na Puali IPerasia i Parisa iloko o na la 6 a mamoa ac paha.

[! Ala ka Emepera NapoUona ma Ketela.

I Ua pili pu o MeMahona ma ka Palena o ' ? Belegiuma. •'l

' Ua eha o Kenela Fossard me Bourbaki | o ka aoao Faraui.

!I ka aaina la Ponlu:tino »ei, kn mai la ka moku Annie W. Wcston, he 14 la mai Kapa- | lakiko mai. Ua loaa raai ma ona la he mao wahi nupepa kakaikahi loa, me na louo o ke kahna kaua, a hiki i ka la 29 o Aogate iliu i' uei; ama ua lono hou i lima mai, ua kaulaiia lioa ia mai no ka Per»sia i ka lanakila ma na hana ona hoouka aūa. Me he me» la, he aiea ua heomaopopo ia, ua hoopaniia o Kenela,Bazaine a ua panikn ia aku oia iloko o ke kalanakaohale o Mt*za; a o kalana mau ] kamailio ana me MeMahona e hnipu mai ' laun ma ka hoouka like ana ako i' ka poe enemi, ua hnohokaia ia mau ano hoonohnnoho ana a laua; a ua okiia a kaawale e ka ēnemi kekahi mai ka hui ana me kekahi. t7a lono wawa ia nohoi, ua makemnke nui ka, ka Hooilina Moi e hoonou aku i kona mau koa imua a komo wale iloko o Pariaa. ' Aka, he mea pono loa no ia i« ke akahele I ana ika hele ana imua me ka nana ana mai I * ia hope aku oei ; a nolaila, ua hoohnli hou l ae oia i kona laina oka maki ana. He mea kupono ole ia ia ka maki ana imua memuli anei o MeMahooa o hoouka kaua aka mahope j o kon» mau koluma. Eia aia lalo iho nei na lono telegarama ■ loaa mai, a peoei no ia < Alona, Aug. 28— ie kaua no kai keia Ia a po ma kahi knlaaakauhale o Duna, mawaena o Stenay ame Cerkuna. Ua hoomaui» ke kipu ana mai kakahiaka a po. A"le nae . i loaa mai na mea nui e pili ana no ua hoouka kaua la. 6erusela, Aug.—Da maopopo aia o Eenela Bazaine o ka poe Farani malalo o oa malu pa o Meza. Ua hoike mai ka poe koa Perusia, ke laho weliweli la ka fiva Tt/phus mawaena o na | puali koa oloko o Meza, a aole paha e loihi ' ko lakou pale aoa mai. Ladana, Aug. 29.—Ua ku mai ke kahi manuwa Farani ia oei ; a ua haawi ia aku ka olelo kauoha e haalele mai i keia awa. Aia ka Emepera Napoliana ma Retela, he wahi kuianakauhale, he 25 mile ma ka aksu* aku o Chalona. Aia o MeMahona ma kahi e kokoke ana i Stenay. Ua nlonolono wale ia, ua hoopaoia ka noho kenela aoa o Steinmetz maluna o kekahi rnahele koa o Perusia, no ka nui o ka poe i make 0 kona mau puali ; a ua hoohui ia aku kona poe koa malalo oko ka Hooilina Moi. Aka, ōia mau lono he wahahee wale no. Ua hoea mai ka poe Perusta ma Suippesa, be 14 mile ma ka akau aku o Ohalona. He kanaono tausani poe koa : haalele iho ia P«irisa, aaa hele aku imua e huipu aku me Kenela MeMahona ma ke kahua k#ua. Ke haalele awiwi la ka poe Amerika ia ParrsB, a o na hotele a pau o ke kulanakauhale, ua paa ika haalele ka poe nana e noho. j 0 na halealii a pau o Farani, e hooliloia aoa lakou i mau halemai no ka poe eha ma ke kaua. Pariaa, Aag 29—He mau lono pili aupuni keia malalo nei, penei :— " Ua ike ia aku ka poe Perusia malaloo k) Hoilina Moi e hele ona i Suippe." " Ua haalele ka poe Geremania ma Aube, 1 ko lakou wabi hoomoana, a ke hele la i Se- ; mmesy." " Ua'hala ae maloko mai o Ohalona he iwakalua tauß»ni koa kaua lio Perusia, a e hele ana i Eperoay." "Ke mau la no o Plaabourg a me Strasbourg." Berelina, Aug 29—0 ka poe paahao i lawe pio ia ma oa kaua hope loa, ua lehulehu ' launa ole lakou, a ua piha pu na papu a. bu mawaho. Ke mau nei no ka lawe ia ana mai o ka poe pio, a ke kukulu ia nei he mau wabi hoomoaoa ma Wittenberg a ms kekahi mau wahi e ae i mea e hookipa mai ai ia lakou. Lndana, Aug. 29 —Aia he 10,000 poe kauwa a me 5,000 koa, ua paa lakou i ke pani ia aleu maloko o Meza.

Ai» i ka poe Pcrusiu o Al.iee hema a pau. E hni ana keknhi lon<> telegaramß o Berelina i ka nupepa Manaiea o Lieinna, ke hele ala imna i Pitrisa, ka pne puhiahi koa Perusia. i hiUi ak'i ko lakou mau puipui kupooo ana i kn 220 000. Un nki iho lakou i ke alahao m« Connril<i a me Jrir.inavila. D-> niha pu kn B-is de Boul<>ne o Pnrīsi i na hnloholona bipi, i men ai ke hiki mai ka m«naw;i e hoouka ia mai ai o ua kulanakaahule la. Ui boopnka ae o Kenela Trr>chu he olelo knahsi)n, e knuokn ann i nn mnlihini a me nn knpa o n» «ina e kana nei me Far»ni, e haalele mai ia PHrisa i loho o na la eknlu, Ladan», A"g. 29—Ua nlono ia mai ua "hooknemi hope ia o MeMahona e ka Hooilina Moi r> Perusia ma kekahi hoouka knua nui ana. i hoomaka ia ma ke ahiahi la ti. E h«i nna na palipala hope loa, aole i maopnpo k« anao e hee ai o ke kana ; a ke mnu la no ka hoouka ana o ka kaua mawiena o K*levila a me Ardena E hai ana ka nupena Manawa he mea kupono loa e hoopakMe ia o Pitrisa, aka. o ka hoonpe ana i kahi noho paa o ke Aopuni, aohe knpono. U» hoopnka ae « Thiers. kpkahi o na knhina, aole e komo mai ana o P<*josia iloko o Parisa a ina paha lakoo e komo mai ana, aole e liuliu ana ko lakon noho ana maloko olaila. Uh ike ia kekahi ohumu Repubalikana ma Gere r T>«nia Hema. Na Bisimaka, ke Knhiaa nui o Perusia i haawi i ka olelo kauoha,. e nee koke imua i Parisa ka punli kau» Perusia. Ua ae no ka Moi, eo n« KeneU kai kue ikaika, a hiki wale i ka manawa i hookuemi hope ia akn o MeMahonn. Ua noi aku na E'ele Rusia a me k.i F«rani e noho ana ma na alo alii knhio m ii ke kokua ana mai i ke kaua, e hoomaa mai i ka noho ann o ka mooalii o F«rani. Parisa. Aog 27—E hai «na ka nupepa Moniteur o keia kaknhinka. oiai, <> na hoouka an* mai a MeMahnna me Baz<<ine maluna o ka poe Pernsis e kokok" ana i Meza, e hoopanee ia ana no ka la hookahi a elua paha, nolaila, ua akea ke ala e he'e ai i Parisa. Ua manao ia eono la hele mau a na koa Perusia, nlaila, hiki mai i Parisa nei ; a malia paha, e hiki koke mai ana lakou mamu» ae. He mea kupono ole keia ke huna ia. Ke hoomakaukau man ia nei no na mea e hiki ai ke pale oko i ka hoouka ia aoa mai o Parisa ; e makaukau oo makou. Ua hilinai makou ma ka aa nloha aina o ko maknu mau makaainana a me ka wa e hiki mai ana o Farani. Ua honluuln ke Kuhina o ka Oihana Mahiai i na ai » kela ano keia ano maloko o Parisa, e kupono ai no na kanaka maloko olaila i na malama ekolu. AHona ma Berusela, A»g 29.—Ke boooe«nee i>iai. la ka poe Perusia e booukaraoßo mai ia MeMahona, e like me ka Inkou hana ana aku ia B«zaina. O keia iho la ke kulana o iia punli kana a i elua. O MeMahona e like me ka'u i hai aku ai, ua paa iaia kekahi wahi mai R, lela a Sena, e hilioai ana malu. naoSedina a me M >ntmede. me ka paleoa o mahope mai o kona kua. 0 ka poe Perusia e lalelale ana ka hele ana imua i Parisa, ua hoohuli bou ae lakou i ko lakon bele ana mai ke komohaoa a ke bele ia i ka akau. O ko lakoo mau punli e hoopuni ana ia Trayes, ke hele la i Rumily ; o ka poe hoi ina Ohalona ke huli la i Suippe, a o ka poe mawaena o Stena a me B->renese ke huli lai Retele m» Grandpre a me B»uziera aka, oia; noi, aia he puali ikaika ma Duna, e kiai mai la i ka eheu komohana o ko MeMahona man puali ma Steoay. la manawa no nae aia kekahi mau kolamn koa Perusia iksika ke hele mai la mai Lnnevile a me J->inevile i St. D:ziera, kahi hoo" moana nni o ka Moi (Uilama) inehinei. O lea manao i hoomaopopoia o ka poe Perusia u ka hoopoino aku ia MeMahona, e like me ka lakou i hana aUu ai in B*zaine ; alaila, ke holopono la mea, o ko lakou huli aku no ia i ke kulanakauhale o Pansa. Mamua ae o ka hala ana o na la he lehnlehu wale, e hoouka ia ana he kaua hahana nui mawaena o Retele a me Mont mede. Mai manaoio ia kekahi palapala mai Betele mai o keia kakahiaka. ua hni ae na pual i o MeMahona me ko Bazaine. Ladana, Aog. 29.—E hoike ana na lono mai ke kahua kaua mai, aia ko ka £mepera wahi hoomoaoa ma Vouziera. Ua manaoia e nee aku ana ka Hooilina Moi i ka akau, a e hoonka aku ana oia ia MeMahona, ma ke komohana o Rheims a me Gpernay. Ua oleloia, o na koa Farani mua i neen aku ua hoohoka aka lakoo i ka poe Perasia ma Attigny, he mau mile kakaikahi ma fce komohana akau aka o Vonziera. Ua ulonoia mai, aia o MeMahona ma ka ululaan o Ardeos, a o Baz»ino aia mawaena o Meza a me Etaina. E hai ana kekahi palapala hope mai, aia o Kenela Steiiimetz ke nhai ia ia MeMahona ma ka akau aku, i kumu e hoopilikia ole mai ai oia i na poali koa e hoopnni ana ia Meza. E hai ana leekahi palapala mai Parisa ae, no ka hoomakunkaukao ana oia kulnoaknuhale i na mea e pale mai &i, penei : " Eia maloko nei o Panaa i keia manawa, he elua haneri taosaDi koa a maikai kupono, a mo kekahi niau laneani koa hou e hiki mau mai nei. Ua hiki mai, mai Laiana mai he pnali koa hou. Ke hele mai la na makai koa, na makai a me ua kanaka paahana, a me na kanaka o na Hale Dute, a me na poe a pau e kokuu mai ana ma ke pale ana aka i ka enemi. Ua hoouohoia ma na papn he nmiku-

maluu tausaui pt>e ki pu kuuialii, a ua iioobnona ke kulanakanhale i ka poe koa." Ua loaa mai kekahi lono mai B.ir-le-duc mai u'i ka Perosia, aia no ka Emepera ua pa;i iloko oke kiilnnBl<auhale o Metz. No ka ike'ole i» o kahi o ua Emepera Nap.ilinna nei i noho ai, noloila, ua maoaoio ia keia I«>no ana. L:idsna, Aug 29—Eia malalo iho nei ke ano nui o ba Imlouiua ana o_ na puali koa Ger<Mninia mai ka hoomaka ana uiai o ko laknn komo ana aku iloko o Farani. Mahupe iho o ka hookuiia ana mai i hoouka i'» e ka poe kna Farani o ka laina muo, niA kahi l;oknke i Sa;irbrucken ma ka la 6 o Angate. a i uhaiis inai e ka hoopnehu liilii ia aua o ka pnali o MeMahona, ua emi akn ke kiuo holnokoa o ka pnali koa Farani ma ka laina o Mo3elle, na Papn o Thionavile a me Metz, na paku alai o Veredun» ; a i hooikaika wale ia mai no ko lakou knlana hon e na lako knpouo ana o ko lakou kulana a ine ka ai. oka hoonka poloiei ana mai, he niea pohihihi no, u nolaila, ua hele aku ka pnali kaua Grcreiii»iiia ma ka hema o Metz i M"Selle, e kaa aku ai maluna aku o ke kula* nakauhale, a ike ia aku na neen a me na haua aua a ka poe enemi. N > ia oi.u hoo kiao pnipui nui « na koa o na aōan a i elna, oia ka mea nana i kono mai e hana me ka makanla loa Oka Pu»li Mu -i ma ka aoao mai o ka laine o ka enemi, n ua {joo"uli>a ae i kulana hou e kokoke ana ika Muliwai ; a ia manawa no b»i i hookoke mai aī ka Puali Mua me ka Alai, aua ne aku

kekahi mahele ma ka Moaelle ; a oi» mahele no kekahi i honnka ei me ke kaua o ka la 9 i hooheka la ai ka poe Farani a uhni ia aku ai e ka poe Perusia a hīki v»te aku ai lakou ma lalo o ka malu o na pa o Mez4. A ma ia hooukß ana i huli ai ka pomaikai mahope o ko Perusia. ■ Ma ia ano kupiiikii ana, ua kono i» ka poe Farani e lawe mai i ko lakou maa punli koa mai ke kapa aknu mai o ka muliwai Moselle mamua iho u Meza ; oiai, aohe i mahuahua. pono k« ikaika e hooki aku ai i ka neeu ana mai a ka poe Perusia. Ua ike aku la ka laina mua o ka Puaii Al<ahi i ka neeu ana o ka pne koa Farani, ā hoouka aku la i ka laina hope o ka poe Fdr<«ni ma ka la 14, a haule aku la ia maluna o ke kino ponoi o ka puali kaua noi, » honpuipui iamui la i meae kokua mai ai i kn laina hope o ua pue F«r«ni nei. Hele ae la ka Puali Akahi a me ka Ehiku ma ka aoao akau, e kono aku i ka poe Farani e hnli ponoi mai i ka poe Pcrusia. Ua holopono i« hana ana a lakou, mahope iho o ka hookahe koko nui aoa me ka hahana. Ua hoouka ka Mabele Elima Pernsia ia Kenela Frossard, a mahope iho, ua komo pu mai la ka paali koa Fdrani holookoa tna ke kaoa ana ; a na huipu mai la he ekolu mau Mahele 'ikoa ma ia hakwka ana. Ua lilo & Prince Ferederika Eale ke alakai ana. Ua hol., no ia bana ana, a ua keakea ia ke ala hema e hiki ai i PsrisH. Ua kaua ka poe Perusia me ke koa launa ole, a ua nui no ko lakou ponoi ; aka, o ko ka poe enemi, o ka poe Koa Imipinela nae, ua aiwaiwa nui ko lakou poino. I ka ike aoa o na pnali Perusia ma ka Qema, aohe poe enemi mamua mai o lakou. ua nee hope mai a hui me kekahi puali e mai. Ia manawa, ua inonohoooho ia iho la ke kaua e hoouka hui aku ai maluua o ka poe Fnrani; ua haalele ka poe Farani i ke kuemi hope malie ana aku ma ka laina akau, ua lawe ae lakou i ko lakou kulana ma kiekiena e nana iho ai ia Meza. Ka nee wikiwiki mai la no ia o ka Puali Alua i ka akau, o kona «oena me be komohana ma Verenierevile a me Amt>ravlura, oiai, ka eheu akau e nre malie ana ihope i hui me ka Puali Akahi. Nolaila. o ka mea pooo wale no e haoa ai, o ka hoomakaukau kopono i ka neeu wikiwiki ana o ka laina holookoa oiai, ua iknika ke kulana o ka poe Faruni. I ka hoomaka ana, ua halawai mai la ka Prah Eiwa me kekahi poe koa bele mua mai 0 ka enemi, a wehe mai la i ke ki ana i na pu kuniahi mai ka aoao Verenier«vile mai. Nolaila, ua kauoha in ka Puali Akahi, e hoouka mai mamua ponoi o ka enemi i ka hora akahi, a oa hoomaa ia ke kipu kuniahi ana a hiki wale i ka wehe ana mai o kaiao. O ka lainn o na koa Farani, ua pahola ia mai Sante Marie a hiki i Lacuesswood. 0 ko lakou kulana he ano ikaika mau, i hooikaika houia mai e n* papu lepo, a me na auwaha, a he mea ano hiki ole ke lawe ia mau wahi. Mamun ae o ka hoouka ana aku, ua kali iki iho la ka poe Perosia i mea e hoomaopopo pono ai j kulana o ka enemi. O ka hoouka ana mahope iho, he loihi no ke auume ana me ka hahana nui. Ma ke komohana, ua hoouka na koa Imipiriela me na puali SiXona ma Sante Marie ( Privat a me Dor>court. Io manawa aia ke knua la kekahi eheu mt kahi e kokoke aaa i Trail, Lacaao3swood, Vereneriele, a hiki aku 1 ka aoao akau o ke akau mai Meza aku a hi-. ki i bereduua Ua komo hoi na poali Ewulu me ka Iwa ma ka hoouka «na ina Gravelotte, a ua hohola ako aoa mai Vauxa i Moaelle, kahi o kekahi mau puali o ka Ekolu a me ka Umi e kana ana roe na pukaa i ka puali koa F«rani holookon, (koe nae na puali MeMahona a me ki mahele o F«ily.) Mahope ibo o ka napoo ana o ka la, u« lilo mai laika poe Perusia ua kiekiena, a kiola ia aku !a ka laiha Farani holookoa e imi i pono no lakou malalo o na mulu o Meza. Ladana, Aug 29.—E hoopuka ana kekalii lono, na hoopau ii» o Kenela Fruilly mai kooa kulana keoela aku, no ka iuea ua nana

pono ole oia, a ua haalele iho he hookahi haueri pokunialii ma Ch»luiiu; a mai lilo akn ua naao pn la i ka poe Pernsia, ina, aole ke Knhina Kaua Farani hon o Palikao, e hnonna mai e nnnn pono ia ua w»hi lu mah<>pe ihn o k» luiulele ia aoa o ua wahi la. E hahai ;nia kekahi pnlapala nnpepa inai Ri-tel« mai, ua hiki aku ilaila niai Parisa aku, lie «mi man t:uisani poe ko;i hou i ka po nei. I keia kakaliiaka ka haalele ana iho a ka Erncpera i keia wnhi ; ina na alan'ii ua hnn> lr.<uoli ia inai oia. Ke luau nt.-i no ke koo nui o ka pne h--opoka nupep.:, a ut> hoopiika ka olelo kauoha e kipakn i ka poe palar. pala nopepa a pan. - M» ka hora eloa o keia auina la, na konoha la kekahi ma.n puali koa e nee i Attigny a i Donconrt; a o ka punli liolookou e nee ana i Meziere. E liai aua kekal:i palupula niai St Menehould mai, ht? 800 o ka poe koa F.irani Garde Mohile a ine ua waiwai i lawe pio ia e ka poe Perosia, tn;i ia wahi. E hui ana hoi kek;ihi palnpala mai Parisa mai, aia ior 100,000 poe Perosia mawaena o Epernay a nn: Rhiems ; he 12,000 ma na kiekieoa oßlieiins. Ke hoomaa ia la no ka hoomakankan ana 0 na e pale mai ai i» F»r«ni mai ka hoouka ana akn a ko poe Perusia. Ma ka auino la no o ka la 29 o Augate, na hiki aku no i L*dana ka l«>no, ua eha ma ke kana aua jia Kenela Frossard a me Fourbaki. E hai ana hekahi palapaia i kakauia mai kahi hoomoana mai o ka Moi Perosia, penei: "Inehinei, uahoonka ia kekahi hakaka aoa mawaena o ka Puali Kaua Lio Ekolu o Snxouy i kokuaia mai e kekahi poe o ka Puali.Umiknmamawalu Hussars me ka poe koa Farani Chasseors, ma kahi e kokoke ana 1 SommesouB. Ua lanakila ko kakou poe koa; na eha ke Kenela Farani, a ua lawe pioia aiai. Ka hoouk» hana moana ana. E hiki Boa kekahi lono mai Bereliua mai, ma ka la 17 o Angate, ua hoomaka ia ke kana. moana ana mawaena o kekahi mahele o ke anmoko Pernsia, he ekolu moku nui iki (gonboat) a hookahi moko nnkn (aviso). O'ko ka Farani, he eha moku nui (frigate) a hookahi moku uuku iho (c»rvette) a hookahi moko unkn (aviso) Ma ke kai Balatiea, kahi oke kana i hoonknia ai. Ma ia kaua aua, o» poino na mokn Periisia, a na hoi akn nae lakou mai ia hoouka moana ana ma kahi e malu ai. 0 keia paha ke kaua moana i hoouka mua ia mawaena oia uiau lahui kana.