Ke Au Okoa, Volume VII, Number 8, 8 June 1871 — No ke ahi koe. [ARTICLE]

No ke ahi koe.

i E like nie ka makou i hoike nku aima kn liepa <i kels pule nku net e hoike *ku i kn Imonuka nn< o ka li »a nna o o;t me.i i hnnu ia ai ke ahi koe, pela m ikou e h>>oko nei ia olilo ana ; — E iku i<i nn m.ilul» iti<> nei : 0 ka naauiui a ine ke aimmai m>on»o o ke Kanaha ka niea i hiki j/ ia ui ke kokua i kniia mau hana, n bu)i boi e uehu mai i na i mea hnnn o ka ike nmloko mm o koua poli | aiakoliikolu akeu. A i ka loaa ana o kekiihi | iub& hoii a kona noonoo l>ea i imi ai, hoao m> o»ā, a'hooknku i ku liol"i>oni> ana o la n>ea ; 1« Yik<eia ni Koi he inaikai, hooiilo iho lu m i kaufcā nHnu. " • "efa' iio i ia m, a i un'i hou ia ai na iuea hbna 'ake akainai e ae fre nui, & kakou ē'ine nei i'leia luaoaw i. hoi, ua k -ha niaha la ko makou knma ilio laūla ana ma oa iuē* e ae, ke hi- > ■nai la ke ptio <fi«o rua"Boii boolaf% ana, iluni «laila'Wale nb ? l«« kaho'a e i ka aku ai ka ikoi o Va m»kou malU pem', a ma pa hoooohui.oho ana', riofaiia^nanāifi(» r : — ' J r * > «m ,• ai *• - ■■■ " :•'»* - Ke webeweii« enua nei enakou e like.me k.« . i-. - > •*' ■ ' hoike aoa o na moolelo no_ka l<>aa euua unu o na niea i hooiiuna ai ke oAi koe. 1 ka rnaknhifci 10t59, ho .poka ibj« mai 1« o Mr. f}rand( o Hani> buro, i keia m> a hou he posep<>ra (,phost>h.>riis). O ka p >sepora ou 00 kakiihi me,\ a i hoohui la ai k»> aht koe, uolp na- i hann in he alii koo ia manawa, ak , .nohope loa mai nei. E nuaa aku i ka loihio «e kowa mm a S lomna mai, oia lioi i k» wa 4 o ku ao nt-i, a hiki i ka wa 7 a i 010 ia 1 t\.i makahiki i loaa mua ai ka pnaep-m, <ehu m«kahik> la ia ? Heynea hiki wule nu ia k«> hai ia mai 'e ka meu ike. Malu ua hiki no u mea i.i Soloipi>na ke hana, oi«i, oii ke'akaiuai luj ole <• na inua kuio kiiiuki a pau i hana i* mu e ke A«ua, aku, aoie ime he mooleio i b»ike iu«i peU «* k>>e nei i ke u" oei. No ka mea u ko k« Bake nui inau itiv>o <elo aole no ia a<> ka lioike «n* «nai i kt-U a me keia uiaa anō h*ua ake-«kamai pakahi n ke kanaka. O ka pnSfpora ua hauaia ua ia ooloko i»4j o ka iwi', ni.<bope iho o ka hookaawale an i ae i na mea hni» i'oko o ka iwt ; ka pilnli, (ta puna, a me hr- ra mama, (~*t g- n), Aai»a, * kiw iho aoanei 'ka-hi o n» iu«u Kaiia iluko ii ka iwi, t»a hm k» ;w)«r;i N« U khi e hv>vk«aw»le i ka pilah rti«i ka i»l «kiii k« »tle k-i« hookaaWale •• i H» puna, a k« l«n*hu o Nookaawāle { ka oktge«a, M.Hopa iKo o ko k« iwl p«k« oiua u ana i «e ani, ua kui la kena Mi« a -e «•, ho»kooM>i» il«.ko o ka w»i m «ī» • iw k» wn, a iho o ka waiho ma «o kekahi w*u h<>r«, «a kanana ia l(«.ko o kei.k m*n»v9t», ua huīpo ka wai aeida «n» ka p«iw, ■ uh henio •* la ka p«>sop. r* uiki). ko m«< o k. n;» p<ti «.n« me ka pu«H. A o ke « whi ra k.n tu'|>uia nn> » » i«n<h\i mm-mu' « !>• < va i ke aui. i k» Uov>komo aoa iIok« o kekahi wahi i hooma»

Uni.kau ia ut> iai«ne» N<i ka-wela o k» l«nahu i kipakn aku i ke ea uk gene, a pela.no hoi me k;t poaepoeu, aka, ua lik» a« la me ta he huu luiiliu, a ma ka auwai kona kahe aua aku n komo iloko o ka ipu i hnopiha la i ka w*i iin.iai.u, u kulo iho n<> ka hou p >scpo[.t ilokn o kn wai„ H lilo ae Ih he mea her,ee maku e k;ihe ana, a puka ue uo h,,i ke e® g .aa iluna e puha uua mniloko ae i> kii *»), a »»• li''.»ale aku i ke ea. Pela iho la i loaa ai la ini'» (i Ih> posepnra, a paa ae no hoi ke maalili. Mailoko mni o keia me;t o, t hatuiitu> ia ai ke atn (soe, a lepo pele e kapa u nei e k;ik.'U ; u iiiui k.t ti,>uinaka iiiuh ia uu4 e baua o ke ulii ko« u hiki i kpia iii«uhw*, a,>l«" i ha-* l;t n» inakahiki rluu hanei'i, ,i pehoa la e lnki ut i.i niikou ke olel,>, ur.ii a S.,l,>ii),>]j,i iuai ke ahi kue. He nui Q,t uuo o ka ho.nn'ika \,t an.a e oot.Doo ii« nen e a ai ke ahi, a e like «ie k;i niahuahua ana uiai o ka naauao iiuuo 0 iiu kaiiaku, pela i pn.iualiu mai aj nu a'uu hi,'iin hu,t he nui i ke uhi koe. Pfut i t i h'.nu ai kekaln ano : (.E nuna i kn. Dr. Aneru Ure buke Oo na uioa hana ano ake ;ik .niiii ) K 1.0 .k in . i 40 huna o ka ptisepora iloko 0 kekiihi oiiii.le wnlia nm, nlniU, huohoi iho mu ku a, 1 a hoom.ilou pena, u like me ka n'ui e hiki tii ke uhi pono ia ku p,,B'poia, aUiln, rtni ilio ine 10 'iuiiu o ka 'epti pfle,' ku/ phur. fc hookomu i,i k-> ouiole ilimi, a kn w.l wela, a hiki i ka hui pt>no ana u ka pi>sepni-a a'U'la, umuki i ka umole a paH, & lulu i tia meu o loko a hiki i ka manlili a ia . A i ke hukulu iiuu i ka ouiole iiu Lekuhi uiunawa, uu ku -a-iiu iho lu k» p, Srp. r,i ilalo, ;l lui.u ae ka ;nU hooiiinlou peuu lualun i, uia uilu Ke oiuiiii aku, i ii kii meu i «oe iunlaln, oia ii<> ka me« « ltuija e huua ai \ ke ahl koe. M.,10k0 ■ o keia me t i hou ia ai uu poo o ua laau koe "lii i hoomakauki.u mua la. a waiho ii iwaho no kt li .hi manawa pokole e ike ni ai ka inaloo iki aua ue, ;>laiU ( h„u liio iloko o ua mau uieii a nei i liuna. E liui iln. t 30 1 huna o ku w..i ~ipili arabici iluko o ke Uu I wahi Uii uuku ; « liuipu aku me la i 20 hun.t o ke ki.ir(>l«t:- p<,t:ißi, alaila hui i a ,|, au .m. a tt pnu ; mi.hope e p«i :ho ai i 10 liu ia o Ki) puuda tle(.'le aeae q,ka uahi i huī l uiua ia i!,,ko_o kekahi inaii kulu waiea, Mai hi,|,e iho o ka lio-u unn i ka laau koe ;ihi ilo- | ko o kei.i in iu niea, e waiUo kaawale ;\ku i na lanu iii j kahi kupouo, uu ka mea, aole lie haii« hou. on v i koe ; a iloko o na- h»ra lm I'4 , uii maloo iie I».;—A oa luakumua ibo la o .Ha ■ uii e haku inele it»o :— .." Heaha kou leo, . ■ - E p.me <u .i «ei, He kukae ptle, He mea koekoe." i'eoeia i hoohuiia ai kekahi sno ahi kc»e, aia na «hi koe i liui ole ia me ka le|>y pele. He hikiwawu ko i«kou Upalup* aua, aol« hoi he paapuaina i ka wa e koe ifeo ai. U« mahule la iloko o a» hap» he kaoalima kumaiua--1 u»«. Eiwa hapa o ka pos* ( u>r.i, bu lti o ka mlali he u o kn. nker.ite o ka pot ~si, a i»e umi kumaaiaono o ka Mfg*prse Ptnei ka huoliui aoa o kekahi ano, ui ma.iejeia iloko o "ua hapa lie iwukulua kuaiainahiku. fc.na hapa iw.«k«»lou kuiaauiahiku uo p sepor*, he 10 o ka uiterateu ka p. t .s., t> » Iw» uiea huepipili 5 o ka uimiuiua, a i <»le ia o k« okrre u.nola, (ri;tl \ chre). Pet:ei i hoomaka la ai ka Imna o keia : Ua hooma-u »ua ia ke gol« i k;« wai ao ka l,t hooknhi, aUile, houkomo ia iloko e kekahi i|>u lepo i hooweUia, i mea e hebe« k«ke ri keg'>lu ke booko<a.> «ko. Alaila, hoohui akw i ka ,>i,st por», a mahoiie i ka n ter .te o ka l'oi ,sa, ioka mea hope loa o ki AMiuuii a ma ko s-iii*l«te, u.e ke 'kow.ili like ana ia lah.'U nie ka lna'u kuwili, a liiki i ke aweiwe omi'i aua in< be poi la, a a molio asa koi ke huki ae i ka Uau me be lopi la k« aweawe, oia ihula ka >ali wa»k.ai Hoko o keīa nan*wa • kawiliia ai *.»le e panu ke iKionui ia ka wela o ke ahi m«luQ« ae • ka 16? - k", o Upala >a auatiēt ka poaepora <Mah«»pe iko o k» maaUli aaa, ua kapala ia aku ni) la no ka hul« ina aa ptv> o n* pei.a aki ko*', a i »k) ia • na !<•»« ahi ke* paha i hvwuiqittauk»M mua ia. i'eoeia ka haaa • keknhi an.i lio, ii iia nō ke aht koe (aa M", Pi»* is*lw Kheml rf ■ Ta miheh» it«.o la i oa h»|>a t>Nnrri. 17. N4<>rata o ka p>K l J| k* SH. mioiuKia he (ulu he il. l'eon h<>i kek ihi a n<> oia ke ano o >.a h<i\a ana i na oht ioe imeu-* Ma Dr R R m tt«i r **l»«»»tH> «m i, lUke XLVJI, *«,<> 3 >4 0 k* |Ma<>p«ra 4 kapa i»%k;ilua kumainihiku ; t< k.i ii t ke 10 o kt (ulw aokai t\ <» ka okore uUul» 5, o ke S m«H*e t — I**ll ih la i h'an>'a ai na ii ea hoohuī e m ai k« aln k.»e ; O ka h«na aiia o n* li.u* »ht koe, hv m«a htkt po i* ui>kau k* weheaehe imi ia mi« an. aka, aele t>aha ha wainui o ia me* N-> ka wiea, «a like aa ke kuh'koli *na iho i n* ltaO a lnhi oi«> p .h. koli hul.), a "liou aku iloko o na mea t*'k« . ' n'-'a. * ti.) ka h ' > t v>kv«)« «»!• au* • wo t mi 1..U1 a ka nui u k-a han* ; a ihiki»«« e :..m k« oki ana v'< na laao • lnlu, s«Uita i

iiui ih (ii i n»H<j iiieMu» hou no Ia mau me H *'■ lian» a». l»oko a lea mahama o Mitrabi 1842 i noike bī o Mr. RtttbeDa P.,tr,dge i k« : inekuii hikiwawe no ke okr aaa iha laau, 'e' h(H>pufc« I«ai »ua i no Inuu <&S8 i hela a me keia uki ana, oia hoi, ua panee ia aku ke poo laau i'oko o ua meki'm la i hana * lioopukaia aku ra.i ketcntki BAad nu loau, hc "2A3 i !i?t rArfri'i ws hnokāhi, me ke oki ponniu .. «s» kupono .. oa ):ihu T{,>e uhi. Maho(ie mai, ua i.iaa huu heiiahi mea e okioki oi r na .Umu a lnli, a hs Hiau «aahehiki i hala m» (u hopo bbm ua Yx>|>Rfea mui k<*hahi i mekitii an ( , h<ia c okioki.ai, ak». ke w:iih«> a»* nt»i hihkou i n;i hii.i no in mau mea, n» ka mea, ua lawa i;a ana no ia mea ma niau inea ae .'t«lui»a. fcl naaa mal«<l<> ibo «t«i i kn loihi 0 fca miiimwh i» baJ<>o)ooa m«i a hiki i ka ft>ana--1 luu,i kela a a»e fc«j« mea a i hooliuiiu ui ke ahi Uoe: Ua olelo mu;» ae uei makou o ka wa eiia o ke ao nei, oia k.i wa e noho hlii' ana o Soioinona mjlun. o k>i IsT.iel j, l,e olalu no i.i, aka, eliii n-<e mukt liiki i nohn alii n»ua aku ui 0 SotJ«ionu ni.-imua o ku wa elni, omi ua booui.ika iiiai ha wa 'iha mai ke kukulu uua a Soloiiitni,i ika tucikini, oin hui ika hau na iuokahiki u himn hoho ulh uuu i ku lua o ka «īnloiiu u Zibi'. Nolaila iuhī kn iioomaKti anu o Sutoinunu (..ia ka W;i ekolu) e tj.,lio .iiii a tnki i ka lo.i» 'iiiia ann o ka p.,st»pora 111 Br.il, dt .» H i.iu l)ur.' lie 3,lt»U mak-hiki. E poi» . ke hui'iiHoau ku poe heiuiulu aole he uhi 1 kol'-I hanaia il(.>kii u keia. kowi luihi. Mai k;i | hiM.umka m)u u S..|..ni„na e noho alii u lnki i ka j w.i i loaa inua ai ka in.inginese ia (iana ; ni», i ka m»k;ihitj u k> Haku' j 1774, he 3M5 iii«kah ki'i», a iloko o keia niuiiiiwa loiiu e lioomaiuo iho ka poe lieluhelu aole he ahi koe ī h.uiaia iloko o keia m>. iiawa O ke snlppa, (s<i|phur) tii« bo» *a lepo pelo e Uupnia e knkou i kei.'i nmnawa, ua Ikeia ia mea mai k» wa ks(jiHt> }oa m*i, a uia hookahi ka nj(-a i heln pu ia k»ma mau maiii>hiki mai a Sjlo(nnna uiai a hiki i keia m,nawu, il. ko ppa iuea a e ue a pau i hoobur |iuia «hī koe (v4oZe i pau.) ]