Ke Au Okoa, Volume VII, Number 27, 19 October 1871 — NO KE COUNT OTTO VON BISMARCK, KE KUHINA NUI KAULANA O GEREMANIA. [ARTICLE]

NO KE COUNT OTTO VON BISMARCK, KE KUHINA NUI KAULANA O GEREMANIA.

■ nEi.i' 5. | I kekahi Ia ae, ua haaiele iho o Bisimnku | ia Beroliua nia ka ukah aoa i ka Moi, me ua j Kenela Von Roon roe Von Moltke, a holo aku ' la i kahi o Ke kaua hahana e hoouka ana. ' Iloko o na la hoouka kaua okoaehiku i.pelupeluia ai ka mana kaua o Aūfietnria, oa ukali aka o Bisiaiaka i ka Moi nia na wahi hahaua loa o ke kaua ; a o ua Moi Uilauia nei, ua i iiui pinepiue aku oia nie ka makau ole ia mua < ma kahi liahana loa oka hoouka ana. Ma j ka hoouka kaua kaulana o Sadowa, ua holo ino loa aka ka Moi imaa, me he Ja, e haawi aoa ia ia iho iloko o ka poino ; a ua konoiu mai ua Bisimaka nei e hai aku i ka Moi, peaei : " Ma ko'u ano he 'Hi koa mekia no ka Landwehr, aohe o'u uiana e haawi aku ai ia oe i ka olēlo ao maluna o ke kahua kaua ; aka, ma ko'u ano Kuhina Nui he kuleana ko'n e olelo aku ai ia oe e ke 'Lii, qsai imi oe i kahi o ka poiu<>." Aka, o k* Moi hoi me ke aho koa a wiwo ole, huli mai la oia me ke ano paino a-ka, a olelo mai la ia BißitnāKa, ' Pehea la e hiki ia'u ke holowku inai ke kahua kaua aku, ke ike aku an aia ko'u puali kaua mwialo o ka hahana o ka hoouka kaua ana ? " Pela iho la ko ka Moi bdo, mstefeo» ame ka wiwo ole J kona mau »no a pao o ka fea.!vua. | kaua. . I 0 ka lanakila ana o ua puali kauā Perusia I maluna o ka poe Auseturia, he hanohano iiui maoli no ia no ke Kuhina Bisimaka, oiai, o na hoonluulu a me na hoonohonoho ana o ia kaoa, dh Bisimaka uo ia. Mahope iho o ua lauakila aoa nei ma Sadowa, ua halawai kuk* hooponopouo īlio ma ka pakaua kaulana o Nicolaabuga, kahi a Napoliona I"f- >maha al mahope iho o ka hoouka kaua ana iaa Aosterlitz, a ua hoopania ia halawai kuka ana mahope koke iho ma \ague. He lanakila uui ana ia no ka Bisimaka mau haua ; aka, ei aku nae mahopa iho ua lanakila oi aku.

Iwaeuakonu o na%iuoli ana «> Perosia no kona laoakila ana maiuna o Auseturia, aia hoi, hiki mai la te koi ana a Farani no ka haawi ana aku i kekahi apaua aiua ma ke ano \iku. Eia malalo iho nei kekahi palapala i kakauia e M. v"i!ebota ma kahi nupepa o Parisa, e pili ana no kekahi hui kamailio me Biaimaka, a penei no ia " Ma ka la t o Augete, haalele iho la makou iaM, De Bisimaka t ā mai iaia i lona uiai | ai ia makou kekahl hoekipa maikai loa ana j mamua ae a mahope .mai o .ka wa kaua, a ua j aie nni loa makou no ia hookipa maikai ana. i I ka hora umi o ka po e noho ana maua me ua | Knhina Nni nei ma ko»arumi palapala, a ia ! mauawa, i hoopokaia mai ai ka louo u« kaj hiki ana mai o M. Beuedett ke Kuhina Fara- i iii. Hai mai la o Biaimaka ia'u, e inu ti pu me ia ma ke ealona ; e haalele aku au ia ia ia wa me ke Kuhina Farani, he mau mea ka lana e kamaii.o pu ana. " Hemo aku la au me kona ohana e hana ai, a elua hora mahope iho, kani mai !a ke aumoe, a mahope ponoi iho o ka hora akahi, hoea mai la ua o Biijimaka e huipu mai me makoa. Ia wa i iaeia ai be ti a me ka bia, e like me ke ano 6eremania, a huli ae na kauaaiUo aua mahope o aa mea e pili ana ai Italia, Geremania a me Farani, I ko'u haaleleaaa iho ia ia ia po me konaohana, uinau aka la au ia ia, * E ke Kuhina, heaha la auei ka'u nu hou e hoihoi poai me 8'« i Parisa ? E lawe aku anei au i ke kaua a i ka malahia paha ?' Paue mai la ua o Bisimaka me ke ano» hoihoi, * B uoho hoaMoha mau o Geremaßia nei me ke auponi o Farani 1 Ua piha au i ka manaolana, o Farani me Perus>a mahope aku 0 keia manawa, e lilo ana laua 1 mau maua pili Uuna ma ka naauao a me ka holoiuoa.) Ua auo hookahahaia oo makon i ka lohe' aua j 1 keia mau olelo mai ka waha mai o ke ka- j naka naua e hoopouopono i ke aupuni o Pe- i rusia. I kekahi kakahiaka ae, ua hele hou ] aku la makou e rke ia ia ; a ia'u i haalele j aku ai ia ia, hopu mai la oia i kau lima, me • ka i ana mai, ' I keia po e haalele mai ai oe j ia Boliaa nei no Faraai. Ano, e haawi xai i oe i kau olelo hoohiki uia kou ano keonimana, e malama malie oe i kekahi mea malu a'o i e paulele aku nei ia oe a hiki wale oe i Peri-! sa. Aolepahae hala he anahulu i koe, e halawai kaua aku aua makou me Farani ma kapa o ka muliwai Rine, ina, e hoopaakiki { loa o Faraui i kaua koi ana uii uo ? aina. Aolo !oa au e ae aua i ka i lilo aku o kekahl ioiha lepo tieromauia,'' j Ma ko Bisimaka u»no loihi ana tua ka oi- j haua, me he Bsea la, aohe wahi e ae a Bisi- j uiaka e hoiko mai ai i kona ano akamai ma ; ka hoopouhpono aupani, e like me ka onaaawa [ a laua i honpaapaa ai me Napolū ja u>a ka ; aoao o ke aupuui Faraai, uo ua mea e pili ī ka noho kaokoa aua o kahi mokua.n* o Luxembourg. He mea pohihihi loa kana i i hana ai, aka, ua hookoia nae e ia me ka ha- , uohano nui. [ Mii ka malama q lan« o kēkahi makakiki \ mai, ukali aku oia i ka Moi i Parisa, a uioi <

ia. wahi mai i hui ai no kahienau pule e hoo[iihiia ma V»rziu, he aioa i» oau» i kni>i Pomerania. Mai ka Novemaba oka 1867 a Liki i ke kepnlau o kahi makehiki ae, ua maa no Kooa noho aua aia ka Ahaolelo. Aka, o konaola ma ki iioouka nui loa ia an& e ka han» nia k»ua oihaua, oa oūawnliwali kona ola kino ; a ua konoia oia e noho malie ms ka iiaui ole ma ua wahi ia oua raa Pouierania. A.:a, mamoa au nao oku lele aūa oia noakahiki, ua noho hou no ia ma kona wahi. Mii kona ano haiolelo aia ka Ahaolelo, ua ]awcja ka hoolohe ana o ka lehnlehu e ke koikoi o nu moa a kona manao hohonu e hoopuka mai ai mai kona maulehelehe. O kona leo he ano moakeka maikai, aka, uie he mea la nae he auo kanalua oia ma kaua mau mea e lioopuka uiai ai ; a he ano hanohano no boi kona kulana ma ka uana aku.

I kona munnwa e haiolelo raai ai imuao ka lehulehu o ka Ahaolelo, he mea mau ia ia ke kakoo aua o kekahi lima iluna o ke pakaukau, a o kekalii lima owiliwili i kaua peni kakau, me ka haliu pinepine ana o na maka iluua o na pepa o koua pahu palapala ; a kamailio mai ine ke kuhi ole ona lima. Me he mea la, ke naua aku ia ia i kona manawa e kāmailio ana, e hakoko ana oia ine koua

n>a;i uianao, a me he la pn »o, aohe e pau pouo inaī ana nahnaolelo i fea puanaia e kona uiau lebelehe. Mahupe iho.o ka puana āna i na Luaolelo eioa a ekolu, m« he ia, e atio uu cuai a.ua ba.ua kamailīo aaa enai. Afeg, i na manawa oae e uila ai oloko, na maikai maoli kaua haiolelo aea raai, ua pu-a mai na liuaolelo pahee oiaikai loa, nie he la, hc punawai momona e puapuai mai ana, aohe kuniauao uaaa e alai aku ana i kanioio ana mai 0 na huaolelo hohono akamai mai na poana aoa a kona mau lehelohe naanao. He knnaka kupanaha loa oiā roa ka hoopuka aoa i kona mau manao ; oiai, ma kona ku hookahi ana mai e haiolelo, aa komohia kana mau olelo a pau he mau pane paoi aka i na haiolelo a na mea a pau oloko oka hale. Ma kekahi mau mauawa uae, i kona manawa e haawi uiai ai 1 kana mau haiolelo e pili ana i na mauao kue hoopaa, ua piha pn me ia na olelo e hookuemi koke ai i kona poe enemi.

Ma keia wahi, ua hoopaleia mai mai ke komohia hohonu loa ana aku īloko o ua inea pili i kaua mau hana pili oihana aupuni. Ma koua ano pili kauaka maoli oi» keka'hi o na kanaka oluolu foa, waipahe a waha lealea uo hoi ; a ua makeuiake loa oia ika launa pili loa ana. O koua puni i ka aha a na wahine, ua lilo ia i mea kamailio pahenehēLiO uui ia .; a i keia mau la mahope mai nei, ua uui na mea i kamailioia 110 na mea e pili ana i ua o Biaimaka me kekahi waliine liimeni, a ua konoia oia e hoakaka mai iiaun iho maloKo o kekalii palapala ma kekahi o na «11pe pa iieremani». Aha, mai kona mau la''6pio"u?ai, i ikeia ai o " Bisiaiaka Fupulo" aohe wahi hoiuo hookahi i« ana o kona iuoa maikai. Ma kona auo hooponopono aupubi, ua hookomo mai no oia ia ia iho e hookalakalai īa'ku e ka lehulehu ; a o koua mau manao pili aupuui nae, ua piii loa no ia no ke kanaka i hauauia mulalo o ka noho'na a me ke aupuni alii hanau. Ua huipu kona ohaua, mai ka hanau ana mai a me ka hoonaauaoia aaa me ua ohana alii o Perasia, aole oia i huli iki mahope o na po naikai laulaha o keia mau la mai nei. Ia ia, rae be mea la he mau inea nui lakou a he kupono i kc kanawai a me ka noho muluhia aoa. Ua hilinai koua manaoio maluna o ko ka Moi mau pouo o ka nohoalii ana, oia ke hoomalu hookahi ; a o ua keakea e ae e kuo ana, ua kue nui ia i ka pomaikai o ke 'lii a me ka lehulehu.

Na keia mau manao ona i hoike lea mai i kona mau maaao hopwaliawalia i u* limamakaaiuaua maloko o ka Ahaolelo Perusia, a me kona lawe ana i ka maua e hooko ai i ka makemake o koua haku «lii, me ka ae ole o ua luua & ua makaaioaua a me ke kue pu «ua aku kekahi ia lakou He mea ao hoi ia e hoike mai ana i koua kulaoa tne kekahi poe mokoaiua Gereui*aia e &e. Ike aku la ia naa kela a me keia wahi o Gereaiania, koe o Perueia, ke holo mau Ia aa manao he pono a be ko na mea a pan loa ; a o k« mana oihana koa wale no Ka mea nana i ke&kea i ko lakou hulomua aua rae ka laaakila. Ma ko Bisiuiaka nauaioa a rae ka manao ana, o ke kuuiu kahua hookahi wale uo o ke aupimi, oia uo na inana o ka nohoalii a me ka puali kaua K nhai no ia mahope o na manao o ka U'hulehu, ina ia e ike ana ua kulike nie kona iuau kukulu ana, i kunu e hoakea loa ia ai o kona ui»u manao a me na kumuhana; aka, aole nae oia e ae aku ana, e hoomaluia mai e ua mana iehulehu, a c ohai aku hoi mahope o ia mau mea. Mai ka Emepera «nai o Faiani i aoia mai ai oia i ke auo o ke apuka h »ie ka ;iahele ana i ka lehulehu, ma ka hoohalike ana ' ka lauakila laulaha eue ka hoomahi pak» ponoi ana i ke aopuui. Aka, ma kana mau mea uae a pan loaehoopa&kiki ai, uh holopouo Wiile 110 ; i hilinai uui ia paha uih ke uiio kupouo o kana kalai aupuui aua rve w nv<iu*v' o k<t k'UuMiu. Ua hookaawale aku ua o Hiaimaka oei ta

Ansetnria, mai ka lau ia po ana mai i oa oi- j hana pili aopuai o Get emania, a oa hoatea i j na aina nui a palah'jlaha no kona hako alīi;; a ua hookau ae oia ia Perusia ma ke knlana ! oka papa aknhi oua lahui o Europa. Aka,! 0 keia nian mea a pau i loaa mai ai ia Pera-1 sia o kona hookiekie ia ana, ua ili mai no ma ! ka hoopepe loa ia ana o na manao lanakila, ; ma ka hoohioloīa ana o na 'lii no lakon ua \ pono a me na maoa i kulike loa me ko ka I Moi Uilama o Perusia, a me ka hoohuipuia aua mui o na mokuaiūa, no lakou ua mukaainaua i mau ko lakou huhu i ka poe Perusia mai ko lakou poe kupoua uaai, a ioaina po no hoi i ko iakou ano aupuoi • a ua lilo ke kulacta o na mokuaina 6eremania Hema i enemi 1 umiia Me he la, o Badeua wale no paha kahi mokuaioa i koe o ia poe mokuaina, aka, 0 ka hapauui loa o lakou, oalokahi ko lakou mau inanao me Auseti>ria, ka mea ia alakoa 1 mauao ai oia maoli ko lakon aupuui poo naua e alakai ; a ua uaoa mai me na maka lili me ka hu'ahu'a ma ko Perusia maoao aua e moni mai i ka noho aua mai o na inokuaina e ae malalo mai o kono malu, a e lilo oia ka mea naua e hoomalu holookoa ia Geremauia. Aka nae, o keia mau ake ana o Pei'ueia e lilo ia ia ka mana alakai o ka hoomalu ana ia Gereniania holookoa, na hoikeia niai ka puana a ka uioe, ma o Jca hookoia ana o iamaumea e ike lea ia nei iloko o keia mau la. ōiai nae. na hoike mai o Bisimaka ia }a iho i kona akamai nui ma ka hoohalua pili anpuaiana, aka, ua oleloia nae, aole ka oia he kilo aupuni ike mamao aku i na mea e waiho mai ana i ke kikilo o ka manawa e hiki mai ana Ua kukulu oia i kona mau manao malunao pa mea a kekahi hapalua o ke ao nei e hoole ai, a kekahi hapa hoi e pii ino loa uei. oke kuinu haua o ka ha&wi like ole ana i na pomaikai lehulehu, no ke au ia i hala e aku. Me keia mau wahī mamala pokole o ka moolelo o ke Kuhina kaulaoa o Peniaia, ke oki nei makon maanei.