Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 11, 27 June 1872 — No ka Ahaolelo. [ARTICLE]

No ka Ahaolelo.

Eia no ko kakon_ poe "loea " kaukanawai ke ku-pa nei i ka lakou mau oihana o ke kau a me ka hooponopono ana i ko kakou mau kanawai e hoomaluhia ai. Ma ka hooponoponoia ana o ka Bila Haawina, ua koho no na Lunamakaainana e like me ko lakou mau manaoio . ana he kupono; aka, me ia koho ana nae o lakou, ua halawai mai kekahi poe o lakou me na kapaia ana aku e kahi poe, he. poe " hoopilimeaai," he poe "aloha ole i na.makaainana." He mea mau no keia e hoolaha ia nei, ke kapakapa ana aku ke koho'ko kakon mau luna, e like me ka lakou i manao ai he mea kupono. Pehea la e hiki ai i ko kakou mau Luna ke koho ma kekahi ninau, kalawe mai i kekahi bila, a ke hooholo hoi i kekahi kanawai—ke ole e uhai lakou e like me ke kono ana mai a ko lakou mau noonoo, a iunaikehala paha he kupono? . E hooholo anei lakou i ke|cahi kauawai me ka hoomaopopo mai oloko o lakou he kupono ole ? E haliu »nei lakou ma ka manao o kahi poe, k? ike oloko o lakou aole i kulike me ko lakoo niaa m«nao ana? E kau okoa anei ko lakou mau hana i ko lakou mau noonoo ana ? Ina me ia kuamoo lakou e uhai ai i ko lakou mau kaukanawai ana, ma ke ano kaluiaina hea la e hilinai ai na hopena ? Ina pela, e anei na hana, a e poioo anei ka lehulehu ma ke kaunui wa» āku ia mau ano kaukanawai ana."*E oki ia mau ano kapakapa ana, a e kalai aku oia na ano nui o na ninau o ka la. He hauoli nui ko makou i na Lunamakaainana i ka ike ana «ku ia lakou © alakai kupaaia ana e ko lakou noonoo »na he kupono.

0 kokahi o na ninau nui o keia man la i baia iho nei, om no ka hooioli atva i ka Pauku 45 o ke Kumnkanawai, i laweia mai e Keo Kaaka, kekalii o na Lnna o Honoluiu, e hookaawale 'ai i ka noho ana o kiv Haie Ahaolelo i eina haie. Ua nui no na kumu i iaweia m«i ma na aoao a i eiua ; a mnwaena o kekahi o na kumu i laweia mai e ka aoao e kokni ana ia hooioii, ua hapaiia mai, m«UIo ka o keia Kumrkanawai, ua hoemiia,na pooo a me na

pomaikai on» kftnaka. M*a Ita o k» Ahaolelo ma ko ki&o hookaiii, aole i nana a i paka na pooo «mewipomaikai o kanaka/ Aole e hiki ia mukoa ke hoouoaopopo, ms o na aoo b«a U kahi e honhaikiia ai na pomaikai o na tn»ka* ain«mft, Ina, na hoemiia ka pono ona . m<\lalo o kei» Knmnkannwai, o ka poe hea hoi k«i hoonaiia o na pomaikai ? Ina pela ke kna io ia'na ona kftn«> wai, no na makaaiuana wale no anei ke t kanawai i kania ai ; a aole anei no na mea a paa loa e noho maluhia ana malalo v oke Aapnoi ame ka $foi ? Aia tna ka noho nna o ko kakoa nei Ahaolelo, o na mHkaainana ka hapanni mamua o ko n&'lii. Ua papalua ka oi oka ikaika o na makaain»hi!i i ko na poe e ae oloko oia Aha. Aka, m«vpaena oae o kekahi 0 na 'kumu i waihoia mai e kekahi o na Luna o Honolulu, ua hoopukaia mai, aia maialo o keia Kumukanawai i pilikia ai na okohola o ka Mowna o Aric«. He kaopaopa loa keia kumu i hapaiia mai, aole i hookahuaia maluna o ka oiaio ; aka> maluna o ka okomo kapilipili kaahihi wale. Ua hoopuka pu ia mni, malalo o ke Kumukanawai o ka 1852, tia nui na moku okohola i ku ma Lahaina ; a i keia wa, ua nele a ua ilihūne ko laiia poe. Ke hoopuka ae nei makou me ka hoopalaimaka ole, ua oi loa aku ka waiwai o Lahaina i keia manawa, mamua ae o ka wa kan okohola i hala akū me ke kaniuhu ole ia ; ina kakoo e hapai ana ma ka noonoo ana, o ke kumu waiwai 1 loaa ia Lahaina i keia wa ; ua oi paumi aku ia ma kona mau a me ka paa pono ' - ana ona kanaka ika hana. Ma ko makou upanao, he lehulehu wale o ko Lahaina po« e ola nei i kamaaina me na hana kupono jle a na moku okohola i hoohiolo ai i k,a noho maikai ana o ia kulanakauhale "moiwahine" 0 ka pae nioku ; a e like me ka ka Luna o Lahaina i puana ai, ua nui wale o.a pule i puanaia e hoopan ia hnna ino. ' Ua kulike no hoi ko makou manao me : ko ka Luna noēāu o Lahaina, i'ka i ana ; ina e hoololiia kela Pauku, he knmu noia e hoonaueue ai i na pono o kekahi mau Pauku ; a e ku maiie anei hoi ua kau a me na hooponopono kanawai ana, a aia a maopopo mua na pono a me ua poino e pili ana i ka hoololi aua o ua Pauku la. Olai, me he mea la, u wahi hoi a ke 'Lii KalakaUa, aia a hooponopono loa ia na mea e pili ana i u* Paulwi nei, alailn, hiki ke hooponoponoia ke poo o na kanawai e hooholoia ai ; a he nui wale ae 'no na kumu nui i laweia ma ka aoao kokua a me ka hoho kqe. Ma ka ninauia ana ona ae a me na hoole, ua puehu, a man iho la no a like me ka mea mau o ke Kumukanawai. Ma ka Poalua nei, ua waiho mai ka Mea Kiekie Lunalilo i kana hoololi no ka Pauk.u 23 o ke Komukanawai, e pili anā no ka hookuu akea ia o na mea o ka ohana alii e mare e like me ko lakou makemake. Ma ka ninauia ana, ua haule ka hoololi. Ma ia la hōokahi no, ua hapaiia na mea e pili ana ika Hoiele hou. Ua nui na mea i kamailioia, aohe nae mea i a hoopaneeia ka hale ; i ke Kuhina o ko na Aina e ka papa o ka hale e noho ai o keia kakahiaka. O ua Hotele nei ka hana nui.