Ke Au Okoa, Volume VII, Number 51, 4 April 1872 — HE MOOLELO NO IVANAHO! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO IVANAHO!

BTTKE H. MOKUNA XVII. •' E Lokele," wabi a ka Naita Eleele, "he kanaka oe uona ka puuwai Pelekane oiaio, a ooe ka mea knpono loa ke hoolohe i ka'u mau olelo kauoha. Owau no o Kikeke o Enelaoil' 1 I ka paana ia ana o k*ia mao huaolelo roe ka leo ihiihi alii i kuponpi kona kulana kiekie. a aole hoi o ka leo alii o kekahi mea haahaa iho, aka o ko !sa Pnuwai Liona ponoi no. ua kukuli koke iho la o Lokele imua ona, a ma ia manawa ua kukuli (tke m«i aa enea a pao, me ke noi ana mai e kala aku otf ka )akou mau hana ino ana i hana ai.

" E o'u māu hoaaloha, e ala ae oukou iluna," wahi a Hilnake oae ka leo olaolu, a nab» aku la ia lakou me kona maa hiohīona lealea mau, a ia wa no hoi, ua pau koke iho la kona mau hiohiona oka lakala i nlumahiehie ia eka hekaka ana. I hou mai la ia. " E o'o mau hoaaloha e ala »e. oka oukou man hana pono ole i hana ai ma na ululaau, a me na kula paha, ua kala piha ia ia maa maa, ma o ko oukou hana aoa i ka mea ku i ke aloha kanaka, ma ka hoopakele ana i kuu mau makaainana poino mai ka pakaua mai o Torekailatooe, a me ka hoopakele ana a oukoa i kokua mai ai i keia la i ko oukon Moi. E ala ae oukou e o'u ®«u hoa kaaaka ; a e hoolilo i māu makaaioana maikai raa kei» mua aku. A pela oe e hana ai e Lokele, ka m«kau ole."— I aku la o Lokele " E kuu ahi, mai kapa hou mai oe iu'u o Lokele, e hoike aku no au ia oe i ko'u inoa, ka me» i kni aku ka 10-0" 0" ma na wahi a psn, aole nae paha i hiki aku ia lono i kou mau pepeiao alii—Owau no 0 Robine Huda o ka Ululaau e Serewnda,' ! Ekemu mai la ka Moi. "E ka Moi ona Powa, h me ke alu o na kanaka maikai ! o»ai la ka i lohe ole i kou inoa ka mea i kui akn ka lono a hi*i i Pa(esetioe ? Eka Powa wlwo ole o'oa lae laau o Sekotia ne», he oia--10, i ko makoo manaw» > h6le ai, aole be mau haoa o keia aoo i hana ia, a e hoomanao oe, 1 ka wa i boi hoo mai aī makou e hoopuu ia no na hana powa aoa o keia ano, a me na haunaele hoopilikia e ae • keia wa " Pane mai ia ō Wamaba, e like me kona ano hoolealea oaao- "He oiaio ka mea i olelo ia mai ai e ka olelo akamai — I kā «ra ē hele »i ka popoki. E paani aunnei na iole." Hulī mai la o Kīkeke a ike i āa wabi He pa aei, mioo aka iho b ia me ka oielp booana. "A ! e Waenaka, kohi an ua holo aku oe, no kuu lohe ole i kou leo iloko 0 keta wa loihi i hala ee nei." Pane aku la o Wamaba. ' Kahoho! i nahea nei oe i ike ai e hookaawaie ia ana ka Hepa mai k« Koa mai ? Aia ke waiho mai la na aiioa ,o ka'u pahikana iUna o kela lio lokia, ka mea a'u i hooko ai i ko'o ake nui e hoohina ia ia ilalo, a pela i konoia ai kona baku e wajfoe lapeu ma keU wahi. He oiaīo ao, ua aoe hopohopo iki au i kinohi ma ke komo pn aoa akn iloko o na hakaka ana r no ka mea, o ka ikaika o ko'u lakeke ili, aole ia 1 oi aku mamaa oka ikaika o ka ihe me ka naka kila. Aka hoi, ioa aole au i hakaka me ka maka o\a pakikaoa, e kala mai v9 la'u na'u no i hookani ae i ka o le "

I mai la fca Moi. ** E Waoabt hoopoao, aele e hoopoiua ia kau naau haoa maikai." Ma ia «a pooho koke n>ai U kekahi leo ma ka aoao oka Moi me k« i aoa. " £ kala mai ! « kah eoai ! Ke ooooi ako oei an e kala «ai ia'o no ka'a mau haoa pono ole i bttna aka ai ia oe, a i ole ia, e haawi mai i k&n raau olelo e boo*ok> ai oMniua o kuo alak&i i» apa aku i ka make I" Naoa ae la o Rikeke, a ike ibo I» i ha Feria iealea e kukaii aaa em ka pule aihi a-ia, a e halui pu aaa hoi i kaoa oaau haoa M<ra eea. Oka oewa oaī, ka mea aaa i luko ai i oa poe eaemi o ka Moi, ua kiola aku la oea ia mea, a e waiho aoa malaa* » ka ou. O kooa aao hiohlooa i ka oaot> aku, me he aea la ua hoike aaoakaka lea mai ia i oa ouli oka aiihi kuhohoaa. No ka mea, ua kahaliae la keoa aaa oaka ilaoa, a webi hai a ka boike aaa a Waoaai», oa J»feo ha koaa «ai» om oa popua ma kw o ka «fce 4ala ka eīoi. Aka o keia aua eoH cnbi i hoikeia mai, iaa e h&kilo pooo loa aku i kooa oum hiokma aaaka a ai« kooa mau heleheleoa uahoa, a me ke aoo o kana oaau kamaUio eoa, e ike «a ae ke a&o hookaaaaai. keaa i akaaka ae ai ka Hepa Waaaha, aka. ua hoaaaala keke la aai UekeaKi. OMo akn la o Rikofce ika Feria. "E ke k*baoapale aa keaka i kaumaha ai keu aaaa belebelea» f Ua koaioh» aow oa sa hopohop» aea, ao ke aao o koe ?awel»oe .eßa i ea oikaaa no ko kakou X<Me a an «a kaipak D«aeto«e ? B hoepau i koa kaaaaaha e ke kaoaka, mai a»akat oo ia am a p*o. 0 n Eaeiani, aole oia « hookemakaia ak« u ea haaa i haaaia aM kahi aalo *

*' U ka Moi lokum«ikai l " A wabi a k» Homi» ta, (o kooa iooa i pa'< mwlokō o na moolelo o Robine Huda, o ka Feria Tuck noia) "Aole eu i hopohopo no iie kookoo kahunHpule a'u e paa oei. aka, no kou kookoo alii. Auwe ! o kuu puupuu 'ima hewa nei, ua kui aku no ia i ka pep ' ■•■ -> ko ka Hako mea > ponua !" Akaaka iho la o Rikeke me ka olelo ana mai. "HaJ ha 1 ma-o aku ka makani e pub> ai. Ke hai ako nei au me ka oiaio hookamani <ile, ua poina loa la'u la puupuu. aka hoi. iloko oia la okoa mahope iho o ko kui ana. uft oiau no ke kani ana o ka ula ma kun pepēiao. Ina paha oka ikaika oia puupuu au i kui mai »i ia'u. —na keia poe kanaka maikai e kupuni mai nei ke kuka ana no ia mes, a hoike mai ina aole au i uku pono aku. A i oie ia, ina he mioao kou, ke mau nei no ko'u aie ia oe no ia mea, he mea pono no ke ku hou ana mai e kuikui pu me a'u." "Aole o'u manao pela," wahi a Feria Tuck;" ua hoihoi pono ia mai no ka'u, me ka uks panee kupono. Eke alii ua uku piha mii 06 i kou mau aio." I " loa uu uku uu ia oe.me napuupuu," wahi a ka Moi ; " ha he komu e a« e hoo- ! ; pii ai ko'o poe aie, no ka nele ana o ko ka j j moi waihona." j "Ua poao ae la ia," wahi a ka Feria, me I | ke noo hookamani, '• aha, aole nae au i ike i 'ke ano o k» oku e hoopai la mai ai, no kela i puupua ino a'u i kui aku ai ia ue." ! Pane mai la ka moi "E ka hoahanau, mai kamaiiio hou oe no la mea. He nui walē na paopuu i kui ia mai ia'u, mai na poe kanaka mai o Paunima, a me ka poe hooma--loka, a ina ua kui ia rD*u au e ia poe, e alo ae anei au i ka puupuu a keknhi Kahuna hemolele e like me ke kahunapule o Kelemanahuea. . Aka ea, e kuu Feria hoopono, ke manao oei ao he mea inaikai no ka eknleaia a me oe pu, na'u e wehe aku ia oe ma'waho o ka oihana knhunapule, a e hoolilo ia oe, o kekahi o ko makou mau koa kiai ponoi, uana e inaliuua ka maluhia o ko mnkou kino, e like me ke ano o kou inalama ana i ke kuahu o ka Haipule Dunetana,"

"E kTitt Ha-(u," wahi a ka Ferift, "he nonoi haahaa aku oei au i kou kala ana mai, a e haawī koke mai ouaoei oe i ka apouo ana, no ka'u e hai aku ai. E iioomnopopo i ki>'« hewa nni. he kanaka i heopiha ia e ka moiowa, O kuu haku ka Haipule Dunetaiia, he hakn iokooiaikai loa oia ia'u ! aoleona pane miii ia'u, oolaila uu i palaka loa ai no ko'u kulaaa kahunapule. a hele aku la au e pepehi wale i ita dia momona, A i kekahi po oa hele wale aku >iu mawaho e hana i na <nea i kauoha ole ia mai ia'u. Aole loa o Dunetana i bubu mai ia'u, he haku n >ho m»iie loa ia, a he oluolu hoi mamua o na haku eae a pau i nobo ma o» ulalaau. O kuā līlo ana be koa nou e ke alii, be haoa hanohaūo nui no iiī. aka oae, e haalele no au i ke kau<iba, & « fe\p& ae na im kekah( feunna e haoI l'iala nka < ka wah/ae k&ae m&k». a « papehi | hoi i ke dia o kekahi kaoaka, a e niūau auanei kekahi poe ao'u. ' Auhea iho nei ka ilio | kahuoapule ?' a e ulelo hoi hekahi, ' Owai kt mea i ike i ke Tuck hoohiki ino ?' « o ke kaha maiama dia, e olelo aoaoei oia. 'He oi aku ko'u luku ana i na dia mamua o ka ni kaaaka o ka hapalua o ke aupuoi !' a o kekahi hoi e olelo mai no ia. 'Ua ike au ia ia he kanaka hoomano i ke alualu i oa dia a ! pau o ka ama-'—No keia me«, e ke alii e, ke | nonoi aku nei au ia oe, e waiho mai ia'u ma kahi o'u i loaa ai ia oe, a ina bei he manao kou e h&awi mai i kou lokomaikai i pakela aku, alaila, e haawi mat i kekahi hapaumi o kou lokomnikai nui, ma ke kokua ana ae i ke kahunapule, a kakauolelo o ka halelua o Sa na DunetBnar ma Kopem«nahuta." Paue mai la ka Moi ika i aoa, "Ua maopopo ia'u ke aoo o kau olelo, a e lo&n aua nei i ke Kakauolelo Hemoleie kekahi haawina o na dia m<tloko o kuu mau ululaau o VVaoakalife. E hoolohe pono oe i ke ano o ka haa»ina dia a'u e haawi ai nou 1 ekolu ap dia e pepehi ai iloko o ka makahiki, a i ole oe e hooko pooo i keia, a ke pepehi pa kaaakolu oei ke dia iloko o ka makahiki okoa, alaila, aole au he naila Karisl>'ao, aole hoi he Moi oiaio. "Ke hooia aka oei aa me ka apono aaa i koe lokoaaikai e ke alii," wahi a ka Pena ; " a ke hoohui pu i» mai e ka lokomaikai o Sana Oanelaoa, e loaa auaoei ia'u ke •laoui e hoo«abuahua aku ai i koa lokomaikai pa< leoa ole." Paoe aku la ka Moi. " E ka hoahanao maikai, aohe o'u b&nataa no ka hiki ke hoomahuahwa aku. Ko %n ok» io dia mao mt>B a> utn{t>oh«h« st> ia, ut>Ust<v €> 1 ohaia uo ko eiakou luna malaaa halepepaa, e haa«uaku ; a oe, hookahi Hue ie waina M«lavoisi, a el.ole pahw ela maikai i kela a me keia maki hiki laa 'aol* i hoekeaaia kon ■»ke«rei an keia maa mea, e bete kino ae oe i ko OMkeu alo alii,, a e lilo o oe kekahi hoa kaana o kuu luaa la*e kiaha " Pai» aka 1« ka SWta, '«Aka, i aha ka Baaa Dunetaoa sakana ?" Paae mai la ka aoi «ē b»k«faik«M imii ißa hoaHooa oke kea. "Ua maopopo ia'u i ta aea, a e haawn* nn ia oe he mt« lole ka-; heea a me oa aahu e ae, ao« ua lole paie i •o k* kuah% No ka mea, aole anakou e «i-1 oao •«« »•!« iho uo i k« makue pono iho. o hoopai mai ke Akua, ao k- wun aui ma ko walaao poao lapuwale, maaua O ka haooka» l»l fM ka laahia.

I hod la ka Feria me ke auo olioli. " TCe ooonoi akn oei au ia oe no kuu hoanaoaa kekahi—" Aole i pau mai ua hua paoe aku la ka moi me ka leo oolea. " E "ooi mai nou'iho wale eka Feria ! w aia wa na hoomohala pu ako ka moi i kona maoamanalima iaia, a kokali koke iho la ka Hamita me ka hooi ana ae i kona lima. -Puaua ae.lfl_ka moi i ka i an.\ : "Ua emi iho kou hoohanohano ana mai * knu lima i hoomohala ia mamua o kuu puupuu, oiai ua kukuli wale iho oo oe i keia wa, a no kuu puupuu ua oe o moe loihi iluAho ka lepo." No keia mea, makau iho la ka Feria i ka hooloihi ana i ke kamailio me ia, kueaii hope ako la ia me na ka-i wawae ao« i m«lama mau ia e na poe e kamailio pu ana me na Moi ; a kulou hßahaa mai la ia, a hele aku la ma ke k u a o kon» poe powa, M* kein manawu no hoi, elua mao kanaka boo i ike i» aku la e hele mai ana i kahi o lakou e luana ana (Aole i pau.)