Ke Au Okoa, Volume VI, Number 32, 24 November 1870 — No na Peelua Silika Hawaii. [ARTICLE]

No na Peelua Silika Hawaii.

Aia no maloko nei o tco kakon pae mokn Hawaii, be manon wale na knnm e loaa mai ai na kumu o kā waiwai a me na pomnikai he lehulehu wale ; ina e hookopekeiaae na e-ka waiwai ole, e oa limA niikiala o ka hooman hana akamai ana. No ka men, he ano maikai no ko kakou knlana, na kaawale mai ia mai na wahi e loaa ai i na kau ino o kela a me keia wa o ka makahiki. He mau waiwai no na hunaia malalo o ka ili honua, a uohe hikon e oili wale mai ana, aia wale no a hooūioni ia na oiea hana i hoopeeia malalo o na pale nalohia a me ka hoomau mikiula ia, alaila wale no, e hoea mai la man weiwai i hunaia. Uu maopopo no ia kakon,. aia he lepo honua ; aka, hookahi wale no pnlia ike i hunaia mai o kakou nkn, a oia no hoi ka ike aua i ke ano o ka waiwai e kann a hoohua mai i oa pomaikai. He ike io dq ia i hookoe ia aku ; aka, i keia manawa nae, ko hele mai nei e aneane

loa paliu e ikeia na waiwai nui maoli o ka honua ; na nui a ua lehulehu wale lakou i keia manawa ; a he mau waiwai no hoi i kupono i ka hoolako ana raai i ko ke kanaka mau noho nele ana, a ma ia mea no hoi e nele ole ai ka aapo kalepa ia ana, ae mahuahna no anei na pomaikai, ke nui a ke lehulehu na knmu e loaa mai ai. Ua maopopo no ia kukou i keia manawa, ua loli auo e ae ka iwi o ko kakou aioa ; eia ka, he loaa no ko na pomaikai ma na kula oneaaea waiho wale ke boojpa ia aku e na lima hsna mikiala o kela a me keia mau ano e hoopomuikai mai ai. oua mau waiwai nei ihoea mai, mai loko mai o ka honna, oia no ke hoouna a ke hooholoia aku nei i na aina e, e hoohui a e hoolauiea mai me kakou ma na lnana kalepa ana o kela ano keia ano. oka lehulehu ana o ko kakou mau kumu loaa ponoi, oia no na mea e kokua mai ai ia kakou.

Ano, o ke kanu ana i na laau silika i mea e hanai ai i na peelna hana silika, aohe no ia he mea hou a kamahao loa ma o kakon nei. Ua ike mau no kakou mamna, ua hoaoia no ma keia man Pae Aina mamua, e kekahi poe huole kamaāina kahiko i noho mua ai ; a o ke kumu i hoomau ole ia ai o ia hana loaā maikai, aole no i maopopo ia makou. Aka, malia paha ma ka hoao ana ma kela mea keia mea ; a na loaa ia lakou kekahi oihana i oi hikiwawe aku o ka pomaikai, nolaila, ua kapae paha lakou i ka hoomau ana ma ka hanai ana ina peeiua silika. 0 ka hanai ana ia mea, he mea biki wale no i na kanaka Hawaii ke hana, a ke hoomaopopo, a aia wale no o ka malama a me ke -kiai makaala ana ika wa kupono, kahi hana nui iki. O na mea e loaa mai anama keia he mau makeke no kona e lilo ai, me na kainukuai kiekie.

I na pule i hala mua aku nei, ua hauoli ko makou manao i ka ike «uia e hoao hoa ia ana ka hoala hon ana i ka malama ana i ua mau peelua ailika nei, e kekahi hnole nona ka iooa o Junker, ma Hamakna i Hawaii. Ke haipu ae Dei makon iloko o na menaolana, e hoouhi ia mai kana hapai hoa aoa e na holomua maikai ana o kana mau hana, a e lilo ka hulopono ana o kana mau hana i kumu hoohalike e hoomau akn ai na. kakoa Hawaii. Ke kanu nei ka na haolē nei he iwakalaaeka pah» ka riui me na laau silika, a ua manao no oia e olu maikai ana no ia mau mea. Aole no makou i ikei na kuinu e hooneleia ai ka maikai o ka *lu ana, no ka mea, ua oleloia e kekahi poe akamai i ka hanai ana i m peelua ailika, he lehuleha wale na wahi knpono no ia mau mea ma keia pae moku. Ua loaa mai kekahi mau lono hoohoihoi maikai loa mai na Hale Hana Silika mai o Ladana, e pili ana oo kekahi mau silika Hawaii i hoouluia ma Kal;ie i Molokai e R. W. Meyer. Ika ho!o ana aku nei oT. C. Hoika i Europa, ua lawe pu aku oia rae ua mau mea la i hooulu ia e Meyer, i mea e hoaoia ai ko lakou ano maikai paha a me ka ole. 1 kona hoouna ana i na Hale Hana Silika nui o Ladana, ua loaa mai iaia na palapala mai ur mau Hale Hana la, e mahalo ana no ka maikai loa o ua mau mea la i hooulu ia ma Kalae. Ua hai pu mai lakou maloko oka lakou mau palapala hoike mahalo, aole e hiKi ke hanaia maloko o ka lakou mau hale hana, no ka inaikai loa a one ka makalii o n& naau. Ua hoike mai lakou, aia ma Geremania Hema, Farapi a me Ilalia na wahi 0 hiki ai ; a 0 na komukuai malaila he kiekie launa ole, ua aneane elua d«la no ka paona hookahi. Ma ka heluheln ana i keia mau palapala mahalo, he niea eka hauoli ; oiai, ke holopono a ke nui mahuahua ka hoonluia ana 0 ia mau mea, e lilo no in i weiwai nui e komo aku ai ma ka lalani kalepa o ka hoouna ana aku i na aina e, a e lilo hoi ia i hela akahi e like me na silika maikai loa i hoouluia nia kau wahi eae o keia honua. Nolaila, ena hoahanau Hawaii ponoi, pehea ka hoao ana ma keia knmu waiwai e loaamaiai na pomaikai io kupono. I ea po nei, i hoopau a i knupau loa ai ka poe lapana i ka lakou man h«na hoikeike ma Honolnlu nei- Pela ka lakou olelo hpolaha onehinei. Ma ka nana ana i ka lakou mau hana akamai a hikiwawe hoi, aohe no paha he lua pakeu ma ka lakou mau hana ; a ke manaolana ae nei makou, oiai ia lakou e}haalele iho ai i na one 0 Hawaii nei, e uhai mau ia mai lakou e na pomaikai he (manunnuu wale. Ma ka Poakoln 0 keia pole ae, e hoomanao ia o ka la pau no ia 0 keia malama, a o ka la no hoi ia i kau ako ai oha kakou Lani Moi ika Nohoalii; ake hiki ia 1&, ka lele ana ia 0 ka Ahikn o kona noho ana maluna o ka Nohoalii oko Hawaii Pae Aina. Aka, ke kikoi wale ae nei no ke noi ana, e hookuuia mai Oia e noho loihi maluna o kona makaainana aloha alii, a nloha aina, a e hoopomaikaiia kona mau la e na hoomana lehnlehu wāle ana. O na kūluwai koikoi i hoopaluelo iho ai i na pule i hala iho nei. ua mao a ua kanehai mai. Aka, i keia mau kaknhiaka nui he ano puanunnu, e hiki ole ai ke haalele i kahi moe Ina horo puanuanu. Kn ! i aloha wale ia ai ka pao* a kn maun ne-ne " i ka paiia e ke kuianu Waikoloa-e." JCjP»He;iha ka mea i liko ai na hora 0 ko anmoe me na maka a-loa ? No ke ala ia no e mana a ao e. E k» nalu heaha kau maa i hookahaii ai i ka waa ? No ka maneo o kuu kua i ka |akou hee mai. E ke kiai henha ko k& po ? He pouli me ka makika walaau.