Ke Au Okoa, Volume VII, Number 28, 26 October 1871 — MAI KA MOANA ARIKA MAI! Ka poino nui maluna o na moku Okohola. He Kanakolu a keu na Moku i paa i ka Hau. Poho na luhi o na Luina Hawaii. [ARTICLE]

MAI KA MOANA ARIKA MAI!

Ka poino nui maluna o na moku Okohola.

He Kanakolu a keu na Moku i paa i ka Hau.

Poho na luhi o na Luina Hawaii.

Ma ke kakahialo Poakahi iho nei, ua hoōleiia ke k«ona holookoa nei ilnko o ke pahaohao j>ai, e ka loaa uua ana mai o oa lono ma ka moku okohola Arika, Kapena Tripp, o na moku okohola ma ka moana Arika, na halawai mai lakou me ka poino nui. oka hapa nui o ua anmoku okohola e holo mau mai nei, he kanakolu a keu aka, ua loohia ia iakon ika poino ma ka paa ana ika hau, e hiki kupono ole ai ka hoohemo ana mai a>e ka poino ole ona ola. Eia nae, ua pomaikai ke ola o na luina o kakou i kahiki pakele ana maluna o na moku e kalewa ana mawaho mai o kahi i paa i ka huu ; a na hana ia me ke akamai a me ka makaala loa ua Unmn e hoopakele mai ai i ola. He ninau no i hoomaopopoīa, aole paha e loaa hou aku aua ua mau nioku nei me ko lakou mau pono oo ka mea, e pau ata paha lakou i ka nulia-

ha liilii; ao ko lakou mau waiwai maluua, J e pau ana i ka haoia e na Ilikiui £sekemo. Eia malalo iho nei, e loaa ai na mea e pili ana i ka poino o ua mau moku nei Ma ka la I o Mei o keia makahiki, ua hoomaka aku la ka liiki ana o na moku okohola i ka hau ma ka liema o ka Lae Tadsusa. Ua paapu i ka bau, a main mea, he nuku wale no kahi e holo aku ai imni ma ka akau Ma ka hapauui o ka malama o Mei, ma ka hikiua akau mai ka pa nui ana mai. o ka makapi. Ma kala lolune ua wehe mai ka paa nui ana 0 ka han, a komo aku la ua moku e ike nku ai ia Lae Lavariae. ua paa iiio la i ka hopuia eliina a eono koliola ; ua loheiu aku ke puhi ana mai a na kohola helehulehu wale, aka, ua nalo koke aku la lakou, Ma ka hapa mua o ka malama o lune, he la* hilahi a he lauwili ka makani me ka nni o ka paa ana ika ohu. Iwaena oia malama, ua hemo uiai la ka paa ana o ka hau, a nee aku la na liioku ika akau. Mm ke komo aoa aku 1 ke Kai Auadir, ua. loaa hou kahi mau kohola. Ik«wa o na moku i hiWi aku ina Kowa o Berina me ke Kuono o Plover, na hak e aku na kohola ma'keln aoao o na kowa. U» uaha ke kiapa Oriole, a ua kipa iloko o ke Kueno Plover, luulaila e lioao ai ka hana hou ia ana Mawaeua okalalBa me 30 o lune ua komo aku ke aumoku ina ke Kow» o Berina, a m&laila kahi mau moku i lawe ins« ni ! i ka poe luiua olulo olaua o ka moku lapana i i!i ai i kela makahiki iho oei.

Ia wa, oa lilo ae la ke aumoka holookoa i ka hopnhopu u ,«aro ana ; aa ano ahiii lakou i ko ua kikina i hala e uku jiei, b& pinepine lpa kn liolo aua paa waapa be 15 a 20

mile ii'oko o ka hau i loaa aku ai ua nwuv<> ; he nui loa ka noe a me ka oho i na uialama o lune nie lulai ia lakou e pepehi uwaro nna, ahe uui pu no hoi me kq huu. Anlia hiki aku i k» kapakai hikina, a hiki wale i ka hope loa o k&mahin» o lulai. I ka hapa hopo o -lulai, p» mai la na makani ikaika mai ka Hikioa Hema a mai ka Hikina Akau

mai ; a na ia mea, i hoopau ap i ka liopuhopu uwaro ana, a nee ako la ke aninokii i ka Lae Hau, a malaila Wkou i hoolulu ai no kekahī mau la. Hoomaka mai la ka nalowale ana aku o ka hau m«i ke kapakai hikiiih mai ma ka hema uku o ka Lae L<is«tbuna ; hoomao aku la ka holo ana o ke «umoku i ka hikiua, oiai, o ke kino maoli o kahī i paa i ka hau, aia raa ka Latitu o G9 = 10' 15 ; ua ) uhai aku la iakou i ka hau i ke k,vpAkai hi-; kina ; a mailaila ) loaa ai ia lakou kan wahw kaawale ololi o ba moaoa, e holo ana i ka i Hikina Akau e pili aua ika aina, Ma keia wahi kaawale i hoomau aku ai lakou a hiki he mau mile hapa e pili aku ai i Lae Hau, a kuu iho la ka heleOma o kahi mau moku, no ku hik i ole ke holo nku i ka libd e paa aua ina Blossom Siioal, e pa ikaika ana kn makani ia manawa mui ka Hikiua Akau mai

Ma ka la 6 o Ang*te. hemo akn la ka hCn mai ua walii haUna aku, a akakiiu mai U ti<i hui ka makaui. Holo ako la k»hi inau moku a lie niau la hapa, kaa aku la ka hnpanui o ke aumoku ma ka akau aku o B!jssom Shool. Ua maikai k* makani, a h<Tomau aku ia lakou i ka holo ana a hiki i ke Kuono Wainwright; a malaila kahi i loaa nui aku ai o na kohola, a he lehulehu wale i pau i ka hopuia ; aka, no ka paa loa &na mai i ka haa. ua nalowale aku ka h ipauui, Ua hoomoamoaia oa maoaolana e laki p ( nu artj keia kikina Ua kuuia nn heleuma o na mokn, a na hoopaaia aku kahi i na Imu i paakiki. U» l-ooin«kaia iho la ka ana me ka ele.i uui no k'kahi >nan la. e li .|<> ana

he w»Mp* m«w*«v.ia iu h*u i n.ihnln ae ; aka, m* k* U 11 o Aujfat<>, u» pnit ih<> )« kokahi hapNOui u us WM»pa i k* Hhu. no ka huli an& «e i» k» p» »q« c k* m*k»»n t> hoi- j hni »nr. i k» h&a i • iuai ke konno- | h«na ka p* aaa ro«i o ka makani, a ua (1900 ta b& moku © holo »kĀ, o bw>pumf» T|V»i e k* paa l»a. ]M* , i -hvki ī ai ka hoopakele «na i na $a«p« twa huki! an» i* lakon rt«> knhi wahi lōiln «kn o ka hau - .> kokahi poe wn»p i n» nnh*b», ■ aka, ua pakeie uo na<* ka hapaiun I 4 Ii«k»- . mau wai la'nu k» kumo aua oiai o ka h«u t a j oa kooo m na aaoka, a dm aka iloko ma oa ]

wahi pBpaū, a na ili keknhi mao moko, aj mahepenae ua hemo bou mai b». Ma-ka la 13,18 ohi iho la he kono ana mai o ka bao, a oa hoomauia no ka lawaia koMa ana o na waapa. U» ike aaa lohe aku no kkoo i na koboTa he lehalehu wale mawaena o oa hao paa, aole nae he hiki pooo ako e Toaa ai lakoo. He paapo loa ika poe ame ka hao, aho nnkn wale no ka manawa e mao ae ai.' I keia maoawa, e koo *na na heleama o na moku me ka maikai, me ka nakiia o" kahi poe mokn i ka han, e kali ana o ka mao ae o ka paa ana, me ko lakou manao e hemo ana ke pa ikaika mai ka makani ma ka hikina akan. Ia manawa, hiki mai la na lono no ka ike ia ana eko o ka wale o na kohola ma kapakai o ka Mokoponi Lio Kai, a ua hoooua akn la kahi man moko i ko lakon man waapa ilaila, a»e na kauohae hopu i ua kohola a e okioki malnna o lia hao, oiai, aohē e hiki akn ka moku ia man wahi, no ka paa ika hau ame ka papau. He eha man kohola i alakoia mai malana o ka hau, me ka nui o ka hana a. me ka h<wmanawanui

aaa ma ka uoe ana ma kapakai koekue a mawaena o ka ban. ka la 25 o Angate, pa mai la ka roafcani ikaika aia ka hikina akau mai, a wehe ae |a ka paa ana o ka hao mai ka aina aku. Ma ka l;i 27, jia maikai mai la ka pa ana 0 ka makani, oā nui oa kolioia, a aa lehulehu na kohola i pau i ka hopoia. Ua hoki ae 1a na mokn i na heleuma, a kalewa aku la rae ka pepehi ana i ua kohola, me ka mamolana, ua pau loa mai la ka lioopuni ana o na hau pan; a ua hoolalelale iho ls ka hopu aua ina kohoU. Ma ka la 28,ua maikai, a ua kualilii mai la ka pa ana o ka makani. Ma ka la 29, pa mai la ma ke komohana hetna, a i ka hapa hope oia la, oa hoooiahoahna raai la, me ka hoihoi wikiwiki ana i ka hsu ika aiua,a hoopuni ia ae la kahi poe moku. O kekahi poe moku iho, ua hoi e *iku la iloko mamna ae o ke komo hou ana _mai oka hau. Malaila i kuu ai i ko lakou mau heleum#, mai ka ekolu a eha anana ka hohonu o ke kai, ke komo mai la ka hao lillii ake hoopuni ae la ina inoku. Ma keko ikaika ana o ke ati e holo ann ī ka Hik. Ak. ua ku iho la na papaa hau nui ilaki o na wahi papau; a maloko akn oia wahi kahi i ku ai ka hapa nui ona inoku. Ia manawa, hoouiaka mai la ke sa-no ana, a pa mai la na makani ikaika ui« na makaui iao mai ka Hema mai ai ke Komohana Akau. Ma keia wahi 1 puukioki a liuikau ai lakou, me ka biki pono olē i kahi mau moku ke hoohuli ao ia lakou iho, e houkuawale ae hoi mailoko mai o ia huikau pu ana. Ma ka l;i 7 o na opa pu ia ke kinpa Roman eka haa. tla loaa mui oia, oiai, i« ia q hopu a e okioki kohola ana'l Ua i ka pii ia oia me ka hau a hiki i ka Moknpuni Lio Kai, a malaila oia i opa pu ia ai e na moku ha» noi elua, o kekahi moku han ua ku ia ilalo o. ka papaku, a hookui mai la kekahi inoku hau nui ia ia h£ man mile ke akea

mai ku aina niai, a opa p= <ve la ia ia a naha liilii me he iwi hua maon la. Ua poho aku la koua ihu muiuua, a koe kona kia hope a ine ka hope iluna; iia ka hau i paa ae iluua, a hiki wa)e i ka wa i kaawale pu ai. O ke Kapen», na'lii moku a me nft luioa, us pakele mai lakou maluna o ka hau me na waapa; aolie wahi me.. iwe mai, o na kapa wale uo b lakou e koino aua. Ua hookauia aku na luina inalunu o kahi mao moku e aku Ma ka la 2 o Sepatem»ba. ua naha pu ke kinlua Cowrt/a iloko o ka hfyj paa hohonu; o kona mau hiina, ua hookauia ako maluua o kekahi mau moku okoa e aku e inalamaia ai Ia nmnawa, ua hoomaopopo lea ia ae la, ke komo paapu inai la ka liau i ka aina, no ka mea, ke ololi mau ae la i keU la keia la kahi kowa, a aohe paha e loaa ana ka manawa 0 ka lioopuka ana aku. Eia nae, aohe ino» e »e i innuao e lo»a mai ana la ka pilikia, he pa inai paha koe o ka makaui ma ka .H«kiiia Akau me ka ikaika e kipaku aku ai i ka hau iW«ho. Ma ka la 8 o Sepatemaba, aa paapu a nahsha ke kialua Jlwaskonks mawaena o na moku hau nui U.a hnokau pn ia aku me kona man Inina nialona o kahi mau moku e &kn. I ka lele ana aku ō kela la keia la, ua manao nui na kapena no ka pau koke o ka mana«ra, oiai, ke lete nei ka wa kikina Aohe mea okoa e ike ia akn, o ka hao kuaki-a wale no e Hke me ka loihi h me ke akea o ka maka ke nana aku, ko€ nae kahi kow<t unku e malino hele aka ana i ukao ka aini, raa ka '200 i-a a i ka hapalua mile ke akeu E ka ana na moku me k» punkiuki m-»i ka Lae BU»cher mai, & haU wale no 3 a 3 mile ma ka hema aku o ke Kuono W»i«wright. la mauawa holookoa, • uaanao aaa na mea a pau. e pa mai ana la ka inakani mai ka H<kina Akau mai, aka, na heoman mai ta no inai ka Ilik Homa a me ke Kom Hema oiai. n na la iuh* e )<>• ■ 1 kcl > W:k«ia la. No >a mea. na , 4» na kapaua m.Ae' e h<K>puka >a«jlj»ko akiwj oia walii pop'likia. l'a nianp.ipo i mea | a t»nk« p >p:llfcia o k«> lakwu knlana, j owi, ke h-ll'i loa ae la ke ko«QL wl«>th e h<»o- ! puui ae e paa he «e» Ja, ua ho«-j pau'» na mauaolat»a iloko k*p«ma a. qie 1 ,ua luina moku a p*n; **<fet><>fcabi «o | a«i īa o V» i »» | e pou" ai ka hea>6 ana «uailoku uia< o la, pilikia I No u nwa, ua luKkUhaia aku ia i na kap«»ija <> luna o iia uioku uo ka ni«laata»4tka ' wk.»hi i4ai*wai e n>-o«oo līie ai «o na ai ke h.i.'p«k*lr la Ukon iho me ko li kou m*u luini, iua, pv io>> »o ke kau bm< tu. La hooholo lika ia iho la • kooiaaa a* ]

ka hoomunm ae i ke kialoa Kohoīu, a e ina, e hiki ana ke hoohemo aku ia ia mawaho abn o ke Kooao Wainwrigbt, oiai, be 5 a 6 kapuai ka hohonu ma ia wahi. ūa boopiliia aku oie ma ka aoao oka mokn Char* lotte o KapaUkiko, a ua huoil'.ia koea ukana iluna olaila, a hooholoia akn la oia ma ua wahi ololi nei; a eia nae, no kona hohono loa, aole ia e h<jmo aku iwaho. Ia wa no hoi i hoomakaukauia ai kekahi maq waapa ekolu, malalo o ke alakai aoa a Eapena Fr»st-r, e holo aku a puka i ke kai akea; a e hoao e imi e loaa aku kahi tnan moku i pui ka mua akn mailoko aku o keia knlana pilikĪH, oiai, ua ikea ehiku niau moku ma ka hema ako. Ua maoaoia, he kupono ia hana ana, oiai, ua hauli ia lakou, ina e haalele aaa lakon i ke kapakai hikina, a hele ako i ke kapakai komohana, aole anei lakon e ike aoa iko lakou mau kulana. Ua holnpono kana hana ma ka loaa ana akn o na kiapa a me na moku Midas, Jlrctin, Progress, Lagoda, Chance, Daniel Webster a me Europa, a ua hoopuka ruai no hoi na Kapeoa o keia man moku e kali no na luinu, e like ka loihi me ka manawa e paa ai ko lakou man heleuma. Me ka hoomania no o ka manaolana, e hemo ae ana la ka hao a hooknu aku ialakon iwaho, ia manawa, na manao iho la o Kapena Redfield o Vitoria, e hoomama ae i kona moku, a e boao- i ka puka ana aku iwaho, aka, aohe nae i hiki pouo ia manao ana pela. Ma ka po o ka la 9 o Sepatemaba, ua maikai malie pono be ea, a o ka w#i e hoopuni ana ua paapu ae ia h hiki ole i ka waapa ke puka aku Ua kapiliia na waapa i ke keleawe i ole ai e h iomauuheuia ae e ka han na papa. Aohe i hoohalaia kahi manawa ma k.v hoouua ana aku i na lako ai malnna o na waa-

pa, oiai. ua manaoia e nui loa tn«i auei ka puinu, a o belfe aku auanei lakua malana o ua muku bau, a loaa aku na wabi o na moku eku aoa Ua maopopo mawaena o ka poe oluna o na moku, aohe nui kopono o ka ai e lawa ai no na malama ekola a eba He mea paakiki 110 rae ko lakon mau hoomaopopo ana. no na niana» o ka haaleie ana i na mokn.o lakou, oiai, abbe man wahi 'kupono e noLo ai a hala ka Looilo, ina, he noi kupono ko'lakou mau lako ui e lawa ai a hiki i ka manawa e hemo ai. A ua hoomaopopo pu i» no hoi e lakon, ina, aole e hemo ana ,ko lakou mau inoku, e pau ana no i ka pa haha liilii, a nlupa iu aku i kula. ke pa mai ka makani Hik. Akau. Ma ka lu 13 o Sepateniaba ) ua halawai hou e knka moku, oiai, ua kao lijte mai la na mauaa, i kiuuu e hoopakeleia ai ua ola o ko iahou poe luina, o ka haalele ana ina nmku ka oiea pono loa. Aohe pt>c e.'ae i ike i ke kupilikii maoli o ia kulaua, aka, o ka poe wale uo ī ili aku ai ia poiiio, a o ka noho ana malaila i keia hooilo, he mea hiki ole ia, oiai, aohe i lawa pono i ka ai. A 0 na moku hoi, mai hīki uo paba ka hooliohoia ana aku o kekahi poe luiha, ina he m#a awa kapono kolakon e ku aua, a i mea hoi e pakele ai mai ka banaii)o ia ana e na lui> kini. Aka, aohe e hiki pono, no ka mea, aia. lakoo mnwaho t> ke kaiHianiama. a —ke pa mai ka makani o ko lakou miuiawa jio in e pau ai ike okaoka liilii. Alalalo o keia tnau mea, ua hooholo like iho lu lakou, e haalele i na moku, a e hoopakele i ko lakou man ola ponoi iho; a kau ia ae la na hae he hoailona e hai aku ana j na ineu a pau o kahi' mau moku e aku, o ka wa ia e haalele lik» ai i na moku, ma'ka la 14 o SepatemabaNo ia mea, oa b«Hvpiba ibo la lakou i ko la'lsi>n man waapa i ka ai a jne ua mea kiipouo e lako ai, &ma ka htTa ohe abmbi, ua makaukau lakoo i ka haalelē ana i k'o lakon ma»i mokn, au» beh- aku la lakou i ka Hema. Ma ko lakou «laliele, ua iSt"e iho la la.kou i ka nui loa o ka hau, a me ua pilikia a lnkou e «lo ako ai ! I ka po aua iho, ua hoomoana iho la lakou ma kapakai, a i ke ao ana ae o ka la 15, aa hoomau akti Ia i ko lakou hele ana Ika Lae Hau; pa raai ia ka mākani me ka ikaika ma ka hema mai, a i ko lakou manawa i hoea mai ai, ua ane pilikia no ko lakou hoea ana aku e kau iluna o ka moku, no ka mea, ua komo na waapa a ua okalaknla ke kai. Ua moku na heleuma ona moku Actrve, Muhis Progrtss ī ka hoao ana e hookau aku ia lakou maluua o ua poo moku nei, he ehiku ko lakou nui. Ua h<x»kuuia aku na waapa, no ka piha loa ona nioku-i« lakou. Ma ka la 16. ua kau mai na luina o ka waapa hope loa makina o ua mau moku n®i, e pa ana ka laakani mai ke Kom. Akau mai, huki ae la na heleunia, a holo i ke Koui, Hema. Ua hooholo mua ive ttj[ K.apena, e Uolo mua &ku lakou i ke no Piover, a malaiia e hpcgūb« ai M» #*i mo ka \\>hio e kupono ai no aa» mai i Hawaii ' ®lima man moku i ku ' i»k« ilaila,"ka iViy»*«s, Midas, La• .* me rna J(a la 24, a ma la 25 liolo mai. 0 k« 10-i o kahi i h%le ! ia mui ni e nu waap*, mahope iho o ka ■ haalele an» i ko.]alū>u uiau moku, h» 7l>" rmile ; ua paa pu i ka h«u hookahi iuoku { nui ia wahi hoKx»koa a hiki i ka L«e Uau, j koe wal# no he wahi «.\loli uuku kahi ka*i wak>, ai* ma kapakai, aka, he wale i no nae. , Ku malalo iho mū k*paj>* t u» mo v iu i ('oino me ka nui o i J^aa la lakou. a i ko lakou w» i uakole uuHtt :— CoiK\>rdia. *<j5O barela . G ;V ; Georgj», 300 ; Jo!m Wells, 3iKl ; M*s- | MohoMtta, S5O ; J. D. Tbotnp«oQ,

pwaa, 770; 800 ; !OSR 150 ; Ohanipion, 275 gepaa»^,»oo; Heiiry Taber, 300; E. BwifV7oo{ %r% ; Oliver Grocker, 200 ; Navy, 280 aāpamp, 400; E»iodeer. 800; Seneca, I'«or|fr l 300 ; Geo. Bowlaod, 506 ; eepama, 630 Carlotta, 700 ; Paiea, 100 ; Kohola, 150; Eagenia, 260; Jalian, 40 aepama, 200 ; AwasHoaks, nele ; T» Dicki son, 550 ; MinerVa, 130; Wm. Roteh, 200; ! Mary, 300 ; Roman, 650 ; Comet, 30. iilia malalo i%i» namaoka i pafe«le mai, » ojo ko lakoo taaa aila :— Arctic, 480 barej^'; Progrees, 250 ; Chance, 220 9epaoia me 280 kohola ; IW. WebBter. 250; Lagoda, 725; Europa, 330; Midas, 140 eepama me 450 fcohoia.