Ke Au Okoa, Volume VI, Number 34, 8 December 1870 — Na Luna Auhau no M. H. 1870. [ARTICLE]

Na Luna Auhau no M. H. 1870.

OAHŪ. Honolola Geo. H. Lnee. Koulaupoko ..-»John K. Wilder. K001a010a..... Paukealaoi. Waialaa W. C. Laue. Ewa a me Waianae Owen-J. Holt MACI. Lahaino .T. C. ForsythWailuka.. H. Knihelnni. Makawao Kepoikai. Haoa ~..T.LyoDB. Molokai ame Lanai.. v D. Kaopeahina. HiWAII. Hilo. -• G.W. Akao Hapai. Pod» S. B. Pnamana. Kaa L. B. Swaio. -Kona Hema -...,..0. F. Hart. Kona Akao J. n Fonpili. Kohala Hema S. F.. Ch;wortL Kohala Akan.......... ...E. Hamakaa >.S. C. Wiltae. KIUAL Ewnlei.» N.S. Wilcox. iboe.. 0. Smith. Aaahola.. Kapaholima. Koloa ...J- K. Smīth. Waimea 6. B Rowcll. Niibau. K " hū Konoa. J. Mott Smith. Kohinu Waiwai. Keena Waiwai, Sept. 22, 1870.

No >'a pdle i hala ae nei, ua muhuahua ke komo ana mai, a ua uhi paapu no hoi ka pohai ana iho a na moku lawaiaokohola m:i ka poli oko kakou awa malino nei. 0 ka bopeoa o ka lakou mau hai mai no i na hiona īna ka avarika o ko lakou nuan piha ; ii.i, ma na kamokuai o na aila, ua emi n>ai : a ma ia rueo, ua nni ioa ole na pomaikai i loaa mai i ko kakou mau poe Luina Hawaii. Uaolelo ia ma ka haahaa loa ana o ke kumukuai oka aila, e lilo ana ia i mea e hoemi loa ia mai si o ke kipa ana mai o na mpku okohola ma o kakou nei ; a na oleloia no hoi e kekahi poe ma na alanui, a me na Luna Kepa Luina, ina e oiaio oa mai ana ka emi ana mai o na moku lawaia okohola, —nlaila, e lilo ana ia i mea e ane hoopoino mai ai i ko kakou nei kalepa a e emi ai hoi o kekahi mau hana holomna o ko kakou nei aupuni, iea paha ma ke anokupololei a kupololei ole paha. Pela io no paha ka manao oia poe ; aka, aohe paha lakon i noonoo a i kaupaona mua i ka lakou mau hoopuka olelo ana ma ia ano ; a malie ua kokoia ka lakou mau hoopnka ana ma ia mea no ka hilinai o ko lakou hooiknika loaa ana ma ia mea, no ko iakou mau oomaikai ponoi wale iho no. He oiaio no, mamua aku nei i na inakahiki he ewaln a he umi a keu aku paha i hala akn nei, na hilinai nui io no na wahi e pili ana i na awa ku mokn i weheia, maluna o na moku lawaia, no ka lilo koke ana o ko kou man mea kuai i hoonluia waluna o ko lakou mau kihspji i mahi ia e ko lakou mau lima ponoi. oka poe kokoke wale no ma na awa ku moku, o lakou wale no paha ka i loaa nui o na pomaikai, no ke. kokoke o ko lakou man wahi i kanu ai i ko lakou man mea ulu ma ka makeke e lilo koke ai oi» mau mea. Aka, oka poe e noho ana mai na wahi mamao akn o na ulu moko, aole paha i loaa nui loa ia lakou o na pomaikai, e like me na mea i loaa i ka poe mua i hai ia ae la.

la man la o na mokn okohola he mao haneri e kipa mai ana io kakou, ua hilinai io no ko kakon mau poe mahiai, a ua kaua lakou i na man mea nlu, e like me ka uala, akaakai, kapiki, ipu pu, a pela akn i na wa kupoūo e halawai aku ui ko lakon mau oo ana me ka hiki ana mai o na kikioa e ku mai ai t o namokn okohola—okapoekepa Ini na no hoi, aa nakni nui lakou o ke ku ana mai o ua mau moku nei, i ioaa luhi ole mai ai na " na pahee olali ana" a ko lakou mau lehelehe, —ka poe mea hale kuai hoi, ua hoomaemae ae lakon i.ka Lk»:i mau apelu lole, ua kuehu ae i na punaweluwelu, a ua hookowa ae hoi i na waiwai kahiko no ke komo ana mai o na waiwai hou e pauee aku ai no ke ku ana mai o na luina. Ua hoopuka pinepine no makon mamua ! akn nei, o ka hilinai nui ana aku maluna o na waiwai mai waho mai, aole ia he kapono loa e manao nui ia aku ai e hoomauia ka holomna aka o kekahi lahui a me ka noho'na paha o kekahi aupuni ;'oiai, be ano paialewa ke ano o io mau loaa, me he limu kala ahiil*la o ka moana, aole i maopopo ka. ale e pa mai ai a nalowale loa aku mai kahi kapakai i ike maopopo ia aku. Kekahi kumu no hoi, ina kakon ehilinai aua muluna o ua mau moku okohola la, o ko kakoa mau hiliuai ana akn maluna o ke ano kalepa a me ka oihanaloaa mai a kakou e hiki noi ole ai me ka maopopo lea loa e maumana a e kulama loa mai aua o ka loaa pinepioe ana, a na kakon ka manaka a me ka hoomaopopo ole akn oka oihana mokn okohola, aole : hapai pouoi ia mai loko aku nei o kakou, a [oaloko nei o kokou e kuai nui ia ai; ake, na ka poe o ka aina e i knkuln ia oihana, a e hoi hou aku ana no na pomaikai uui me ka poe o ka aioa ka hapai ia ana o ia oihana. Ina no hoi, heuui knpono io no na moku okohola o kakou e alakai ai ma ia oihana, aole no i maopopo loa ka mau ana o ka momona o na*fcula lawaia a lakon e hele aku ai, e kupono ai ke kukaluia ana o ko kakou mau manaolana iiui muluua oia mea. I kahi manawa e nui loa ole ana na pomaikai e loaa mai ana ma ia man wahi, a ua koaoia ka poe e nhai ana ma ia oihana, e iini i kau mau wahi e ae e hoomauia ai ko lakou mau loaa kiimau. I ka nana ma na awa kaona nni i hoouna ia mai ai o ka oihaua moku okohola, aole paha he mau kaona kapakai i oi e ae, e like me ko Nu Pepeki, a me Nanakake ma ka Mokupuni Martha's Yineyard. I ka nana aua nae ia Nanakake i keia manawa, ua ane haole ino loa oia i keia wa, a ke hoao nei oia e hapai hou ae iaia iho, a he auo paakiki loa t>o paha iaia ka imi ana ae e e loaa hon mai kona maa " la hauoli" o ke au i aui aku mai kona mau moenhane pomaikai aku. Ua | m'aopopo no i ka poe i ikemaka ia mea, o k<: kumu nui o ia emi ana o koua knlaua man, j no kona hilinai nui loa ana ma ka oihanu : okohola " maopopo ole ". I ka lioomaopopo ana hoi i keia kulanakanhale aila me ko Nu Pepeki, ka lua o na kulanakauhale " [pakika t aila " <> Amerika Huipuia ; alaila, e ike ia no anei ke ano e o ko laua mau kii i keia manawa. No ka mea, i ka ikeia ana o na kanaka a me na ona waiwai o ia kulanakauhale, i loaa nui mai ko lakou mau waiwai mai ka oiliana okohola mai, e emi mai ana ko lakou mau loaa ma ia mea ; aia hoi, ua hoohuli ae la lakoa ia lakou iho raa ke kukulu ana i mau hale lole, a me kekahi mau oihana loaa kuloko« iho. Ma ia niea i pale ia mai ai ko lakou Uaule ino aaa e like rae Nanakuko ; a oa kapae ia ae na aawo ana no ko lakou emi

i:;o ana, a ua lilo ua kulanukauhale la i keiu man.-.wa (i hoonele nui ia mai c ka oihano okohol») i kulanakauhale oia mau o kona kulana ma ka man o na loaa o na oihana hou ana i hapai ai ; no ka niea, ua loaa mua ia lakou ka ike mua ana e emi mai ana ka oihooa okohola, a mikiala nuiae lakou laena oihana e hoopaa ai ia inak&lua hakahaka Nolaila, ma keia mea, a i ka nana ana i ko kakou knlana i keia manawa o Hawaii nei, ua ane like paha kakou me Na Pepeki, ma ka loaa ana ia kakoa o ka ike mna, e ano emi mai ana ka liiolo ana mai o na moku okohola ; a ma ia mea, ua hoohuliia ko kakou man nana ana ma na mea e knpono loa ai iko kakou mau pomaikai maoli io. U& huli kakou ma ka inahi ana i ke ko, a he ano waiwai nui ia a makou i mauao uui ai, o ka mea ia nana e hoomau i ko kakou kr' ana ilunB. Ua knpuuo loa ia kakou ka hilinai Bna maluna o ko kakou mau waiwai ponoi iho, no ka mea, o ko kakou mau waiwai kuloko a me na loaa mai ma ia innu mea, aohe e noho ako ana mi» na wahi o ko lakou hoouna ia ana aku, aka, e lioi hou mai ana no ia mawaena o kakou nei e kaano knloko ia ai a e honmahuahua pu ai no hoi i ko kakou mau kalepa ana. Aka, aole wale no oia ka mea a kakon e paulele hookahi akn ai no ko kakon waiwai kuloko ;: —Aia no ka pulupula, ka raiki, ke kope, ke kope, ka hooulu ana i ke silika, a me kekahi mau waiwai e ae a ko kakou mnu ea maikai a me nahonua momona e hoouln mai ai, a hoowaiwai inai no hoi ia kakou ma ko kakou mau inea a pau e lawelawe mikiala ai, a e ohi 110 hoi kakou i u» pomaikai " puehu ole" e like roe ko na moku 'okohola a kakou e ike nei. Nolaila, ina he mea oiaio e emi nu: mai ana ka holo ana mai a na mokn okohola ma o kakou nei, aole ia he mea knpono na kakon e manao aku ai he mea ia e hoopoino mai ai i ūa loaa holo mna oko kakou anpuni. He mea makehewa ko kakou noonoo ana me ia ano, aole kakou e poinoiki ana ma ia mea ; e hiki mau no ia kakou ke holomua me ke knpono loa me ka oihano okohola ole.