Ke Au Okoa, Volume VII, Number 43, 8 February 1872 — HE KAAO NO AURORIANA. Ka nani o Sekotia-Helu akahi o Edineboro. [ARTICLE]

HE KAAO NO AURORIANA.

Ka nani o Sekotia-Helu akahi o Edineboro.

HELU 16. Ma keia wahi o ko kakou Kaao, he -)jea pono i ko makoa poe helohela ke hoomaopopo iho i na oielo Lunakaiaawai Kiekie.o Helene, no ka poni ia ana o Auroriana i 81oi no ke Anpuni Sekotia, imua o ke anaina kanaka uui e nana aku ana. Ku mai ta ka Bihopa noi a me hona mao kokna,a sawe* lawe i ka oihana pnle, tna na mea e pili ana i ka pii ana ak<« o Auroriaoa Unoa o ka nohoalii, ua kn i ka eehia na hana i hanaia ia manawa, oiai, ona oieio hoakaka a pao a ka Btbopa, na pili pooo kona ano a tne na wehewehe ana no ke kulana i oi ae kona kiekie a me ka hanohano mamna ae o nakolana kiekie a pao, no ka mea, o ka mea e poni ia ana i i Moi no ka lahni kanaka noi, a he makaa hoi no !ca lahni «tta kekahi olelo ana. Ika i pau ana o ka lawelawe ana a ka Bihopa nni i rm> na olelo ao i ke anaina, ia manawa pii aku la o Aororiana ma kahi i ko ai ka nohoalii, mamaa iho o be knahn, * kn msi la oia j .malaila me ke konon hoomaikai ana mai imna: I 0 ke auaina kanaka nni, a noho iho la oia ilnna oka noho alii. Ia manawa, kn mai la ka Lunakanāwai Kiekie o Helene. a hawai mai la i kana mau oleloao imiuao Anroriana, ka mea e poni ia ana i Moi imna o ke anaina kanaka nn> e nana mai ana, a oleio aku }« oia penei : "E ka Moi, ko noi akn oei au i kou lokomaikai, e haawi mai imua o'u i kon inoa ponoi." " O Auroriana," wahi a ka naea e poniia aua, o ka makamoa loa keia o ko Delema a me ka lehulehn lohe arva i koaa inda. Mahope iho oVeia olelo ana, pane koke aka la na Lunalfanawai nei, " Ano la, eke Aiii e, e hoomanao oe, ua ili mai maluna o'o ka hanohano i keia la, no ha poni ana aku ia oe 1 Alii, a i Moi hoi maluna o ka lahui Sekotia holookoa, uolaila, o ko'u poni aaa aku it> oe me keia aila kumnkoai nui, he hoike ana ia i ko'u hoolaa ana ia oe ma, keiA inoa. he Moi, a he hoopaa āna hs' ia ia oe ma ia kulaoa a hiki i kou hopen», oiai, o ka make wale no ka mea nana e hookaawale ae ia oe mai ia walii aiai" I k® pau ana o keia niau olelo a ua Laoakanawai uei, lalau iho la oiai kā aiia a poni iho la ma ka piko o ke poo o Anroriana, me ka haawi ana aku i na hoomaikai ana imua

0 ka Makna nui ma ka lani, a pau kei» maoi mea, hookau ia ako la ke kalaunu a me ka lei alii maluoa oke poo o Aororiaoa. I ka wa i kau ia iho ai ke kalauau a me ka lei alii maluna o Aororiana, ia wa koke ao, hooho ma;'a ka lehulehu i keia mao leo hanoli, v E ola ke Alii ka Moi i ke Akoa," oa palua, a pakolu ko ke anaina pnana ana mai i keia mau hoolelo, a i ka meha aua iho o na leo o ke anaina, lalau akn la na LoKakanawai nei 1 ka Baibala. a akn la ia Aororiana, e kau iho i kona lima akau inaluna o ka B»i--bala, a haawi aku la ua Luuakanawai nei i na olelo ao ma ka hoohiki ana ia ia imua o ke Akua, a penei kana raao olelo ao : " E ke Alii maikai e, e Aurortana, ke lawe nei oe i ka noho Alii a me ka nōho Moi ana, he oiaio, o ke kulana au e nobo nei, iieoiaio, he kulana kiekie a hanohano keia i kauia mal\v na on i keia la, nolaila, ke hoohiki nei an īa oe malona o keia Buke, be mea maopopo, oi kou lilo ana i Moi, oia kon lilo ana i Makoa qo ka Uhui Sekotia, a e panlele man oe naa na olelo a pan oloko o keia Bnke, malaila e l»aa ai ia oe na haawina pomaikai a pau no kela ao laui ame ko keia honna. Ina oe e hilinai mā na olelo a pao o keia Bake, alaila, e loaa mao mai no aaanei ia oe na okapaaai 0 na haawina powaikai a pao, a o koa noho ana malnna o keia knlana, e noonoo pono oe 1 ka raea kupono e hiki ai ia oe ke hoopaka aka 1 kau mau olelo a pau loa ina ka maikai wa!e no, a o na maaan a paa o kekahi poe • waihoia mai ana imna on, mai kekahi me« a mau roea paba o kou Uhni poaoi, e hana aku me ka olnoln maikai, ma kon aao he Makaa no ka lahoi a<> • aoho Moi aaa.

" fiia hoa, h« bm« poeo i* oe ka hoobok> i k*B mau OMO u k« «ao poloW «r&)e bo m k» hilioai ole aalao» o kekabi ao«o w&k so, • nti l»w« oe i a* oieio ftao mī ete * kek«hi poe, he ne« poao ūk oe ke iMMke» i kao mao haaa po ß o a paa m% kei» hope ake, a e 000000 poao hoi oe »» ke koko «a» i nau Kiaaiaa aneu Kohiae ao koe Aopuai, a bml«m o lakoo ka hoopoeopooo i aa h*M a pae o ko« Aepoai, a e w»e po«o hoi oe.«s ka i*»l aoa i ke Keaekeeewai ke> poao eo ki»« 4«peni a aae k« lahoi, oia k« »tnt e hapai ae i koe iao* i mm« M j a kaeUna i wa«M o koe A«p«ai a «e m Aepooi e ae o S«rupa aei. O koe haaia a«* i m kaeaww kupooo i k« oi* a w k« «*l«hi* o k* Uh«i, o* ko« hoake* in i ka po*o kanlike *»»)««* o e* m«* * p««. «e k* hoopae •m i m k*e«9*i k«pMM ole i k* poo»*ik«i e - o« AopMi *Mk« («hai, h» me* ia e ho> *ke« am> i k« ip»k« e ko«o «mi «{ a* po«M»> kai kawaho miot« o ko« A«paai. * oa* i* m* • «U an«i «i k« mho o m k*Mk* o ko* Uh«i t * h*p*i i «* eih«M miki*l* o kvl* * e»e keī* «no, * m* i* *«o e «Ukai aka ai » koe A«p«t>i i ka b0404e«« *»•» & e lika*a«> aei i* «m keinhi k«M Im b«* a«i «««•

b» o fce &}fa»pai o kekiOU «wW** e , >tri maa aaa i ke fesu a KeS» bāeS&Atj6 i keia me» wak aa fc«ta ste t&»»"« «iēik» >et ia oe, e hooeoala poso h^ioe»kAioak&ia ' > kou laboi poaoi, a peia k» as * ae k«s, aan Kabta» e eele*» aiiM «ii 1» gwiq. ūa o oa lahai e ae e kipa m»i «&»'sBAlal«i> o ia poai o koo Aapnoi, a «hwilnika aai ae koo i»bai ma oa oea a pa® © bate&aa al ka laaaao, oo ka eaea, mai lokonai oiaila ek>a» )oiio KamUaoi», a e hooifeaika noi oemai» m>do lani a pao, me ka aaanaoio ana i ka mea iookobi i oiake »o na a paa o ke ao lei, nolaila, e hele oe īmna roe ka »ui ole ae hope, mai hoohalike oe me ka wahioe a [ioia, ka mea i liio i k\a paakai, a i manao )ui boi ma aa potoaik#i p«labo waie o eeia ao. " A eia boa boi, e hoolohe pono oe me £a nalama pooo aaa i keia maa oleio a pan, e loomomoa man oe ia a»n tnea • pis iloko o too pnnwai no ka manawa maa loa a Mbi i i* liopeua, a e lilo aaaoei oe a me kan mao ' īana. a paa be kia hoomaoao nana e J?v»ike nai i ka tsaaa o ka oiaio, a o.ka oiaio a me ita pooo, ka leialii naoa e hookupaa i koa aoho aoa ma keia kolana, be eea oiaio, o ka pono a me ka oiaio, e I&nakila nai aoa ia, a » ka bewa, be bale paabaoa ia o ke diabolo, » mai hoao oe i kon mao kapuai e beie ma ia kaamoo, no ka mea, ina uā » em ia alaaai laula, be mea maopopo, aa buowabawaba oe i ke Ako», a e lawe ako aoei Oia i ka oohoalii mai oo aka. a be mea makehewa ia oe ka hoao ana e mibi, bo ka mea, oa lawe ke Akua i koo hanohaao, aoa boobaabaaia oe no kon lanwili ana i koa maa aoaō a pan, be mea nani ioiua o ke Akaa a nae ka lahoi koa hele ana me ke alanoi ololi o ka pono a me ka oiaio, oia ka m<;a naaa e alakuakn ia oe ma ke knlana i oi ae ka hanohano mamoa o keia kolana ao e nohoalii nei, a tta ke Akaa iloko o Kooa lokomaikai paleaa ole e Jtoomau i kon nohoalii aoa malanao ka lahni a ko kakon Uakna nui i haawi mai ai aaa o kiai, a hoomaia, maiona o ka iahai aana i haawi mai i ko lakoo maa maaao lokahi oa kapono kon nobo ana maiana o ka nohoalii. A e like me ke aa o ka manawa e nee malie aoa imoa, pela oe e hoaiai aka ai i ka pooo a me ka oiaio malana o ka lahui aaaa oe i hookiekie ae mainna oka aohoalii, a o ka pono a me ka oiaio koa papaie alii, a o koa aloha makaainana, ba mea ia aa koa lahai e hoomanao maa at i na manawa pao. a ma ia mea e ala mai ai ka ooho'aa lokahi a me ka maiahia o fca iahoi mai o a o, a e hooalii ibo laanei ka. pono *a me k& oiaio.

" A eia hoa hoi, oiti, o kt makaoai keia o koa pii ana pookela o ka aoho aoa, nti feoohaiki oe i ka pOoo o na aoao hoomana a pan, e hookoa oluolu ako i koa o»m nakaaiaaoa e hoomaaa i ke Akoa e like ate ko 1»kon naakemake, na aoao hoomaoa oae i ka* pouo i ka oiaio o ka Baibala, ao ka-oea, aa maopopo do i aa mea a paa, hookahi Akua, ,e like me ke knhikuhi o ka Baibala,' aka, he nai n»e k» poe e heJe mai aaa ma oa ano a owai ia aaaoei o iakoa ka oiaio ame ka pololei ? Aka hoi, bookabi bo Haku, a ke laoa uei ko'a manao, e loaa ana ia oo ka haawina o ka pomaikai uo ka wa paa ole, a e hoomaa oe i ke kokaa aoa me kou «raiwai oo ke aopuai o ke Akoa, a e baoa iokomaikai akn oe i ka poe ilihuoe, na wahioe kaoemake, aa keiki makaa ole, a me ka hookaokoa aoa I i haawioa da)a kupooo no ka hooaaaoo aaa i | ka poe e aoho aua iloko o ka naaapo, o keia mau mea, he haoa ia i olooloia e ko kakoa Makaa iloko o ka laai, a aaaa bo e «ke mai oe i ka pomaikai i oi ae ka haoohano manaaa 0 keia nobo aoa, aoie boi o keia wale no, he nai na haawina o ka poaiaikai e loaa naai aa&* ia oe, oiai oe e hooko aaa i ke kaaoha aai a ke Akna, ' e aloha aka <A> i ke Akoa me koa oaaa a pau, a me koa waiwai a paa,' a aa keia mea. ke waiho akn eei aa imaa oa ka ae hemolele aaa mai o koa puawai e hooko a nialama peao i kaa hoohiki aaa imaa o kn Akaa a me keia anaina kaaakaaa', e haaa ma ka pololei a me ka oiaio imea o ke ao helooka, a e k%a maa mai ka pomaikai, ka pono a me ka oiaio malaaa oa, oiai oe e hoao aaa e hookapaa i ka poao ī paiekaaa oo ke Aapooi aa e aoho makoa ai ao ka lahai aai a ke Akaa i aa mai ai « aoho haka maikai oe maiona o ka lahui me ke aloha ia.** I ka pao aaa o ke«« aaaa olrk> a ka Lbmkanawai, fai&a iho Aamiaiaa i ka B*tbala, a boHi iho la a hoopili m» U aa koaa aaaaama, a kakeli ibo la ota imaa o ke kaaha, a kaa īho I* ka Bihopa aai i koaa lima QMlasa o ke poo o Aaroriaoa, a haawi ae ia 1 aa hooaaikai aaa imaa o ke Akaa e hoomala mai« ka aoho «Moka Moi hoa. a • haawi »ai i ka aaaa hoa aw ka maemae, i hiki ia ia ke «aalaaa me ka Woomalu poae malaaa o ka lahai a Ko«t«tekeak*ke i m aī, aoie Alii I» oie « ae mai Oia, ao4e Aepeai ke ole ea* lokahi ke maaeo o aa makaaina •a,atom%a OoWh aaa, «ai b Ab4 «ai » k * o k« poao » a» ka oiaio, om ka Ma aaea e pailala pooo ako i ka* heopoao. po»» Aepaai aea, a ma k4 iaoa » ka Mak<*, k* Kaiki aa»ka Uhaae HoaoM», k» waihe ake aei makoa aa Koa k»ko«MĪkai a ae ke ahoaai e hoonaa i ka poeo aae ka eiaāe a bo ka maaawa paa ule. Ika paa aaa o ka hooeMikai aaa a ka Khopa, poaoaia mai la he leo meie lahoi hee oa* ka iaoa o ka Moi, a« maikai ke aele ia aaa mai o aa leo male ; Uhai aēi,- a aa k« i ka aaaikai a «te ka hai>o- ; hano «a aea a pae i haaaia aaai k* aa«a a ka > hop», o ke malahia ka haMīa aaa e ; keāa mae oaee a paa loa. 1