Ke Au Okoa, Volume VII, Number 5, 18 May 1871 — HE KAAO NO MORIONA, KA ELEU O ITALIA. [ARTICLE]

HE KAAO NO MORIONA,

KA ELEU O ITALIA.

HELU 44. T kekahl la nf,,l)aawi mai 'a lea Moi a me kann keiki'i kēknlii mnkana nnt, 'ihfki oleke i hoopoina ia no n* makahiki he nni wale, a o ka poo maka hanohano kekahi i haawi mai i ka lakon m.iu makana, a ppla eo hoi me na poe liiii kalop i ho nni o Unain, iia tkawi mai lakon 5 ka lakon inanmakana. Ua olnoln o Mori'ina e lawe nona ponoi i keia man wai- ! wai. i_ hnawiiu .mai ia ia ina ke ano makana aloha wale mai, a no ia mea, oa hoomaka iho la o Morion» e ban» mn kona *no #lf»ha ka- [ naka. mo ka hoolaha ana ma ka mipepa pnka helx>dornn. e kanolia ana i na p*»e wahine kane mahe a na keiki makua ole a pan, na poe maknpo, na poe oopa, na j>oe n>omnku onalima a mo na wawae, e akoakya mai na poe a pao o ia man ano malokn o ka hale keaka nni, i hiki ai ia ke kanna pono ākn i na kokna aloha mawaena o lakon a pai). T j ka ike ana o na kanaka o Rnsia i na men~a i pao a Moriona i hoopnka ai miilako o ka nn-. pepa, na noho lakoo me ba hoomanao anan | ana, no ka hiki mai o ka, la.e hoi ai n* poe n J pau o ia. anpuni«loaa i na pilikia a ia ann, a j he heluna nni loa ko bb poe a pan o >a mau ( ano pUikia i hiki mai «aUko n ka hale ke- | aka. ma ka la aiae ka mannwaW oleloia, na j aneane no e piha ka hale ia lakon. Ia Moj riona i hiki aka *i. na hoomnka koke no oia e hnna i kona makemake, ma ke kaana likn i k* nni knpoino e hiki «i ia ia ke haawi akn i kela a me kein m#«, i kona honn ann akn e kooko.i kona mokog)ake, ua hoole mai la kekaki wahino kane mnke, noleehiki ia ia ke iawe i ke rialft a Moriona i manao ai e haaI wi akn ia ia ma ke ano kokna alohn, no ka | mea, na lawa no kona ola ma ka hana a me ; ka malema pono ana a kana man kelki ponoi. ' He nni na poe wahine kane make i hoole nini imna o Monena, anle lakou a pan elaweana | i kana (lala i mnnao ai e haawi akn ia lakon ma ke kokna nioha. No keia mea, noonoo iho la o Moriona iloko iin» i a me-» I.upono ana i manao ai e lioopuka akn i konn mnn.io imun o fea lehnMhk pene'?: " 0 na (ii/p wah'uie knuo mnke n p in ) hiki mai n.aloko a koi.i )m)o, a ua nele nae i ke kama, ii» m.ikamaka, na hoa'loh», e hik) ai ke malama maikai ia kona ola, e loaa no ii'i kokna' aloha mai ia'n akn, a ke noi akn 'an, o na'poe o ia ano e liapai na lima ilnna, i hiki ai ia'n ke heln aku." I nana akn ka hana o Mononii ina o a maanei oloko o nahale nei, ikeia aku la he kakaikahi Ina ka heluna o ia poe, a na kanohaia aka lakon e ; hookaa\vale ae ia lakou; n*a k.ekahi rnmi okoa 0 ka hnle. I ka pau ana o hon akn !a o Men'ona imua o ke anaina kaoaka nni, 0 n» pon makapo, na poe oopa, na poe mniniikn, ua liooneleia nae tna na mea a pau e pono ai keia ola «na, e hapai na linia iluna, 1 1 iiiki ai iaia ke hoomaopopo ukn. a e haawi aku no au i'na kokua aloha una īwaenu o Ukou a pan." Hnli ae la o Monona a nana 'akn la ma o a maane), he nuku loa ka helnna 0 ia poe, a na kauohaia lakon o hookaawale ae ia iHkou me kela poe inua ma la rumi hookalii. I ka pan ana o keia, olelo hou akn la o-Moi'ion», * 0 na keiki a panloa i hooneleia 1 ka Pupa a me ka Mama ole, e liiki ole ai i na makamaka ke malama pono ia mau keik'", lie pono i;i lakon e kn mai iluna " .'N»»« ae I» o M-u iona ma o a niHanei oloko o ka hale, aole he keikilMakahi i kii mai iluna, a ninao • aku la o Moriona imna o ke hopohopo paha ka manao o na tri, \\\» pe(«, ke *u>\ l*ou aku nei an, e kn mai lakoo i!<tn« ka h u\pi-t\opo v\ie." I nana ana ma o a maanei, aole no he keiki hookfth: i k*\ n\»i ilonn, v. mea, wahi a kekatii kanaka i ku r.ai il.ina, a olela mai ,la \mn,\ o ke anoiiia, " He niaio, he nui oo «a keiki makua ole ma keia aupuni, eia nae, ua lilo uo i ke aupnni ka malama aua, a i ko lakuu wa e aneane akn ana e lilo i Kaoaka maki\a, ua komo iloko o ka oihana koa, a i man luina no na iuqku hana o keia aupeni." I ka paa anao keia, aa hookiuiia ke anaina kanaka nui e lv*i, me ka haawi ana ak« koi 0 Mori<n*a i kona hoomaikai hope loa ana ja Ipkou, a nolio iho la o Moriooa e kaana like 1 kekahi mahele nui o ua pu« 4ala ori iw«e» qa o ka po« ana i liookaawalo ai, ī hiki ai is in ko haawi ak« i kon» kok.oa al«bajina kku i(t lakou. Ua uoho mai U no k« aaaina kanaka nui e ike pono i k«ia haaa a MwM, «a ka»na liti« o Woriona i na pnn dala «t«i ro« ka like loa o ka haawi ana, ua nni k» mahalo o ka leholohu i ike pono i keia hana lokn. ipaikai a Moriona o n* po» a pan j loolua i kekahi ma« pilikia kiki olei k* k»«<\ J|a noho «no ka lawa o)e i aa n»ea olwola ai ke koena o «a «an la tna ke»o ao»o o k* KmUa ol*loia, ma kelrahi flMti a kekahi kmninMna o Kuaia i ik» p*. Ho i keia bana a Mnrmna, r)oa HiilioM ilala a ni akn * haavH lika *a mawaena o tta n» lakon k* <*einna i hiki ak«» t ka >iwa haaen kāiiaka a k«n l'a nni ka mahaloo ka lf»hnl«in i keia hana kamahao a MoHona. a ua puilnaia nv«o«» o ka lnhui o Rnaia, ao!r e li»e me i* ka Iwina loko-

raafkaj i k» pue piiikia o Sffc toto in& : houaa nei, boe »feo na« efo o k</ kakoa -Honla, tia Mea' r ma"kc b« : ke a<> hoW>t4toa a pae O kefeabi i«ao mahele' Uk> o na puo «laia niii nes. t*& haawiiā ift) 4sa hoolaha ana i ka olelo a be Ako* ma ua wabi a pao o Rosia 3 obi?« ē fcs pooli o ka ooh» hoopepe mau ia an» fn«talo o ke toioo aoa i na kii, a o kekaki mahele lioi d0 ke knkniu ana i knlanei, kahi e hoona&oaoia ai ka hananna hon o ka lahoi ma ka oihana' pule, «w ka eoho hnopono anu itrt((a o ke j ao holookoa ame ke Akda. i fcn pau ana o keia raan hanu a Mtiridn», hooknoia oa' mea a pan e hoi i kt> iakon m«n Hdme, ua hoi ekn la kela a me keia mea o !afcmi a pan, me ka hooleaAlana ana i fea fnoa o Morfon& iwaena--0 lakon, a hnli hoi akn la'no hoi O Monona 1 kona wahi e loajia ai ka noho ana ma ke aloaiii o Koaia, oiai, n« kokoke mei kona Ja«?« ftsaiele ai i ko anpanro Hiiaia.

Ka HOl.O ana o Mohiona e uakāikai i kk An- I PT*r O PiiKKANE, ME HA H'oo»r.lV'A AI.II OFA | AOPHNI, KAHI NOWA KA Ot,EIXi ANA, I.EHAU j 0 IiAPANA, I Wt) OWi ICAfAgA. 1 ke kokoke ana mai o kn la e haalele al o Morion<«» ke «up«nt oSa«i«, a«4 hoapak«ia. ma na nopepa o Raeia, ka la a ka hora a Moriona e haalele iho ai i na loana olnolo ana o ke aloalii o Rnsi», 8 ē holo ana oia i Pelekane me fca ftooilrna Alii o ia aupuni, a na oluoln kii Keiki Alii o Rosia a me kona Mnkna Alii, e. liookon 'akn ia Monona, no ka mea, he raan hebedoma heln wale no kai haawiia ia ia e noho al ma ke aloalii o Rnsia, a pela hoi ma ke aloalii o Aka, na minamiha ka Moi a iine kiina ohana ia Mori-. ona, no kona boi koke ana, oiai, elua wale no pnle a me na la k'en koba noh'o 'ana ma ke Kloalii o ko'o aopnnl, a mawāena o ha luaoa nti'a nie krina~ohana, na lioīke lea ia ma kona kulana, he keohimana maik&i a hoopooo, no ia mea, na aiie aloha kona ohana ia ia. Ika hoeo ana mai o Ka la a Mcrioita e haalele ai iti Rnsia, ua hoouiakaukauia na weiwai a pau i makana w;i c ia mai nana. a ua lawo koke iti i!)filiina u k» mokii maiiuwa o ke Keiki Alii o Kneia, no ka niea. i k« hora l loia la, e iiaalele ni ka mokn i ke awa o Kusia, maliopf; ilio o ka pan ana o ka paina kakahiaka o ua la rtei, lurfna iki iho la Inkou ma'ka ruini iiookipa no kekahi inan minute, a hiki wale ikn pan ana oka hora eiwa. Ika hiki ana i ka Impulua o ka hora eīwa, kani mai la ke oeoo o ka moku o ke Keiki Alii o Pelekane, e hoikeniai ana, na makaukau na mea a pau o ka i kali wale no 1 ke Keiki Alii o I'elekane a me kana maliliini kaulana makaikai h-oima. }( *«, ua. makaokan mu» ke kaa lio nui o ka Hoi e lawe akn ia laua, ma ia manawa koke 00, ua haawiia na alohr\. hope loa niawaena o na walihiui a me ka Moi o Rusia me kona ohan» A hele aku la na inalihini a komo iloko o ka hale kaa lio, me ka ukali pa ia aku no e ka līooilina Alii o Rasia. \

1 feo lakon«nei nolio pono anaiho, na hana aku la oa kahu kaa i ko laua maua, he mau minate wale no, kn ana ke kaa lio ma ka nwapo.ua piha na wahi a pan o ka nwapo i na kanaka i haiamu mna ae iluila, e ikeniaka ikā hoi ann o Mrionn. Lele o .Moriona ilalo 0 ke kaa eio ea Keiki Alii elna, ia wa »o i kan aku ai lakou nei maluna o ka waupa o ke'Eeiki Alii o Pelekane, ai bo lakou nei kan ana iliina o ka moku, haawi aku la ka lehnlehu i ko lukou man leo buro, ia wa no 1 hiu ia iē ai ka helenma iluna. haawiia na aloha pnmehana mawnēna o Moriona me ke Keiki Alii o Rnsia, a pela hoi me ke Keiki Alii o Pelekane. Ika hnli ana ae oka mo ku e holo aku, hoi mai 1a ke Keiki Alii o Rusia iuka, a haawi mai 1» na pn o ka moko

i kona aloha i:i i:i, e lihe me ka hanuhaoo o kona knlana, hoi>pnk« aku ia ka moku o ke Keiki Alii o Pelekaoe, a i ko kokoke aoa « hiki i ka puka loa aua aku iwaho o ke awa, haawi mai la ka nioka o ke Keiki o Pelekane i kona mau pa aloha i ke aupaoi o tltisia, a na kukai iike ia mai no hoi e na pa alolia oke aupuni Ua okah'ia aka ka moka 6 ke Keiki .Uii o Pelekaae, e kekahi mokn manuwa maikai loa o be aupuni o Rnsia, be moku keia na ka Moi o Rusia me kau» keiki i hoomakaukaoia ho Monona e hnli hoi loa aka ai i kon» aina maknahine, ai» malnnā o na moka nei ni waiwai a Monona, na palap.īls a ka Moi o Rusia i ka Moi o Italia, ua p.ilapala n ka Hooilina Alil o Kasia i k« Hooilin;» Alii o italra, e hai ana i ka maiama maikau'a o kona mahihia, a hiki w«le i koaa ia ! haalele mai ai i na luana maik»i tnio knn»;*(h*Hi. Ua haawiia keia man mea, a pao malalo o ka mnUma maikai loa ana a kekahi o kona man Adimara)a ka«Tan« Km o u* «Hpnni nei o Rnsia. Hola aku 1« «a mau mokn *e> mai Ula » po, nai ia po a no, a i ka (tora nmi o ia Inkahiaka, honkomo U« k» ua mau im>ka »ei ih.ko o ka awa o L«<)aoa, a»e ka ikeia A*i no o ka hae alii o ko Keiki Aliio IMekane.

I ke kft*(* ana • «a man moko «ei !k>ko o ke «wa. «a h»«wi mki la na pn aloha o »a P*P* a me ka>*a m*tti «alnnwa a pam loa o k*e anpani n Mekane, ua holo malie akn H aa n«n nx»kn e pHi i ka nwa|*. mokM 4>Ba Mt«, kn iho la ua niau m«\ku nei, mea * fv&it rt na man k« n*i. I ka hora aiaiknmamakahi, lel<> ak« la KHki At»i «» Mfkanr me kana malihini lranla<\a «t* Awnwni o Ilalia, ia «>, na hiki mai la na (h* in*i mea h<\u o na nnpep* puka la o l. il *i*a. o Moriona ka malihini kaulana a ke Kei i Aln o IV)ekaw i la;re pn ia mai e ia. ma ko ano makaikai honn.i. & he n»an hoohanoli puuwai kekaln * i>» keikt kao-

~f H ,I|II ■■ 3 "SSsL. i „• ke anpam o »Kia no ktma e •'*ā&Rēri -fetĀr. . hoipoioi^pn^^ Ladaoo.ua hoike maf i kofii« ( l(«la9a hiehi^feoi . <ii9 > i>Kfai!6 > ,»aMM B 7« «ew&aH&i ; he' nani ka a&oaina o na manaa, ea «wa»«ra, oa kakai palL aa knalpno a na iiina psaa,' •'. ««, *&'fj »IMu&lke &lft&gg<i&g n«i o na aopaai a p&a o g«m>pa, bo fea oai o aa hale a me na k/>n»jfa. t I* w*„ hsi k6 . taa lio o ua'Kei&i iAiii nei o Pelekiwe, a he nui sa anol?a<>aia i akr>afecfa mai tna kahi a ke kāa lio e bolo poioiei afco ai i ka balealij, koaao ako la ua Edki AMmei kaa lio me a hookele pololeiia ako la ke kaa i ka halealii, o>e ka b**W* «Mki o am Jt«ttafca «'kuto «n«i : a«a/ «a ** » k<» !*£«<» amir iwii baro, ba hoomaoia ko ka ieholehn buro aoa, a bik"i wale i kftiom»sm.Qbe kaa. iloko o ka pa oka halealii. Ike komo ana «ku o ke kaa liu, hele naai la ka Moi e ba!avai ote k aD a keiki, ko ibo )a ke kaa, a }a)ao mai la sa līhv4 o ha makaa i ke keiki, a ble afas la ke keijkj ilale, a puili aloha aku ia ka makna i kana keiki, me ka honi papalua ma ka papaliaa o kana keiki Ule mai la oo hoi o |{oriona a k.n iho ia ma ko ia#a aoao me k« ma&ai o koaa ppahp kioo, holi mai 1% ka JS4oi e n**i j £.oqa %Joha i malinihi, me kaeaioolo 9 Wftit»«a. Uana ana* ua lilo kona. gapalg i ka hawa, me kona lima akao, ialao eo&i ta fca, $foi 4 Joiu lima aloha iho ]a laoa.

I fea pau &na o hftj}inj 9 aknla HikMoi rae kana me Ipapio |$o Jaua «la hel? iloko ©ka jrami at« kiaakaii ako o Mopiona mahnpe « iaoa, me ka jto»maa no i ka pa» a»a i kpo* papale p»n ka, Uma hema. Iko lakpn oei komo aoa.aka.Uoko o ka romi ho»kip» oui o ka, haleaiii, malaila )akotf i hoi aloha pnonehaoa aiaie4ca.ohaoa o nB &loi nH, i ka pao ana ae a oa isaaao haaa ake aloha iloko o ]afcoo, i» manawa no, kamai la ka Hooiliaa AJ(i o Pelekaoe, a olplo mai la pene» : '• E kaa Makaa AHi a me koo Ohana Al.ii, oa hnli hoi ma| n«ian i ka home, ao ka nianawa loihi ko'a ana akn, a i keia la, aa hoi h«o ko k&on nnao amka nae ka olioli o pa i»a»3(}, a i mea c hoopan loa ia ai n» s;aaao,tu!&jseara Hoko 0 ook<ja,ft pau loa, a ke» keooimaap *'o i la\re mai nei, oia no ka mea • kakon i ifeo-ai i kana n>au hana kauUna maloko o oaeopepa mai Italia mai, ke kuleana o'o i haajele iho »i i ka home no ka wa Joihi i hala aa aai, & oi«i ia'ii e uoho ana ma ke aloalii o Italia, ua malamaia ko'u kulana me ka haoohano, a ua ikemaka au i na haoa k«alaoa a me ke ooea» a keia keonimana, o na aie aoi makon 114 Alii o na Aupuoi o Europa i hele ako e ike i kana mau hana. He oiaio, ma kou oU ana, ke hooiaihiu nei an imoa ou a kou ohana, o na poe hakn meie k&ulana a pao o kou anpuoi nei, aole o loaa ko ia nei kulana, aka nae, ua minamina aa ika hoopoka hou aua aku imna 00, aole oia i la»e po mai me kaua mau mea hana akaoiai, aka, he makaikai houna koaa koleana i b?le pu mai nei me a'u, a ike aoponi ae nei maoa o Rusis, ua ike i na wahi kaolana a pa« lo» o ■a aupnni, a aa hoikeia kn ia nei akamai ma te mele ana me ka teo puukani a me ke pehi ana i kekahi leo meie me ka ohe, a ua peanaia iwaena oka lahui o Rosia, aole npea hookahi iloko o ia anpnni e ukali m&hope o ia nei, a e noho apa keia ma koa aloalii no na hebcdoma elua a me na la kep, « he mea pnno i kou anpnni e uialima pooo ia kooa 1 maluhia, oiai oia me kane."

ī ka pau aaa o keia tnau ole&> » k« Keiki Alii, )uana.ulao]q aaik&i ibo U Ukotm*i uo «ekahi mau oUi. «» ka n>M»w» o ka p*ioa «w«kM, a.qam«k«4»kao n® ro«* »i maikai o aa ano a p»«, « lifee V e ka mea roaa mau i£a poe oi« knlaaa. Ika makaok»4i aoa o na mea 91, bei« aku la lakoa ika rumi peina, e aaa t»a p«p« nui poepoe, i Uek » k»ua»i»i »a bm« «i kai o oa a»o« paa, malaiU laJtoa i <b»epiba iho ai i ka hakahak» o k».opa« ea m a )*.*», ua iuo i ka wai « ko'n ka i k»pM ai» 0 ka paina aua, h«li Hw a*» 1» lake* j ka mni» hookip», s maiail» lako» i beohal« <wwa iko ai *o kekahi »»» bf>rs, a i ka itor» •h» oi* »ora» 1», kaa »k» l» iw Keiki Alii nei «ae Mork«» nM>ia»a o k«kahi k»» 1*«» w j, » holo akn I» i kahi hoo)M)« kiao o Wā wa« kaiWM) malail» laoa i loao» »f 3 tnki i ka v» « s>«k»ekaa ai k» pama a%iahi, heli hoi (»») I» Us» ik» J>»t«aiiL Ui &D i ka f*e 1 nan» raai i k» holo aoa ako a ne k» bti »m mai o a» Keiki Alii aei, eae-ko lekowewkeo « ik« liUi »k« » ko Mori»a oia« lnMnlwa, aole »a« e hiki, »0 k» «*, ituĀb» )m k» Mo »M « •» Ko, » hew» m SMk» b MM »k« i k» aiain o a»4waU». Ok*kw»«»«i 0 ko na kanak» m»kem»ke »n» e ike p«n »%« ia Morkm», »» l»«t»h» «* I» k» lo&o «»$ k» k>» a fea l»«t» o ke kat»a»k»Qtal* o L»<|»»k; «•>oko o n» nopepa p«ka 1«; o k» H«Im»»<« Ladk«a, vk* m»tiM«t h«lm« k» Hot»)lina Alii 0 p««**tā» i» o MoH««», m» k*» a»o «akalkai hMMi k* kuwa o k«n» »o» aaai An» * kekahi hk»e p»h», « taomak»«k»«i» j»o k» huakai hol<> i«ak«ikai a ke keikl ka«ta»a o llalio. kf ok> he m»« keake» e Scr» naī ana mn i* I», *• k»li no kakou a na ke an ok» nmnawhi, * hoike mai ia «e», oiai, k<P W <i .īiUi na hora a ka o n* knkui i' iuvwu*Urß»U «*i i aa hoaK» s p% tt o ke Lulaa)»kauhal« hol.>vkk<>» o l«4a»«. «i*>« *