Ke Au Okoa, Volume VI, Number 44, 16 February 1871 — NU HOU O NA AINA E. Koena o na Nu Hou mai kela pule mai. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E.

Koena o na Nu Hou mai kela pule mai.

Eia malalo iho nei e loaa ai kekahi mau mea hou, he mau koena no na nu hou i loaa mai ma ka moku leta Cometa, mai na nupepa mai o Kapalakiko. Ki. HOPUIA ANA 0 KEKAHI KALEPi. GēREMA!TU E KA MANUWA FARANI " LaMOTHE PIQtJET." E hahai ana ka nnpepa Bulletina o ka la2o 0 lanuari, o Kapalakiko, penei : Ua loaa mai nei i keia kulaoakauhale kekahi palapala mai Tahiti mai, e hai ana i kekahi mau mea auo nui, e pili ana ikahopuia aea o ka moku kalepa Gazelīe, o Geremania Akau, i holo mai keia awa aku i ka la 2 o Sepatemaba. Ma ka la 22 o Novemaha, oiai, he 20 mile mai Iqueque akn, lie eiwa ahe umi paha mile mai ka aina ako, ike aku la na moku kalepa nei i kekahi mokuahi, a i ka hookokoke ana mai, ua ike maopopo ia aku la be moku kaua Farani o ka Lamolhe Piquet. Ia manawa no i pili mai ai i ke kalepa kekahi alii moku mai ua mokuahi la ; nana iho Ia 1 na palapala oluna o ka moku, a lawe aku la i ke kalepa a me ka akana ma ke ano he waiwai pio raa ke kaua moana. Oua ukana nei maluna o ke kalepa no ka poe kanaka Amerika, a oiai nae, aohe ano kanaka o ia lahui maluna oka moka ia manawa. Ua uu iho la ke 'lii moku i holo aku, i ka hae Geremania e kau ana, a huki ae la iluna i ka hae Faranima kona wahi, a hoouna aku la i ke kalepa i Bolabola. Ua hookoe ia ibo maluna •o ke kalepa ke Kapena a me kekahi keiki kauwa lawelawe, a o na luina, ua hookauia aku maluna o ka mokuahi, ma ke ano he poe pio na ke kaua. Holo aku la ua mokuahi Farani nei i lqueqae, a ku aku la malailai ka la 25 o Novemaba. Hoopuka aku la ke Kapena oka mokuahi i na luina, he poe pio lakou na ke kaua, a ina lakou e ikeia e hoao ana e mahnka, e kipu koke ia aka no lakou. TJa hai mai la na luna aapuni o Peru i ke Kapena, aole lakou e hookuu mai ana i ua Kapena nei e lawe aku i na luina oke 6azelle, a ua konoia oia e hookua mai i kana poe pio. E hoomanaoia e ko makou poe helohelu, o keia moku kaua Farani, ua hiki mua mai oia ma ke awa o Honolnlu nei, i ka makahiki i hala aku nei. Ladana, lan. 11—E hai ana kekahi palapala mai Parisa mai o ka la 18, ua hoopuka aka o Gamabetta ia Kenela Trochu, e hoomaka mai i ka hoouka ana mai maluna o na laina o ka poe Geremania, i mea e pale ae ai i, ka lawe ana mai i na kanaka mai Parisa \ mai, e hoopuipui i na puali ma na okaaa. Ua hoopnka mai oia ma ka noho wale ana no o na puali malaila, he knmn nui ia e hoopoino mau wahi e ae. Ua koi mai ka poe Repubalikana kukahalake o keia kulanakauhale, e hoolele i na ahi Helene ma na ano oihana kaua. Ua hoopuka mai kekahi poe kanaka ekolu oloko o Parisa, ua loaa ia lakou na * mea oka hana ana iua mau ahi Helene la. Ua kue mai ka o Kenela Trochu i ka hana ana ma ia mea. Ō kana kumn i manao ai pela, aole i maopopo. E hai ana kekahi palapala mai Verasaile mai, ke hoonee ae la ka poe Farani i ka lakoa mau pu nui mai na Papu D'lssy a me Yanaverese mai. E hai ana na lono mai Parisa mai, ke ano holopono mai la na kipu ana mai a na papu batali oka poe Farani. Ma ka aoao komohana na holopono loa, a ke hoopoino nni mai la i na kulana o ka poe Geremania. Ua malamaia elua mau halawai oihana koa inehinei e ke Aupuni ; aoke kumu nui o ia halawai ana, no ka poloaiia ana mai o Favre e hele i ka Ahakuka a na mana o Europa. 0 ka ka Haku Gianville palapala ia Favre o ka la 29 o Dekemaba, ua hoounaia aku e Bisimaka ma ka laina Peru3ia aku, me ka nkali ole ia aku e kekahi palapala hookun, no ke kipa ana o ka poe Farani i ka hae Geremania. E haalele ana o Pavre ia Parisa, aia a pau pono kekahi maa hana i manaoia. Ua kokua ka manao nui o ka lehnlehu ma ko Favre holo ana. Terasaile, lan. 15—B olelo ana kekahi . kampepa Tirnes, ua nahaha ka honna ma ka aoao hema o Parisa, a ua hiki aku poka ame na ahi ai ka muliwai; ,'Ua. hanaia kekahi mau hoouka kaoa-ioo-nou m&i loko mai o Parifla<i kV' po, mamua o :v ; laweia mai 'kekahi fc»pa»o. ki'mnliwai Seine; hn'ōili aka ma kela aoao, ,'W^k#pW' : f'ka han paa e lana ana ma ka iiu.' - Ua manaoia o ua man pu la no ka fftjfe' oMont0Mont Aron, he 226 paona o na poka ■~r % haī»a* kekahi lono telegarama i ka nupe& Merald, ua hoopuka ao o Pnnee Hohamau manao paa, e hoohiolo aku ~ iM «ahr : ano nui a pau loa, e hiki ai ika ne o&einl ke pale kaua mai. mai na kaa pu hoopahu mai Mezi- , me kanahiku kumalima mau pu nul Ūelmti»ukau e hooneeia ae na batali ma ■Q JloatJ'ornicb, no ko lakou hookauia ana'ku, boomaka aka i ke ki pu ana i keia la ma a lakou i manao ai e hoopoino aku \ - .la**» ano e hoike e aku ika lakon mau hana •/ ;SlH6isaholookoa. Make Sabatiehiki mai ■ t a wawahi liilii ia anei ka luaknpapau o Inehinei, he 460 poka pahu i hoo,]l«ftv.akn iloko o Parisa.

Boredeanx, lao. 16—Ua lilo ka poe Ferusia o Alenaeona. Ke hoomau la no o Keuela CbaDzy i kona kaemi hope aDa me ka maikai. 0 ka puali Akan oko Kenela Fairdhevbe poe, komo hoo aku lakou i ke kulanakauhale Albert. Ke neo hikiwawe mai la ka puali o ka Hikiua malalo o Kenela Bourbaki, e komo aku i Belfort e hoopuni ai. Ua hooukaia kekahi kaua me ia a po ka la Sabati. Ua hoike rnai o Keaela Chaozy i ka hoooka kaua hou ana aku a ka poe Perusia maluna o kona puali i ke Sabati.

Ūa maikai ka hoouka kaua ana aku a ka Puali 21, a aa lawe pioia mai e lakou kekahi Ma ka la 15, ua hoonka kaua aku ka puali o Bourbaki i ka laina o ka poe Geremania, a ua hookoemi hope ia mai konalaina holokoa. A ona ka la 16, aa hoehn kaoa hou mai uo ka poe Farani, aua hoohoka hon ia aku no me ka nui o ko lakoe poe i poino a me ka make ana. Ua kuia mai i oa poka panu he nmikumalima i kekahi halemai, lie 2,000 wahiūe mai, ahe 1,500 poe pnpule oloko, a me kekahi halemai okoa e iho. 0 na kanaka e noho ana ma na apana e hooleleia aku la ona poka pahu, ua nee ae lakou mai iamaa wahi hoomoana kahiko mai o lakou, no ka hahana o ke ahi e haule la ma ia mau wahi. Parisa, lan. 13—Ke loomau mai la no i ke koi ana ka poe Repubalikana, e hooleleia na ahi Helene maluna o ka poe Gercmsuia. Aka, ua kue loa aku nae o Kenela Trochu ia mea. 0 kekahi poe iho hoi, ua hoopnka mai lakou i ko lakou mau manao paa e hoolele aku i ua mau ahi Heleae nei, i ka manawa o ka poe Geremania e hoomaka mai ai i ko lakou komo ana mai iloko o Parisa. Ma kekahi aoao hoi, ua pu-o ae na lima o ka poe mea hale kuai a hoomaikai ia lakou iho, no ka loaa ana ia lakou o kekahi mau mea e hoowalewale ai i na 'Lii Opio Geremania i ko lakon manawa e komo mai ai iioko o Parisa. Ua manaoio lakou o ke pale ana aku, aole e loaa ka lua ma na moolelo o ke kaua. Ma ka hoopahnia ana ka o Parisa, ua lilo ia i kumu.e hoohoihoi nui loa inai ai i na poe apau oloko e komohia pu aka iloko o ke kaua.

Ua ake nui na mea a pau loa, e pnka aku iwaho e kaua ai. Ua hoohiki iho na wahine a me na kane e kaua pu, ina no e kali ana i hanauna hookahi no ka hoihoi ia ana mai o ka maluhia. Ua nana wale ia no ka ia mea, he knmn e hoopuipui hon mai ai i ke komo ana mai o na koa iloko o ka pnali, mamua ae o ka holapu ana aku ia Geremania, i kekahi la o ka mauawa e hiki toai ana. Ua hele aku ka Moi Uilama e ike i ke Keiki Alii Albrecht, e waiho a mai la ma Cbatres. Berusela, lan. 17—0 ke Keiki Alii De Joio*ill o o5»»oa- 01-ean- 4 kcf: iho neT e~fccftno' pu i ke kaua ma ka aoao o Farani, ua hookohuia mai oia he kulana Mekia, e Kenela Chanzy ; aka, ua hoole ia nae e ke Kuhina K&laiaina Gambetta, a aa kipakuia aku oiai Enelani. Ka hoouka kaua mawaena o ka Puali Ewalp Ehine Cūieasere.

Ladana, īan. 14—0 na lono mai kahi boomoana mai o Kenela Von Cosben, no ka hoouka kana o ka la 7, ma Eapaame, ua hoopaa ia oa hoonka.kaua ana la me ka hoohoka ino ia o ka poe Farani, aka nae, he lanakila ana i kana ia me ka hahana lanna ole. 0 kekahi o na hana nui o ia la i hanaia, oia no ka hoonka ana ako aka Pnali Ewala o na koa kana lio o ka Rhine a me kekahi poe o kek'a. hi kaoa lio e iho, i hooanaia e uhai akn i ka poe Farani e anhee ana ma na alanui o Arras a me Dooai. Ma o aka o kaahale o Martigny, halawai aka ua pnali kana lio Geremania nei i hoonnaia akn me na batali elna o na koa hele wawae o na Farani, oiai, i ka manawa i ikeia akn ai e ku laina like ana lakou malnna o kekahi kala mahiai i palania, a na hele wale a paakiki na koaio i palouīa, me he maa paoka hao la, i ka hau paa ; a pela ke ano oka aina a pan mi Papaame. Ua ike na 'lii koa kaua lio i ka pilikia o keia mea, a he mea kopono ia lakoo ka makaala ana no ia mea. Ua kohoia kekahi wahi i kahua no ka hoomaka ana akn i ka noonka ana, a ua punihei ka poe Farani e bele kino maoli aka ana la ka hoouka ana a ka poe Perusia, a hoomaka ae la no ka poe Perasiai ke kukulu ana ia lakoa ma na kana kukula kuea, a kali ako la no ka hoonka mai o ka poe Farani. Holo akn la ka poe kaua lio, a he ekola haneri i-a kc kaawale hoomaka aka la lakou ike kiola ana ina paka. Ua hahana ia hookni ana. 0 Kapena Haires, oa ku oia ma ke knli, konaLotanela mua, na haule aku la mai lana aku o ka lio ; a o kona Kakiana Mekia, na ku mai la oia i ka pu ma kona pnuwai. oke koena iho ona kuea i hoopoeha liilii ia, na komo ako la lakon malalo o ka mala o ke kolanakauhale, ua hiki ole i ke kaaa lio ke nee aka imoa. Ladana, lan. 17—E bai ana kekahi palapala mai Yerasaile mai, i ka la 16, ma Brie, na lioonkaia aka kekahi pnali Geremania e na pnali koa Farani i manaanao nni wale ko lakou man koa ; aka, aa pakele akn nae ka poe Geremania. Yerasaile, īan. 16—Maka hema aku hoi o Belfort, ua hoouka nuiia mai ko Kenela Werder puali ena pnali kaaa Farani eha. He eiwa bora ka hoonka ana me ke ano hahana nui no, a ua hooknemi ia nku ka poo i hoonka mai ma na wahi a pau. O ka poino o ka poa Geremania ma keia hoouka ana he elua hanen wale no.

Ladana, Jan 15—O ka boi ana mai nei no ia o Prince de Joinville mai Farani mai. Ua hele aku oia i o Chanzy la, me ke noi aka e hookuu mai ia ia i kau wahi o kona puali malalo o kona aiakai ana. Ua hookipa aku o Chanzy ia ia me ka oluolu ; aka, ua kauohaJrnai o Gambetta i ua keiki alii nei, e haalele koke i ka aina, a hoike aku la oia i kona maoao aole e haalele ia Farani, aka, e komo iloko o ke kaua ma ke ano he koa maoli e lalam ana ika pu. Aka, kauoha mai la nae o Gambetta ia Chanzy e hoouna ia ia i Bordeaux malalo o na koa kiai ; ina aole oia e ae mai ana ika haalele koke ana mai ia Farani. I ka ike ana o oa keiki alii nei i ke ano kupilikii okona kulana a me ko Cbanzy ma kona hoole ona, a i mea hoi e hoike aku ai i ko na ano hoaaioha i ke kenela ; nolaila, haalele aku la oiu in Farani a hoi mai la i Euelani nei. Oke Duke o Chatres, aia oia i keia manawa ma Farani malalo o ka inoa eno e. Ke hoonenene aku la ka poe Perusia e hoopahu ike kulanakauhale o Longevy. Ma ka Poaoao he hoouka kaua pukaa ma Longevy. Berusela, Jan.—O ke o Arras ua haawi pio ia mai. O ke ala ma Calais, ua pihn pu i ka poe Geremania. Berelirja, Jan. 10—O na'lii koa Farani i hoohlki malaloo ke ano parola, a i pau oku i ka holo mahuka, ke loaa hou aku lakou e hanaia no lakon rr.e ne poe lawehala ino la o no halepaahao. E olelo aoa kekahi palapala i ka nupepa īimes, roai Berelina aku nei, penei : Ke imi nei o Perusia e lioala ae i ke ano enemi kupono ole o Ausetaria i ka Eraepera o Rusia ma ka ninau Hikina, a e hoopanee pu no hoii ka noho ana o ka ahakuka o na mana o Europa no ia mea. Ua oleloia, ua makemake no ke aupuni o Tureke e hoopau i ka noho aua o na maoa o Europa no ua ninau nui nei. Havre, Jan. i4 —O ka poe koa Perosia ma Diep ie, ua lawe mai lakou mai na kanaka Faraui mai o ia wahi he 50,000 hapaha Farani. Ua hoouka ia kekahi kaua e ka poe Farani me ka enemi ma Touroeville, a ma ka hopena o ia, ua kuemi hope aku no ka poe Farani me ka maikai. Nu loka, Jan. 18—O na sgena o Farani no ea. mahina i kaahope ae nei, o lakou ka poe i kuai oui i na mea kaua ma ka makeke Amerika, a e like me ka rula, o na pu maikat loa ka iakou e kuai ai. Ua unku na pu kaa i hoouna ia aku. Ona kaala iii kauo i na pukaa, oia ka mea nui i hoouna ia aku i Havre i keia hooilo, e like me ka hoike ana ia mai ena moKu Farani. Se hana nei kekahi hui hana pu i hāna olelo ae like me ke aupuni Farani, na pu o ke ano hou loa ; a ke hana nei be 1,000 pn i kela la i keia la. O na pu ka i hoounaia aku, he 75,000 pf En■fie{d,'r 6ana nr<ia ia no mai Eaelaui k& hoounaia ana mai, a mai Amenka aku no hoi ka hoounaiaana aku la. No Amerika Hema, a iie kb kaūa kuloKO MA MONTEYIDEO. I ka nene kaua hoi e hana mai la ma Enropa, aia no hoi ma Montevideo i Amerika Hema, kekahi kaua kuloko e olapaku mai la; a e hahai ana na lono mai laila mai, penei : Montevideo, Nov 25, 1870. —Ma ka la 25, aia he kaua lua imua o na papu mawaho o na puali a i eloa ; o ke ki ana mai a ka poe 0 Blanco, ua hoohamau mai ia i na puali koa aupuni, a ua konoia lakou e knemi hope mai me ke kaumaha nui o na poino. I ka la 23, ma ka makaala o ka luna o na makai a me ka luna koa o keia kulakakauhale, ua ike ia kekahi ohumu e pepehl ia Paresidena Battle a me kekahi mau luna aupu--01 e ae, me ka manaoia ehoouka mai maloko ma na wahi i knkulu ia ai na mea pale. Ua hopnia maloko o kekahi hale, he 12 kanaka, 350 pu a me 10,000 piha owili pu. Ua kukulu iho ke Keoela Blanco i kekahi mea ano hou loa i ike ole ia mamua ma ka auhau aoa, e hoonohoia kekahi luna, e lawe mai i na auhau maluna o na anomea ai, ka bipi, na mea ulu a me ka waiu e lavre ia mai ana iloko o ke kulauakauhaīe. O ka waiho ana mai a Sentor Stewart i kona palapala hookohu ma kona kulana Kuhina Waiwai, tia aponoia. Aole nae he mea hou i hookohaia iho ma ia wahi. Ma na lono mai Buenos Ayres mai o ka la 26, e hooia mai ana i ka hooknemi hope ia ana o na puali koa aupuni, e na puali kipi malalo o Loper, Jordan a ma ko laua mau kokua. Ua hoikeia mai, ua ike ia ma ia kulanakuuhale kekahi mau mea i loaa i ka mai Kolera. Ua ulono ia mai, ua haawi holookoa o Lopez me Jourdan i ka haoohano o na lanakila hope mai nei ia Rios, ka mea nana e hoonna mai ana i 20,000 koa hele wawao e kokua ia Apparico ina ka lawe ana ia Montevideo ma Ka hoouka ana aku. Ua nui ka hanaino mai o ka poe Inikini ma ka palena aina e kokoke ana ia Papu Uniona. I kekahi alii koa o alakai ana i ke kukulu una i ke kulana kaua, hoea mai la he poe ilikini nui me ko lakou alii me Wampa, a hoowalewa.'e ia aku la lakou e komo mai iloko o kahi hoomoana. I ko lakou pau pono ana iloko, ua hoowalewale ia aku la kahi poe o lakou ma kau mau wahi okoa e aku ; .a kipu papa ia iho la lakou a pau i ka make me ko lakou alii. . O keia hana ana, ua hooponoia no; no ka mea, ua uha'i mua oia i kana olelo ae like e ooho malu mamua aku. Wi ma Kauai.—Ua lono ia mai ho wi ma kekahi wahi oka mokupuni o Keuai. O ke kumu ka o ka wi, no ka pau loa o ka ai ona kahawai i ka hohia e ka wai nui.

Ke pahili mai nei no.—Mn keia man la ke pnhili mai oei no na kikiao makani i awili pu ia me na kilihune ua. Oke kihea 'man no nae ia o ka Huoiio.

Ka la hanau o Muolaulani.—Ma ka lono palapala i >oaa msi ai ia makou i ike ia iho ai kel."!.. mea e piliana oo ka la hannu 0 Ke'Lii Kiaaina Wnhine Keelikolani. Ua hsi ia mai makou o ka la 9 ihn nei i hr.la, oia ka la i haawi ae ai oia i na paina olioli ana no ka la kuakoko o kona makuahine Panahi i hanau mai ai ia ia. Mamua iho o koua la hanau, na hoomakaukau ae la oia he lanai nui, he haneri a oi aku kapuai ka loa, maloko o ka pa Hale Alii Hulihee, ma ka aoao ak&u nei o ua ba!e la. ma ke alo iho o Haleelolo. Aua lawa hoi ua wahi la no na poe he ekolu baneri a keu. Ona ohua ona, a me na makaainana, ka poe nana e hoopuipui Ika papeaioa. Ao ka a-i no ana i mahi niai nei iloko o na la maka pooiuniu o ka makahiki 70 ka a-i o ka ahaaiaa. Ola aku Ia ia lai opua hinnno.