Ke Au Okoa, Volume VI, Number 49, 23 March 1871 — Ka Lukuia o na ilio. [ARTICLE]

Ka Lukuia o na ilio.

Ma ke Kau Ahaolelo o ka makahiki i hala iho nei, un hooholom keknhi Kanawai, e pili ana no ka 'nookau ana o kela a me keia ona ilio i n& metala nia ka a-i o ka lakou mau ilio, ke hookaaia ka auhao, a ua konia ka He'u o kela a me keia ilio pakahi ma ua metala la, i kumu e papalua ole nku ai ke kau ana maluna o kela a me keia ilio. Ma ka ohiia ana o na auhnu o keia makuhiki, ua hooko pono ia e na Luna Ohi ua Kanawai nei, e like me kana mau koi ar.a. Ma ka nBna a ine kn hoomanpopo ana i ke ano nui o ken Kanawai, he maikai ia ma kona mau ano a pau ; oiai, e like paha tr.e ka manao o ka poe nana i k.-ia, he kumu ia e hoopauia ai ka laha a me ke ola ana o' na ilio ino a kupono ole. Ua ike laulaha ia- no mawaena o kakou .Hawaii iui, he poe puni ilio kakou, ina paha he ilio maikai, milimili kiai hale, uhai holoholona a me kahi ano e ae paha,—ua like pu no ia kakou ka mnamoa ana ia mau ano ilio me na ano ilio ino, hana a kupono ole. Ua ike nui ia mawaena o na makuahine Hawaii, ua ane like ke aloha a me ka hoomoamoa ana i na ilio me ka malama ana i na keiki. He mea k;ihaha oie ka ike nna i na kaikamahine a Eva, e paa ana i na ilio, a e hii ana i na ili'o ma ko lakou mau umnuma, ina ma na alaloa a ma na huikau ona paha o na alanui oke kaona nei. He pono anei keia mau hana ana ? Oka umonma knhi kupono no ka hii ana i ke keiki, eia ka, no ka ilio ia wahi. Ma kekahi ano hoi o ka hoomoamoa ana o ka Hawaii i ka ilio, ua hoomoe pu ia i kahi mau manawa malalo iho o ke kapa moe hookahi. 0 keia hana ana, aole ia he mea pono ; no ka mea, aia no he mau popilikia e loaa msi ana i ke knhu ma ia h.ina ana pela ; ma ka uku a me na mai e pili ana i na ilio.

0 ka nui o n;i metala ilio i hanaia no keia Apana ponoi iho. tia hiki aku no ia i ka 2,500 ; a ua aneane e pau loa ia. mon mea i ka hau-wiia akn ika poe ona o' na ilio. A. eia ka ninaa, na pan pono loa m»i la anei na ilio i ka hoikeia ? Ke kanalna nei ko makon man manao, aole i pau pono loa i ka hoikeia roai; ua nalo aku la no paha kahi poe ilio maloko ona poopoo. Aka, be niea kahaha nui noia makou ka ike nna i ka nni launa ole o na ilio mawaena o keia kulanakanhale, —o na ano ino paha ka hapanni, a he hapa nnku na ilio maikai kupono. Ma na alanui o Damaseko a me kekahi man kulanakauhale o ka Hikinn, ua nui launa ole ka pipili ana o i:a ilio kupono ole, meean, a hoopihaia oko lakou nieu kino i na palapn o kela ano keia ano, e palu ana ina wahi eha oko lakou man kioo. A mai o keia mau ilio mai i lonahia nui ai na mai ina konaka. Ma komakou helohelu ana no i» mea, na hoalaia mai ko makou manao eka ike ana i na ilio meeau, hulu ole, a ua hoopuniia ko lakou mau kino i naeha, e moe ana ma ua alanui o Ulakoheo, a me na wahi epilianaina hale lole bipi. 0 keia mon ano ilio he kupono ole, a heaha la ka waiwai o ka hoola ana o ko lnkou muu kahu ia mau mea? E pono epepehiia lakou. 1 keia pule iho nei, ua hoomaka mai na makai i ka pepelii ana i na ilio e anwana ann ma na alanui me na metala ole ; a ua iko ia aku no hoi ka liapa ana mai'o ia poe ohana ma na wahi kau i-a, a rac na alanni e moo helo ana, me na ano pupukn, e hoopailua ai na ukana oloko. Ko manaolana ae nei inakou, e halawai aku .ka uhane a me ka'manaoio o keia kauawni me koua raau liopona kupooo i manao nui ia ai.