Ke Au Okoa, Volume VI, Number 46, 2 March 1871 — HE KAAO NO MORIONA, KA ELEU O ITALIA. [ARTICLE]

HE KAAO NO MORIONA,

KA ELEU O ITALIA.

HELU 14. I ko laua nei ike ana, ua pio ke knkui o ko lōkoa mau kino pakahi, mu ka haku a na kaawa, komo mai la ua manaolana iloko o laua nei, ua hala ia pilikia, a o na mea o ka manawa e hiki mai ana, oia ka laoa e nana aku. Olelo mai la o Lamarie ia Alawe, "Heahn la ke kumn i hiki mai ai keia poino nni malunao ka'haku mea hale a me kana mau kauwa ? " No keia mau olelo ninau a kona hoahele, pane aku la o Alawe, "No ka malama i ke knko, no ka mea, aia a hapai ke kuko, hanan mai ka hewa, aoo ka hewa, hookauia mal poino." A oiai laua nei e maoao ana e hookaawale akn ia laua ma kahi e, aia hoi, 'hiki mai la ke kōhu kaa imua o laua uei, me kaolelo mai, " Heah: iaka mea kupono ia'u e hana aku ai imua o oloa i keia wa ? " Olelo aka Ia o Alawe, " Ano, e manaoio oe i ke Akna, a e noi akn i kma abonu* palena ole, e hoohanau hon rnai oia i k.i manao o kon naao, a e haalele i na knko hewao ka naau, alaila, e lilo oe i kauwa malalo o ke kea hemolele o ko kakou Hoola, ke malama pouo oe me ka nr.au hoopono, makan i ka hewa, a e loaa no iaoe na hoawina o ka poraaikc.i ma keia ao ama kela ao.'' A pan ka olelo ana o Alawe imua o ua kahu kaa nei, ia wa koke no, haule iho la na knli o ua kahu kaa oei ilalo, a hoomaikai aku la i ke Akua, a pau kana hoomaikai ana, pane hou mai la oia, " Ano, ke noi akn nei au i ko olua lokomaikai, e ae mai ia'u i na hoomaikai ana a pan maluna iho o'n i keia wa, a no ka wa pau ole." Ua ae mai la o Alawe ika makemake o ke kalin kaa, aia wa koke no, ua kukaiia na aloha hoahanau mawaena o lakou, a hookaawale ia ae la lakon nei. Ma ia hope iho, hoomakankau koke iho la 0 Alawe a me kona hoahele e hele ma kahi a laua e manao ai e hele, aka, ia laua nae i hele mai ai a hala na la elna, me ko laua kipa ae no hoi ma na hale kuaaina e hooluolu ai ia laua iho no ka maloeloe, me ko lauahalawai ole mai me na hoopilikia wale ia ana mai. 1 ke kolu o ka &f'6 ko laua nei hele ana ma ke alanui, aia hoi, hiki mai Ia kekahi poe kanaka elima maluna o ke kaa, a loaa iho la laua nei e heie ana ma ke alanui, ia lakon i nana pono mai ai ia Alawe ma no kekāhi mau me ka manan ann o-la-hoo, o-bo!opo-no ana ka lakou hana 0 keia poe i holo mai ai maluna o ke kaa a loaa o Alawe ma e hele ana tna ke alanui, o lakou no na pilikoko poloi' o ka. poe i uhauia mai e ke Akua i ka makapo. e like me ka mea i haiia ma kapepa 0 keia pule iho nei, na hele mai lakon e huli ia Alawe ma, me ka manao e hoopilikia mai 1 ko laua mau kino palupalu, nolaila, he mea pono ia kakou ke nana pono i ka lakou mau hana i hele mai ai. Ika hala ana o keliahi mau minnte o ko lakou kn malie ana, hoomaka aku la kekahi kanaka e ninau aku ia Alawe ma, " 0 olna no anei na kaikamahine i laweia ae ai malana o ke kaa ma ka po o kekahi mau la i hala ae nei ? " " Ae, o'maua no," wahi a Alawe mo ke ano wiwo ole iho. Ia maoawa iho la no, na hopu koke ia mai la laua nei, a lilo ae Ia na lima ike kua me ka hoopaaia i ke kaula, a hoonkaia akn la iluna o ke kaa, a laweia akn la faua nei ma ke ano be man pio na ka hewa ; aole nae no ko laua nei hewa io, ia manawa koke no, na knupau loaia ka holo ana o na lio kauo kaa, a hiki wale i ka hiki ana aku ma ko lakon hale, ua hoekomoia aku la o Alawe ma i'oko 0 £.'eka!ii hale pohaku nni e ko ana, me he hale hoahu waiwai la no na makahiki loihi, e like paha me ke ano mau o Da Papaa.

I ka paa ana o Alawe ma iloko o na hale nei, ia manawa no kani mai 1a kahora ehiku 0 ka po, aole nae he hnnahnna ai i hookomoia akn ma ko lana nei man waha, a aole no hoi he wahi kula e hooma-u ako ai i ka maloohnha o ka puu. Ia manawa koke no, loheia akn la ka nakeke o ke ki i kalaka o ke pani o ko puka, a he wahi manawa pokolo mahope iho, ua ho-a ia ae 1a na knkui ihoiho e kekahi kanaka e noho kiai ana maloko o na hale nei, ia wa no, ike aku lalana nei i kekahi lua nni e hamama mai ana, no ka mea, ua wehe mua ia ae no ke pani, a e ku ana ke alanuipii e iho aku ai ilalo o ua loa nei. A hoihoiia akn la o Alawe ma iloko o ua loa nei e hoopaaia ai e ko poe e makemake ana e hoahewa wale ia laua nei me ka beVa ole. Aka, he mea kaualua ole no paha ia na ka poe e heluhela ana i keia Kaao, ke puana ae, he mua a bc hope ko na mea a paa, wahi a k» Boke Nui Hooweliweli. Ia Alawe ma i hiki aku malalo o na lua nei, wehei» ae ' - nn kanla i hoopaaia ai na lima 0 laoa nei ' . a no hoi ka manawa i a-u ae 01 na maka o lana nei ma o a maanei o ua hale lna nei, ike pono aka la laua nei, heano laumania na paia a poni i haoaia me ka pnna eleele. Ua maikai ka honaia ana o keia iua, a ua kupouo boi no ka hoopaa ano i ka poe i mannoia e hoopaa malaila, no ka men, ua hohonu loa ka loa, a oohe mea i aa e mahnka aku, ko hoopaaia kekahi mea, a mau mea poha nia ia hale lua, no ka mea, e apakaa wale ao no na lima ma o a maonei, nole wa-

hi e liiki ai, no ka mea, he alanuipii wale no ka mea e hiki ai ma ia hale lua. Ho-a ia ae la na kukui a pn'ni ua hale lua nei, a noho iho ln laua nei rae ka houi aku i na ea polopolona oua lua nei, o i ka hoolele hou ana aku o ko laua mau kii onohi, ua halawai mai la me ko laaa nei ike, na iwi kanaka i hoopuupn ia ma kahi hookahi. Ma ia hope iho, hoi aku la ke kanaka nana i lawe mai ia laua nei ilalo o ua hale lua uei, i kona hiki ana aku iluna, huki pu ia aku la me ke alanuipii, a pani hapa ia iho Ia ka puka o ua lua nei, a he hora okoa ma ia hope iho, kuu hou ia mai la fee alanuipii, me kekahi mau paha kupapau eloa, a waihoia aku la ma kahi a Alawe ma e noho ana A pau keia hana a ua kanaka nei, wikiwiki aku la oia i ka hoi ana iluna, a oia ka panina hope loa o na hana a lakou o ia po, nolaila, o ke ano o keia poe kanaka, oia no kekahi lala o kahui powa ma kekahi mau kulanakauhale o ke Anpuni o ItaliB, no ka mea, o ka moolelo o ka poe powa, he poe akamai loa a me ka maalea, i ka imi aaa i na kumu e make ai 0 ka poe a pau i haule aku iloko o ko lakou' mau lima, ua nui ka poe i make hikiwawe, no ka 'ai ana i na mea ai i awili pu ia me ka laau make, a pela no hoi me ka inu ana i ka wai i pa-i pu ia me ka laau make, no ka mea, aole lakon e hookuu aku i kekahi kanaka e noi mai ana i ko lakou ahonui, e ola a e lilo paha. i kauwa na lakou. Ua nni no hoi ka poe i make ia lakou me ka ike ole ia a lohe mua ole ia hoi e ko lakou mau makamaka, aka, o ka hoi uhane ana aku o ka mea 1 make imua o ka ohana, he mea man no ia ikeia ma ka noho ana o kekahi mau lahui, a oia ka mea e maopopo lea ai i ka ohana o ka mea i nalowale. oka poe waiwai nui nae kai pakele i ka make weliweli i loao ma ia ano, ke hoohiki aku oia i ka nui o ka waiwai ana e uku ai no kona ola, he kakaikahi loa nae ka poe i pakele i ka make ma ia ano, ke malama malu loa ia ia ano liana, a ina no e loheia na hana a ua poe powa nei, aole no e pakele ana ia kanaka i ka make. KA ALAWE MAU HANA NUI MALOKO 0 UA HALE LOA NEI A LAUA E NOHO ANA MA KE ANO HE PIO—KA HAŪLE POHO OLE 0 KO LAUA MANAOLANA NO KA 3IAKĒ KA HALAWAI ANA 0 KE KAHŪ EAA JtE KA HIHIO MALOKO 0 KA MOEUHANE. E ka poe heluhelu i keia Kaao, ua ike ae nei kakon a pau, aole he wahi huaolelo hookahi a Alawe a me Lamarie i hoopuka aku ma ke ano e kue aku i ka poe nana laua nei i hopu me ka hewa ole, a hiki wale i ko laua wa i komo kino abu ai iloko o kahi e hoopaa ia'i ma ke ano he pio na ka elele o ka make. Ako, aole no i poina ia Alawe ka hoomanao mau ana ma kona naau i na kokua ana mai o ka Mana hookahi nana e malama ia laua i ka wa pilikia a me ka wa piiikia ole, a aohe iiO'lrofT Itaa"inat fea weli matBtr o laaa, no ka mea, iloko o ko Alawe manaolana, me he mea la, mai ke Akua mai keia hoao hou ano mai ia laua, i ike pono ia ke knpaa naue ole o ko laua manaoio. Ua noho malie lana me ka hoomanawanni, e like me loba iloko o koua wa pilikia, pela no hoi ko laua nei noho, ua haawi aku laua ia laua iho na ke ahonui o ka lani e malama a e kiai mai ia laua. Oiai nae, ia laua e uoho ana maialo o ua lua poanuann nei, a ua ane kupono ole no boi na ea o ua lun haumau nei ke honi aku, i kupono ole no ka noho ana no ka manawa loihi. Aka, he mea ole nae ia mau ea ino ia laua nei, no fea mea, o Alawe a me kona hoahele, na mahele pu lana i na haawina hoopilikia wale ia mai malunao ko laua mau kino hewa ole. Aole i kau mai ka hiamoe malnna o ko lana mau maka ra po a hiki wale i ka wa a na kukuna o ka malamaluma i hoopuehu aku ai-i ka pouli, ua noho !auu nei rae ka oluolu maikai o ke ola, o ka pololi a me ka make wai, na hookaawalein akn mai 0 laua nei aku. oka hana nui nae a Alawe maloko o aa lua nei, o ka heluhelu mau ana iloko o kgkahi wahi Baibala nuku ana i lawe pn mai līni ia ma kona poli, a ma ia moa'ua lawa ko laua makemake no na meaepili ana 1 kekahi muu haua i hanaia malana o ke kino hewa c!e o losepa, ua lilo i mea ole na hana ino a kona poe hoahanau ponoi, ua uhau mai la nae ke Akua i ka wi nui maluna o ka aina o kona poe hoahanau.

I ka nhi ana mai o ka maln o ka pc, aole he mea hookahi nana e malama ana i ba maluhia o ia hale i hoao enai ma ke ano e hakilo mai i ke ano o ko laaa nei noho ana, oa manao paha lakon, o ka noho ana o ka mea pio no na hora he kanahakumamamalu, me ke komo ole o na mea ai, he meo iae hoomalnle mai tii i ka ikaika o ke kino, a ma ia mea la e hookoia ai ko lakou makemake. Ua kuhihewa nae ia menao ana o lakon, no ka mea, hala ae la nn la ekolu o ko lana nei noho nna ma ke ano be pio, mahope iho o ka hora umi 0 na la nei, hiki mai la kekahi luna i hoonna ia mai e nana i ke ano o ko lana noho ana. la ia i hiki mai ai ma kahi a Alawe nin e nolio ana, ua hookahnhaia mai la kona manao i ka ike pono aku i ko lana man helehelen», nole i kan mai ka nawaliwali malnna o ko lana man kino, no ko men, o na hiohiona o ke ano wahine ui, ua haiamu oe lailuna o ko laaa mau kino pakahi ; no io mea, hoi aka la na kanaka uei me ka noonoo pono ana i ke ano o keia hana ano kamahao i hanlehia mai maluna o na mea e noho pio ana, na komo mni 1a kekohi manao hou iloko ona, he mnu liana mana paha ka mea nana e hoolmia nei i ko laua manao, a i ole ia, aia no poha he wa e hiki mai ana, e hoolilo ana no paha inea i ka mana hoopaa o kela lna i mea ole. Hoeba la auanei ka hana knpoao no keia inanawa e hanaia aku ai maluna o na mea e noho pio ana ? I kekahi po, na hiki ku Uhane o ke Akua maluna o kekanaka kaho kaa, ka mea hoi nana i lawe moa me kona hakn ia laua nei, ka mea hoi i pio e aku la kana ahi, a o ke kahu kaa no hoi koia i mihi mai i kona liuwa imua o Alawe ma. Aka, na ke Akua i hoolilo i ka paakiki o kona naau hewa 1 mea ole, a haawi mai la ia ia i ka naau hou, ka makau i ka hewa, ka panlele oku i ke Akna me ka naau maemae, ke aloha, ka manawolea a mo ke kokua i ka poe i loohia i na pilikia o'keia ao. (Aole i pau.)