Ke Au Okoa, Volume VII, Number 37, 28 December 1871 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

Ma ka Lokomaikai o ke Akua, o MAKOU O KAMEHAMEHA V., ka Moi o ko Hawaii Pae Aina, ma keia, ke kukala aku nei o ko makou makemake a me ka oluolu, e malamaia ma keia hope aku ka La Umikumakahi o Iune, o kela a me keia makahiki i La Kulaia no ka hoomanao ana i ko MAKOU Kupunakane a me ko MAKOU Mua, KAMEHAMEHA I., ka mea nana i hookumu i ke Aupuni Hawaii. Haawiia ma ka Halealii Iolani, malalo o ko MAKOU lima a me ke Sila Nui o ko MAKOU Aupuni i keia la 22 o Dekemaba, M. H. 1872. [L. S.] KAMEHAMEHA R. Ma ka Lokomaikai o ke Akua, o MAKOU KAMEHAMEHA V., Moi o ko Hawaii Pae Aina, ua noiia mai e na kumu kupono i hoikeia mai ia makou ; a ua konoia mai pela e ko Makou Abakukamalu : nolaila, i kulike ai me ka Pauku Kauahikukumamakolu o ke Kumukanawai, ke haawiia aku nei ia J. Welewele, e noho nei ma ka Apana o Hamakua, Mokupuni o Hawaii, a ka mea hoi i ahewaia no ke karaima aihue imua o ka Aha Hoomalu o ke kauhale o Hilo, Mokupuni o Hawaii, ma ka la 5 o Feberuari, M. H. 1865, he KALA piha ana ; a ma keia, ke haiia aku nei o ua J. Welewele nei, e hoihoi hou ia aku ia ia kona mau Pono Kivila, a he hiki hoi ke hookohuia aku i kekahi kulana hiki ke pauleleia, ka hanohano a me ke kupono maloko nei o ko MAKOU Aupuni. Haawiia malalo o ko MAKOU lima a me ke Sila Nui o ko MAKOU Aupuni, i keia la 18 o Dekemaba, M. H. 1871. KAMEHAMEHA R. Na ka Moi, Kuhina Kalaiaina, FERD. W. HUTCHISON. MA KA POAKAHI MUA o Feberuari e hiki mai ana, e kohoia ai na Lunamakaainana no ka Ahaolelo e hiki mai ana, ma na Apana Koho a pau o ke Aupuni. Eia malalo iho nei na wahi i hookaokoa ia no ke koho ana : HAWAII. Apana o Hilo—Hale Hookolokolo o Hilo. Apana o Hamakua —Hale Hookolokolo o Waipio. Apana o Kohala—Hale Hookolokolo o Waimea a me ka Hale Hookolokolo i Kohala Akau. Apana o Kona Akau —Halekula Kailua. Apana o Kona Hema—Halekula Honaunau. Apana o Kau—Hale Heokolokolo Waiohinu. Apana o Puna—Halekula Halepuaa. MAUI. Apana o Lahaina —Hale Hookolokolo Lahaina. Apana o Kaanapali—Halekula Honolua. Apana o Wailuku—Hale Hookolokolo Wailuku, a me ka Halekula Ulupalakua. Apana o Makawao—Hale Hookolokolo Makawao. Apana o Hana—Hale Hookolokolo Hana; Halekula Keanae; Halekula Mokulau, Kaupo. Apana o Molokai a me Lanai—Hale Hookolokolo Hou, Pukoo, Molokai ; Halekula, Kaohai, Lanai. OAHU. Apana o Kona —Hale Hookolokolo, Honolulu. Apana o Ewa a me Waianae—Halekula Waiawa ; Halekula Waianae. Apana o Waialua—Halekula Waialua. Apana o Koolauloa—Halekula Hauula. Apana o Koolaupoko—Hale Hookolokolo Kaneohe. KAUAI. Apana o Waimea—Halekula, Waimea ; Halekula, i Niihau. Apana o Puna—Halekula, Lihue; Halekula, Koloa. Apana o Hanalei, Hale Hookolokolo, Hanalei. FERD. W. HUTCHISON, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Dec. 20, 1871. Ma keia, ua hoomana ia o C. T. Gulick Esq., Hope Luna Kakau Kope, e hooiaio i na Palapala a pau no ka Mokupuni o Oahu. THOMAS BROWN, Aponoia, Luna Kakau Kope. F. W. HUTCHISON. KEENA KAKAU KOPE, Honolulu, Dekemaba 18, 1871. O KA POAKAHI, Ianuari1, ka La Makahiki Hou, e lilo ia i la kulaia akea, a e paniia na Keena Aupuni ma ia la. FERD. W. HUTCHISON, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Dek. 12, 1871. OLELO HOOLAHA.—Mai keia la a mahope aku o keia manawa, ua kauohaia mai e ke Kuhina Kalaiaina, aole e nana ia no kela a me keia ano kumu, ua noi ana no ka hoolilo ana mai kahi mea aku a i kahi, o na palapala ae i hoopukaia mai keia Keena aku. CHAS. T. GULICK, Kakauolelo Nui o ke Keena Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Dek, 12, 1871. E HOOMAHA ana na kula maoli o ka Apana o Kona, (Honolulu), Mokupuni o Oahu, mai ka la 15 o keia malama, Dekemapa, a hiki i ka Poalua, la 2 o Ianuari, 1872, a ma ia la e hoomaka hou ai ke kula ana. W. JAS. KAMIKA, Luna Kula o Honolulu. Dec. 6th, 1871.

OlAl, he maii la helu wale no i koe, a liiki mai ka īunnawa a knkou e koho ai i ko knkou mau Luna e lioouna ai i ka Aiiaolelo 110 ka hoop'onopouo an*H i na mea e pili aua i ka hoomaluia o ko kakou iuau maluhia a rae ko ' v ou mau pomaikai. 0 ko kakon koho ;;; ; mau Luna 110 kakou ma ia Aba, he pomaīkai kaulike no ia i hoolakoia unai ia kakou ma o ko kakou Kumukanuwai la malaloo ka nolioalii aua oko kakou Moi Lokomaikai; a oia koho aiia a kakou i na Luna na lakou e kaaua naonoo olelo i ko kakou inau pomaikai,_ he mea kupono no ia kakou ke noonoo me ke akaheie i ka poe Luna a kakou e aī. Ao'le he mea kupono ia kakou ka hopuhopualalu ma ko kakon koho ana 1 ua man Luna la, a aole no hoi he haua noonoo inaikai ia kakou ke koho ana aku i kahi Luna, no ka mea, he kakahele a he akauiai hoopakika oieio uia kona waha me ka maopopo ole o na pomaikai e loaa mai anama ia kakahele hoopan olelo wale ana. He mea mau i kekaUi poe e holo Luna nei, ka hoonni leo mai imna o ka poe na lakon e a i ko lakou komo ana aku ua'hamau ko lakou mau leo, aohe na hauwalaau nui ana i ka manawa e hoohu--1 lihnli ana i na kanaka ma koua aoao. Ua pohu iho la kana mau hookakahele akamai olelo ana, aohe hoi kela mau miniao hoopakika. oia ano Luiia, he mea kupono no ia kakou ke akahele ma ke koho ana aku ia ia. 0 ko kakou koho ana i na Lnna waha olelo no kakou, he mea nui no ia, oiai, ua hooili aku kakou maluna ona i na kumu e hiki ai'ia kakou ka hilinai ana uo ko kakou mau pono a me na pomaikai ; a na lakou hoi e hooponopono i na kanawai i ike ia ke kupono ole, a me ke kau ana i na kanawai hou i manaoia ma ia mau mea e hoomalu pono ia ai ko kakou ola a me na pomaikai. No ia mea, ma ko kakon mau koho ana i na Lunamakaainana, ua ; mohai aku kakou me lakou i na mea a ffen ( e pili ana i ko kakon mau pono, a he kumu kupono hoi ia lakon e kaana knpono ai i na pono a me na pomaikai kaulike o na moa a pau e noho nei maloko o ka mn lu o keia aupuni; a aole hoi ka imi ana i ua pomaikai kaukahi e pili ana i ka poe kaokoa., No ka mea, oka hana «ua ma ia ano, aole ia i ku i ka pono iomaoli o ka lehulehu. oka pono kaulike o ka lehu--1 lehu ka mea inua loa e noonoo ia ai ma na ano a pan loa ; oiai, o ke kauia ana o na kanawai o kela a me keia ano, aole ia i knpolotei wale no kekahi poe kaokoa, aka, no ka lehulehu no īa mai o a o nana i hoopuipui i ka noho lahui a me ka noho aupuni ana. oka paulele ana o kakou i ke kaana pono ia o ko kakou mau pomaikai ma ka lima o na Luna Makaainana he mea nui ia e komo mai aua iloko o ko kakou mau iwihilo, ko kakou man ohana, na waiwai a me ka noho'na maluhia o ko kakou aupuni. Aka, ke paulele nei nae makou maluna o na koho ana mai aka lehulehu i ko lakou man Luuamakaainana. He lahui kakou ua hoonaauao ia, s ua loaa mai hoi ia kakou na ike a me na noonoo ana o keia au hou, a ma ia niea, i loaa ai ia oukou he mau kauana kupono ana no na Luna a oukou i manao ai e hoouna mai. E koho oukou i na kanaka manao akea, ke akahej le a me ke akahai ma ka uoonoo a mo ka ; hana, a aole hoi i na kanaka hopuliopuaj luhi a ulnmahiehie wale o ko lakou mau j manao e hoopiha kamailio wale ana a hoopau mauawa ma ka 100 nui ana ma na moa pomaikai ole; no ka inea, aole nialaila ka loaa ana mai o ko kakon mau pono, aka, ma ka noonoo hohonu akahele ana. E hoakea pu ia hoi ko lakou mau noonoo ma na kumu kupono e hiki ai ke ho- } lopono ko kakon Aupuni ma na naea e | pomaikai lahui ai. E koho mai oukou i i na Luna i hoopihaia ko lakou mau puuwai mo na inakee aloha aina a aloha alīī. oiai, o ia ano poe he .menomeno ko lakou mau naau i ka hooponopono a me ke kau ana i na kanawai e loaa mai ai ka poino u me ka pomaikni ole maluna o ko lakou ) aiua a rae ka lohulohu. E koho mal ou- ! kou i na kanaka naauao me ka hoopouo, uo ka mea, he ano mauao liopohopo ko kakon hilinai ana aku i ko kakou man kuleana paa ma na lima o ka poe hupo a me ka poe ike ole i ka lakou mau mea e hana ai, e like me kekahi nian Luna i hoounah} mai i na kau Ahaolelo i hala ao nei. Aka. ua hoakaka no nae ko kakou Kumukanawai i ka poe kupouo e hele mai ai i ka Ahaolelo. Aole makou e alunu ana a hoohuliliuii aku i ko oukou ma» mauao e ka lehulehu «o na Luna kupouo a oukou e hoouna niai ai. no luea, ua kalakalaia ko kakou mau hulu Jtanialii, he poo kakou i ike i na mea a pau a kakou e hana ai» a he poe no.hoi i maopopo pouo ke ano o ke kanaka a kakou e hoouna ai i waha olelo no kakou. Me keia uiau men. ke oki nei eiakou i ke kamailio ana ma keīa mea a kahi wa heu aku.