Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 8, 6 June 1872 — [Unuhiia e Jno. M. Kapena.] KA NOHO ALII ANA O NA MOI KAMEHAMEHA V. KA EIWA O NA MAKAAIKI. Palapala Hoike A KE Kuhina Waiwai i ka Ahaolelo o ka Makahiki 1872 [ARTICLE]

[Unuhiia e Jno. M. Kapena.] KA NOHO ALII ANA O NA MOI KAMEHAMEHA V. KA EIWA O NA MAKAAIKI. Palapala Hoike A KE Kuhina Waiwai i ka Ahaolelo o ka Makahiki 1872

i Jra Akaolelo oko Hamaii Pae Aina &famoii o ke kaaoha a ke 'Lii ka Moi, a i kolike ai boi me oa mea i honkakaia ma ke Kamokanawai, ke waiho aku nei ao me ka mahalo i ka Palapala Holke Oihaoa Waiwai o ke Aopnni no na makahiki elua, ehoomaka ana ma Aperi!a 1, ISTO, a e pao ana m» Maraki SI, 1878. O ke ko«n« D«)a loaloko o kt Walhon» 1 ka UBl o Marakl, 1873, be % 61,900») a nalo*» male tlkc a»p lu ibe« l hahaiii nia k% (>apa Helu a); bo oa dute mawaho inal $886,418 15 uko huopal me oakolnn 47,'2»0 13 • ealepakiiloko WM!B2SI Auhaa «• 216,9® bl Auīiia e pili aoa iua uihan» .. 25;,]94 46 aaiaea ake eupaoi 1 kuaila'ku aela a me kela mau loaa e ae.. 60,038 28 964,95635 $1,0!W,53655 Eia malalo iho nei na dala i hooliloia aku, (e like me ka me» i hahaiia ma ba Papa Helo B.) ko ka M(>\ pimoi. ....... $ 50,000 00 »a aaawina Hooman 18,000 00 Hoka AiiHi'lelo ii Aliakukamalu 16,s£il 63 ollkaaa Kanawal 78,562 61 " no ko ua Aioa e A kaoa. 98,02» 24 " Ka'.iiaina, 390.806 41 " watw*i 141.845 29 " LOiOAupuui «8,412 17 ■" aoooaauao 88,347 79 — «69,78414 Koena mal ka la 81 o nar., 1872.......... 56,75241 $1,026,58655 KA AIK AUFOSt O ka ooi o ka Aie Aupuui (e like me ka me»j hahaiia ma ka Papa G) penei no ia $160,800 00 Ka Huiaa Dala ma ka Waihona, oo ka wai wai o ka poe i akaka - ole ka H0011fna........... 17,021 29 Na oku makahiki i oko ole ia.. 150 00 $177,971 29 O ka poo Da!a Kola i komo pu iloko o ka Aie Auponl i haiia ae la, aa hiki ako ka huina i ka $ 26,600 00 Iloko okeia miii makAhik) elua e beJe nei, o oa Bila Dala Aopuoi e hookaaia aoa, lie 90.000 00 Ūko panee no ia manawa..... fi,860 00 E pono ke oomouo;» uo ka hoouia i aoa a i ka oiro aoa paha i aa Aie Aopoei - O keia māo hoioa malalo nei, ua kopeno lā e halawai ai me ka uka aua i ka Aie Aupooi : Uko panee i hala a me ka oku panee e ukuia ai uo keia iuau makahiki elua. n ka huina he $ 39 000 00

£ia uialoko o ka waihonu i keia wa ns loaa 0 kahi mau waiwai ewalu i waihoia mai no ke akaka ole hooiliua. O ua loaa o ka DDua o keia mao wuiwai, ua hookaaia m«i i k» N"veiuuba, 1867, a i keia m«u makahiki elaa he eouo o keia mau helu'na dala kaikawa aa hookomoia maloko o du Buke no na makahiki Elima, a keo aku paha. Aohe mau hoakaka ana maloko o ke Kaaawai, e hahai aoa la i ka muoawa e kupono ai ke laweie keia mau dala ma ke ano he pnn dala i waihoia mai, a akaka lea na hooilina. 0 na makahiki elima he wa kopoiio ia e aeia aku ai no keta mea, a i knlike pola e kauoha «ko no au i ka Luna o na Bub j i ka wa o pau ai ka manawa 1 haii<t ae la, o hookooio io nnau dala me na puu d»la 000 nui o ka W»ihona ; a ma ia mea e laweia mai ai ke dala mai ka Aie Aupuni No na dala i manao wale ia aku e imi ma ka hoaie aoa, ua ake nui ia mai na Biia Hoopaa Dala Aopnni no ia mea ; a oiai. be mea hoopilikia wale iho no ka hookao wale ana mai i kahi aie oo na lilo maa mno o ke Aupuoi, aka, he hiki no ke hoopooopono < leu ia ma na komu pomaikai, na bila hoopaa i maoaoia no ka hooulu aua i dala no na hane hou paa mau a kupouo. Ua haooli au i L'a hoike ana ako imna o ka Ahaolelo, ua emi hopt mai ua hapa-haoeri oku pauee maluna o n , Bila D«la Aupuni ; h ua nkaia he makaua dala e poloai ai i ka hoaie ana aku (premiom) maluna o na Bila Dala i hoopokaia ma ha hapa-haneri uku panee haahaa mei, i oi ee oiamoa o ka tnea mau roa Da hooponopon » kalepa ena. O ke koi'na ma keia «no hoopukapuka aua, oa oi nni aku ia mamoa o oa mea i makemakeia e ke Aupuni. KA LOAA AI7PDJfI Ka haiaa o aa Loaa Aopuui, mal oa loaa mai a pau loa, (koe aae na mea i loaa mai no aa Auhao Alaoui me Kola, aole i hookaaia mai ia mao mea iloko o ka Waihona Aupnoi,) do keia roan makahiki elna e pan ana f Maraki, 81, 1872...... $912,130 74 Ko oa makahiki mua eloa e paa aQaiMaraki BL, 1870 ...... 834,112 65 £ hoike ana i ka mahaahoa... $ 78,018 09 Ua 010 aoi mai keia mahoahoa aoa, oaai loko o oa hoomahoahaa aoa i haoaia e ookoo m» ke Kao i b®la, ma o oa auhau la i hookaoia malooa o oa Waiwai Paa, Waiwai Lewa a me oa Holoholooa. X7a hoomahoahuaia ka Aohau malaaa o na Waiwai Paa me na Waiwai'Lewa, mai ka akahi hapaha baparbaneri, a > ka akahi hapaloa bapa-baoeri. Ua hoppoooponoia ka aohau maluoa o oa holoholoaa, e hoemi ai i ka aohao maloua o oa lio kaoe, oa lio wahioe aneoa lio keiki; a mai ka bookabi dala hoi i ka ekolo hapaha 0 ke dalā, aka, oa hoomahoahua hon ia iho be omi keneta malona o na ilio oo ka metala. Na oa babai aoa malalo nei e hoakaka mai 1 o&bopoaft i kau ihomalooa o ko kakoo Loaa Aopooi, e like o» -La hoopooopono hoo ia aoa o aa kaoawai. Na Hoiaa Dala i loaa tk>ai na Auhao Koloko m«i, uo oa makahiki eloa, ma ka 1870 a bm ka 1873: lfl& 18TZ OL bbL W1 7 ,1 ... .$ ««,421 61 f K.«86 U $$1,263 60 60,05T 9T $100700 $ 7,0213T iaa....... 16,4»oo aun* <uwi«o 6,100 88 ..*,»*"• 1,83013 IM. 1.400 00 $,13100 TOOO 5>.............. as,«»«e «r,#u«» i.ooeoo uteaMna...... «,9M«O » r «M«o i'.m oo «100,100T6 «as,eosu $ss,sao la $īō,JfMST O ka oi mahoahaa o oa loaa mai loko mai o oa oohan kaloko, oa hiki aku oo ia i ka .75. 1 hoomaopopoia 00, na emi ibo aa&aa m«i ka Aohaa t»o eai, be 7,051 87, aka, oo e kahi poe, aole e hoea loai aoa keia «mi aoa, oiai, oa hoopaoia ma

ke kaoawai boo ka bdobemoia jdbī ka auhau aoa ako " 1 oa liu a pau loa » oi oUs ako oiHiooa o oa makahiki eloa, )io kaoe a lk> wahioe paba, n i huukumoia ma ke kaoawai kahiko. ' Ua hoomahaahoaia ka Aohao IHo $6,941.40. oke koma oiano kf iuet«la i boJĒ«oia maluna o na ilio,— ■ ■ . he lrbnlebo wale u» ilio kupoiio ole ip.» . Ua ltrtrola nt'k'e kulanakeohale nei eua makai. oke auo polii hihi nae e ikea oei i keia wa 00.0.a ilio i ole i ka aohaoia, a i mea e oalo ae »i ha ikei» ana, oa eini mei a oa hiki pooo i ka laiua Obi ke hoike mai i ka auhau no ia mea, i yi ae ka pooo mamua <• ke-kaoawni kahiko. Uk eeni aku na Auhau o oa Luin» Hawai) $2.374. Ua ulo-mai kei» n»a ka aoeaoe ana •« h'oopoino loa ia We auiooko okt>l>«la im ka MiMua Alika iku hooilo i hala. 0 keia eini aua, aole ia be niea meu malana o na loaa atip:uii, t)itti, uu huihoiia mai na luiua o na okoliula i ki> Übi>u m«o borae Ma ka P>«pa M e ikea ai ka emi aoa i ke 3*26 o ke kepaia ana o ua Luiii» i ka |87l ; a iiī» mahuaUua i ka 126 ko na paahaoa o n» MhKiipuni l/epomaiiu. Ma o ka poino »na o ke Anuioku Okob"la, ua hooemiia mai hoi na loaa o k» Oihaua I>ute oka iiiak;«biki i h»U. Oke polio kupo'lolei ma keia poino ana, e like me ka luea i manaoia o Luna Dute Nui, oia un na me.a e pili ana i na Mono< Kukni, PaUpala Pai Hakahaka, Hoailoin» Pai, &c , aole e hookonio pu ia ko ke Pailota iii'.k» ana. $1,839 00; a ma o ka Lnna Awn la no ka ukn H«<l(>-[Mipaa, Palapala Pai Hakahaka, &c., $•2,900 00_ku huiua he $4,739 00 Ua hoomahuahuaia no ke poho ma 0 na d(īte la, e olu inai aoa ma ka hookania ana aku maluuu o oa waiwai me na lako e ae e laweia mai iloko uei i keia makahiki, e.henimahuahuaia ai ma k«lii o na waiwai a me na lako i'pao i na moku mna, » ke kipa hoo niai boi lakou e like me ko k* Hooilo i hala. He ine» hiki no ke hooinaopopoia, o ka emi ana o »h f.A*a Aupnui ma k«ia mea, e koke ana no ia, no ka niea, ua aneane e hoopiheia e kahi mau uioku okoa kalii o ke aumoku i

i<)opo>;)ui&, eia Ukou ke ti<> l.> mai nei ni« ko Ihk<>u mU i ka Moau» Alika, a e hooniahn ana Ukuii iio ka loolako toa i ko lakon man liemuhenn» rnu ko kakoii uei uwa, i kn llooilue hiki loui ana.

0 n» M<>kn Okohola Hawaii i hoopoi.np f>u ia hi ine k .lii i«*u li)i/kn e ae mu kt» Alika, aohe ikei.-i aku i kein wa ko lakou lin* liu h'iu ia aoa mai e honpiha i kā o ki> Uko» man tona, u e hoike »i>B hoi ) ka Joaa » ko lako» ma» hi.wai* ana oka makahiki 1869, he $175 873 25. O ka iawaia ka 1870, he $140,917 54. I keia wa, he ei a wale oo o kakna «jau uioka me na tocia 951 Ona ioaa ame n«. pomaikai e loi>a niai uoa ma keia lala o ka oihaoa mikiala, ua polumiia aku ia e like me ka laweīa noa aku a me ka poino «nn o na moku iho >!iatiaīa ma ia tnea. Malulo o keia mao mci«. tia mannoia e kxhi poe he moa knpono i ko oiikou noon'o'na kii imi aku, iua he ku(uo e iiiki ai ka hoala huu »(,» uiai i keia oihariH.

Ua loaa mai kekahi hapa o ka mahoahoa ana o ua Loaa Aupnoi o keia mao makahiki elna, mai ka Oihaua Date mai, e hoike ana i ka MihhiiHioiH o iia L<>aa, aia ma Ka Pnpa G, he $19,273.37. Ke kuhikuhi »ku oei an me ka haooli i ka o! mnn nia nn mea e pil; ana i oa Lona Oihaua Dnte, he hoike kopooo ia o ka mahnehua o ua oihana o ka aina, a me kona makankau mahoahoa e uku aku ai no na mea i laweia m;ii na aini e mai. Ua ulu nni a mahuahna (nai keia Bfiri pni ana ) ua liio o ka ine k<> ka wa i hiila o keiu oiliaiia. na Loaa Hnina-piui uii k» OihanH Dute no na makahiki 1860 m« 1861, he 1217418.13 ; kalilo o ka ohi $35,402 25. Ko n« makahiki elua i haln iho u«i, (1870 ine 1871) na Loaa, he $445,148 09, oa oj-s©-ia mamua o ka papalua aua ; a o k*4ilo'ma ka ohi ana. he $19,800—he huina i emi ma o $15,602 25, malnlo o ko na makahiki elua i haiia ae la maluna.

Aohe loaa aopuni mai ka liale pohaku mii i kukuluia ni no ka hoahu a me ka mala'u» aua i ka Aila-Honua (Kerosene) a me knhi mi>H ano aila pa'hu e ae, O ke kanawai i hooholoia ai ma ke Kau Ahaolelo o ka 1868, u-i hoakakaia i mea e ae akn »i i ria ona o 111 aila, e malama i umi tin< ke knpono id« kela a me keia halema ia pa hookahi, i Onaia e lakou, a malalo p;iha o ko lakoo rnnna O ka hopeoa o ka hoakabti ana o keia kanawai, oiai, lie ouku ia ano aila ma ke kaona nei, i oa hoahuia na mea oi aka ualoko o ka Hale Ho;ihnAila Pa'lm. 0 ka Auhau AUnni i helnia tio na makahiki elna, ke hooliloi» ma ke da)a no ka maknhiki 1870, he $25 9*4 ; ko ka 1871, he $25,730 ; ke huiia he $51,714. O keia auhao, ke pau i ka ohiia tna ke d ila, na uknia e ua Kiaaina i na Luna Alanui, aaohe i hookomoia maloko o ua huiua helu dala o k» Wnihona Anpnoi. Ma ka Papa Hoike o ka Papa Hnonaanao, e hoakaka aoa i ka huina o ka Anhau Kula, i ohiia no na makahiki eloa, he $56,368 19 Ua oknia aku keia anhau e na Ohi i na Luna Eula. O ka huina o na dala no hoi ma ka Bila Haawina i hooliloia no na kula kumumua o ke Anponi, he 12,561 86 ; a o ka huioa paa i hooliloia no ke kokoa aoa i na aoo kula a paa loa, be |80,747 79. KA HOTEI,E. No ka mahoahoa nui ana mai o ka poe makaikai ma ke knkuluia ana o kekahi mau komn e hiki ai ke hni launa knpono mau ine ka hikiwawe, aole wale oo me ua kapakai o Amerikfl, aka, me na Panalaan o Auseteralia me Nn Zilani, na manaoia he mea kupono ka hoolako ana i man hookipa Hotele ana e kupooo ai no ke kaahele ana o keia manawa, a pela oo boi tne ka mahoahua o ka wa e hiki mai ana ke manaoia aku me ke kopono. Ua ikea nui ia keia, a ua halawai kekahi f>oe ake h«»oboiboi i k» lehnlehu, ine ka ae like e hoala i k»hi puu dala i hiki aku ka hoiua i ka $42.000, oo ka hooholomua ana i keia kumnhaoa. Ua lawe ke Aupuoi o ke 'Līi i ka noonoo ana ma keia m«», a ua manao ibo ma o na ano a pau loa ; he mea nui loa keia kumo haoa malalo o ka hapai kino ana o ke kanaka hookahi ; ua manaoioia, ua konohi-ia e na pomaikai o kaleholehu na ke aupnni ka hapai ana, aka, aohe nae he pnu dala ma ka Waihona, e hiki ai i ka M«n* Hooko ka h<to lilo ana aka no ia mea. No keia mea, ua bilinai ko ke 'Lii Aupooi maluna o ka manao, e ike pu mai ana no ka Ahaoleki ma keia auo ia nele, na hoapono >ko ia knmjuiQaaao, e hoohana i ka $42,000 i hai mua i* *e U, a i waihoia mai no na Makahiki Elima m« kn uko pauee ole, koe nae, na ntea e loaa inai ana. mai na loaa puka mai o ia oihana Nō keia poo dala t ua h&awiia aa Bi!a Hoo-

pn D«la i hoAinioa ok i« ma ke kao«wai, # o» noohooia he mao knleana ia o ka pne naoa ke dala malooa ota Waiwai. Ke aao oka Bil» Ho<>paa, p*n«»i no ia : BiL4 HoofAA : Ua loaa mai i lia mea oona ka iuoa m.tlalo. mai ia...... oo ke knkuln aoa i ma Hon<ilutu...... T>4U, a oia pon d*l« non* iho • me kona R<>pe akn ma ka ol'nuia, ke ae nei ina ka aoan limtlima i Ir»»-.a mai i ku Hotelc. i ka like ana o ka pnn d il>t i haiia i .kor>* l'lo holookoa. HoHolnln, okati'bB. 10, IS7I. Ikea : • • • • ■_• • •, Lnn i B'ik«* FT?la Aupou'. Kohma Waiwai

0 k« lilo no na w «iwai la, e like me kona mio pkn ni»i—<s» «in i. nn liale :i nn» 11» lako hnle kn. he $116 528 15, a oia pun d .1», oiai. «ia nni li'H h*u ia ōiiimuniae o ka mea 1 ui..«na > ia ai i kn wa i honniMkaU ai o k* hnle, ak». iia knpono no ia. lliai, aolie haMwiiia e hikl ni ko oliiia mai kt-i» puo d»l», n» »n»i īh nku kedala e hoaie mai ma ku hil'mai pili kin" an». Mai ka wa mai i paa pono a< ka hale, a hoomakaiii na linna «loko oluiln. oa hooao ponoia m w na mau-10 o k* poe oaoa i hoHla, a n« ikei» i keia wa he nele 1101 la o ka lehnli'hii. i oi ae mamua o ka mmiao -miiaia ana. TJ<* lawpia kt'ift hoa'o anoneiii' una «ie ku hilin»i pihft e apn.no mai ana onkoa ia mea, a e hoomana m:ii i kt. ke 'Lii Anpuni i ka hoopuk» ana i na B Ih Hoopaa D*lh, a e waiho aku nnn aii imoa <» oukou i keia Kau 1 ke kumuhuna o ia me»i KA MOKrMAHC AUSETERAI,IA. Ma ke K'in ī hala, n* li<»-k .awale ka Ahaolelo ika Haawin» malulo 'iei,: "E ukuia ma ka mnnao ann he pono <> b>i ka Mm Aha Knhina. m<> ka «e ana o k;i h ipamii o ka Al.aknkani-ili: ma na h.iawina anle e oi nkn i n:« Ti'iis«"i D-»la EI11» i ka malama, i kekahi Laina Mo!>umnliii'e h >lo «n» mnwnena o k<aw i 0 H"no!ulii m<? A'iB'itnrt«lia a me Nu Zilani, e hoi'lilo an.i ia Honolnlo nei i.'wahi kip«,"no ka hi«)iik;i ,1 ine ke kiola ari/i ika uki«na ;e h >aU'H i « p<iu ā ilu ma ke ano i li ilin'i i in;i ka Pank.i E!»i- o ke kaonwai i kipaia, "He Ka.nnwai lioolioihoi' »i i k.« Holo Mokunialm Moniia «111," 1 lnK.hōhiia ina ku lu 22 o liine, M 11. 1868, $50,00"

I ka omiiHWa o keia hiawiiKi i liooknawaleia ai, e holo ana i kela a m« kei» malama im Mokmnnlm o ka l>«in;i o Hall, māwaen-ao Sidane me Honoliiin nei, ; e lim una maanei me na niokimiahi) o Ho)lid.»y o Kip:»lakiko. Uh lioomaka' k.a holo 'aua o na Mc-k.u'nahō o Hill i ka mal.iina o AperiU o ka 1870, mamua o ka lioopnuee «n« O ka Ahaolelo eha innn huākai a i» iniin moknmaan.

E hooholo ana o Mi. H»ll i ua mokom»hu o kek'nhi hui waiwai nni, 1 ikea ka H»i Hooholo MokinnHho o Auseter.ili4, a malnlo no lioi o ka o]i:lo aelike oie ke «upnni Pa»aU>in 0 Nu Zflar» e lawe i ko lako» rna»i eke Jcta 1 K;ipHt<ik!ko ; a o htotiolo ana oia i kona muu moknmahu tn« ka liapa unkn o ūa lilo ; Dit noonoo ko ke'Lii Anp'ini e koknii aku it>i» ma o ka haawina o ke kat)«wai i haiia ae la maluna. Ua hoomnu oia ika f»aa nna •na aln nei no k* makahiki hookahi, « hiki wale i Aperila, 1871, i ka m»nawa i hiki m«i ai b;i mokumahu inuu o Mi. W. Webl? o Nu loka e hooknkn no u» ah» nei. 0 k* hiiinn i hooliloia no kc kokua nna i ka Lain» o Llnll, he $14 ; (i95 ; t»k;i, oi-ai ua noeamui eln.a inau luina e h'/i/ii an» no oa' ala'nui, n:i inanao ilm k<i ;ke 'fjii Aupiuii, uihe me» knpono ko h.'tnwi !hon una nkn i muu k'ikiiH hi)i) nmt ; a no in iihm, ua -honpani» ke kokua una uiii »kn ia Mi. H.ill I ok;itob.i, 1871, na luwe lon ia akn na mokuniahn d ka Uui Llooholo Moknniahu o AusctctMli;i ( e ho'lo ana nd o Mi. Hmll, 1 iin.hop'e itio o ka hooiiiiiiiia aua no na mal(irnu he uui koinamaiwa. •

Oii»i, ua hana o Mi. W<?bb i kahi olel« aelike me ke Anpuni <> Nu Zi'n.. no kekabi tnnn maknhiki, nn hoonni') oin i ka liooholo ana i kona nnu mokoinnhn mi; «a pt;i pono oka mai)HWd ; h hoilie in»i ua o Mi. Webb 1 ke Aupuni. u» hana oiu.i kahi olelo aelike me ke anpuni o ka P-iniil«'tn AnseWr»liß o Vit me k » w.iih i aku i «a apuno loa ia e ko'lakou Ahnolelo e noho la. Nolaila, r«H. keiii nniii niea, a i knlike ai me. na oie!o tioi>holi> i liooholoin e k<> ke 'Lii Ah'»kukamalu me ka Ahu Knhina, oianiau olelo hooliolo e l<mn no ino im olelo nelike i haawiia maUlo nei. na h*ri;iirt kekuhi inan olelo aelike me Mi. W<bb nw na kumu penei : (F nam ma "Ke Au Okoa" oka lo 18 o Afjerila, 1872.) O ka huin» dala e ukuia si ma keia olele aelike, uh hookanw«!eīa eilia Ahnolelo i !ml«, aka, he mea kupono ia oakou ke hoi>kiawale i kahi ha« wine r»i> ka uUii panfe hihlooh o keia niau Bila Hoopa-i D i;lb, Ua hoOKomoia ba hninii d.U i m.ikemakeia ma kuhi o na iuaa i manauia. Na Lii.o

Ma ka Papa E, e ikeia |ai na lilo i manaoia n<» keia maii ina«ahiki elua U-a makaukau kupnno ka L'>an Aupnai i ka halawai ana nna ako i»e na lilo kupono mau o k.e Aopuni, a ua koe iho he kowa kupono e hooliloia ni nn oa Hana Klou. Maoiua ae qpi he hana maa mau i ka Ahaoleln ka honkaawale ana i na haawin», a oi ioa aiu mimu-a' o ka Loaa Aopuni, o»e ka hookaanale ole i k»bi haawina e loaa mai ai o ke d)la, e h«iawai aku ai pakeu oi ana. 0 keia haua <naa mau, aole ia he noeau » kuonno. Ua hoonohnnohoia me ke akahele e ke Ai'ouni na lilo i manaoia me ka uaoa p< r.oia o na nele a pela me na kumu loaa o ka lahui. Ke kukuluia nei ka HeU Aupuni Hou, a e kupono maoli »na la i ka lahui ma na an<> a pau i kona manawa e paa E paa pono aoa ia i ka wa kupooo, e hiki »t i ke Kau e hiki mai ana ke malamaia maloko o miu paia. Eia ke noonooia nei ke kukulu koke ia ana o ka Halealii Hnu. a ke »Kfaīia~lrei n« mea e U«i>ono ai no ka aoa o hale la. E o ko <>ukou noonoo an* e ke Kuhina Kalaialna keia mau mea a ree kabr. oiau hana hou e ae, a aa hookomoia la oiiu nnloko o na 'ilo i ma> naoia. Ua makemakeia | e<a mau mea no ko kekou*mi«o nele a ne ka naoa pooo ana ao ka poinaika* o ka lehnlehu. Ua manao ko ke 'Ln Auponi, he aipakiko noeaa, a pela hoi me ka pono ma me» a p»u loa. e hoonluia ma ka hoaie ana i k« d>la i makemakeia no ke kukulu ana i na hale e kupono ai kn laweUweia aoa » oa O'hana o ka leholehu. a e hooKo ai )h«i i na h*na h >u paa m«u. N* ia k«nng « Uaana i ke kauina h» o ka uku ana aku uo 14 mau mea, 00 kwh* niau lieiuna maknhiki, a ni.ih >pe ak<> <> k<>n>i ia ai ka Oookaa aaa i Kahi hapa. mai ka po« mai e hele mai aoa mahooe o kakou. e hauoli ta«i īakoa « like me kakoa, a uialia p iha •

oi akn ko Uknu haaoli ana i na nonaik&i o ia aiao haoa hou. Ahe mea kopnoo no ka hoonaopooo «aa, o ka waiwai i hanoia ma ia ano. e noaka m»u mai noa oo ia imua o ka naaaina aka i kahi n ke dala i hooliloia aku ai ; a ioa knkou e holomun ana ma ka pomiikni, aole mn ona wnle iho no na komu o ia poma>k»i i nln mai ai, ska, e holomua no ' hoi m i ke kumuko»i n)e ia man mea. | N" kei* mau komn a me na men »no like, anhe o'u kanalua i kn-waihn nnn wku imua o nukou. e hi>nn>»na nuknn i ko k« 'Lii Awi»uni i ki ho<»ilu ana mn ka hohie. i n* puu d.il < e knpono ni ki hooko ana ia mau an» hana pa» mnu. p like me ka noeau a ka Abaolelo e kauuh* ai. Na Papa Hei.o Waiwai. M* ka Pipn F n hoike ana i ka honhnlike nnn o ni K'imo mai me «a W«iwni Hoounni.! n keii ti«ii m« t <«hiki pliih a me ko n» innkahi l " < h'iln E ikt>B no«»t. ma m« n« mnUnhiki 1870-71, ui emi $410 747 13 mi ka IIui«i» Whiwhi Knmn mai, i Hi* ms ka Huina Wniwm Ho'>uniiH. $2*7.502 39 ke lioohnhkei» me kn nn mnkihiki eliin i Imla ; »iis n»r*. u» iMihiii'li'iH n« l iun rnai nin kn Oihann D. te, he 10*273 37 O ktia m«u >mii nn > mi o na W mwhi Ki>m« mai me na Wniwai H"onnaia, ua u'u nni in ma ka poino an» oke Aumoku Arika; a mi in mnn. "8 hiule muwmi noa wnle, ua emi mai no ma o $2fl 574 - 06 Oni w .'wni kom» mai e okn d it" ana, h>- S7S tt4W77, ui ni mMui o kn 1868 Jne IBUO. Mi o nn Kuloko Piinai i H'iounA!* i namna e hoike nna i kn »1 o nn nmk'.hiki i hnla ilio tiei, be (80 IOSG7

Ua pakinia mai me kei» hoike keknhi ma i Pnpn, e hoike sna l ke ano o ku kakou dhu kuoau loaa, a me ko kakou holomua aot *ms ka "ihina iimhini nme ke kalepn. Me rn*a nui ka b iike nna a ia inau papa h«lu waiwm, oini, i mea e hiki hi i< kn'kon ke l»we i ke «n'i h"om iOpoi»<» pih i aoa i n» oihana o ka aina, a me ki hooh ilike an* i kokekahi roni mnk»hiki i hoomoopopo leaia ai ko kakou holomua oono' a»a. O n* P»p« mii fca C a ka M, na hpohuiĪH mn lio na papa. a.'ii i waihn bKii ai ma k;i'u hn»ke mun, i» u» Uweia mai ko lak»>i» n)»u hu iheii) a hiki iku keia mnnwn. E ikea ma ka Pap« I. n« hookonima kekahi itamu hoti o oa ohoi h '10, i ulu niai noloko ne <» ke k>ik<i(tiia ami n ka laina o nn Mokuniahu » AoBi tera'irt. Oka huina ona nhni m> na m»<ktt>)iki ehi» i h»la ue ne», he 2 59.) : a eia helun», me be la, eoi riui aku »rm ki m i huahua nia ua hnilie ana o ka Oihana Dute o ka wa e hiki mai ana. Mi k« P»pa P, e hoike nni ia i ke ano n me krf heluoi o na moku « hoir. oei m* ko kakou kHlnpa Koloko m/ilahi o ko kakou Hae; a ma ka Pnpa Q, e hoike ann i ke k -.lep i kowaho oke Auinini. Il«»k.« o m» mimhiii he urni, ua b mmahnahuaiī ae mai k« 45 952 a i k:i 105.993 ka nu.-o na ,|on.. o na Mo.ii KHlepi e nipa nvai nei i ko knkon awa, a e lawe «kū nei i ko kakon m.i» waiwai ulu. E hoike aoa ka Papa R i ka hmna ;» mo ke ku>niikuai o na waiwn nlu ano nai o Un Rini i hooanniii i na nina e, mai. ka maknhiki 1800 a hiki i kein wa, E ikei » no, oka H<il ihipi, k» Rtiki a me ke K", on» na waiwii htio nni >na ka f>«pa o na w;hw*i i hoounahi. E hoike «ijh ke Ko i koni m m;iu i kelā » me keiH makiihiki, a oi aku ia im ka huina kumiikiP'i iko n» wniwai e a»3 i hoonuaia. Ua (iii mi.- no ka hoio»luiii ihti:t hiih, rnn ke anr. lilo k'ike m t na wahi e, ua h'oke tri«i no m he kahua lona '<upono no i!» »>o k.a hoohanairi o nn uuu d.ia pukeu, a i»ib ka honken ana i ko kakou rnau oihoni mahi ii m knl.i

Ak», te ole .ia mai na« e k-i» knioi, iio luhi no ka mihuahua nna mu o n i mahoo ko, a m hilmai nn pnha ii, ain ine na puu cUI»-nui e hiki ui ke kukulu ana i oa mnhi «o i me na hina iina inahope aka; nn ka uukii o ns piahnna ke mahemikeia e kakou; a no ka hi>okui> ia no noi O »a puu d iU i honluuluia e he ! e &ku inai loko aku nei okn aina, a H«le h>i be iuti ia o ka hoopuUapuka ana maanei. Ua loaa i ka hapanui o ko kakou Ko ka makeke ma K»palakiko, kahi i hookuene pnaia ai no ke kaulana i ka miik*i a uje U.i (HHkemHkeia. Ma ka HoiUe no ke K>> o ka 1871, e hnike B'>« ia. ua lilo keia mau mokupuni i wahi nui e hnolako aku ai i na Uo i hnomaemae ole ia, no ia m keke. U > hele n»ua ko kakou ko mamoa o na ko i hoolakoia rnai Peru mai ; a ma ka pnna hoike o ka Ina ia o ke ki«kie loa, ho 3,278,512 paona.

M» <> na Moknmahii Aiia< t<'r.ili.> I», ua loaa ia l«kou he maKeke okoa, a, iim kakon e lawe ana ia tnea elike me ka hiki ia kakon iho, na haawiia mai ia kakou lie al»holo hou no ko k'Bkon Ko, a, ma ia niea e hoopaaia ai ka m::n a me ka holopono <>i āe o na kumukuai o ko kakou 'oau me,i nlu ; e hoopomaikai hou ia ae i»o ka mahiia ana o ko kakou nia.n kula, u, e hiki pouo ai ka lioonui ana ae e like me ko lakon man āke ana.

B honmaopoia no, na holomna mmi i kela a me keia mi>fe;ihiki ko kakon m:iu W»iwai Ponoi e hoounaia nei i nst aina o Ko iakon hnina knmnknai i ka 1860, hr $849,926, n« pii akii i ka $1 656,644 46 iloko o ka 1811. 0 ka like ole ma o n» w.«iwai komo mxi hie na waiwai hoounaia, elike me ia i hoikeia ma na Hoike a ka O hana Dote, i oi ne m» ko k .kon aoao no ka wa nnia i k* 1869, ua hoomMiiia no na makahiki elua i hala ; uh oiaku na W:iiwai i Hoonnaīa mamua o m» Komo mai, elike me ka P«pa H. he $480 - 900 3S. Ua kupono keia ho ke ana, a aohe 110 he mea kanalua ka mwhnahua 6 keia oi ana ma ko kakon Waiwai Hoonnaia, me ka hoomahnahnaia o ko kakou oihana miki><la. a me ka hoonniia ana o ua Waiwai Hoouoaia 1 na aina e. I ka hnli hon ana e nana i na makahiki elim i hala, na hoolaolnia inai an, oiai, ma ke ano nni, ua holomna maikai kakoo ia mao makahiki, Ua hoomahuahna mao ia, ak», he nnkn (uakaukaa no ka hoonlu ana, oiai, o ka ho'īrhau a me ka hoakea ana i ko kakon man knm\loaa, na loaa ke kalma knpono ma o kn karKu oihana mnhiai la, a me ko kakon kulana pomaikai naa leo kiia. mon o ke kaahele aoa a me ke o keia Moana nui. E ikea no anei na hoike ana o ka aW>akiko pomaikai me na knmn hoomnhuahua, ma ke apo emi ana o na ukupanee maluna o ua (lala, ke knknluia ana o na hale pohakn paa kupopo no ka lawelawe aoa i na oihana o ka lehnlehu, m* na nleo mikiala e hoailona ai int kulana o ko kakou mau mahiai nui waa. E OLA KA Moi 1 KE AkUA. I J. MOTT S«iTB f ' Kohioa Waiw»i.