Ke Au Okoa, Volume VI, Number 49, 23 March 1871 — Hoolaia ke Kui-Aki e ka Pakanau. [ARTICLE]

Hoolaia ke Kui-Aki e ka Pakanau.

E hnhai ann ka nupepa Scientijica Āmerieana no ka hoolaia ana. o ke kui-aki, he mai pilikia loa ke loohia i ka mea e loaa ai, i ka hoolaia ana e kekahi laau ano paiaueka wale no, oia hoi ka pakanau. E hai ana ua nupepa la, penei :— Ma ko heluhalu ana i na nupepa i hala koke iho nei, no na mea e pili ana i ka make ana o Eneginera Reeb!irjg i ka mai kui-aki, nn hooman;ioia mai au e kekahi mea rna kekahi man kula hoomoana kaua o kekahi hoaaloha o'u, he mekia oia ma kekahi puali Helu 18 o ke Kaualio Inikini ma ke kaua i halu aku nei, a he wahi manawa pokole wale no i hala ae nei kona hahai ana mai ia'u mawaena o na liana koa ana i alo ai o kona ola ana. Ano kō make i minaminnia o keia mau la i hala iho nei, nolaila wau i manao ai he mea kupono keia ke hoolahaia ma ke akea; oiai, he mea loaa wale no ia ma na wnhi a pau loa. O kahi i noho luna ai oua hoa'ioha nei o'u ma T>-nesi no ia, i 'ke kau Hooilo o ka M. H. 1834, e kokoke ana i ka palena o Alahuina. Ua eha ia kekahi o kona mau koa, aole noe hoi he koikoi loa e hiki ai ke maoaoia he ku:>ono ka hoihoi ana aku i hope i ka halemai kokoke loa, he mau mile ke kaawale aku; a oiai no hoi o ko lakou hele ana nka iinua e hoi akn ana lakou i kahi e nonmoana ai no ka hooilo; noiaila, na manao ia, ua kupono no ka hele ana aku imua <ne ua eba nei o kona koa. Aka, oka hoppna nae o keia hoopaa ana, ua loaa iho la i ke kapuai i eha ke anu, a hoomaka mai la ks loaa »na i ke kui-aki mamua ae o ko lakou hiki ana aku i ko lakou mau wahi hoomoana no ka manawa Hooilo. O ko lakou inau kanaka a me na kokua kauka, ua pau aku lakou i ka haalele ia ma na halemui ina kan mau wahi e aku; a o ke kuene o ko lakou halemai, aole oia i ike pono i ka mea e hana ai; a no ia mea, ua manaoia ua kanaka nei, e make ana la oia, aohe maoaolana i koe nona, a manao ia e

haalele ma kekahi mahiiia ko e make ai. Us lohe aku la ka mekia no kona kulana, a oiai, hc mea ia e pili ana no ke ola a me ka make, noluila, hooholo iho la oia i kona maoao, e hoao i kekahi mea e hoopakele i kona inajhe mea hiki. Ua loaa i ua kanaka nei ke kui-aki no na hora he kanaha; aohe nne a lakou laau ia manawa, a aohe no paha he kupooo iki, ina e loaa ana ia lakou he mau laau kekahi; a o kahi mea wale no i loaa ia lakou e hiki ai ke hoao, he pakanan. Ko na mekia nei oki ae la no ia i ka pakanau. i keknhi apana ekolu iniha kuea; a hookomo iho la iloko o ka ipuhao i paila ia me ka wai wela, a hiki wale i ka maoawa i wela ai, i komo pu ka wai iloko o ka baka; a weheia mai la, waihō ia iho la a puanuanu i ole ai e nopunopu a mo-a pu 'kahi e- Kau ia ho ai. Alailn, hookau iho maluna o ka io o ka opu o ke kanaka. He elima minute i hala ae, aia hoi, ua haikea ae la na lehelelie o ua mea mai nei a hoomaka mai la e pupuku—ua mo mai loa iho la ua kpnaka nei—a he eiwa miuute mahope iho, ua uhola mai Ia na aakoko i paakuku, a hemo mai la ka aaki ana ona kui. Me he mea la ka ia manawa e helelei liilii mai «na ke kino o na kanaka nei Ina apana. Ua lawe koke ia ae la ks pakanau, a oa hooinu iu aku i ka mea inu whisky i men e hooikaika ae si iaia. I kekahi la ae, ua laweia aku ua kanaka nei maluna o ka manele, a he mau la mahope iho, ua kau nku oia maluna o ka lio, a hele aku i Ke kaua ma ke ano he koa wiwo ole. Pela. iho la ka mea i hanaia no kekahi koa i manaoia he kanaka make. Me he mea la he mea kupono ma keia ano mai ka hoopuka ana mai i ka mai o ka opo, i kumu e hoomohala ae ai i na aakoko i hoopaakukuia, a na hoolukoia mai ia mau mea e ka baka. Ua loaa i ua mekia nei mahope iho, o ka baka koou i hoopiliia aku i kau wuhi o ke kino, e lona mai auanei ka helehelena mai, :ika, ua oi loa aku nae ka emoole ke hoopili ia aku i ka opu. Me keia man mea, he mea kupono no ina e loaa ana mawaena o kakou Hawaii nei keia ano mai, e hoao i na mea i hahai ia ae la, oiai. he mea no ia i loaa man mawaena o knkou ka pakanau. Ua lehulehu no hoi mawaena o kakou nei ka poe i loaa i keia uno mai, a ua hoopoinoia ke ola no ka loaa ole o ka laau lapoau e maha tn»i ai. Nolaila, he mea kupono no ke loaa kahi mea i keia ano mai, e hoao i keia laau i haiia ae la. Na knnaka o Amerika Huipuia. Uu manaoia e ka poe akamai helu i ka nui onaknoakao Amerika Huipuia, mamua ae o ka helu maoli in ana, ua hiki aku ka huina nui ona kanaka olaila ika 40,260,000. Aka ma kekahi manaoia ana, i hookumuia maluna o ka ulu nverika ana o na kanaka mamnn ne o ka 1860, ua hiki wale aku no ia i ka4*2, 323,432. Oka hopena nae o keia mau inea, e like me ka hoomnopnpoia ana, nole i hiki aku i kela mau hua helu i manao ia ; ame he tnea lu, aole i m>imau loh nkii ka huina pan o na kunaka mai kn 38,300,000.