Ke Au Okoa, Volume VII, Number 15, 27 July 1871 — Hemahema na hana a ka Papa [Illegible] o Wailuku. [ARTICLE]

Hemahema na hana a ka Papa [Illegible] o Wailuku.

He mau hoa ekolu ko keia Papa Kula ma Wailuku nei, oia hoi o Daniela L. Kanawai, o W.P. Alexander L.K., o W.P. Kahale kahu ekalesia; a o W.P. Kahale nae, he kanaka i kohoia e na makua mea keiki. A no ka hoonoho ana i na kumukula, malaila kaʻu mea e kamailio ai, penei na hana: Ma na halekula i haaleleia e na kumu, oia hoi ma Wailuku hookahi, ma Waikapu elua, a ma Wailuku hoi hookahi; ma keia mau kula [] kumu kupono a makaukau hoi, ua waiho aku i na inoa o ia mau kumu imua o ka Luna Kula (W.P.A.) Eia na kumu i makemake

ia e na makua, o J. Kealoalii no Waipau[] E. Hookaumaha a me T. Keahuawa, no Waikapu, a ua waiho na makua me ko lakou mau inoa e hooia ana i ko lakou makemake ia mau kumu. Nolaila, ua ae ia mai e ka Luna Kula , W. P. A.) a kau hala o W.P. Kahale kona hope e haawi mai i pepa kiko la ia Keahuawa. Hoole mai ana o W.P. K., a hoole puia hoi ka haiolelo a me ke kahunapule o Waikapu, a hoonohoia o Mekekula, he wahi keiki aole i pale kana mala, a he pili loa nae ia W.P. Kahale, a ua hoopauia o S.M. Pake ke kumu o Kapapako, i noho a alohaia e na makua a me na keiki. O ke kumu o ka pau ana, ua koi aku ke ahu o ka ekalesia o Wailuku, e komo a alakai i na keiki ma kona []ole, ua paneiaaku ke kumu, aia ma Waihee koʻu berita, a malaila no kaʻu pule e hele ai, he mau kumu e ae kahi i hoomau [] ai o W.P. Kahale. Aia ma kahi o S.M. Pake e pau ana, ua hoonoho aku o W. P. Kahale ia Hoomaha ma Kapapaka(?), oia ke kumu i puhi i ka halekula o Kea[], a ke noho nei oia ma ke ano karaima, he mea makemake nui ia hoi []¯ W.P. Kahale.

Eia keia ua pale loa ia ka leo o na makua mea keiki, aole i nana ia mai, ua pale ia na kumu kamaaina, ua hoonohoia na kumu malihini noho pakaulei.a haalele wale iho no. Ua hoonohoia o Kaiwi, he kumu no Honouaula, he elemakule oia he hemahema oia. O keia hana hemahema loa, na W. P. Kahale no. ka mea a na makua i koho ai, aole hoole ka Luna Kula i ko na makua makemake. K. KAMAAINA Wailuku, lulai 7. 1871. Lupepa —He kupanaha ka hana a kanaka Hawaii ma ka lapaau ana. I ka wa ma mua, kii kekahi poe i laau i na Misionari, he Rhubarb, ka inoa ma ka olelo haole. He laau naha oluolu, a hooliloia ka inoa ma ka olelo Hawaii, “Lupepa”. A ma hope mai, lilo kela inoa no ka laau okoa, no ka lu ana ma loko o ka pepa. Elua laau keokeo i keia manawa i kapaia ma ka inoa Lupepa, o kehahi he Kalomela, a o kekahi he Tartar Emetika, he laau kuai. Aka, o ke Kalomela, he laau luai ia ke inu nui, a he naha malalo kekahi. Aka, ina he ino liilii ia, he laau hoopala waha ia, aka, o ka Rhubarb, he laau melemele ia. Nolaila, aole pono he laau o Lupepa, aole maopopo ka laau naha lu aua maloko o ka pepa.

Ui LOKO mnl mnhou ma k* ih6 a«i « heU po»<», ut h >K> Bko la fc<*ahi ika lttw n i<t n« Puulaa, aao ka (oaae&olL i », hni inai U n» n>Q «u iiei a AaWiiA 'ke «i he iua h.niu m-iUiU, n*aw la laki.il e luo honti. Ifcf» ifto la («Aoa i»« honu « J*oa nn« m«w»h«) o lm 1»», l i Hp kou ike ana n-i iB« waa a»hee «ko Mnhope jh<»«. h« liiu iMienaikai <4e as« « k»bi miu l«Wa«a% jtslae (m>b i&o 1«« K*«*pkaele a. pan k«katii honu s»i. Ika p«« »«a 0 ka kuow, «• «ok( iki la •« ho«« mī i k» holo, paliki d.. r«« be haaaka aw ka «eaae ol« o knn ola aaa, «ole i kfc« ste*<« •» «^« • Wio oka *«i. Ikawa » kft bofttt « Imlo ana, *>a no oa waa ke bole U «•«««• «■ k« Uikai n» ka «k»li im ->°'tna. |i U «fci | k«f«MM.ai k«t «u U IH-MW ktWi kiMki «« kt fca«U a Sirpa» i |« h»av, ««1« ko<, «« p*le i« M j 9 k»M ilwika. &iu« hw>o t*k ■«M *«ia, 1 p-a ke kaula M.hopeik» *kti M h " nu "*• • tett ikaika, a o k« MaaiU •« «m; f «««; *% a m i« «p»«tiw»H im kaM a&< ***, U* • a<w.liwali |mi om ke I aoa »e i k* ka««ka • ka« il«m <■>« a.a hoi. Mie te««, « mUk* iho tM «o k« k<tf« aki>« hM^īn k.Mka. Da k» «k« kaela, 1 &«k« « i)m« « ka m*) « h) b» iMia. Oka )««Im •4WMk i '£fc'i k«Mla il krt o%k k«i Mi U ttkSU?W JUfeihi •Mf W b k*ra a kw « A*l& <4k««M« ik«, « te» *£*<*« • k« k*« keia « m «I*}m i ikni«|,' «• i>a—««>« *M ākMi ik» i k«M |j»«. •>.!«*

' *f St li 1 "^ pti » [ e !*'•*' WmIU s 4 l«M IMI ! » ** m> * %At **• «M' •* iMaa ; ; .Ki wwmii : tm )Mh» » M ; .. ■* r" "• -** n — 1-n 1 W iilinw i «M*** 4«fcr k» I k> »> ka «aM ■»< i ««*« aUHMH - wlm i« «K OHt. !•>.» iii ii *% twA> v^k , e M ka*.