Ke Au Okoa, Volume VI, Number 52, 13 April 1871 — Ka Lua Kupapau o Colono. [ARTICLE]

Ka Lua Kupapau o Colono.

Ma kekohi pnlapnla a kekahi mea kakau nupepa i ike iho ai makoii uo kekahi mea e pili fina i ka lua kupapnu, kohi o na lehu hope lom o C«ilona e waiho la, ka men nann i holi ka Poepne K'>mohaDa. Ua maomaii iki nopaha kokou no rut men e pili ana i ka moolelo n ia kannka kaulana huli honua. '• He mea kahuha," wuhi a ua mea kukau palapaia nei. " he nui wale k;i poe mnkaikai e hele mai i Havann, ua Imomaopopo o!e ihkou i kahi i waihn ni'na kaena lenu o Col»no Eia no in ma na wahi e pili ana i Havana nei ; i laweia inai iu nei mai kon;i wahi mai i mnke ai. * " Un hoike mai ka moolelo ia kakou, ua make oia m» ka la 20 <■ Mei, 1506 ; ua waih»io konn kino tna ka Pa Moneke o S«n Fra ncisco, a ua malamnia kona hoolewuia nn;i ine ka hanohano nui ma ia kulanukuuhale. Mahope iho, ua laweia aku kona kino kupapnu i ka makahiki 1513, i k;i pa monnne o Sevile ; u malmla kahi i kukulu ia ai kekalii kia hoomanno niaikai nonw, ma l<e kauoha i! Ferdiuand ka Moi a me Isabela ka Moiwahine ; a ua kau pu ia maluna olaila na huaolelo hoomanao. " I ka makahiki 1536, ua laweia kona kino ame ko kima keiui Ditgo ike knlan;iknu. hale o St. Domingo ma ka mokupnni o aua waihoia maloko oku luakini.nui. Aka, aole i waihoia iho ko laua mau kino ilaila, oo ka mea, ma ka la 15 o lanuari 1796, ua laweia i HavanH, a ua waihoia o ka lua kupapau e waiho nei. ua hooiewa hou ia me ka hanohano pakela loa aku, a na hni pu mai na puali koa a me na kanaka o na manuwa, na luna aupuni a me na kahunapule o na hoomana a pau loa ; a e like me na olelo a kek»hi oka poe i makaikai aku. Ua uwe o Havsna me ka hauoli, ka mahalo a me ka lokomaikai, i ka ike ana aku e komo mai ana ma kona mau palena, i hiki ai ia lakou ke kiai mau loa aku i na Jehu kino lepo o Coloua " Ua oleloia, o na lehu kino lepo o Oolona, ua hookomoia maloko o kekahi ipu lepo,a ua hoonohoia aku iloko o ka paia o ka Inakini ma ka aoao hema o kc komo ana aku o kā ipuka nui. Malnna ae o keia, ua kauia kekahi pohakn naninui me ke kino kii pohaku o ua o Oolona, me ke auo kapa komo o ka wa kahiko i loaa ai o ka Poepoe Komohana nei. KANA. MATJ MAMO MAI. A hiki wale mai i keia An Elou, aole i raaopopo ke ola Dei kekahi o iiaua mau pulapnla; me heja, ua nalowale loa ia ohana, koe wale no ma ka moolelo. Elua keiki kane a Colona, kekahi o laua, ua pii a lilo i Adimarala? maluna o na anmokn Sepania ; a o kekahi, ua uhai aku mahope o na kapuai o kona makuakane ; ekolu ooa kaapuni makaikai aua ia Amerika. He kanaka akamai oia mn na ike pahipala ; a i kona make ana, ua haawi oia i kona wahi waiho buke, he iwakulua tausani bnlce ka noi, i ka Luakini o a aia malaila kahi i waiho ai a hiki i keia la.