Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 8, 6 June 1872 — NO KA AHAOLELO. [ARTICLE]

NO KA AHAOLELO.

La Hawa 21, Poaha, Mii 23, 1872 Hilawni ka Ahaolelo nia ka hora mau e like n<6 iā i bo..paneeia Mea H»noh«no Pe-reHid<-n« P. Nahaololii» m« ka noh<», Puh ia e ke Heluheluia ka rioolelo o Hnle a apunoia. Heluheluia mai he paUpala poloai na ka Apena Hackfit-ld o ka laiua mokuahi o Weba, o kono inai ani i na Hoa o ke Ahaolelo, mi kb Poaono, Mei 25, i ka hora 2 o ka auioa !a, c bele aki ai īakou e makaikai, a e pain» maluna o ka mokuahi Neoaāa, M« ke noi * Mi Haiki, ua honholo ka Hale <■ ae ako i ka pol iai < > mn a ka Agena, a ua huoholo pu i», e knuoli.na ke KakuuoleI i o ka H.ile e pane aku i ba Agena o na mokuahi o Weba maanei, oo ka ae ana o na Ho* o ka Ahuolelo i kana kooo ana, a me ka apooo ana i ka mioawa i o'eloia, Na Palapala Hoopu. Waiho mai o Mi. Kuihelani he palapala hoopn e noi ana, aole e kohoia kekahi i Kakauolelo no na Aha Kaapum, a i Lunukanawai Kaapuni Apana paha ke ike ole i na olelo elua, Hoihoi hou ia no ke kue i ka rul« 0 ke kakau ana Waiho »n«i o Mi. Kipi he pnlapala hoiipii m»i Hilu mii « aoi ana $6,000, no ka h«nu ana i uw«po ma Honolii i Hil.i, a oo ka hana anf • fcakahi man uwapo e ae, h« $1,000. no e« uwMii oIMMIM 115,000. i & boobaiuMa«* -paahao m« o<» alanu» 3 E hoopau i ke kanawai no na kahaho lapaau Hawaii. 4 E hoopaaia ka uku o na makai, a e hooponopono hou la ina ke kanawai. llaxwna i ke koiuitc huikau. Waiho mai o Mi he palapaln hoooii oo Haaa mai. i kakauia e na inoa he 50 e noi ana. o hoopauia ka Paukn 503 o ke Kanawai Kivila, a e hooponopono bou io ka Pauku 50G o ke Jfanawai Kiviia e pili ftn» i ka ohi auhao, e hoololi ia o lanuari k* mulama hope o ka hookaa auhau ana nta kahi o DeKeinaba. Nui mai 6 Mi R»iki, e hoihoi hou ia ka palapala hoopii i ka Luua nana i hoopuka ni .i, a e haua oia i mau bila kanawai maoli a waiho mai imua o ka Hale. Noi :nai boi o Mi Keo Kaaka, e waihoia ka palnpala bo>pii ma ka papa, a noonoo pu ia rne na hoololi e ae. Apoooia e like me ke noi a Ke<i Kaaka. Waiho mai oMi Poli he palapala hoopii m«i Honolulu mai i kakaaia e <>a inoa he 00, e noT ana, aole e haawiia kekahi haawin» n<> ka Laiaa Mokumahu o Weba, a rne ka Uulele Hou M» k« ooi a Mi Kupakee, aa aponoiae waihoia ma ka papa a oooaoo ga ia me ka Bila Haawina. Waiho mai o Mi Komoikehuehu he palapala hoopii mai E«a inai, e noi aoa e kanohaia ke Kuhma Kalaiaina e hoekaka mai i ka lawaia aoa o na kai konohiki ma Ēwa. Haawiia i be Coīuit<? o na Ilnna Hoa. Heluhe'w boa ia k» palapaia hoopii a Mi Kuihelaai«(««/eia eīa Hale. Ua haawiia 1 ke Komile Hookolokolo. Waiho hou mai o Mi Ku<helani be palapala hoopii mai Wailuku inai, i kakaui* e na Komite he 13 oia apana e noi ana, i 12 ka noi o na makai ku mau olaila, a i uku paa mau ko lakoa Haawiia ike Komit3 Hookolokolo. Waiho mai o Mi Kuihelani he palapala hoopii mai Wailuku mai, e n«i ana.e ana liou ia e ke ana aina o ke aupuni na palena o ko lakou msu kuleana. Haawiia ike Komile o ua Haoa Hou. Waiho mai o Mi Mikalemi he palapala mai Hoaolulu mai, i kakau inoa ia e na poe kahuna lapaau Hawan' he 58 o kr Apana o Honoluiu, aobe nae he akaka o ke kum» booi>ii i waihoia mai. Noi mai o Kale Kaaka e kapae loa ia ka palapala hoopii no-ka b«lahu mawaho oua rola o ku palapala hoopii. Noi mai o Mi Malina e boihoi hou ia ka palapala hoopii i ka Luna naoa i hoopuka mai. Kamailio mai ka Hon. W'. P. Kamakau i ka i ana. No keaha la i lawe mai ai ka iuna o Honolulu i keia pulapnla hoopii imua o ka Hale, me kona ike nohe kuleana oka hoopii aaa mai. Na ka Lunamakaaioana e naaa mua i ke kupono a kupono ole o kekahi palapaU hoopii mamua ae o ka waiho ana mei imaa oka Ilale. Hoapooo n.ai oia ike noi e kapae loa i ka palapala hoopii. Noi hou mat ka Luoa o Honolulu e hoihoi hou ia aku ka palapala hoopii la ia. A hoihoi hou la. Hoike mai ke Koraite Pai, ua paa i ke paiia ka olelo hoike a ke Kornite Waiwai no ka palapaln hoike a ke Kuhina Waiwai no na makahiki elua i hala ae. Haawiia i na Hon o ka Ahaolelo. N»i m«i o Mi M«tioa e aponoia ka olelo hr ike a ke Ko uile. - N;i u) >i •• Mi Kaukaha e haawiia ks olelo hoike-a ke ko.nite Waiwai i ke komite o ka H*le ma ka la apopo. Apouoia.

Na Bjlā Hool«ha a hī K4 Olēlo Ho uolo. Ilelohelu msi o Mi Martint ho kn mnnawa moa, he bils e hoole.li ai i ha Pauka 1*284 o ke khn«wni Kivilfi i hoohoioia i h« la 10 o īnlai H7O e pili ana Ik® mare ana. Haawii* i ke n'o ki heluhelu alua «n«. Hi luhelu mai o Mi Hikikoke he olelo hoohri)o, e noonooia ka Bila Hunwina mii ka •Poakiīhi, Ponkol'i, Ponono, m<* ka waihi» at i na ben» o ka la i honpaneei». Hooioh »n*i o Mi Knla Kiuha ma ka Poalima, nole ro» ka Poanno. Aponoia ka ho'ololi » aif kn'olele hoi)bnlo, ileluhelu mai o Mi H*l«inan(i oo ka manawa muii, he biis e hoololi ai i ka Paoko 1284 o ke KanH wai K vila, e pili »na i ka mare, iieile e ae i4 na k«ne e raire, aia a 18 mikNhiHi, a 0 ni wahine i ka 16 o D& makahik« ; a.-,!e hoi e ae ia na pili koko o ke d?g«re 4 e mire. Noi mai ke Kahma o ko na aina e, e kapae ia ka noonoo ana i ka biia, Noi iiiai o Mi Anolo, aoie e p"Ji ia ka bila no ka heluhelu alua ana, ak«, e waihaia no ma ka papa a noonoo pa ia me ka btla a ka Luna o Kau i h iopuka mai ai e pili ana la Pauku hook.ihi. Apoooia e like me ke noi a Mi Aholo. Heloehelu mai o M5 Keo Kaaka no ka ipnnawa mua, fie biU <• (io<,|..li ei i ka Pauku 503 o ke Khhmwhi KiviU e pili ana i ka ohi auiiau. Hauwiia ike Koonle Pii. Hehihelu mai «Mi Kaaka 1 -»» | I>«1« «9 ka n.-nfnta ii'U». e hooMi »i i ka P»u«» o k;< Mokuna 1G o k« KhnawHĪ Hoopai Karaima. H <6»..a ike Komite Pai.

Heluh»-Iu mai o Mi Kipi, be olelo liooholo. Hooholoia —Ua ike ia ka olelo hooluha a ke K'iiiiun Kol-iiaina ma ka nupepa aupuhi e kāuoba ana e o ia ma na apana a pnu o ke aupunī. NoUila, e kauohaia n» baurnana o ke Kula A<< Kauk* e holo nku ma na apan* kaaaina e o :>i, ana ke Kuhina Knlaiuina e hoolako aku i na lilo a pau o ko lakau hele aoa Hoololi mai n Mi Haleinanu e kauolia aku i iiik kauka kHapani ma n» epana a paa n< likoo di> e o Kamailio hon mai o Mi Kipi o ke kumn o kona kainailio ana i keia nlelo hooholo, no k« lohe an« i kaki.hiaka nei eia iloko o ke kulanakauhale kekahi mea i loolna i ka mai puupuu liilii. O keia no hn mai nana i luku nui na kanaka i ka M, H 1853, nolaila, b>mea pono ke makaala e ia i kei» manawu ka o ana. Ku mai o, Mi Keo Kaaka a kamailio mai,

ina io (w.-Im, he me# >ono e hoike mai ke Kuhina Kalaiaina ka Pei e Jfiia hoi o ka i'« Ola i Ue ano o ua ratii ne», a e webewebe mai no Uo\a D>au rne» i k&ina>tii> >a, Koku» mai o Mi Naihe i ku olelo hooholo Ka mai o Mi M«rlini a kamailio, e doi hku i ke Kunioa K ilaiaina e hoike pono ma> i ke ano o ka mai, he inai hepera io paha, n > ka mea, ua ĪKe oia i ka mea i loohia i ka mai tūu ka hale lapaao o Dr. Judd, & ua hoop«apaa na kauka no ua mai nei. Olelo ke h*uka H< ff.nao he m/«i hopera hoola o Kau J<idd, aole he uiai he iuai puapu'. (eliiekea pi>x). Ina h« in,i- hepen 6 i kn Hale e lawe i ka olelo honholo a noo 10 • i ka me» u p'kele ui ka lahui mai ka leku ana ai» mai, naoa i luku na kmiaka he L>U,OUO i ke kau hepera~-o-'ka M. 11, 165U. Ku iiiai ke Kuhiua Kalaiaina a kama.lio mai, o ka hms mau no ia a ka F«pa Olao ka makaila mau i ka o ana tna kela ia rne keie manawa, rnn na apana a pau o ke aupuaM, aole i hoonele ia ka mnkaala no ka o ar.a Elua makahiki i liala ae nei, ua kauoha na Lunao ka Papa OU m.t oa mokupuoi a pau e o aku i na keiki a ene ka poe i o ole ia. Ma ko'u n»n» ana i ka olelo hooliolo, ua ike uu na ka Luna o Hilo ka olelo h 'oholo i lawe mai, ua hoomuopopu nae au, uu nui loa ka poe i o 18 malaila, uo ka mea, no kekahi inanawa i hala aku, ua hoouua ia mai kekahi biU nui mai Hilo mai e uku aku o<> na lilo o ka oaoa a ke Kauka Wet<nore ma ia apana, a he.miLu hancri lioi ka uui o ba poe i o ia (Oh ia apana. Pela like ao ko ka Papa Ola makaula no ka o anu ma na epaua e ae o H«w.ni, a me na mokupuoi e ae. LJa kauoha ia o Kauka Beraz ma ka mokupum o Maui e o aku i na p ie i o ole ia inaiaila, «ka, ua maUe oia, a pe|. me ke Kauka kiiHpuni Siundlcr, e o nia ka mokupuni o Hawaii. O Uem poe keiki Kauka i ao ia he kanaiua au i ko lakou makaukau kupouo e o, a me ka nona ana i Wa maikai o ko o mahope o ita o aort. Kkolu mnlama i hnla ae nei, uh hiki mai ka p>.l»oelife tn.i Kapwlakiku inai, a ua hooiaha ia ai.u ma aa nupepa e hele nui mai na poe i o ole iu e o, a me na keiki, aka, he kakaikahi loa na poe • h?le m«i ; a malia palia e hele uui mti auanei Lkou i keia wa no ka ike ana ua kokoke ka mai. Ua oia mau ko ka Papa Oia paipai aoa e o ia na poe kamalii, a ua lioouna la aku c« p.lahehe i ua p:e Likih a pau o ka P«pi OU, h ua kokui* w-ile u»ni kek<->h< poe i ka o hoh <ne ka i'lo iu. O ->a oli'lo liooholo he men «no lioohilahila no ia i ka Pap.i OU, me h«s mea ta aole i makaaia pooo ka poe oooa ka maoa o

ka mt<laaia ao< ike ola <i ka lahui. Kue mii oia i kaolel», na makaukau mau ka Papa no ke knuohn ana e o. Noi hou miio Mi M tina, e hii maop<>po mni Ms Peres dena o ka ?«pa Oli i ke ano o kn mai i ikeia i kakahiaka nei, he aim heperi p»ha, a li» mm aim e ae paha. Ka niui kr Kuhini KaUiama a hoike, mn kona nana iina i kn mai, >ia ike oia hi- mai hcp<'r.i (><> (am ll i>"X) (I ka puana i» ana oia leo, mai kej>era, ua ike i« aka ia, u« kauhola like i;> na lielehelena li-o makau malana o na p< ei» p*u oka Haio.) K'>kua mai o Mi Kahaoanui i ka o!elo honholo. ,

Haaponn mai o Mi Hikikoke i na olelo boike a ke Kohina K ilaiaina, ma ka i ana, ma oa epana kuaaina he kukaikani U>a p.ha na poe i o nle i*, ua aneane e pau loa na pne o Hilo ikao »a Hai inai no hni iā oia pu no kekahi i hele aku a kokue w*le i ka o ana aku. Ma keknhi (tula ana i hele «ku ai ine he mea la be kakaikahi loa na poe i o lima ole ia. N'>i mai ke Kuhina o ko na aina e, e ha«wi i ka olelo hoohnlo i ke Komite Ola Apnnnia. Helnhplu mai o Mi Komo:kehuehu h» olelo hooholn e fe«u»hi aua i ke Kuliina Knlaiaina e hnike nirti tiHW«i la i papa aku ka lawaia aiia i na kai o na ama aupuui ma Ewa e pili nna i Kamokuumenme. Pane m«i ke Kuhina o kn na aina e, o u>> w»bi la aole >a he »ir>:i auponi, nnhe hana a ke Kuh na Kalaiaiuī ma na kai e pili ana ilaila. Ma kana no. no hoi ua ii ol<"lo hooholo. Hoolaha mai o Mi R<tiki « lawe mai ana oia he bil i Manawai e hoopii kivila ia oa poe ku ii ra<na a me na h»le koai wniona »o na poino h me n« poho a pau i )<>:ta ma o ka onn rama ln i inn maī ka hile rnai ka rama i ku-■ iia akii ai. Hoomaha ka h .le ma Mf» hora 12 iwake», no ka how 1. Hoolaha mai <> Mi Keo Kaaka e li<«e mai ana oia he bi 1 o e hoololi ai i-ka P,uiku 6 ii me ka P.mku 10 o ka Muku ia 9 o ke Kanawai Kiraima. Ma ke noi a Mi Kipi aa hapaiia ka noo noo ana i Na uaka o ka la.. Hapaiia ka noeu'ni ana ika b<la e hoi>loli i ka P-.<uku 1009 o ke Kanawai Kivila ma kona heluhHu «I <a ia ana. Noi inii o Mi Kipi e ho 'liolo loa ia ka bila a e kakau II no ka heluhelu akolo ana. Aponoia. Noi inai o Mi Aholo ma ka Poalu» e hiki m»i ana e noon ioia ai ka bila no ka heluhp.lu hKoIu aria.

Nai aiai o Mi Kaai « noonon hnu ia ka hila.a e haawi ia i ke Komile o ka H<le. N >i mHi" ke 'Kohina o ko nn Aiua e e haawiia ka bila i ke Komite Hookolokolo na lakoa e noonno hoo a hoike mai. •M.a k'a ninauia aua ua. aponoia .e.Jike me' ke noi a ke Kuhina o ko na Ain<i e. Hapaiia ka ooonnn aua i ka bila e h'oololi ai i ka 'Pa-uku 1448 o ke Kaaiwai Kivil<» ina kona lieluhelu aUiaia. Noi inai o Mi Al<ibati Kaukn e hnoholo loa ia ka biin t7>a kona lieluhelu alua ia. Mahnpe.iho o \n h<>o(iaapaa ai»/i a me na hoom >akak% loea ana o ris aoni) kue, na h<>ohnloi* e Makau pnepne >a no ka heiuhelu «kolu ana me ka hooluli hnn. Hapaiia ka noon<»o ana i ka b«U e h'K>loli a.i i na Pauku &. 1219 o ko Kaoaw«i Kmla. M<» ke o<>t a Mi Al.ihali ua hi. wiia kn btla i *ke. Komite o ka Hale. Kohoia o Mi Aholo \ L iouhoonaaiu ao ke Komiie o fe» Hale. Mihope iha o ka nohe o ke K omita e noonoo no ka bila, no hookahi h«r« me 85 minute, na hoouauit ke K<»m>te a hoike mm ka Lunahoomalu o ke Kom te, o ka P ui,kti 1 wale no o ka biia ka i hooholoia Aponoia. Ma ke nni ua hoopnn<*eia ka Hale a halawai hou ma ka hora 10 kukahuka o ka ta Bp< po. LA HANA 22 PoAiiiMA. MKI 24, 1872. llahwai ka Anaolelo ma ka hor» mau, e ik-' me ia i honpaueeia. Mea Hmohaoo P. Nahaolelua nia ka n <ho. Puleia e ke Kahunapule. Heluheluia ka moolelo o ka la mehiuei, a apoi>«ia. NA P '.apala Ho< PII. Waiho mni o sii K<tu*aba he |>.»lapali hoopii oo Haaalei, e iu>i ana. 1. E li >opon<>t>o- | no ia ke Kunxwat o ka meUla ilio. 2. E | hooponopono ia ka auhau lio. 3. E tioop -o<> j pono ia ke K*u>twato nb H»ku me oa K>tu*a. 4 E hoopHuia ka llaawiua e piii aua i ka Hoopae Liai» Haoa. Ma ke ooi, ua apoooia e waiho ma ka a ooooooia ine 0 a biU e waiho oei uo ia to«a «n«a. f Wniho mai o Mi Poli he pnli P ,U hiapī» j oni Hon 'lnl'.i n ai, e o<>i aoa, e *e .t'i* 1' nui mai VV.. «a»>oa a \V •ikiki>wat>i|e.« Haawiia i ke K<in>;te o H«oa Hou/ Wa ho inaio Mi Kaukaha, he pal<s*U

hoopii mai Ha<t»lei m >i, e noi aun 1. E ho'iponopono in lte Kanawn e pi'i mia i ke Kao o Hanali*i ■ $400 00. 2. I $500, no be nlanui pali o H*en« a hiki i KaiaUo. 3 £ hooponnponn ia ke Kannwai o ua K"iinbi'M a ine nu hoaaina 4 E hannii i Kanawai e malama ai ina uMami o Hiwan nei 5. A | hoihoi ia ka uku o na lunakanuwai Hpana ma | ii a knina Noi mai oia o na kumu hoopii mn> k* mna a hiki i k« kolu e waihoia a nounnnia ka Hiia Haawini, o ke kumu 4. a me ka 5, e w*ihoia n<> u hoike mai n» K»mite uo ia m«u ruea. Aimnoia W<iibo m»i o Mi Kaukaha he palap«la hnomai Hnnalei inai r nni ana, e hoeiniia ka uku o k» Moi, a e hnopiiHA ke Kimawai e pili ana i ka hoemi ona i na ino u me na mai i loaa ma ka hookamaknma ana. Ma kana noi ana, ua aeii e waiho ma ka pipa a nounoo pu ia me lioopīi eaeo ia ! iinn e wnho nei. Hoke nni ke Komile Pai, ua p<tu i ke pii la ka Olelo Lloike a ka Aha K ekie m& ka olelo hanle, tt me k» bila e h<»ololi ai i ka Pauku. 1284 o ke K >nai*ai K>vila, ame ka bila e lioololi ai i ka Pauku 503 o k6 Kanawai K.vila. *

| Hmke mai ke Komite Malama Ola nn ka oleln honholo a Mr K'pi." nH""hpūhotp k£ Kn-

m te e h<iop>inee loa ia ka oleln hoohnlo, a* ua maiiau l»kou e hoounma a*<u ka p»Uhehe ma 0 iia kauka o kela apnna ken apana, a ua hooholo pu ia e ke K onile e h<tnmalu(>uia na luina o ka mnka kuna Ka Moi i Un mai ai niehinei me ka mai hepera, a ine ko kuna Ma kenni 'a Wi Ah<«o t n» a^ionoia. Hoike mai ke Kuliir.a i as oMo hoohnlo » Mi Al»b tl Kai.ka, » i Ka nui o na loaa mai na d >te inai <> nu.wai<ina, ks makeke o H ni lnlu, n» kuina o ria Anahookolokolo, aa Hina aupuni i kuaiia nku a me ka )o<ja o na uku hool/malima o na paaliaii'— 1 ka Mka Han hano P Naiiaolei.ua. Pere.i(dena o ka llale Jlhaolek> : No kn O tlo Hi>i>holi> i h iopuka la e ka Men M»h»loia A. F. Ji>rld, e koi ana i ke KuhiiiH Waiwni e w:tibo mai imua o ka Hale i ka wn i noonoo ia'« k.i H:>ike a ke Komite Waiwai. no oa d tla i Inaa mai iluko o na mil.;>hlki h«lu <IhU elua i halu '

1 M ii na D <te Wai laaiKa, Wnino. 810. 2 Mni ke ko.>i aiin'ku <> na Ama Aopuni, 3 M»i ku Makeke <> Honol'ilo. 4 \1 ai ni Koin i ona Aha. M« ka M «halo, ke hoike aka nei ke Knhina W ,twai penei : Ka nui o na dala loaa mai no m D<ima)nriH o ni Wui'ikaikn, $3 ao ke $M)G3I4 22, Kn nui o na d ila i loaa m*i no ka $1 50 no ke g lani, $4,5*5 50, K» nui o na loaa inni no Uu Waina ikaika ■le, 15 h;/psh meri o l»e galnni, $1,910 1-2, K* n'ui o na loaa mai i>o ki Waiou Cl.ireta 5 <iap baneri o ke galani $391 78, Ka nai o na lua* 'iiai no k« Ēla, P' ta, Bia, 10 hHp»haneri o ke g<l:ini, $4,634 03, Ka 1)111 o lia loaa mal no xa Al,konola, 60 hxpnhaneri o ke gttani, $409 00, Ka huina d <la i loaa mai, tie 118 305.25, K;t nui o na dala i l'iaa nvni <n i ke knai «iiii aku o na Aina Aupum, $'2.400 42, Ka nui ona d la i lona nwi, oi.ikallale Makeke o Honolulu, he $1.707,04, ua hooiaweia ua lilo, k<>e $2,900 86, Ka oui o na d>l t i loaa uiai no na koioa o k» Aha Houkolokolu na ka Atij mai, $5 886 00, Aule no e hiki ke hoomaopopoia na koina d n< Aha K i<puni, oiai, oia na hoike hapaha i> n» K.akao-'Mu oiaium Aha i ke Keena W*iua h'>nhnikiu lakMt me I>l taup*> A pela no hoi na <» aa L«n»k»Da wm Apana. "" " s r v ~~ - Ka nui <inadiU i loaa m <i ao ka hoohana ia o na Paahao, ££l 873 50, • * Ka nu« o n« d.U i b»olilo no ke ola o bi Paahaoi $29,373 20. Ke waiho a aku nei keia miu hiina rao ka m»h-*l<». J. Mott S&<iu. N<>» Mi Kmkaha e paiia ka ol<-lo hoike a wailio mai imua oka Hale Apouoia. Hrluh<*lu mai <> Mi Kaaka nn ki'uiaoawa mua, he bla e ho pau «i i ka Pmku (i o ke K >na*MĪ e kaohi ai i ka lahi anao ki mai l<*pera. ilnawna ike K<j'u te P#i. " Heluhelo niai o Mi Knnka, no k« manaWa be hila e hoopau ar i k* Pauku 8o ke Al.mn■i'i 9o ke Ka iawn Hoopii K«raima. H«a-

*ii.t i ke Komile P.»i. Heluhelo uiai o Poli noka manawa mua he hIU e h»ol..li*ai i Ka Pa ikn !0I o ke Kanawai Ki*<U e pili «na i ka palapila Uikiai o na waap». Haawiia Ike Koin<te P*i. Heluhelu mai o Mi ila'emanu iio ka mauawa mua he b h e hool<»li ai i k« P.tuku 30 <> ke Kanawai K<vila e pili ana i ka oihana ■*,» ~«l«f>-.:»i po k» i..«> >na i na keiki i ke *:v>U. H »i»!i» i K -m>t 1 l'.ii. li.i..li(i» otiil« Ku'i o» Whiwhī « iawe .<n»i-al>-« oia h<« li I» e ;i«a*i k i iuaua no ka haaie an* aku oke Aupuio .'iia.

firluhrlu mai o Mi Hikilmlii] no ka oiaaawa mua, he b<U e h*awi ai i kn monn i fc» Papa Hoonaaoao no ke kukolu »»a • kul» ha<ia hrua-ibe. Haawii'» ike K.nmit« P->i. Hi'luheln m«i o Mi M»tina lieoleio ho«hol<t—n» ku iiui loa onn knukn ma ke kuUos knahnle nfi, he mau kaukn aupuni kekahi, 6 knui>htia ka mnkai o ka Hale e hai iiko i oa Knukn e UpaHii w*te i n« inii i loaa i na Hoa i> ka Aha»lrln i»iai iloko o ko lakou wa a hana an», o hakohah» ko loknu mau nehoi kn w» hun« o ka Ahaoh-10, a o n'» lilu n ia lapa»u mi» miiluHo m»i Uo na lilo o ka Aha* ole)o. Noi ipai o Hon D Kalakaua, e liaawiia i I ke Kum le Ola Apmmm. ■ i Noi mitr o Mi Alah l» ECaoka, e kapaeia na ru!a o ka Hale, a e lielnhHu mai oia i ka oielo lioike. ake Korait® Hookolokolo U« aponoia. lieli)b<*lo mai oia i ka Oblo Hoike a ke Komile H»okoiokolo oo ka palapala huopii nue no ke kohoia ana oMi Eekoa, ka Luj n>» mai Koolauloa Mokopum Oahu mai. O ka mea naoa ka palapala hoopii oJ. Kupau no ia, u» haalele oia i na eoo hoopn e ae, a mnlalo o kei>i oinu kumu i hoopii oiai ai oia, aole ona wnwai pna. Ekolu n*e lio. » o knna loaa ma ka oihana Knhvn*»p»lē. he $100. Ma ln imi aiu okē K<mi«t»*, aa Inaa no ia lakou, uahiki aku i ka $250 k.ma mau loaa ika mak»b<kf, nolail», u« Hpono ke KnmiU i k« n<>h<> nnn mai n Mi Kekoa i Hoa no kei < Aponuia. Hooinhu mni o l:ikikuki e lawe mai ana oia he bi'a e hoololi ai i ka P/iuku 3 o ke Knoawai e pili aoa i ka Oihaua o ka Pap» Hoooanuio. Nwi mai o Mi Kipi e hapaiia na hina o ka .1«. Auonoia. I Na HaW» 9 KA LA I H opaneeia.

H.ipaii i'i.a h«n -i obula i h'-upanee « irtß- ' htn<»i, oia h»i hn ni>«nno ana i h* ka b<ia e hi.oluli ai i na Pauku 1*216 1219 <> Kiviia ma kona heluholielu alua 8(i», imu-i o ke Kum te o ka Hole. O Mi Ahnlo inv ku nnho. Muhiipe iho o ka rioho an« o ke Komile no ka nounoo ana i ks bitn, hoike mai U ka Luii» Hnoiiialn u ke K'nu le, ua hooholo loa la ka bila nrw kona be)uheiu nlua nna, a ua hoo h'-loia e kakeu poepoam no ka heluhelu nkolu nni i ka bila. Apuaoia ka hoike a ue Komiie. He Kanawai. E HOOLOM AI 1 gA Pauku 1218 A ME 1219 o KĒ KaN«W.W k IVILA., A E AE ako ANA I KP.LA MK KEIa A AO ILOKO i> MA lI.iIIA KE KU MAI l ti<<lKE. E Hooholaia e ka Moi e me k« Hale Ahftolelo •> ku- Hnwmi Pae Aioa i akoakoa iloko o ka A'iao(elo Kaukanuwai o ke Aupuni ; Pauku 1 E ho.-Uiliia & keia o& hoololi ia no ku P-iuku 1213 oke K»nnwai KiviU, m i k« kiip.ie Btia ka hapa h.ipe a jjau o ka paiīkn, a e helunelu ia penei • " Aole no lie tnea biki o!e i keknhi ma keia ljope aku, ke hoine nia kekahi hoopii kivil», iloko o kekuhi Ahaho')kolo\olo o keia Aupuni, ioa he kule>na knna iloko o ka rnea e hookolokolo aoa." Pauku 2. E hoololiia a m-» keia uN hoololi.a uo ka P.umu 1219 o ke Kinawai Kmla, rna

hh pikui hou am i «eia m*ti h iaolelo, peaei : " A»le nae e ka mai ke kane h «raTnae p*ha i hoihe ina ka »oso hoopi», ke ole ia he mea e p*kelo ai ia in iho : a m i na hihia a pau, e niki n<> i k* maa i h ><>pii'<t e ku i hoike ma kona ai»a» ih» ; aka hoi, ma he <naaio ole koiii e hoikemai peU, alnia. aole ao e lilo id i fnea e kue ai i kona pono." Hapaiia ka ooo'ioo «na i fe< Olelo Hoike a ke Koinite Wiiwai oo ka Hoiae • k« Knhma Waiwai no na makahiki elua i liala ae nei. K.u enai o Mi A F. Judd a kamailio mai, aole oin i hoapono loa i ka olelo hoike a he Kociite. Hoamaha ka hale <na ka hora 13 ps>no« o ke *«r«ka«. Hatavai k» hor< l A. M.. Ifu hoa «•« o Mi AUb4U he hoo m»i i kooa mauao no ka otbl« ( «eKo<nte. Ku mai o H 'o. C. R Bihopa a hoilw raai, 0 k<» huine a ke {C >>n ta, iaa e apooo ana ka nale ia nte<, aole pi(t« U he mea o apoo.i ia ai ua wea e a«. He oiaio o na aio ana o k« aupu>ii »»o k«-k«h» m»u makamki ae nei i hala, aiile ia he mau aie oui; a o k« s«nao nui oo h«i o ke ko«>t-', aule i pono i ke aupum ke aie, ina n»e he aie aole • hoiioi w»i ana i nenahi poinaik*i. He mea uae ka an> au ka mea kupono, 110 ka aj«a, he kakaikahi loa na aupuni i hooikmka e kukuU 1 kooa mao hali» aopuni, a haleain hoi. »• ka nele i ka aie. U h<» kak<»u haU'alu e ku uei i keia m<nawa a «« aa h .le oihana ao» puni. aole ao ia i kupoao lot no k« eupuai e | i*k«» ine keia, ua kaaiko ka halealii, a — la | hoi aa hale oihana aupuoi. Nolaila i eaanao | it «i e haea i halealii bou a me ka hale anponi. Ma ko'u manao ana ina o paa keia 1 hale Hupuni e ku ue., a.it« p»h.te Mo booao« ma kci<t «ku n<> Ka *na i hale aupuui, oi«i, ua man«o>* e kukulu i h«le aupo> ni paa oo ni mokaniki loihi e hiki eaai aua. i a he mea iaakehewa ka aie bou aaa no la

h«l#, hoe oae paba oa poino ulis <H«i p»ha. Ooa inea e piii bu« ika H«]a H. t«!e Hod, na kakahī haie kalēoa o ke koUnak«»bale nei i bdkoa b« 46,069, a o na pelapaie hoopM i hoopaka i* e bek«bi poe e ae. aole nae i hoopuka mai lakoo i kekalii mea o ia aoo, ooiaila, aola i manao kp komHā be kuleana kokahi e lawo maiai. V Km mai o Mi Kabaii«nui a ote!o, oa apo< nn no oia i ka nlelo hoike a ke koioile, aka, he noi one kena e hnopanee ia ka ooouoo aoa i ba fk-lo hoike a hiki i ka wa e n<tonoo i puia ai kt» Bil« Hnawina, oiai, ua ike ia m* kd B<U Kalai Wai«vai a ke Eubina Waiwai no keia mau makuhiki eioa e hele na ikeia he 1,000,0110 ka dqi o na !i!o i ntao&oia t aoie nae i epono ka haie i ka hoomahuahoa ia ana o keia nau lilo. Oka mea kupono, e noonoomuaia oa lito, ioa o oa iilo io ia, a. akaka ia mea, alaila, ® noenoo la ke kapoao o ka aie ana aku e iike me ka hoike ana « ke komite. Kn mni o Hon. D. EaUkaua', ma ka aoao e aoa i ka oielo hoike, no ka me*. aoie oka apono ana aku i ka oielo hoike a ke komile, oia ka mea e apono aku ai i ka Bila Haawina. Ka mai o Mi J. O. Carter, (aole d«e i loa» mai ia makou kaua haioielo piha.) ~ -Ku hoo mai ē llon. U. K. Bihopa, a ka* mailio mai, ua mioamina ao i ka manao apo-

«o ole aoa o ba Hoa Haoohaoo mai Hooolola

mai i kt olelo hoike, s p9l> do boi, >s& pela ka maoso o kekahi pne boa e ae. No fc* roea, o ka olelo hoike ua hoopokoleia ia, aola i liooloihiia aku e like me kana i He mea hiki ole i ke komit« ka hookomo po ana i oa hnemi a me na heokiekie ae i na lilo a tawe tnui imua o kt bale, a o na mea a oa koroite oei i h >oholo ai, oia ka ka hale e liooiaio «i. Ma na mea maa mau, a<>le i ku* pooo i ke kew le ka boakafca oaai oo y Npe Hooniuliuahaa se, oo ka meK, o na nea i [ hoakakaia ina ka B«U Haawina o oeia lßaa makahiki e heie aku oe>, aoie i akak» poao ka uui f na lilo, a tne ka mea e lott mti aoa. He manao no ko'u e hoomuhuahua ae i kekah) «naii haawina, e like >a roe ka Ha4emai Moi Wahine a me kahi mea e ae t kapono e boo> mahuuhaa ae, a e hueiqj paha i kek&hi uaa haawina. Ka mai o Mi Eomoikeebueba a kamaiiio, ma fen nana anai ka olelo holke a ke komite, uH ike aU ua hoomahuahua la ka buina o ko kakou aie aupuoi no na m«knb«ki alua e hiki mai aoa, a e like me $354,438. E»a ke ooi hou ia mai nei © lwna, a hoopnka i BJa K«> ttaw«i « «ie «ka ai ke Aupum. In« aole i imemiia ka aie o ke aopuoi t ka wa Uhilahi, alaila, e manao anei kakon e ka« ana ke hoo«i'ihuiiUua <b ae ka aie. O keia ka m*nw»

kupooo e kaka • e nooooo i« «i no k« hookaa ana i na aie, a pehea U t> booftaa ia ai ? Maluua owai e bau ai na kaanaaha o keia aie nopuoi ? Aole aoet maiuoa o kahoo, oa poe uana i aooaoo a hooholo. Ua o4ek> ia e •<ek«bi poe e hoemi i na uku o aa luna aepa« ni, i hookaaia ai na aie, a aole o'o oaaw peU, o ko'u e kaaiia aka oa aioa ao> puni e waiho aei, aa aioa waiwai oie, a pela e hookaaia ai. E kanohaia ke Kehiea EaUiaioa e hoike mai i ka uui o oa aiaa aapu* qi i koe. Eu mii o Mi Mikalemi a hoike, aole oia i honpuno i ka o'elo hoike a ke Komke. Ka mai o Mi AUbiti Kauka a hoiiee m ka nma an»« i ka loaa ao oa aokahiki eiaa e hiki nna, ma ka Papa Hoike aa ikeia he §352,700 a tae ka hooluaiu aoa hoi i na uku o na lena aupuoi a p«8, alaila, he H®.54264. ua oi ae aimni o ka hapaiaa e «« lj»aa aua like hoi mie k* $7.50 i keli a me keia kaoaka pakahi o ke aupooi, &otoHa, bo raea kepooo ole ka boo(ih> aui aua ao m uka o na leoa. Ku m«i o Mi Aholo a kaaulio oo ke ka ole o aa olela aoa o oa hoa i ka «ea iaaa o tfegl «ie, oiai oa kaaaiiio oo ka mt ptti i MWMI Aaawiea, oo ka hoike a ke KemH* U&lßfcwe ka eea fti maaa. aoie aaa i kl pooo ia aka itiMM Noi mai ke hoi* ka olelo hoiie mt ka.papa a hapaua 1 kela a ®e keia iaaea«ra rae ka B-U Huwiu Noi hou mai o Mi Kaukahae lawe eia i k« aoi a Nii Kah»aaaui • oaa*. e «aikeāa aa ka p*p« a noooo p« ia «e ka Bil« Saa«taa I [ ole ai e ao >noo okoa ia kekahi a annnoo | okoa ia ka Biia. Ma ka aooaoo pu <oe k» B>ia H*a«ioa. Hipaiu ka o->oo m> aaā i ka bila Haawiaa a»a koaa heUhele a«ua aaa. Heluhelu ia ka B 1« Haawwa. Noi mai o Mi Kankaka e haawiii ka biU i ke KomUe o ka Haie aa ka Poakahi Noi «•» e Mi Kapao»al e heepaeee ka Hale a kalawa? at ka ken lt kakaki«ka U «popo. Apoooia. Li IlAsa 23. Poaowo, MKI K, «873. ka Ahaoūio o* iloaolela i ka hori 10 k«knhi«ka e )ike mia i heepeeeei*. Mea Haoohaao P«ta«4«oa f, N«haoMaa

M» P«lm •k» Kaheoapole. BttAMteaMktoolnUi Mfeiaei a «pottfe. ' Na Pmrm Hooru. W&o m! « Mi Kepwnai be paiapala boopii n»i Kaaai, • w» aoa • hookaawiWi i $«,009 oo ka palewai aalaiU. Ma ke aoi a Mi C. H. Juddoa waihoia ma k* p»p* • aooaao po »• ®e ka Bila Haawioa. Waibe nai • Mi Kaokaa he palapala hoopii wu Lahaioa mi e koe aoa i ka hpopii ia 0 kekabi e M Loaamakaaiaaaa mai Lahaioa Mi. M* ke noi a Mi Kipwiai «a waiho ia ma ka papa. Waiho mai o Mi Keo Kaaka be palapala ■hoopii mai Koaa Heaa i kakauia e oa iooa be@o, «koeaoe i ka Luoa o Kooa Heaa. Haawiia i ke Koraite Hookolokolo. Waiho aaai o Mi Loooaea be palapala hoopii aai Wailoko nai e aoi toa, aole e haawiia kekahi oihaoa aopuoi i kekahi kaoaka k» ooa rama a nobo manuahi. W*ibo oai o Mi. Ad«o»o Kaukaa he palapala hoopii e ooi aaa i makeke aa Lahaina. Haawiia i ka Koo»te o oa Haoa Hou Waiho mai v Adamo Kaukao be palapala hoopii mai Kaaoupali mai e uot aaa aole e ae ia ke d«la pepa. Ma ke ooi oa walhoia im ka papa. Waiho mai o Mi Adamn Kaukao be palapaU hoopii mai Kaanapali mai, • ooi aoa 1 mea lawe leta okoa oo ia Apaaa Haewiia i ke Komite o na Haoa Hou. Waiho mai o Mi A4aa<a Kaukan be palapala hoopii mai Kaanapali mai e ooi aoa i Looakaoawai Apana okoa oolaila. Haawiia i ke Komite Hookolokolo. Waiho maro Kaukao be palapela boopii no Kaaaapali mai e oni aaa, aole e ae ia kekabi haolei Luoakaoawni ke ike ole i ka oleU> HawuL Haawiia ike Komite Hookulokole. Waiho mai «Mi Loooaea be palapala hoopii mai Wailaka mai e noī aaa aole e haawiie ka oku i $250 i kekahi o na Luoamaka•ioaaa kd ooa rama. Ma ke aoi a Mi Naihe ua hoihoi bou ia ka p > <peta hoopiī ta Laeoae*.

Wait>o hoa mai o Loooaea he palapala uoopii oai W»iluba mai e noi ana e kohoia o Gbarles Baroa i Kauka Eaapuoi do ia apad* i ke Kom)te Ola Ooike mai ke Kaliaoote/a psxt i 6pal ia db biltf kaoawai, e hoololi ai i ka Panka 9 oka Mokona 9o ke Kaoawoi Hoopai Karaioaa, ka bila • hoololi ai i kn Paoku 101 o ke Kaoawai Kinla, ka bila do ke Kukolu aaa 1 kola ao baaa lima, ka bila e hoololi ai i ka Paoko 20,j> ke Kanawai Kivil», ka boike a k£~Kubioa Waiwai. N& Bila a me ha Olelo Hooholo. Hoolaha mai o Mi Hikikoke e lawemai aoa oia be bila kaoawai e kokoa aoa i ka hele mao aaa o oa keiki i ke kula. NA H4NA O KA LA. 1

Hapaiia ka nooooo aoa i ka bila e pili ana i ka papa aoa i ka lawaia me aa gi»aa panda om kooa belobelu aloa ia. Halaheluia ka hila* Noi mai ka Loio Kubioa e haawiia ka bila i ke Knit« o ka Hale no ka 000000 pakahi ana i oa Paoku o ka bila. Apoooia. Eohoia o M.i Loooaea i Luoahoomaln no ke Komile. M*bope ibo o ka nobo aoa o ke Komite o ka Hale, hoike aiai la o Mi Loooaea ka Luoahoomalo o ke Komite, ua aponoia ka bila a ua hooholoia boi me oa hoololi. Apoooia ka hoike. Hapaiia ka ooonoo ana i ka bila e kanoha ana i ka hoomaopopoia o ka poe e koi ana e hooiaioia oa palapaia. Heluhel&ia ka bila. Noi mai o Mi A. F. Judd e haawiia ka biia i ke Komrt* o ka Haie. Apoooia. Kohoia o Mi Ahoio i Luoa Hoomalu no ke Komite o ka Hale. Hahope iho o ka noho ana o ke Komite o ka Hale, hoike mai la ka Luoa Hoomalu o ke Komite ua hooholo loa ia ka bila me na hoololi aoa. Aponoia. Noi mai o Kaponiai e hoopanee ka kale a halawai ma ki lwi 10 o ka Poekahi. Nioauia a apoooia. Hoopanee ka Hale. Li Hana 24, Poakihi, Mei 27, 1872. Halawai ka Ahaolelo aia ka hora inau, e like me ia i hoopaoeeia. Mea Hanohano P. Nahaolelua ma ka noho. Puleia e ke Kahuoapule. Heluheluia ka moolelo o ka la hana 23, a aponoia. * Na Palapila Hoopii. ' - Waiiho mai o palapala boopii i kakaaiae na iaoa 180, mai Heoolulu mai e noi ana, e hoopauia ke Kaoawai Hookamakama. Haawiia i ke Komite Ola, Waiho mai o Mi Alahali Kaoka he palapaU hoopii mai Honolulu mai e ooi ana, epapa loa ia ke kaai a me ka haawi ana i ka opioma, koe nae ka haawi ana ioa he mea lapaao. Haawiia i ke Komite Ualama Ola. Waiho mai o Mi Alabati Kauka he palapala hoopii mai Hooolula mai i kakauiae oa iooa 300 a ooi aoa, • hoololiia ke kanawai e papi ia ke koai aoa i na waiooa. Haawiia i ke KomHe Malama Ola. j Na Bila a nk na Oulo Hooholo. Hoolaha mai o Mi Leaoaea • lawe mai Mm ©ia be bita « papa aaa i ka haawi ana i ka eihaoa anpooi i kekahi kaoaka ona a • ooho pa aoa me ka wahioe maneahi. Heloholu mai o Ui &aiki oo ka manawa moa he bila kanawai e hoololi ai i ka Pauku , 1300 o ke Kivila. Haawiia i ke Koraite Pai BO k« paiia ana. H*loba)o mai o Mi Hikikoke ao ka uiaoa-

«• moa i k« bila e houloli «i t faa Pauho 8 o ke Maaawi Kinla/e pili »db i ka boopooopo> ao iu i ka Buro o ka Oihaaa Haawiia i ke Komile Pai. Heluhela boa mai o Bdi Hikikok* he biU do ba maaawi n>oa, ho kwimi • hoopooo» pooo ai ika hele ai* ■ <ia kmki i ke kola. Hāawiia i ko Komite i'ai. Helobelu m«i o Mi Hikikoke oo ka mtniwa ooa he b«U e ae aoa i ke kokuloia aau t Haie Hoikeike ona mea aao e, laalalo o oa rula o ka hoopooopuno ana • kn Papa Hooanaoao. H«awiia i ke Kooi'le Pai. Heluhelo msi ke Kuhioa Waiwai 110 ka maaawa mua be bila e ae i ka hoomaoi h<>o limalima dala ku i ka wa ana aku o ke Kuiiioa Waiwai i $116.000. Noi mai o Mi. Mikaiemi e kapae loa ia ka bita. Ua hooleia. Ua hoohoioia e liaawi ia i ke KonJite Pai. Heluh«*lu mai o Mi Poli oo k» manawa roua he bila e hoololi «i i na Pauku 45, 61. 62, b Ue Kumukanawai i haawiia e ka Moi Kamehameha T ma ka M. H. 1864, e pili aoa i ke kupono ke hulo Lunamakaaiua, a me ke kupono ke kohu b»lota. No<" mai o Mi Kaukaha e kapae loa ia ka bila uo ke kue i k» rula, a kokuaia. Noi roai u Mi Poli e kapaeia oa rola o ka Hale, a e huihoi bou ia aku ka bila la ia. Apoooia.

Helahelu mai o Mi Kaokaha bo olelo boo* holo e haawi aku ka Ab->olelo i ko lakou hoo> maikai no ka Agea& o Heckfield o ka laina mokuahi o Web«, no kona poloai aaa mai i na hoa o ka Ahaolelo e bele aku e paioa ma ka mokoahi Nevada, Hoololi mai ka Hope Pareaidena na ke Kakauolelo oka H»le e p»ne ako. Ma ka oinnuia ann ua aponoia ka olelo hooholo a me ka hoolnli. Hoike uimi Ue Kakmiolelo, ua pau i ke kakau pnepoei:» na biU e ho >loh ai i oa Pauku 1218 & 1-219 oke Kanawai Kivila, a me ka bi!a e hoololi «i i ke. Paoku 1448 <> ke Kaoewai Kivila Ap -ooia. Ma ke ooi a Mi A. F. Judd ua hooholoia, »» ka Posha e hiki mai ana e noonooia ai na biia nia fc& heluheiu akolu aoa. Hapaiia ka noonoo ana i NA HANA 0 KA LA | HOOPANEK;^; -Om l!vtt S;» "BTla Haawioa imaa o ke Komite oka Hale. Kohoia ka Hoo W■ P. Ka. i Lunahoomalo no ke Kamite. Mh ke noi a ke Kuhina Wtiwai, ua apono» ia, a heluhela pakahi ia na haawioa oo ka noonou aoa Ileluhelui* ka haawina mua, oia ka haawina Moi a me koua haoohaoo a!ii, be $45,000. Noi mai o Mi Martin e hoemiia i $30,000, a kamailio mai oo ke kopono ke hoemiia, oiai he mnu aina leialii no kekahi o ka Moi. Noi mai boi o Mi Kankaha a hoemiia i $40,000, a kaiuailio loihi mai no ke «e hoemiia. Kokua ma* o Mi Loooaea i ke kopono ke hooemiia i 040,000 jjo ka oiea, o ka Moi mua i make aku nei, he Moiwuhine kina, a he keiki, aka, Iw $35.000 wale no kooa uku makahiki, nolaila ua kupooo ka hoemiia aoa i $40,000. Ku mai o Mi Poli, a kamailio mai he hoololi kana ma keia haawina i $35,000, oiai he inau loaa e ae no kona. Ku mai o Mi Mikaleml'k kokua i ka boemi aoa i $30 000. Hoopaneeia ke Komite o ka Hale, a halawai hou ma ka bora 1 P. M. hoomaha ka bale 1 hora. Mahope oka hoomaha aoa o ka Hale no ka hora I oa halawai hou ka Hale, a hapai hou ka nooooo ana i ka haawiaa oka Moi imaa o ke Kounle o ka Hale. Ku mai o Mi Uikikoki a kamailio Inihi mai oo ke kupooo ole ke hoemi i ka uku o ka Moi.

Kamailio mai oMi Hanaike. Ua ka m*i nei keb«bi poe lan» a boike mai e hoemi i $30,000, o kekahi $40,000, a o kekahi hoi i $35 000, noUiU, ua ku iike ole na hoenai ana, a n ka hoemi hea la auanei ka kakou e kobo%i ? Ua olelo mal hoi kekahi poe Luoa Haoohano, o ke komu o keia hooemi ana i hookaaia ai oa aie o ke aopuni, aka, ua raai no nae kekahi lMro"flUoolulu he palapala boogii-£o Hoaolalu oei, e hoomahuahua oku ooa maka', ame oa kumukula. ioa no sa hoeioi ana ika uku o na luna oia ka R>ea e hookaaia ai na aie, no ke aha hoi keia hookiekie hou ia. Owai la na mea oi ae o ke kumukala aoei, o ka makai anei, o ka moi paha ? Ke hoapooo nei ao ika haawioa he $45 000

Ku mai o Mi Kaai a hoapno mai i ka haawioa o ka moi, aoka boemi aaa i kona haawioa, o ke boobaabsa aoa oo ia i kona Kiekie. O ko kakou Moi i keia maoawa o ka moopooa oo ia a Kamehaoaeha I. ka mea oanana i nai keia a o ko*a aiaa oei oae aoa i oai ai o koaa pooo Ktrila eo ia. I ka wa o R*«a«H&reeha I, oia iho la oo ka Aholelo, a u»e ka Aha Kau Kaoawai, ao oa huaoielo a pau i puka aai mai kona waha aai, oia iho la ke kaoawai. Nolail», he m«a meoemene ke kii aoa aka e hoemi i kooa haawioa. Ku mai ke Kuhina o ko na aioa e a hoike, he makemake wale oo oia e nioae i ka Lana o Hooolola. oawai la i ao ro»i iaia, a i ka wa ke ao aoa mai o oa makaainana e hoemi i ka aku o ka rooi, e like me kaoa i hoihe iho nei ? Eia ke waiho oei kekahi paUpala hoopii mai Hmololo i kakauia e n« iooa be €0,

• oni ao« e hookiekie uki «ku oki Moi i ®60,000. Ke ooi ako oei ao • hoise nti ka Loea o Hot«lslo, owoi U ka poe makMioaaa i boopii mai, s mibM kahi i ao nii ai ? [ Hoike oai o Ui Puli s* ka halawai o Eea makepili ana makaainaea]. Ehia ka ooi ? [be haoeri a kau ka oui], O keia poe aoie •a o ka b«p« noi o •»* mnkaain»na kobo baloti o Hooululu, i hihi nku i ka 1400 ke huiaa. He mau paiapala iioopii kehahi e ooi aoa e hoemiia ka uho Moi, mai VVailukn mai, Mulokai, Uanalei, Ksuai ra»i. ka r.ana nna o kokahi palapala rae lie mea la oookalii lima nana i kakan, a o kekahi he mao kaha pea wale no * * * Aole na ka Mui i noi mai e hookiekie i kona ako, aoIe no lioi oa makou, na na Luoamakaainana no. oka Moi aole no ia .« lioahewa mai ke hooiiolo onkoo i 83.000 kona nku. a i 10,000 j>alia i ka makaliiki, i 30,0l)0 paha a i honkahi hnturi palin, e law<> no ni».

Kainaili" mai o Mi A. F Ji)dd aia oia ma ka aoa<i hoeini, aohe ime n<> ke an« alohn alii ole, aka, no ka manao nna knpono paha keia haawina he 36,000, <>iai nole i oi ae kona meu lilo iko na Knhina. Ua malialo no oia i ka hoemi ana i kon* uku koe nae na Knhina. Ina hs anpuni waiwai nui keia, a he kalepa nni me na ai ia e, alaila, ua knpono keia uku hoawina ke hoomao.

Ku mai o Mi Lonoaea a hooikaika hou mai iio ke kupono ke hoemiia i $40,000, » ina he $35,000 oi» no. Ku in ii o Mi Paikuli a kokua mai ma ka aoao e hoemi ana i ka ukn o ka Moi i $40,000. Ku mai o Mi Kahanmui, a'kamailio m;ii no ke kupon.o ke hoemiin ka aka o ka Moi, oiai he aie ko ke anpuni. Ku mai o Mi Naihe, a kamailio mai e hooman ia ka uku o ka iloi i $15.000, a e lawe ia nae i eiima t kus.ini dil'> o kona haawina, euk uia nu J»a uie auj»a ni, Ku inni o Mi Ki;i» Kaaka, a kamnilio mai, o ka Moi, aolie o'ii kanalua, lie itl<>h;i oia i ke * iie aloha lahni h<»i M:t ko'u naii.i Hii.i i na palap.lu Hoiki; a ka Luiaka nawai Kiokie a me ka ol«lo hoike a ka Papa Ola, a ua kaiimaha inaoli au uo ka ana ke «oii<t nni nei na kan>4a i ka hewa, a ke emi nei ka («iui, a it\A paha ua ifce ka Moi i ua hoike la, alail#, oia no kekahi e kaumahi ana. Ma keia man kumu, na manao au he mea kupono ke hoemiia nn lilo. o ke auponi.'" I ka makaiiiki '70 na hookiēkie ia ae ka uku o ka Moi i $45,000, a ma ko'u maoao ana, o ke kunia o ia hookwkie ana ae, i ole ai e hele oia ma na hana mawaho a e noho no ia mainuli o ka Hanohano Moi.

laa he tfiea hiki ke boike maopopo ia mai ka nui o u» loaa a me na lilo pouoi o ka Moi, a oana pooo ia, alaila, a>t ae no au e haawi aku a oi mamua o ka $'15,000, aka, no ka maopopo ole o keia, nulaila, ua apouo au i ke $35,000. Ma ke noi ua hooholoia e ninania no na hoololi ekolu e imu t o ka Hale, a me ka haawina mau ma ka hila. E'ia ku mii o īia kumn ninau e waiho aua imua o ke Komite, o ka inna o k;i mau o ka bila h« j|45,0()0 uo na miknhiki elu;i ( o ku lua u ka hoololi i $40,000 ; o ke kolu o k» hoololi i $35,000, n o ka ha i $30,0«W Ma ke noi, ua hoohi>loiii e kakaoiueia ia na poe rna ka ae ame ka hoole. Ninau ia na poe ma ka ae i $1.5.000 e 1 ike me ko ka bila ā.me na hoole, he 39 ka nui, ho 22 ma ka ae a he 17 ma ka hooie. ,Na ; POE ma ka ae. W. o. Luaalilo, Nah.aolelua, K*noa, Bisiiop, Kaoaina, Kalakana, Kamakau, Kaeo, Kahano, Kamika, Phillipa, Hikikoke, Kipi, Kaai, Halemanu, Aholo, Hanaike, Kaukau, KuihHuni, Newton, Komoikehuehn, Kule Kauka—^2. Na poe m* ka ho ile. J. N.wahi, Martiu Kupakee, Naihe, Lanoaea, N>ji, Kahananui, Knioe, AUbsti Kauk», Keo Ktaka, Mikaleml, Poli, Puikuli, Kekoa, Kankaha, Hōui, Kapnniai—l7. Ua hooholoia e hke me k« haawina o ka b)la. Hoopaui» ke Kon»it?, a hoike ia ka olelo hoike ake Komite imua oka Hale. Ma ke noi ua aponoia.

Ma> ke aoi ua hooholoia e hoopanee ka hale ma ka hap-ilua o ka hora 3 nuiiia la a halawai hoo oia ka hora 10 kakahiaka o ka la apopo.