Ke Au Okoa, Volume VI, Number 38, 5 January 1871 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO.

MOKUNA LXIY. I ka manawa no o ua mokumahu nei o ke Couot hoaaloha i kaalo aku ai e nalowale mai ka ike ia ana aku ma ka lae Morgiona ; a ia manawa pu no hoi i ike ia aku ai kekahi kaa e koaio ana m* keknhi wahi kulanakauhale uuku o It«lia e hiki aku ai i ke kulanakauhale nui o Roma. oka mea e holo ana maluna o ua kaa nei, he kanoka no oia i ano aoo o kona mau makahiki ; ua hoaahuia oia

me ke kuka manonnoa, a ma ka u<nauma o ke kuka maloko iho, lie hoailoaa lipine o ke kea hanohano o ka Legiona o ke 'alo »lii o. Farani Ai ka hiki an;i «ku ma kiekienn e nana iho ai maluna o ke kulanakauhale o Roma, aia hoi, haha iho la oia ma kona pakeke i kana maa pji-a biia haneko, a nHopopo iho la ia ia ke waiho la no, ua hanoli "maikai iho la kona mau manao ; aole hoi e like me ke ano mau o na malihini, ke hele a hiki ma in wahi, alaila, huli iho na makae nana maluna o ke kulanakauhale alii o ka Pope. I ke komo ana aku i.ke kulanakauhale, ma ka ipuka Porte del Popolo ke komo aua aku, a kipa ae la ma ka Hotele Esuiigne, ka hotele a Alebato Morcerf me ka Hiku Mooete Kariso i launa mua ai a me Fr«uz d'Epinay. Ua hookipa m.aikai ia aku U no hoi keis e ka haku nana e malama iua hotele nei. Ea lele iho la no ia o ua mea nei mailuna mai o ke kaa, kahea ae la e hoomakaukau ia i paina awakea maikai, a me ka ninau pu ana no hni kekahi no ka Hale B>neko o Kamikana me Farani, me ke kuhikuhi pu ia mai no hoi e ka haku o ka hotele. Ua ake nui loa ua. malihini nei i bikj mai ai mai Farani mai, e hiki aku i kahi o Kamikana me Farani, noiaiU, aole i kali ibo ua kanaka Faruni nei no ka paa o na lio kaa hou e holo aku ai i kahi o ua Hui Bmeko nei ; aka, ua hai iho la nae oia, mahope ae no ke kaa e imi aku ai ia ia, ina paha e ioaa aku ma ke alanui, a i ole ia ma ka ipuka o ka mea malama haneko. No ia mea, hoomākaukau iho la oa kanaka Farani nei i ka hele ana i kona wahi i makemake ai, & hoouna pu aku la ka mea holele me kahi mea alakai i na kanaka Firini nei. '

Aka, oa biki aku la ua kanaka nei i kahi » kn mpa milnnra bantrko mamuo ric o ka Kiki ana aku o ke kea ana i kauoha iho ai. Ko mo aku la oia me ka haalele aoa iho i kona mea nana i alakai aka ma ka rumi mawaho, a komo pu aku la ua mea alakai nei i ke kamailio pu ana me kahi poe lupa wale iho no e like me ka mea nwu ma na ipuka o na hale haoeko a me na hale lealea. Aku, o ua kanaka F»rani nei, ua komo pu aku la oia me ke Kaoaka i uhai mßi ai ia ia. I kona komo ana aku i ka ipuka alua, ninau aku ia ua kanaka Faraoi nei, "He makeooake au e ike ia Kamikan» me F.irani." Ia manawa, i ku mai ai kekahi wahi kanika lawelawe, ma ka hoailoni i haawi ia mni ia ia mai ke kakauolelo mai o ke pakaußau mua, a ninau mai la oia, " Owai kou leoa a'u e hai aku ai V Pane aku la no boi ua malihiai nei, " O Barona D-mglars."—A me ia puana ana mai i mai la ke kanaka lawelawe, "E uhai mni mahope o'u," a wehe mai la ke kanaka i ka ipuka, a komo aku la laaa me ua Barona Farani nei. 0 ke kanaka i uhai aku ai ia Danglars, noho ilio 1h oia malnna o keknhi noho loihi. L T a hoomau aku la ke kakauolelo i ke kakan aua no kekahi uiau minnle hou iho i koe elima; a i ka lele ana ne o ia mau minnte, aia hoi, ua meha iho la ke kawewe ana o ka peni maluna o ka pepa ; ea mai la koua poo, a i mai la i ke kanaka i noho ibo mahope o ka Balona, "Ah.halOoeka ia e Pepino I " a ae mai la no hoi o Pepino. Ninau mai la ko kupakako, " Ah, ha ! Ua loaa ka paba ia oe ke knmu i hiki mai ai o keia kanaka nui, i miala mai nei oe mahope o kona mau kapaai." A pane mai la ua o Pepino, " Aohe he mau mea nui e loaa mai ana ia'u, no ka mex, ua hai mua ia mai no kona hiki ana mai ia makou mamua." " Nolaila, ua ike no ka oe mamna ae o kona hiki ana mai i kana bana i hele mai ai ia nei ea ? " wahi a ke kupakako. No ia mea, pane aku la ua o Pepino, " Ua hiki mai ka louo maopopo ia makon, o kuna huakai i hiki mai ai ia nei, i hele mai oia ia nei e ohi dnla ai mai loko mai o ko oukon nei'mau baneko. Aka, aohe nae i ikeia kana mau mea e ohi ai." " Ina oe he makemake e ike," wnhi a ke kupakako, " r ike koke ana no oe iloko o ka manawa pokole m«i keia manawa aku."-— " Ae, ua hiki no ia, aka, mai hoike mai nae oe i ka mea hoopunipuui." " Owni kau moa e knmailio nei ? 0 ka haole Pelekaoe anei i lawo #ku ai be 3.000 dala kalaunu mai ia nei oku i kela la aku nei ?" " Aole, no ka men, ua lona no ia makou maluna o kona kino he 3,000 kalaunu ; eii» aku ka makou mea e olelo nei o ke keiki alii

o Rukiūi, au i olelo mai ai he 30000 !ivera, a ua loaa wale aku no ia makou he 22,000." " Ina pela," wahi a ke kupakako, " ua moino loa aku la ao ka pab;i kau imi ana.' 1 — " Aole," wahi a Pepino, " Na Luigi Vampa ponoi oo i imi iho i kooa kino holookoa."— " Pela io oo ea !" wahi a be kupakako, " Aka, mai kamailin loihi loa kaua ; e hookuu mai paha oe i keia mnnawn e hele ae au e nana, mamuli onei o pau e mai ka hana ana a ka malihini Farani i ka hooponop'>oo ana j kana mau mea e makemake ai, a ike ole au i ka nui o kana mau daia e ohi ai.'> Ko Pepino ae aku la no ia, a puka aku la ua kupakako nei ma ka ipuka o ka Barona a me k.e kanaka i komo aku ai.

I fea hala aaa o na minatc he nmi, aia hoi, hoi hou mai la ua kupakako nei me na helehelena i hele a piha i ka hoihoi ; a ninaa rnai Ia o Pepioo, " Pehea inai la kau mea i he!e aku la ?" " O ! he lono hauoli maikai," wahi a ke kupakako, " No ka mea, he puu dala nui kana e ohi aua. Ua hiki akn ma kahi o elima ame eon» miliona francs." A hoopuka niai la o Pepino, " Aole auei oia mau dala, na kikooia mai ia man d»la ma na palapala kikoo hookaa a ka Haku Monete Kar ; so. Ae mai la no'hoi ua kupakako nei, a ia lana e» kamailio aha no na miliona dala a na kanaka Furani nei e olū ni, lohe aku lana hei i ke kamnmu mai o ke kapuai ma ka rumi maloko aku, ia manawa laua nei i noho malie loa i>l, a hemo wale mai la ka ipuka, he* mo niai la ka Baloria DangWti e hele nhai aku la no na o Pepino. I kona heiīāo aku no i ka ipuka, e ko mai ana no ke kaa e kali mai ana ia ia, a weheia mai 1» ka puka o ke kaa, komo eleo aku la no ia me he la he kauaka opiopio nona na makahiki he iwakaIna. Ika paa ana oka ipuka oke kaa, kau | ae la ke kahu kaa maluna o kona wahi, a o na Pepino nei hoi, kau mai Ia no oia ma ka noho'na mahope. I ka ninau ana mai o ke kahu kaa i kahi e holo ai, ka hai akn la no ia o aa Burona nei, e hoi polo'ei i ka hote!e, a o Pepino hoi, moe iho Ia oia ma kekahi noho loihi mawaho iho o k;i ipuka o ka hotele, mahooe iho o kona hawnnawana akn aku i kekuhi mea, a holokiki aku i kahi i hoounaiaaku ai. Ua maluhiluhiia o Danaglara, a ua make hiamoe ; a i ko--«an kaa j»na »na aku e hoomaha, aia boi, ua waiho mua iho la oia i kana boke pakeke m.iialo oka nluna. Ua nanea iki iho la o Pepino i ka pepa pili waiwai aoa, a ua puehn ukn kekahi mau wahi da!a ana mamua ae o j k:t haole hiamoe ana aka. i

Uuane pii loa ae ka Li i ke awakea ana ae, aole oia i hiamoe pono iki. Ua odo ibo la kana ai ana ia kakahiika ; a haawi ae la oia i ka olelo kaaoha, oiai, aohe ona makemake e aoho loihimake EnlanakanhaleLaa, e makemake ana oia e hoomakaukania ona 'ka i nona e kaahele ai i ke kolaoakauhale m» ka hora awakea ponoi o ke awakea. Aka, no ka nui loa o na hoomakankau ana, aole i makankan a hiki wale i ka hora ekolo o ka auina !a. Me kela' man huaolelo, aia hoi, kani aku. la ka huipa a a aku la ke ahi o oa kapua l hno ona lio ika bolo ana aku. Ua manao o Dioglars e holo pololei i Veaice a loaa keka hi hipa o kona waiwai, holo aku oia 1 Vieaoa e kii ana i kekahi hapa ; a mnlaila oia i manao ai e lawe i kona noho aoa, no ka meo, ua lohe oia he wahi oloola ia o k& n"ho »na. Un hnla Bku e aku Ia nee ke kaa eiwa mile mai loko ūo Rnma, hoomaka mai nna kn la e napoo ; a oinau aku la un o Dang-' l«rs, in» he hale kipa kokoke akn kekahi, a hoole mai la ke kahu kaa, aia nae no na mile elima i koe. Ua maikai pnno kona man manao ia manawa, e like uo me ko ka po mamna i hala iho ma kn hote!e ma Roma ; a kekahi kuma pn no hoi o ka oloola o kona manao, no ka haha nna ae i na bila kikoo baneko ana e paa ann no. 'No keano pohnihni oia po, nolaila, holp ona makemake e kie> akn i kona poo iwaho ; aka, na imi ae la oia i kona mea e hiamoe ai. Ua hoolilo ne la oia he nmi mau minute ma ka noonoo ana no kana wahioe ma Parisa, a he omi minhte no kana kaikamahine, a he nmi minnte hon no ka noonoo ana no na poe aūa e ohi mei ai i na bila kikoo ana ; a oo ka mea ole e noonoo hou ae ai, nolaila, hanle akn la oia e hiamoe. Pela ihola kona hiamoe ana, a i hoala wale ia ae no oia i kahi manawa no ka lnliluli ino o ke kaa, a hoomania akn la no kona hiamoe ana, a nu ka hapnlna hora hon paha i koe, ku iho la ke kaa. Manao iho la na Barona nei, na hiki oi» i ka hote!e e kn ai a hoi keia kaa. K«kali iho la ua Barona nei o ka olelo mai o ke kahu kaa i kona okn. Ike aku la keia e weheweheia mai ana nu lio mua. a hookomo ia mai la he mau lio hou ; aohe i emo ka hoomaka hou akn !a no ia o ua mao lio nei i ka holo ana.

No keia men, anokahnha iho la kona mau mnnao no kein hana ano hou a kona knhu ' kaa, a kiei mai la kona poo mawaho o ke kas

me ka ninau mai i ka laua wabi e holo nei a me ke ano o keia ano hou ana. Aka, pane haha mai la nae ua kaba kaa nei i ka i ana mai e hnihoi ae i kona poo maloko o ke kaa No keia oleloia ana aku pela, ua hoomaka mni la kona ano' okalakala a me ke ana kupikipikio o kona mau manao , a he komu ku. pono no paha ia e ano honhiaa ai i ka manao 0 ke kanaka kaahele, e like pu me ia ma ko na ano kulana, e hopohopo ana, malie hē man ano powa a kolohe paha keia i na waiwai ana e hoomoamoa nui nei. Mamua ae o kona ninau ana mai, ua ike aku la oia i kekahi ka□aka hou e pii ae ana a kaa pu me ke kahu kaa. He mea.mau no paha ina mea a pau loa, mamua ae o ka pihoihoi ana ae o na manao kanaka, he hiki ke ike maopopo aku ; aka, mahooe iho, he pilihua a me ka pilikia wale no na mea e hoomaopopo aku ai. I kona nana hou ana aku nae raa ka ipuka o ka halekaa ana e noho nei, hoom»opopo aka la oi», aia he k&naka okoa kekahi e holo ana ma kona aoao ma]ona o ka lio, ua aahuiaoia 1 kekahi knloka kaumaha.

I kona ike aua i oa kanaka nei e holo ana malnnaa o ka lio, i iho la oia ia ia ibo, "Ka ! He Makai Koa paha keia e holo nei ma koo aoao ? Ua telegarapa ia msi nei kapaha wan mai Farani uiai, e na lana o ke aapnni Pope?" Nnlaila, hooholo iho la oiaeninau hon aku, "Ei,ihea wan e alakai ia nei?" A olelo, huhn hoa ia mai la no keia e hookomo akn i kona poo iloko oke kan. Aka, ua halawai hou mai la no oia tne kela mao hnaoielo e hoaano :nai ana ia nei, " E hookomo oe i kon poo maloko." I k"r»o- mm-oin «feo uia fc«» pnKa aniani komohana, aia hoi, e holo pu ana ma ia aoao kekahi kanaka hon malnna o ka lio. a akahi no keia a hoomaopopo ae, ua hooonni ia ka oia ena Eoa Makai ; a i iho la keia, "He oiaio na paa wan i ka hopnia mai nei. Ka ! Halawai maa ia no hoi e na poino ka'n mau hana o keia la. Pehea la aoanei e hiki ai ia'n ke hoaknka akn no ka'n mea e holo nei?" hnaolelo, hina akn la oia i hope mnhope o ke kaa, o keia hina ana nne, aole i haole akn e hoolnoln hiamoe, no ka mea, aohe ohi mai o ka hiamoe io malnoa onn ia manawa. Malmpe koke iho, aia hoi, puka imi la ka mahina e kan i kiekiena, a an* moakaka mōi la ka nana ana akn ma kela a me keia aoao o ke elanaī, a ino (ā laia neT, ona mea ana i ike ai ma ka aoao akau ana i holo mai ai, i keia manawa hni, aia lakoo ma ka aooo hema ; a nolaila keia i hoomaopopo ai, e hoihoi hon ia ana keia i ke knlanakanhale o Roma, a honpuka ae la oia iaia iho, " TTa ! N»ni no hoi ka nhai ana mai a na poioo a hiki wale ka boi i keia ain» malihini."

Hooman aku la no nne ke kaa i ka holo ana me ka emoole malnna o be alanui iliili. Aole i loihi wale ia holo hou ana aku, palaoli mai la na pa e hoopnni ana i ke ka'anakauhale ; eia nae, aole lakou i komo ako iloko olaila, holi ae la m* ka aoaoakan, a knmo mai la ka m«nao paanuanu iloko ona, a i iho h oia, " O ! O ! Aole ka o ke kanawal keia moa nana e lawe nei ia'o. ' E na lani ahonui! He moa ano e wale no keia. He poe—" (Aoleipau.)