Ke Au Okoa, Volume VII, Number 36, 21 December 1871 — Untitled [ARTICLE]

I Ma ko makou uianao alakai oka pepa o ka pule i liala iho nei, Tia hoopuka aku I no makou i ke kono ana o ko makou mau manaoio, he mamina nui loa makou i ka hoolilo wale ana i na loaa aupuni o ko kakou nei moku, ina, aohe he mau pomaikai e loaa mai ana ma ia hoolilo ana; a ina hoi, he mea ia e lumai kumu ole ai ia kakon iloko o ka noho aie aupuni ana o hiki ole ai ia kakou ke hoopaa aku. 0 ka r.i pakiko hooponopono akamai aupuni ana. ua k«tu nui no iā maluna o ka lawelaAve a me ke kaana ana ma na mea e hiki ole ai ke lumaīia iloko o ka aie aupuni ; aka, aohe nae he aipakiko akamai ka nollt> aie ole me ka imi ole ma na mea & me na kumu e hiki āi ke hooiiolo imua i ka moku

aupuni. Ina, e_noho wale kekahi aupuni i hookulanaia xaa ka laina e hiki ai ke holomua, a aohe e lawelawe a e hapai i kekahi mau kmnu e kokua like ai no ia holomua ana ; a e.kakali wale ana hoi a ma ka mea wale no e loaa mai ana, a e « kuia ana paha o ka loaa atia mai o na knmu o ia holomua ana, me ka hoao ole e hooholo imua i kona kulana ma ka pomaikai a ma ke kaulike o ka lehulehu, —alaila, he kunui kupono ole ia ano aupuni ke kaniuhu no ka loaa ole ia iao ka holomua ana, a o ke ano no hoi o ia aupuni he kumau ma kona kulana kahiko, a he kuemi hope aku-hoi i kahi manawa. He mea mau ia makou ka lohe ana, a me ka heluhelu ana i na manao hapahapai o kahi poe e kalai ana no ka" hoopau dala o na Luna i ka liookaawale ana i na haawjna no kekahi mau lnina a ms kekahi uaan kumu hou paha i manaoia ai he pomaikai kaulike no ka lehulehu ma ke ano kupololei a kupololei ole paha. Elike no hoi m« ka makou mea i hoopnka mua ae nei, he mamina makou i ka ahuai kumu ole ana i ko kakou loaa aupuni ; aka, o ka hoolilo ana nia na mea a me na kumu i ike ia ai ko kakou hune, ] ka nele, a ua awe'awe'a hoi ka ike ia ana [ aku, aohe poino, aka, he pomaikai ke loaa j | mai ana ma ia mau hapai ana, —o ka hoo-1 ! lilo ia ana ma ia mau ano, ke nakui ae nei makou ua kupono ia hooliloia ana. Ano, ma o kekahi mau Kaa Ahaolelo i hala ae nei, ua kapaia kekahi poe Luna a ! na m«kBJfhiana i hoouna mai ai he poe j hoepūūneaai, no ko lakou uhai ana mahope o na kumu i hoomaopor ia aku ai ! imua o lakou, O ko lakon hilinai ana ! mahope o ko lakou ike lea ana i ka wehewehe hoomoakaka ana o na imna Hooko Aupuni, k© kumu eui i kapaia ,\i lwkou h<? j poe h<xy)ilime«ai. I ke Khu Ahaolelo o j ka makahiki i hooholoia ai o ka uku ma- j kana i ka Lain» Mokumahu, paha ko lakou makahiki i hauna loa i ka hoopili- i meaai. I Aka, maluna o keia mea he uku maka-' na ana i na Laiua Mokumahu, ua hewa io anei ka hookaawale aua a ua Luna oia Ahaolelo i ka uku mak&na no na Laina Mokumahu ? Uh loiia oiai anei ia kakou he poiuo ? Ua hookom» bohonu ia anei iloko o ka nenelu kaumaha ai« aupuni ma ia hookaawale ana ia h&awina ? Maluna, o keia mea makou i ake ai e hoomaopopo I aku no na mea o pili ana. i na hopena o ( ua uku makana Laina Mokomahu la. Ma ; ka ooonooia aaa o ua uku makana laina 1

mokumaha nei, ua nui alehulehu wale no na manao i hoopukaia no ke kue a me ke kokua ana ia «ku mākana ; a ua kamaaina paha i« mau mea me kakbu. Ua hoopukaia he mea -hoomaunauna wale, a he ahuai daia aopuni ana ka haawi ana ia uku makana po na Lnina Mokumahn o na aina e; a he kumu hoi e hoomau ai ia kakou ma ka noho aie aupuni ana. Pela io no ko in&kou inau manao, ina, ua hoolilo kumu ole ia me kahi pomaikai ole e loaa mai ana ma ia hoolilo ana. Ma ko makou kaana ana, o kela a me keia uhu makana e haawi ana no kekahi inau laina mokumahu, a mau hana kokua o ae paha, e loaa mai ai ka holomua ana ma ka oihana kalepa a me kahi mau hana e ae, aole no ia-i.like.toa me ka puu dala i hoahuia no ka hoopukapuka aua i mea e loaa mai ai ka pomaikai i ka poe hookahi ma ke ano kupololei loa. Aka, ona dala 1 manaoia e hooiilo ma keia ano, aole ia i ake ia.he kumu e hoopomaikai ai i ka poe hookahi jua mana.olanaia, he mea e lawe mai ai i na kokua pomaikai ana i kela mea keia mea e mikiala hana ana. Ano, ua kukulu kekahi poe o Amerika i kekahi laina mokumahu e hjoho!o mai (roe kcv manao ole i fca uui o oa Hlo) mawaena o kakou nei a hala .oa aku i na | Mokupuni Hema. No ka 'ioohoihoi ana i ua iaina moknmahu nei, un makana kokua mai kona aupuni i na eiala he kanahiku kumalima tausani, i hanaia malalo o na ae like ana, i kumu paha e hooholo pono ai i kā uhane o na mea i hahaiia maloko oka olelo.-ae like, oko rsi nei f!oi, no ke ake aku i e Koomauia mai ai ia launa leliulehu a me ka •hikiwawe ana, ua hookaawaleia i haawina he iwakalna kumalima tausani i ka makahiki. » ua like me elua tausani a oi iki i ka mahina hookahi. Oka hui naua i koi mai ia uku makana, kuemi hope aku lakou, no na kumu hoohalahala i kulike ole me ka lakou mau koi una ma ea ae like ana. No ia mea, ua waiho iho no ia

haawiua me kakou, a e hoolilo ia aku ana paha i ka hui nana e koi mai ana, malalo nae o na kumu i hahaiia'maloko o ka olelo ae like. Ua ano kuhihewa paka ka maDao o kahi poe ma ka hookaawaleia ana oia haawina, e makana wale ia aku atia no ia lakou mai ko kakou waihooa aku, iie ka loaa ole ia kakou o kau wahi lihi oleio uo ia hoolilo ana. Aole pela ka hooliloia ana. aka, e hooliloia no nie k'ekahi mau kumu hoomaopopo o kakou i hooakaka ia maloko o ka olelo ae like. Ma ko-mnkou ninaninau ana, u« lono mai makou, o na lilo ponoi o ka laioa mokawahu i kela a mē kezai.makma a kipa maL L-ei ,a nei, ua oi aku inamua o ekolu tausan" dala, mai ka manawa o na moka c ku mai ai, a hiki wale i„ko laua mair manawa oba holo ana aku. Aole hoi ma keia mau mokumahu wale no e nui ai ka lilo o ua mau laina nei, aka, ua nui pu na lilo i na moku pea na lakou e lawe mai ana i na lanahu e hoahu ai maanei no ka holo ai)a ona mokumahu. O ka laina o Weba, oia ka laina i manaoia, e lilo ana ia i laina mau o kona hoolioloia ana mawaena aku nei o kakou. Auo, ua hookaa-

waleia lie knnalima tausani noka ukumakana i n;i laina mokumahu ; a ina, o ka laina o Weba ka laina e mau loa p.na, aohe nnei he kupono o ka haawi ana oia makana ia laina malalo o na kumu i hoakakaia ma ka olelo ae like ? Ina hoi, e noonooia ka hooliloia ana o keia kanalima tausani, me hemea la, aole ia i lilo i mea e hoopohe mai ai ia kakou, ke nanaia aka na da!a lilo o ua laina la, he ekolu tausani a keu aku iloko o kela malama keia malama. O keia mau lilo no na kanaka wale no ia i hoolimalima paahana ia ma ka hoolei a me ka hoouka «na aku i ka lanahu maluna o na moku i makemakeia ui lakou, 0 keia liIo o ua laina mokumahu nei, ua oi aku ia mamua o ka mea a kakou i hookaawiile ai ma ko kakou haawina, he elua tausani dala i ka nialama. Hookahi kumu nai a kakou e hooipaopopo ai ma keia ekolu tauaani dala lilo i ka malama o ka laina moknm&hu, ua kaaoaia ia maudalamawaena o ko kakou poe paahana mikīala. Aole no hoi i hookomo pu ia me na lilo ma ke kuai ana i na mea ai e kupono ai no ka poe oluna o ka. moku ; a aole no i komo I pu mai mo kekahi mau pomaikai e «o e | loaa mai ana ma keia hooholo hikiu awe i ia Aua t) na laina mokumalni, He knmu keiaeh*i «i no ia kakou ke nann akn i j ka weho lehulehu ia ana mai o na m&keke no ko kakou mau waiwai ponoi e holo aku ai ma kela wahi keia wahi e loaa mai ai o «a kumukuai maikai; a mo k.i noonoo pu ole ia aku hoi kekahi o na pomai-; kai o loaa mai ana ia kakou o na waiwai i komo mai ma o ko lakou mau duto iaana.! Maluna o keia r\au «ole makou i j ike i kahi i hoolilo ahuai ia ai o keia miia ] kanalim» tau«ani dala o kakou ka hoo-H hoihoi ana i k« hoomawia o ka holo atu o j j»a laina mokumahu. Aka. he mea kupo uo no nae ia kakou i ka A h:\olelo o hiki mai ana, ka noonoo akahole ananoia haawiua, oiai, ma ko kakou noho lo* j ole ana,*u« aiana aku ur, hoi kakou i k«Ka-1

hi maa kumu e hoohoihoi aku ai'ia lakou, e like me ka haawi wale ana akn ia]akou iua uwapo, na wahi waiho lanaho, a uae kahi maa mea okoa e ae « hoohoihoi aka ai ia lakou.