Ke Au Okoa, Volume VI, Number 50, 30 March 1871 — Ka huahelu umikumamaha. [ARTICLE]

Ka huahelu umikumamaha.

Ua loaa mai nei ka ikeia aua o ke ano nui 0 ka huahelu umikumamaha iloko o na mea pili moolelo. Oka Moi mua o Farani, o Heoeri kona inoa, ua poniia oia ina ka la 14 o Mei, 1029 ; a ma ka la 14 no hoi o Mei, o ka makahikī 1583, i a/a kue mai ai na poe o Parisa i ka Moi Hetieri 111 ; a o ka Heneri hope loa ia oia ohana Moi, ua pepe'ni ia oin ma ka la 14 o Mei, ika m&kahiki 1610. O Heneri de Bourebona ka umikumamaha o ne moi, i noho ahi ai maluna o Farani a me Navare pu, a he umikumamalia no hoi hua ma kona inoa. Un hanauia o Heneri IV iloko o Dekemaba, 1553, o ka huioa a pau o kona mau inoa (Heniy IV) he umikumamaha no ia. Ahe mea maopopo lea, oka "umikumamaha ia o na keneturia, he umikumamaha umi, a me omikumamaha makahiki mahope iho o kfi hanau ana o Karisto. 0 kana wahiue, oia no o Margareta o Valoi, ua hanau ia oia ikala 14 o Mei, o makahiki 1552 ; a ma ka la 14 no boi o Maruki, i hoouka ia iai ke kaua lanakila o Ivry, oka M. H. 1590. Ma ka la 14 o Mei o ia mukahiki no, i ulupa ia ai ke koa hulu keokeo iloko o na wahi auwaha o Parisa ; a ma ka la 14 ae o Novemaba, i hoohiki ai na poe b& umikomamaono e aho ka make mamua o ka hoolohe ana i kana olelo. Ma ia la hookahi 00, eono nae mau makahiki ma ia hope mai, ua hoopukaia ka olelo kunhaua a ka Pope, e hoike aua he mana hiki ia Boma ke h.oonoho uku ma ka nohoalii o Farani i ka Moi Heneri i hoopau ia ; a m« ka la 14 o Dektmaba, o ka mukahiki 1599, ua ike ia mai la oia e ke Duke o Savuy ; a ma ka la 14 o Mei o ka makahlki 1610, ua oki pahiii» iho la ia e Ravaillac ma ke Alanui o Feronerica, ma ua wahi la i loan ai kahi kupono i ua mea pepehi kanaka nei e hiki ai ke hooki i ka holo ana o ke kaa o ka Moi, no ka mea, he ololi ke alanui. He kanalima kumamaono mau makohiki mamua aku, ua kauoha o Heneri II e hoakea ia na alanui, aole nae i hooko ia ke kauoha a.hiki Ikala 14 o Mei i pepehi ia oia.

Ma ka nana ana i keia mnu hoike maluna ae, me he mea la o ka la 14 o Mei ka la poino nui ; a tna ia la no i make ai ka Moi Lonis XIII, i ka IM. H. 16-13 (Ma ka hoohui ana i keio mau huahelu I, 6, 4, 3, e hoopuka mai no ia i ka huina o na hua he umikumamaha.) I ka makahiki 1643 ko Louit XIV ni'hoana i ka noho nlii o Fnrani, a m«ke i ka mukaliiki 1715, us like me umikumamaha liou. (Oia hoi ka huina houluulu o keia mau huahelu 1,7, 1, 5,) a o kona mau mak'hiki o ke ola ana he 77—ehiku n me ku hiku he u.uikumomaha uo io. Ua mnke o Louia XV i ka maknhiki 1774, he manawa no i Kke ke huina me aa umikumamaha: Penei e maopopo ai, he mau hunhelu amikumnmaha kai laila, e hui i na hiku elu» mawnerd lie umikuin.im.iha no i,i, a o nj hun i koo ho 1. n me ka 4, 'in liko n" in mo ka umi kumnmeha. Ua noho ulii o Louis XVI n hilii i kn umikuinamaha » ><on!i muu mukuhiki, ii ia wn i knuoh.l ai oi;i i n.i luna nui o ke Aupuni, a oin iho la ka wa i hoomakn moi &i ka Huliumahi ana ; a ma ka la 14 o lulai,

1789 i hoopio ia ai o Bāsatile, ka papu halepaahao kaulaoa o Farani. Ama ka makahihi 1814 i hoihoi hou ia mai ai na Bourebona, he makahiki nona na haahelu ano nui a paa, aole wale no ma ia mau huahelu, aka o ko lakou huina hoaiuulu pa kekahi. Ma ka la 14 o lulai, 1815, i hoike aku ai o Napoleana ia Capt. Maitland, o ka moku manawa Pelekane, e haawi aku ana oia ia ia iho malalo o ka hoomalu una mai o Enelani; amaka la 14 no hoi o lulai, 1870, i wawahi ia ai ka lauoa pili aupuni ana mawaena o Farani a me Perusia, a o ka hope loa, rna ka Ia 14 o Augnte i auhee aku ai kn. Marshal Bazaine, ma Moeelle, mamua ae o ka hiki aoa mai o na Leg;ona o Geremania.