Ke Au Okoa, Volume VI, Number 47, 9 March 1871 — E malama i ka manawa. [ARTICLE]

E malama i ka manawa.

0 Ki. iunawa ka mea nai hookahi, oiai ke kanaka e ola ana iloko o na auolo o keia ao mauele. oka mea i hoomaunanna wale i ka manawa, oia kai hoomaunauna wale i kona pomaikai iho, aole oia wale do, aka, i ke ano o koua noho ana, a me kona pii ana akn mai kekahi anoo ae a i kekahi ; a mai kekahi pomaikai ae a i kekahi. No ke aba la eae nei ke kanaka no kona maa pilikia ma keia ola ana ? No ke aba oia e mihi nei ika hune ame lea neie ? No ke aha la oia i ohomo ai a hoohuoi i ka pipili man ana o ka ilihuūo iaia ? No ka mea, aa hoomaunanna wale aku oia i ka manawa i kupono nonaoimiaehuli i Dft mea e lako ai kona noho ana. Ke lua poai nei ka manawa maluna ou. a ke waiho molaelae mai la oia me ke keakea ole ia, oiai ke kanaka e ola maikai ana a ikaika na lala, a hiki mai ka palena hopo i olelo ia "he mahn ke ola ana a nalo akn," oia iho la aaanei ka pahn hopo o ke kanaka e hiki ole ai ioiu ke holi a ke imi ina mea nona iho e pomnikai ai ? He wa ka manawa, he makahiki ka mauawa, he malama ka manawa, be la, he bora, he minote, a he sekona ka manawa.

Iloko o kela minote keia minote i hoomaonanna wale i», a i kela hora keia bora i hoomaunaona wale ia, aole he waiwai i loaa

mai nou, aole hoi he pomaikai ; a i manno oe e kii h»u aku aole hiki, no ka mea, ua hala wihiwiwi aku la ia i hope i kahi e h'ki ole ai ke hoi hr>n mai, a na nalo koliulin aku la ia iloko o ka Pohina-ua-kea, e hiki ole. ai i na leha ana a ka maka ke makaikai aku. Ke poloai akn nei makou i keia me na ake ana e maliu ia mai e na hoa kanaka Hawaii, aole no ko makou manao ana ua nele onkou i ka ike ana a me ka noonoo no kein mea, aka, e paipai akn a e hoeueu aku no hoi ia oukou, oiai he mana akea kai loaa ia makou e hai lanla akn ai imaa o ka lehnlehu. No ka raea, ma ka halo ana aku iloko o na poai o ka noho ana o kekahi poe, aia hoi, oa kulia ia mai no makoa e ka manawahua ehaeha i ka ike ana aku he hiamoe ka hana a kekahi poe iloko o na manawa kupono e hana ai. A o kekahi poe hoi, ua hoopiha ia ko lakon anaina e na lealea lapuwale a' po ka la ; a o kekahi poe ui e hele haaheo wale iho ana no ma na pipa alanni me ka halo ae iloko o kela a me keia hale kuai me ke ano ole, a e kilohi ana paha i na nani o kona man kahiko ana, me ka noonoo ole o ka manawa ana e hoomaunauna nei, oia kona knmn waiwai e hiki ai iaia ke hoopukapuka i kona man loaa iho. EI ka lapowale! Nawai i ao ia oe pela ? No ke aba la e ninan ai oe e ke kanaka ia oe iho i ka i ana, "Ke oia man nei ko'u nele ana, a o Mea hoi, no ke aha la oia i knonoono ai ?" No ka mea, ooee ka mea

e ninao ana pela, ua hoomaunauna wale oe i kou manawa. Aia iloko o kou wa e ahnai ana, e hoopaa man ana kela i kona manawa ma ha hu!i ana i kekahi mea e pono ai ha noho ana. E imi aku ika hana e hiki ai ke loaa mai, iūa na nele ma kekahi, e hana ma kekahi mea e ae ; ina ua pau ka hana ana raa kekahi mea. alaila, e hana ae ma kekahi hana mikiala nann e hoohoihoi mai i kon manaolaaa ; e hoopiha i ka manawa me na hana knpono, a e loaa mai no ia oe ka hope pomaikai.

Ina o oe e ka mea helnhelu, he mao lala ikaika ko kou kino, e hoopiha i ka hapanni 0 kon manawa ma na hana ooleB. E mahele pono i kon man manawa o ka la ma nahana 1 loaa ia oe—ina paha aole ia oe na lal.i oolea. alail», e hooluhi i kou 1010 ma ka imi aoa i kekahi mau mea e ae, e loaa mai ai nou he hopena pomaikai, a e hoohala no hoi i kekahi mnnawa ma Tta hnoikaika' ana i kon kino, a pela hoi ma ka hoohoihoi ana i kon Innamanao, i ole e kan mai na ao polnluhi o ke kaumaha ma kou poo. A e pakiko roe ka noonoo pono i na mea lealea i kono ia mai ai oe he hon kaana iloko olaila ; e haawi i fea hiamoe knpono i kon mau maka no ua hora aole e oi aku mamua o ka akahi hapakoln o ka la. E pakiko ma na mea ai, a e inn hoi me ka hoomanao, e nana me ka noonoo e ana i ka pono o kou ohana ibo, a i ka. pono plll kmo la oe iho a me ko hai ; e j maiau a e hooponopono mikiala ma kou mau mea ponoi iho, mai hoolilo nui i ka manawa ma na hana hua ole o ka pouli. E kaohi i ka nme ikaika ana o kou mau lia e h&na i kekahi hana au i ike ai he hopena pono ole. E malama me ka hookaulua i ka inaina, e kan ma kou hokua a auamo akn i ka hana an i ike ai he hopena pomaikai; a i loaa ia oe keia mau haawina a pan, alaila, na hoopiha oe i kon manawa i na hana i kn i ka pomaikai, a e loaa ai hoi ia oe na ulono o ka olioli. Ke olelo a ke uwalo akn nei makoo i keia aole i ke kanaka wale no, a i ka wahioe paha, iaoepu e ke keiki, oiai kon mau la opiopio iloko o keia ao ; o ka wa e loaa ana ia oe kou hann ana i ka ea o keia honna, oia ibo la kou manawa. Be mea nni a waiwai ua.manawa la nou, a roai hoomaunauna wale, e hooikaika ma ka imi ana i ka naanao, a e hoolohe i ke ao ia mai, a lilo oe he kanaka e pii aku no i ka anun o ke akamai, a e nana hof i ka hua o ka mea au i lnhi ai me ka hoomanawanui i na la opio. 0 ke keiki i hoomaunauna wale i kona manawa imi oaanao ma na paani kamalii, a hiki mai kona wa e lilo ai i kanaka makna, e kahaha no auanei ia nona iho, a e hoohuoi hoi ; a e loaa aoanei iaia ka minamina, no kona ike ole paha i ka heluhelo, kakau a me na mea belu. A hoomaka hon e imi a e huli akn i ka ike, me ka puunaue wale ia hana ana, a o ka hope e kaumaha no oia nona iho ; a huli akn oia i hope a nana aku i ka moolelo o kona mau hoomanao ana no kona mau 1a opio, a mihi nui no oia no kona hoomaunauna walo ana ia manawa. Pnka mai na lunaikehala e hoahewa ana iaia iho, a i ole ia, i na makua paha, a pela e hokukn mai ai ia man manao ona, aole nae e hiki ke hoola ia, no ka mea, na hala aku la ka wa kupono iloko 0 ka naele lipolipo, a ke wikiwiki mai la ka lele ana o na minute o mnli akn, me ka hooknnana ole iho nou. Ke kamailio nei makou i keia aole he moeuhaoe, a he mea i manao wale ia, aka, he mea oiaio. a he mea hoi i ikemaka ia—oia haawina like no kai loaa pela i ka poe e pilihua ana no ka nele. Ua kuhihewa i ka loaa ana mai o kekahi mea be moa man, a walea i ka hoohialaai me ka hoomaunauno ana i ka manawa, aia hoi, e papau auanei kona waihona. Owai la ke kanaka e manao ana o hoopiha i kona pahu me ka wai, aka, 1 ka uinini ana iho i hookahi kiaha wai, nlaila, kii hou iho la no ia a ion ae ? A I nani io kona piha ana ! He knmo hoohalike kupono ma na mea « ae a pau, A maluna ac o na mea a pau e leha akn i ko kela man pomaikai mn keln ao lioano, a nona hoi i i mai ai ka Buko nui hooweli-

weli, "E hana iko ke kmu oi kaa ka la, a i ko ka Uhnne oi kau ke ea." A mamna ae o ko makou hooki ana i keia, ke uwalo hoa iikn nei no makou me na manaolana walohia kuhohonu e kahakaha ia keia inau hqaolelo ma ka papa o ko oukou naau me ka malama loa i koia, —"E malams i ka manawn."