Ke Au Okoa, Volume VI, Number 47, 9 March 1871 — Untitled [ARTICLE]

Ka mokomahū Kaleponi.—l ka auina la Poaha o kela pule iho nei ka hoio ana aku o ka mokuonahu Moaes Taylor ; ua piha pono oia i ka ukana a me na ohua mai ia nei akn a mai Nu Holani mai. Ma ka hr>lo ana aku o keia moku, aois paha e loaa hon mai ana ia kakou na bou, ke ole e manlo mua e ia mai e keUahi moku kaalo holo i Kina

Kahi o ka Hoīele Hotr e kuai, —Ua lono mai makou, ua loaa iho nei kahi e ku ai o ka hotele hou i manao ia ai. {J;i kuai ia ihonei 'ka'pa o Mikahupa mamua, a ia Aikake Montgomery iho nei mamua Ua kuponr> iho la no ia pa, he oluolu, he akea, a he elua wani e puka ai ; ma ke Alanui H«tele u me Alakea. He hoomakaia paha Uoe e kukulu.

Make hikiwawe.—Ma ka Poakahi iho nei ua make hikiwawe iho Ia kekahi kauaka o Kaauamo kona inoa. Ma na la la, aole ona mai, aole boi i nawaliwali, aka, mahope iho o kona kuai ana i kekahi pola hua, a boi aku la oia i ku hale e ai ai ; a mahope iho o ia ai ana, hiki mai la ka Apoluona i kona wahi i ka hora i manao ole iai ka anela luku hoi o kokeaoneimau mee ola hann a pan. He Lahaiaaluna oia, a be kanaka hoi i ike nui ai ma keia kulanakauhale.

Ua loaa ae nei kahi limaLma nana i aihue aka na wati a Mr. Tannatt He wahi.k( iki hapa Pake ka mea nnna i aihue. Ma ka Poaha iho nei o keia pule kona loaa ana, a i ka Poaono iho aei kona lawe ia ana ae imua o ka Aha Hoomalu, nka, no kona opiopio loa, kupooo ole malalo o na hoopai o ke kanawai e hiki ai ke huouna ia i Kawa, nolnjia, ua hoouna ia aku la oia ma ka Hale Kula Hana Lima ma Keoneula, a hiki i ka pau ana o kona mau makahiki i manaoia he keiki.

Mau MALIHINI A HIKI MAI.—Ma na lono mai Auseterulia mai, i ike iho ai makou e hiki mai ana ia nei o Gen. Tom Thumb, ka ukuiii Pelekane, a me kana wahine pu me ia, mo kekahi o na holo ana mai a na mokuahi o Auseteralia. Ma kona hiki ana mai la nei e hoopomaikai ia mai ai kakou i ka ike kumaka ana aku iaia, kek-;hi " na Naipualehn kaulana o ke ao nei. E hiki pu mui aoa me Robert Heller, kekahi haole hana akamai, ma na mea ano hoopahaohao, a ano kohn kupua. Make halūna o ka mokūahi Mose Teia. —Ma lth holo hnpe ana mai nei oka mokuahi Mose Tela, i keia awa, a ma ka la 18 o Feb ihu nei, aia hoi, e hoopulu ana kekahi kanaka knpunhi i ka hkn» olu noliim ro« ko aila, oJer7Vnughn kona inoa ; aiaia e hana ana peln, un ane nanea iki oia, apa iho la ika hao kue nui oka mekini, a hina iho la oia mc ka eha loa. He w&hi manawa pokole wale no kona kamau ona, a lele loa ke ea o ole-pau. Ma kekahi la ne, ua kanu la kona kino kupapau iloko o ka opu o ka hohonu. He kanaka pūhi moKo.—Maloko o na Nupepa i hiki hope mai nei mai Kapalakiko mai, i ike iho ai makou i ka hookolokolo ia ana o kekahi kanaka Hawaii malaila, o Henere Drill kona inoa, no ke puhi ana i ka moku okohola Masekuseta Kapena Cooty, mahope iho o kona haalele ana ia Lahaina a holo iiku ika moann anu akau ;a ua aneane he makahiki ka loihi o ka mam wa i hala iho nei. Ua hoahewa ke Jure iua kanaka nei, aole nae i hai ia mai ka hoopai. Pilikia nei wahi Hawaii o kakou. Kai no i holo no ke o kohola, eia k<i i ke puhi ahi.

Make i walohia —Me ke kaumaha luuluu no ko makou hoopuka ana aku, ua kii hou mai la ka anela ana ole, a ua manele pu aku la me ia, o W. H. Beckly o keia kulanakauhale. Ma Hawaii kooa wahi i ioohia ai i ka mai, nana i lawe aku Ia iaia, a hoihoi ia mai la i ke kaona nei, a he mau hora kakaikahi wale no haalele mai la i ka poli pumehana o kona ohana no ke ala mau o ka honua a kakou kohana hookahi e kuoili aku ai. Aia me ka ohana i hooneleia i ke kane a me ka makua.komakou mau paumako kumakena pu ana. I ka auina la Poakahi o keia pule iho nei k& hoolewuia ana aku o kona kupapau mai kona wahi noho aku ma ke Alanui Alakea hl;u, i ukaliia aku e na pilikana pilihua a me na hoaaloha knmakena.

Pake a ue ke koho.—Ma ke awakea Poakahi iho nei, ike ia aku la kekahi puulu kannka nui e akoakoa ana ma ke alo iho o kahi hale hana komo limn ma ka Nekina, no kekahi wahi pake. Ika helo ana aku e ike pono i ke ano o ia mea, hai ia mai la ia makou, ua lawe aku kekahi keiki ike komo ilaila e oki ae a uuku. Aka, ike iho la ka pak jho komo gula me ka onohi momi, olelo mai la oi( e k>iai iko komo i hookahi dala, a ua ae aku ke keiki. Mahope iho, hoi aku ke keiki a ninau mai la ka wahine nona ke komo, hai aku la kela ua lawe ia i ka pake a koai ia ako ia ia. Ua minamina ka mea nona ke ko> mo a kii mai i ka pike, eia noe, aa hoohee ia ke komogula e ka pake, a un lawe ia ae ka onohi momi. Mnhope iho ona hooponopono ano, ua ae ka pnko e hana hou i ke komo e liko me kooa ano i kinohi, me kn uku ia o knna luhi i hookahi dola. O kahi mea apiki i ka pake, o ka hoike ana mai i kioohi he pau lepo gula, oin ka onolii o ua komo nei, a mahopo hoiko mai i ka momi.

Hoi hod mai.—Ma k« holo ana aku nei a Mele i ka P.'alua iho nei, aole i biki aku iwnenn o Kaieiewaho, haki e ke kui o ke kia hope i ka mokani, nolaila, ua hoi hou mai oia e hana hou i kona wahi i poino.

Ke FCilaūea—Ke hoomaemae ia nei na ipuhao o Kilauea, ( aole o kela Kilauea, ma ka lua o Pele, no ka mea, ua makoukau mau no konn tnnu ipuhao) a e hoomaka hou ana oia ike kue kaiue i na ale mn keia Poakahi ae. Kūla Loio.—Ma kela pule iho nei i hala ua hoomakn ae kekahi poe opiopioo ke kaona nei e aoia ma na mea e pili ana i kanawai, malalo o ke kuhikuhi alakai anaa D. B. Mahoe. Ke manaolana wnle nei makou, e ukali ia mai no ka hopena o ko lakou ao loio ann me ka maamaamalea ma na mea pili kanawai. Aia ma ke Alanui Kamika ko lakou wahi ao, elua hora kula oka la. Oka manawa. mau mai ka hora ekolu aku o ka auwina la a hiki i ka hors elima o ke ahiahi.

Olai.—M« ka hora umikumamalua o ka po Poalima iho nei, ua hoonaue iki iho la ke olsi maanei, aole'nae nui loa. Ua lono mai makou he mau naueue olai ma ka mokupuni 0 Kama, ama Hawaii pu. Oke olai nana 1 hoohakui a puui na poe mokupani Hawaii nei, aole i. mahuahua loa ma Kau, Hawaii, aka, he loihi nae a me ka naue malie ana i ka akau a me ka hema, a i ka hikina akau a me ke komohana hema, a me he mea la ma oa Hono a Piiiani ke-kiko waena o ua olai ka ha-o la.

No Pele, ka wahine o ka lua.—Ua ike ia aku ka lamalama ana o ka Pele iluna o Moknaweoweo, a i ka po ua ike ia kt> malamalama e na moku holo mawaho o Hiio a me Kbu, a ua ike aku ko Kohala a me Kona i ka ulawena o ka lani lele a na ao i ua ahi aihouua nei. Hoko o keia a ana aka Pele, he mau makahiki pokole wale no ekolu kai hala ae nei a hoomaka hou no e a Ma na lono no hoi i hiki mai, ua hoonaueue ia na mokupuni ma ka Pakipika Hema e na olai, a me be mea la, he mau lua pele e ae kekahi ma na wahi e pili ana i ka Pakipika nei, e hoomaka unn e a i keia manawa.

He alakai so ka poe mahiai.—r mea e bupono ai no ke kokua ana i ka poe mahiai ma ka ike ana i ka nui o na eka i pan i ka mahi ia, ua knpono keia kuhiknhi walalo nei, penei : Eono i-a ka laula me 968 i-a ka loa, hookahi ia eka ; 10 i-a ka lanla me 484 i-a ka loa, hookahi ia eka ; 20 i-a ka lanla me 242 i-a ka loa, hookahi ia eka ; 40 i-a ka laola me 121 i-a ka loa, hookahi ia eka ; 200 kapnai ka laala me 168 kapuai ka loa, hookahi ia eka ; 110 kapuai ka lanla me 396 kapuai ka 108, hookahi ia eka ; 60 kapnai ka laula me 726 kapnai ka loa, hookahi ia eka.

Ma ka la Sabati iho nei ua hopu ia eka Ilamuku kekahi kaikemahine e paaana i ka ,omole.gLni, ka niaaninau -'pono ia o' k&hl i loaa ai o kona mea inu. Mahope iho nae o ka ninau ana a me ka noii aoa, ua hooi knu wale ia eku ke kaikamahine. Aka, oka

mea ano ino i ike ia aku, o ka hoomaa ana i kekahi kaikamnhine opiopio i hala na makahiki be ami, e paa, a e lawe hele ana i keia maa wai ikaika, a ma ko makou manao ponoi ana me ke kanalua ole, ua lehua no paha ia i ka inu aoa. A hiki mai i kona wa nui e lilo ana ia i wahine puni ramā. Auwe 1 pela anei e lilo ai oa kumu hooulo lahui i mao pulapula maikai no keia hopo a'ku ? Aole 1 Aolo loa !

Kūai Waiona.—Ma ka Poaono iho nei ua hopuia kekahi pake o Atai kona inoa, no kona haawi ana i ka waiona i kekahi kanaka Hawaii. Ma ka Poakahi iho nei ua laweia ae oia imna o ka Lunakanawai Hoomalu ; a ae aku la no oia oo ka hewa ana i hana ai. No ia mea, oa hoopai ia oia he $150, me na koina oka Aha. Ua lono mai no hoi makoa i kekahi mea pono ole i hana mau ia e ua pake la, a e kekahi mea e ae paha e pili ana ilaila. No kekahi mau la i hala ae nei, ua ike ia ka ona ana o kekahi poe ma kahi kokoke i ka hale o ua pake nei, aole nae i ike ia kahi i loaa mai ai oko lakou mea inu. Aka, ma kaloaa ana ae nei o keia hewa, ua hu mai la na lono ma ka hooia ana mai a kekahi poe. he hana maa mau no ka ia i na pake la, ke kii aka i ka rama iloko o nahale knai rama, a boi mai, kuai hou aku la i na kanaka Hawaii me ka palapala ae ole.

Keiki make i loaa.—Mn ka' Poaono iho nei, ua ooho ko Aha Jure Koronelo, e noo>loo no ke kurau i make ai o kekahi keiki unku. Ma ba Poalima iho nei oa ike ia kekahi kaikamnhine opiopio loa, ua make, e waiho ana iloko o ko kai ma Koholaloa. ua eleele oia, eole hoi i maopopo ka nui o kona mau la oke ola ana, a roe kona man makua. Ma ke kakahiaka o ua la nei, ua loaa nku ua keiki make la i kekahi poe kamalii, a hoi aku la lokou a hai aku i oa makua, aka, aole lakou i manaoio mai. Ama ke ahiahi hele aku la kekahi poe wahine i ka limu, a hoi mai ike iho Ia lakou i ua keiki make la. Ma ke kakahiaka Poaono mai na hai ia mai la ka Inhe ika Halewai, a hoouna ia ka makai e nana pono, n ma ka auwina la ae, na hele aku ka poe Jure Koronelo, ao ka imi ana i na makua o ke keiki i mnke, nolailu, uo hoopaneeia a keia Poaono ae. Ua mnnao wale ia, ekolu paha pule o na keiki la iwaho. Aole no hoi he poe wnhino hapai e ne ma Kuholaloa, a i kn manaoo kekahi poo, ua lilo mai ua keiki la I ko wai i ka Ponhn, a i ole ia ua kiolaia paha iloko o ke awa nei, n no ke au i Inwe aku a pae i Koholaloa. 0 ka makunhino o ke keiki ka mea nui, a e loaa hoi, a owni In kein lokoino nui nnna i kinai wale i ke kukui o kona inoa, a me ka lako ake Akua i haawi mai ai. Aka, aia no he wa nana e hai mai i na hewa a <ne na kaiaima i haoaia.