Ke Au Okoa, Volume VII, Number 51, 4 April 1872 — KA MOOLELO O FEREDERIKA KA NUI! Ka Moi Kaulana o Geremania. [ARTICLE]

KA MOOLELO O FEREDERIKA KA NUI! Ka Moi Kaulana o Geremania.

HELU U. la manawa, na ulu nui mai ka manao o Ferederika ma aa mea ike palapala kiekie. Ua honluulu mai oia i ka poe akaoiai ike paUpla, al, ua boomate&oia i ka lanna paiapala aDa mawaeua o na kanaka akeakamai a me na kakau moolelo kaulana a puni ka honua o Eurpa. Ua ala oia mamualoa aku oka webe ana mai o na bora poniponi o ke kakahiaka uui, e imi palapala ai enaloko o koua keena libarari noi, me kona hooikaika nni, a pela iho la no i loaa ai ke kaolana kiekie i na kilo ike honua. No na horaeono a ehiku i kela la keia la, na paa pono ka manawa o ke keiki alii ma ka imi palapala ma kona rnmi palapala nni, kahi e hiki ole ai i nn kanwa ke hele aku e hoopilik'ia i kona manawa imi palapaU. la Wa, paUpala aku la oia i kekahi* hoa'loha ona, penei : " Oiai, aohe o'u olūolu pono loa iloko o nei mau la, ua hai mai ke kauka, e holoholo uui au mawaho, i oi ae niomua o ka wa i hala ae nei. No keia mea, ua kau ae »u m&luna o ka lio, a holo aku maō a inaanei. Aka, i mea e haule ole ai ka'u hana mau o na la a pau, ua aU e ae la au mamua ae o)ka hora o kakahiaka ; a, imi palapala uo mamna ae o ko'u hele ana i ka bolo lio." Ma ka hora 5 o kakahiaka nui e ala ae ai oia ; a, mahope iho o ka holo lio aua no ka hora hookahī, ua hoolilo aku oia iaia iho ma ka imi ana i kaoa maa buke akamai. oka hopeoa aku o ka la," ua hooliloia ma ka hui launa maikai a me ka hooluolu, a, me ka haawi ana i mau aba himeni. Eia iho ma ka palapala malalo nei e ikeia ai kabi man mea e pili ana i ke ano o ka hoolilo aua i kona mau manawa. oua palapala nti, ua kakau ia akp ia Baroo Vou Suhru o Sazon, penei : I " I ko'u naanao, aole pahaoe e kaumaha ana j i ko'u wa e hoopuka aku ai ia oino kabi mau ! mea e piii ana i ko makou mau hoolealea ] ana o knaaina aei j no k& mea, aia wale po I i ka poe a kakou e aloha ai e hauoli ai kakou ika hahai ana aku ia mau mea. Ua mabele like ia ke ano o ko makou mau maoawa ma na ano nai elm e pili aua ma kahi mau mea e hoopo naikai ai, penei :

Ma keia naau mea «lua, penei fca mahele ana. Ma kahi o n* mea e hoopomaikai eoai ai i ka noonoo o ke kanaka, ua koaio Aiai na mea o ka imi akahele aua (na na buke ake akamai, ka moolelo, a, nie na olelo o ka bo • oua Ma ua mea hoi e hooloolu ai i ka 01hana lealea, ua hoohala ia ka hapa hope o ka 1«, ma na aha hiaieui, na bai moolelo akamai, a ua panina me na huiahula ana. Ma keia mau mea haua lealea, o ka waiwai nui i manaoia ai e loaa mai aaa, oia imj ka hoo- | ana i ka mauao mai ko lakoa polikiia aua." He mtu mahina kakaikahi mahope iho, aia boi. palapala hoii aku la oia i ua hoaaloha nei ooa " Ma ka la 35, ua holo ako la au i ko'u m'ahioaai mamio» nui iua Rapiue. L'a ake nui loa au e ike i kuu malawaiua, ku-. mau laau ker<4, a, me kuu mau ipu ala. 'Ja lilo r>uī ko'a maqao ma na mea pili ake akamai, a, ma ix mt>a ua auō .hookupauaha wau i:i'u iho. Ma ua imi'aua i uā lue* ake aka-; akamai a p*u k>K, ua hookahaUa au ia'u ilio ; uu ka uni uui lqa &na i ua kumu nui o kahi . uitka ; a, ao!e au e hookau J ko'u mau maka i |

ka liiamoe ; a, hisi walii i ka wa e maopopo ai ka lo»iv ia'vi.'' ~ A, mahope koke iho o fcons hoiana mai, ua paiapala hou aku U oia penei—"Ano, h« makaaioana maluhia bu e noho a«a mi hēia kaona o Reiiisberg, e hoolilo nui ana i Uo'u m*nawa hnlooUoa mai hh la a po. mo )<a imi a so« an*. Ma na mea e pili ana i na nu hou o «e ao n«i, e loaa oo ia ma na mea hoopuka lono hou. Aia rouU>ho o ia inan tnea kahi i wuiho ai o na nu hou a me na moolelo o ka huhu a me ka hupo o liahi poe, na kaua ana o kahi, na hoopnapaa kamalii o kekahi poe. O keia amu lono h'.u, aohe maoao nui o ke hanaka noonoo iu man mea, e iika me Kooa noonooole aku i «a paum a me na hana aaa iole makua ame Hile kanialii." O ka moi makuakane ma kona aoao, aohe ona hoihoi iki i keia mau rmi palapala a me - tia lealea ana o kaaa keiki ;. oi'ai he mea kue nui loa nana ha hoolilo wale ana i ka inanawa ma nn meu ike akeakamai, a me ha mea himeni lealea ana, koe ka uhai iiol ■holoiia ana. Okaoa mea man»o nui oka paikau pooo ana i kona mau koa, a me ka imi ona i m mea e ulu mai ai ka waiwai i kona aupuni. O kana m#u mea hoolealea nui, oka inu bia e me ke puhihaka ana.

Aka, o ua keiki alii Ferederida nei, ua bik; ak» oia i ka piha pono loa ana '» kona mau euakahiki, 'e'k-apono ai n» kanaka makua. 0 koua lilo ana he hooilina no ka uohoalii, oia kona mea i lilo ai o a kahi o na mana nui mawaeua ona alo.-ilii o Ēuropa. Ue r>iea kanalna loa, »o!e paha e hi>oki)n una inia raAlalo oka laau luhau a kona maknakane. 0 ka mai i kau iho ai nnlnna o na makuakaue moi nei, ka noe-i nana e hoike pono lea mai ai ua au«aue e aui ae knaa mau U h me koua mana pu kekahi. Qe mea oiaio, i kahi manawa, pii kamailio oia uo ka haalele ana i ka nohoalii ikj kaHa keiki. I kona manawa e oluolu iki ai o kona mai, ua kau aeoia maluua o ka lio, me ke ano hooioi, ua oluolu lea maoli oia. ona hoa nni e pipili ai o ke keiki alii i kona manawa e noho ana ma ReinsWrg, o lakoo no nakanaka aloha uui mahope ona haua lealea. Mawaena oia poe, oka Mā}or Keeelina, a me M. Jordan, he kanakn Farani opiopio, a ua n:>ho kahnnapule oia mamua, he kanaka oluolu, a he mea kakan buke kaulana. Ua lilo oia i pnnahele na ke keik/ a)ii, a, pau wn)e koua mao Ja ma keia honua. Ua nui no bu>k-ona mahalo i ki>Da hoa'loha alii, ma kona auo, he kanaka a he kanaka. 0 Lutinela Ch*sot, kekahi o kooa man hoaaloha, he lnna nlii koa Faraui oia, ka rnea nana i pepehi i k»bi hoa alii koa ona ma Phillipsbury ma ka pepehi lu» ; a, uo ia mea, ua mahuka mai oia i na, laina koa Perusia. Ua piha oia i ka noonoo hohonu, a ma la mea i lilo ai oia i punahele nui. O Kapeou Kiiobseldorf, he haole akamai oia i ka hookani pīla ana a ine ke kaha ana i ke ano kii oua haln. Nana i honkea. a, ho>lala me ka hoonui ae i ko Ferederike hnle alii hoōluolu ma ReinBberg O iiaron de Suh;n, ia punaliele nui aua, aia oia int S iso'»j i* munnwa. kahi i noho a[ e noho ai e unuhi i ke bako ake«kamni n Wutff no ka poaiaikai o ke keiki, alii, a, lioouna mau mai oia i na mokuua 1 kela a ine keia manaiva. lwaeua o keia poe kanaka opiopio hauoli, i koho ai oia i kona kaaua ana i bona m»u mauawa, a, na lilo ka hooinana ana ia lakou i inea lapuwale. Ua komohia pu ine M- Jord<ma, ka m«>a i noho kahunapule inau, ua kapae ino loa ae oia ia oihaua laahia. Aka, aia nae, i k« aneane ana o kona mau la hope e hiki m>«i ana, ua mihi a ua hoahewa nui <iia ia i« iho ma-kona kue iuo loa aua i ka oihana laahia ana i hapai /nna ai Am ma ka hoomnnao palapale ana a Baron Bie f»ld, i hahai mar ai oia i ke ano o ka bauoli ana a keia po* i malama ai, a peoei no >a : " He anahulu i hala ae nei, ua hoopihaU ke keiki alii ine ka hauoli oni ra< ka papaain». M<i kona haaoli ana i hoohoihoi nui loa ia <aai ai ka poe e noho pu aku ana in* kona papaaina, a, na na kieha mea inu Kamapena boi i hoomahoahua loa mai i ko enakou bauoli. Ika ike au« wai oua kei«i s!H neī ikn makon huipu ako ma kona h&uoli, ua hao»naka mai ia oia i ka inu uui ana, a, u« hoohui pnia mar )■ no boi m« na lede fTtii ,ma kaoa I ka pau ana aeoki koonka ka«a kiaha «ana. ua hoomaka hou la maī U oo ka al«a o ka hoohialaHĪ kiaha ana. Mahop* iho oka hiln •ii o m hor-t elua, puka aku la au i*abo m-< ka laaai Ua kukula ihom mm ponoi <v'« i kahi kiaha w»i, a, ua kolohe wai U m'a ke 'lii wahnie, ma ka oinim ana i ko'u 'iaha w»im ponni, a, hoopiha iho la oia oae ka na Selera aiai lo«, n« b« wai la Me ka manao e iiooluolu la'o ih<», ua hooinaka mai la au i ka hauoli huu ana ; aka, be «no h»uoli aoa nae, e booaiA<po loa aku ai i ka oaa aoa. * " Mahope iki ibo, kaooha mai la ke keiki alii ia'u e hele aku, a aoho ma kona ao*<i la n<au»»a i howinaka h>»a mai ni ia'u i ka ho«>inii «iu i kona wa<:ia Luuele ina kai. », .»«• ka b.<opuka Miia m*i i ua uU'lo niih.ilo ia'u ; a, n > keiā piha i ka hauoli no n« <>lel<i ;nah»li' a ua k«»iki alii nti, ooUila ua h.»o »«*u loa aku U au i ka Uwe anV lUai l o« kiaha lukooiaikai u k« ahi. (.&»/« »pem,)