Ke Au Okoa, Volume VII, Number 47, 7 March 1872 — KA MOOLELO O FEREDERIKA KA NUI! Ka Moi Kaulana o Geremania. [ARTICLE]

KA MOOLELO O FEREDERIKA KA NUI! Ka Moi Kaulana o Geremania.

HELU 20. • Me he mea la ma ka naoa ana i na hana a pau loa a ke beiki alii iloko o is mao la, ua hoolilo oai loa oia ia ia iho ma d» mea a pau ioa e p«l« aaa i ka oihana koa a me na har.3 kaua ma ke aae e lihe me ba imi a me ka hooikaika aaa oaa kenela nai kaulaoa l7a ae wale mai oo kooa maknakane hoomauoaona olt be eha,tpusani me elima haneri dala kona uku e kookaa ai i kooa maa lilo no ka makahiki hookahi. Me keia puu dala ouku, aole e hiki kupono ia ia ke malama i ke ano hale e kupeno maoli ai i kona kulana. No na mea e.pili aaa ma ke ano hoomana haipule, aole he maikai loa kaoa maa hana, he kue nui oia i ke ano Kariatisno a me ka poe e kokua aoa ia oihane maikai.

He hoonaokiahiia oia, ioa, ko lakou kahuna pnle e hoopnka i kahi oiau mea e pili aoa i kana mau haoa kolohe a me ko kona mau bos. I kahi manawa, ua hoopuka mai la ua kahunapule oei maloko o kana puleana i kahi hoopuka ana, penei, " Aia kahi moi ma ba inoa o Herrde, a hula mai ia imua ona kahi kaikamahine ma ka īnoa o Herodia, a haawi akn la ka oaoi ia ia no kona luhi i ke poo o loane Bapetite." Ua manao ke keiki alirhe raau aoo pahenehene pili. kino kela hana ia ia. Ua hoohalikeia ke keiki alii o Herode • o kona mau hoa le»iea ponoi o lakou o Herodia, a o loane Bapetite oia ke kahonapule. I mea e haawi ai i kooa hoopai ino, hele aku la na keiki alii nei me kona mao h<« paan! 1 , a wawahi i oa puka aniani o ka hale o ke kahunapule, a kiola aka la i na mea hoopahupahu iloko olaila, a puiwa ae la lana me ke ano hehena nui. Ua huhu kona makuakane moi, no keia hana kalohe, aka, uapakele nae oia, a o kona maa hoa ka i hoopaiia. Re|a iho la i lele ae ai ka makalii o ka !T--32 Ika N6vemaba, hoi mai 1a o Weleheleimai mai Baireuih mai a i Belioa ma ke ano hele mai e ike i kona poe ohana. Ua i oho oia ma keea home hou d-> na malama he nmi me ka haalele aku t kaeia keiki ia Ferederike malaila. Me he mei la/o kera hele makaikai ana mai aoa i kona poe ohana malalo do ia o aa kumn aoo nui, oiai. i koaa hiki ana mai i Belina, aole i āoo pumehaai! loa kona hookipaia aaa mai e kona ohaoa, koaa makaahioe a rae koaa makuakane. O keia huakai aoa i Belioa, ua loihi a oa koekoe, a peoei ke noo o k» hookipa ana mai a kona makuahioe ia ia. - " Heaha mai nei ka<> onei? Heaha koa makemake oaei o ka hele ana m»if" I kekahi la a<» oo hoi, hoi mai la ao kona mlknakaoe mai kana huakai mai. Ua oalo aku kana kainamahioe no na mai'.ahiki eloa ; a rae keia manawa loihi no nae, aole i oluelu maikai loa ka hookipa ana mai a kona makuakaoe; a peeei ka olelo ana aku a ua oakuakaae oei ;

" A ! Ua hiki mai net ka oe ; u» h»aoli »ku au i ki ik« iu ia de," a lalau ibo la oi» i ke kokui, a m&kaikai ibo la i ka oiw» o kaoa kaikamahioe mailoua a lalo { a koopuka mai la, " Ua aoo e loa o«, a m« koa mau helehelena ! Ua kaumah&au oo kou kalaoa oai 1 Aole a oOkoo ai eai ai, a ioa aoln hia psha, ua kele oe ma o a maanei e makilo ai. He kaoaka īlihune do hoi au, aohe e hiki ika haawi ana aka ia oe a oui wale. E haawi aku oe au ia oe i kel» a me keia maoaw» i iwakalaa m i hnnakolu aūin», a ī 010 ia e īike me ka e hiki si i ko'u waihona aupuoi ke haawi aku. E lilo uo ia i mea e

hoomalielie ai i kou oele. Ao ae hoi ia Mai j d»roe, e ba»wi »fco no ®e i k#bi id»d»w> - ka.hi q kōa m&a holokv\ <i&Kiko aona, ao k& mea, aohe lua o kehi holoku e ubi iho ai i ko-1 na." O keia maa huaolelo a koaa maa n»a-1 kue, ua lilo ia i mea hoehaeha >oa i kona ! mau manao palapalu, mē he mea la, o konu ; mare aoa i kela kaoe, na kooa mau maoao poooi iho. Me ke ano kupilikii loa oia i uumi iho ai i ba hoopoka oie ana mai i ka leo uwe ehaeha aaa. O kona kane he kanaka lokomaikai oia, a m» ka naua pooo ana i .kooa mau aoo, me he mea la, he kanp.ka lokomaikai oia, a he aloha nui hoi i kana wahine. Aka, o ka hapanui nae o kona mau manawa, ua, haiu mau oia i kana oihaoa i kana puali koa. O ka makuakane hoi o ke kane, ka Marqais kahiko o Baireuth, he kanaka ilihune n>> oia, a he ona mau kaoa hana. Ua pinepine wale na «naoawa i hoop'omoia ai o Wileholemina me na mea e pono ai ke ola ana. Me he mea la, aohe ona punhooua maikai malaila. O kahi o kona mau māk.uahonowai, aole e hiki ke hoomanawanui, a o ka home hoi o k'ioa wa kamalii, aole no ia i oi loa aka ka maikai mamua o kela wahi. He mau la mahope iho o kona hiki ans mai r Belina, holo mai lā ke keiki aln Fritz e ike la ia. Ua paina pu iho la lakou ma ka paina ahiahi, a o ka moi waie no ka mea nalo, ua hala aku ia m» fcabi e, Ma hoia paiaa ana, huii ae ia ke kamailo ana a lakou ma a& me« e pil( ana i ke kaikamahine alii ka wahine a Fritz i manaoia ai e n>are, a i hoopaiau ai no hoi. Hoopuka mai la ka moiwahine imua o Wile helemiaa, " Ua kaunui loa ka manao o koo kaikunane i ka manao no ka mare aoa. Aole no i hewa kou kaikunane ; aka, o kana wahine o ka manao aoa he hupo launa ole. O kana mea hiki wale no i k» hoopnka ana ana ma* ma ka hoi kamailio ana mai, o ka ae a me ka hoole." I ka pau ana hoi o ka ka ole!o ana, paae <nai la hoi koai kaikaioa o Kalote, " £ ha Moiwahiue, aole paha i maopopo loa ia oe kona meu helehele08 a me na moa a pau loa e pili ana. I kahi kakahiaka, ua ike au ia ia e komo kapa ana, a ua ano anapou kona oiwi ; o kahi uba, ua pokou a oa kui ia. He maa mai noi ino no kahi ona " O keia kamailio aoa, ua hoopuka ia me ka leo n t, n aa lohe pu na kauwa ia mea kupono eie e hoopukaia ai, aole imua o na kauwa, aka, i ka ohana wale no.

Mn keia mau olelo a kahi o kona mau kaīkuahine, ua hoopilikia loa ia oia, aole nse i hoopuka mai kekahi mea, no ka makau o hoopuka aku oia i kahi mau meae hoehaia ai na manao o kooa makuahine. Mahope koke iho no o ka paiua ahiahi, hoi aku la o Fritz iloko o kona keena, a niahope, uhai aku la o Wileheletnjna i kona rumi mo ka noho e kuka pu laua no laua iho. Ninau mai la kona kaikuahioe i kona kaikunane i kooa ano o ka noho pu aoa me ko laua makuakane iloko o ia mau la. Pane mai la oia : " O ko'u kulana rae ke kaua makaakaoe he ano e, a e loli mau aoa ia i kela manawa ke ia manawa. I kahi manawa, ua loaa ia'u ka makemake ia ; _a. t kahi manawa, ua loaa ia'u k« hoowahawaha ino loa ia. O ko'u pomaikai uui, o ko'u kaawale ana aku no mai ko kaua makuakaoe aku. He maikai a he ma-l-hia ko'u ola ana me ko'u pnali ma Kupiae. Ua kokolu au i hale eo'u malaila, a ua hoomoe hoi i mahinaai, i wahi ao'u e heluhelu ai, ae holoholo ai."

Ma na mea e pili aoa t kana wahine hoopalau, ninau aku la o Wilehelemioa iaia, e ke mai i kona aoo, ina, ua like ia me oa mea a ka moiwahine a me koaa kaikaioa i koi mai ai ; a paoe ako la koaa kaikuoaae i ka--aa mau ninau. " Aole au e hana aoa i kahi mea hookahi mai ia oe, no ka mea, o kaua wale no keia. O ka moiwahine, mi kaaa mau hoohalua ino, oia hookahi ke kumu o oa poioo i kau mai ai maluna o kakou. Aole no i liuliu mahope iho o kou hala aoa aku me kau kaoe, ua hoomaka hou mai la oia i ka hapai ana i kaoa maa haoa hoohalua me ke aupuni o Enelani. U<i makemake oia e hookomo ia Kalote ma kou wahi, a e hooponopooo i kona mareia me ke'lii o Wale Ua hooikaika oui oo oia e hooholo pono la k&oa mau mea a pau loa e haoa ai; aua aakemake i no kela e mareia wao mo ke kaikamahiae alii Amelia o Eoelani. O keia mau hana • ko kakoo makaahine moiwahioe, ua loheia la mau mea e ka ®oi mai ka hoomaka aaa mai 0 kaaa aau haaa. •' Ua hoooaukiuki ka moi oo ka olu aoa aai o keia mau haoa hoohalua, ka mea aaoa 1 Uwe mai i aa aaa a pao loa «alu« na o kakou, a me oa kae iaa«aeaa oea a ee ka moi. No ia mea i kumu e hoopauia ai keia mau haaa oie a ke kaaa makaahine, ua komo mai la o Seekeadorf, e kaMailie aku i ka moi, e mareia au me ke kaikaaaakiae alii o BereT«ea. Aole e hiki ika moiwahine ke hoomalielie ia ia iho na keia heopauha hoa U aiia o ko laua mau maaaolaoa. N'o ia mea, i hoopuka mai ai oia i nao hoonaukiuki inaluaa o kaikaa^Hi. ae alii la. Ua makemake r 4 a ia'o e boole •

aku i ko'u mareia ana me ua kaikamahiae aiii ne» o Berovcno. hooy>«fca a.ku la a« ia ia i ko'u manao paa, aaha o'« makeenahe e kue i ka makemake o knu makuakane ; no ka mea, o« ike no au o keia mau haai a pao loa o ka moiwahine, he kiimu aoi ia e hoala hnn mai ai i na manao ino o ka moi e hoino hou mai ai ia'u me na kumu kupono ole a pau. " Aole au e .n'iai mahope o kaaa meu koi ana mai, oiai, aoie o'u makemake e hookaa hou mai ī ua poino a me na hoino ana mai a kuu makaakaoe ona la hope i herla e aku. A oo na me'a e pili t)na i ke kaikamahine afii. aohe o'u hoowahawaha ia ia, e like me ka mea mau e olelo ia nei. Ua hoomaeiOae wale iho uo au, aohe o'u makemake ia ia i mea e hooluoluia ai ka manao o ka moiwahi ne. He wabi wahine ui oia,—o ka lilia ame ka rose koaa mau hoa like. He paiup»iu kona helehelena, a o kona oiwi holookoa he nani nui. Aohe i akamai kona aoia ana, a me ke komo ana o kona iole. Aka nae, ina e hiki mai aha oia ik nei ke ake nui nei au, e kokaa aku oe i ka hooponopono aaa ia ia. Ke manaolana nei ao e waiho aku ana au ia ia maialo o kou malama ana. (Aohipan.)