Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 33, 28 November 1872 — Ke [Illegible] o Ka Opiuma. [ARTICLE]

Ke [Illegible] o Ka Opiuma.

O k.\ opiuma, oia kahi o na ano waiwai j pii ioa o ke dute u rne ke kumukuiū o ia- j wei;k iuiii nei iloko o ke aupuni- No na t mui.aiiiki kokoku i h.ik ae uei, tia pii loa ' kv •:nd»\iiiiu mw o laikini eae ana i\e , kiiiiiia o kiv opii'.ina ; a ua iiilinai uui lio piiha k;i pii ana o i;t laikiui maluna o ka j nui o kona kuai » ine ke puhiia. 0 ke I kuai ia ana aku.o ka opiuma. ua hookau' 1 paieaa wale iaaku no i ka poePake, a ua i hooneleia i na haole eaea me aa kaoia-1 aiiiii ponoi. ! Me he mea ia, o ka hookapuia ana o ke | knaiia o keia mea mawaena o ka poe i ae ole-ia, Uii oi aku ka malu o ke kuai poloieiia ana īaai, mamua ae o ko ke kuai o ka rama in» kauaka Hawaii. Aka, ma na lono piiiiipinni e hiki mau mai nei i o makou, eia pu ka ke puhi mahuahua ia nei ka opiuma mawueiia o kahi mau kane a me na wahine leliulehu o keia kulanakauhale. A aia no lioi mawaena o ka Papa Hoike ake Keena K.alaiaina iCeua o ka Aliiioieio o keia Kiin iho nei kahi mau iioiikaka aim e piii ana me ia mea ; ua ano iehulehu ka ka poe HaWaii e puhi ana i ka opiuma. oku raraa, uie kona maa hopena a rne kona mau ahuai hoilihune ana, he ino no ia i ike kumaka īa ke maa mau aku ; iika, o ka hooinaliui ana mahope o ke puhi o ka opiuma, he mo ka ī oi loa aku, e pepehi ana i na loaa o ka pakeke, a e kinai ana i ke ola oiuoin maikai o'ke kino, a e hoololo ioa ana hoi i na ami no na hopena onaiu o ke kanakii! He uiea hiki ole ka i ke kanaka ī maa mau ka haa,lele i ke puhi ana o kaopiuma ; e ake mau ana no ka oia, a puin i loaa ai ia ia ka oluolu.

Ma ka nanainu a me ka- hnolohe ana i na moolelo o ka poe puhi opiuma, i loaa mui ka hahai ana o kaln poe Pake, he mea no e ao mai ana i ka poe e hoomahui aua ma ia mea, e waiho lou aku i ka mi-1 liniili .ana i ke pa a me ka ipu baka opiuma. Aka, he mea loloiahili wale no paha ka hopu ana aku e hoomaikeike ma moolelo ; eia ma keia kulanakauhale, e hele kunoni nei ma na kapa alanui kahi mau Pake, —he mau palaniho lakou, a " he ai'na a koe koena" na ka opiuma. Aia mawaena o keia poe Pake, o kekahi o lakou, ua ku i ka hoouaue manao alohu ana o ka lehnlehu ; oiai, aia oia e hele ana me ke kookoo, e hapai (a he kauo ka olelo kupono,) ana oia i kona kapuai he mau iniha eha a eliuia paha a kuu aku ana. Ina e ike ia ana oia ma ke Alanui Ni\uanu i keia hora, he mau hora paha mahopeiho, ke maalo hou aku oe malaila, aia no oia e uee ana, aole i luamao loa mai kona wahi mai au i ike muy. ai. Aole o keia Pake wale no, aka, he mau Pake e ae no kahi e heie Lune nei. a me he mea la, eia lakou ke hilinai nei paha maluua o ua kokua aloha ana. Auo, ke ike nei kakou raa ko kakou mau alauui pouoi i keia poe koena a ka opiuma ; u he mea kupono auei ia kakou ke hoomahui rna ka pulii ana o ka opiuma ? Eia kakou, ua puanaia ke emi nui nei kakou ma ka loaa ana o na mai ino o kela u me keia ano e aai neī ; a o ka haua kupono anei i kahi mau mukuakane a mau makuahine o ka lehnleUa ka hoom.thui ana ma ka puhi aua o ka opiuma? I ahu hoi na na m«i ino wale no kakou e luku alohu|ole, a aole hoi e hooikaika ia mai, a e hoomahuahuaia mai hoi iamau lukuiu ana o k&kou e na hopoua awahua o ka opiuma ? E mauaoaM anei kakou, o ka ino ka lapaau kupouo no ka ino, i kanehai mai ai ko kakou mau emi ana ?

Mti ka nanaina, ino he mea la, aia oaa na \vnbi e pili auA i ke Alanui Hotele u rae kn M|onHkea, nia ma ia mao wahi kahi o ua niuiika [lavraii e pubi oihu nei uie iik Pakt.'*iHiihart i iuhu mau i ke puhi aua o ka i'p^uiii; n mi' ka uku 110'ku pulii aii.i o ii)% knne « ni(> ua wahine Hawaii. N« na kihiaka Hawaii e haawi aku l k« hapalua & dala paha, a ua na Pake e kii,

a hoimai e puhi pu ; a ina paha e koe il>o I kau wnhi/lmHui ;*alaiia, o ka paka iho la ia oka Pake oana ke pa a me ka ipn baka epiuma. Pela mai na lono i loaa nui ia makoa, mai ka poe iuai e kuluma oiau ana ma ia maa haua. Ano, ma>ka inoa o. ka pono a me ke aioha maoli ia kakewi, ke kono ae nei makon, he mea poqō loa i na ktln o fae kanawai tee iho wka n>»iuim 0 keia poe. a e hoopauiu keia mnu hana hoouiahui puhi o na kanaka Hawaii, mamua we oko taitou hio l .- lo»*aua aku i ka maa mao ma ia mea. No ka mea, ke mannoio nei makou, aole paha he mau mahalo o ka leholehu, ke maa ko kakou poe ponoppaa ko puhi ana o ka opiuma, aole no e hala ke kau ana mai o kona muu hopenn hune maiana o ka hapa o ka lahui e haawi ana ia iakon iho mahope o ka lealea opiuma. Ua oleloia, aia ka uiawaena o ka poe waiwai loa e puhiia ai ka opiuma, a iioko no ka olaila, ua hoilihune ia lijkoa, a me k.> 1 >kou mau kino pu, ua hoiliiiuue pu ia o ua hooneleia ana i na lawelawe ana uo lakou iho. Ano, o keia ka mea nui a makou e makau nei, ke hoomauia ke pūlii ana o ka opiuma, e nlu mai no anei kona rnau hopena ino a pau loa, e hoilihune ia ai kaiii :i vpa o ka lehuiehu. Aoie loa e kakou makewiake, e oi loa a« 1 maiaaa t> keia aaan»w ka iebusebo aua o i ka poe hune, e hilinai ana j ko lakou mtm i ola a me ka noho ana malona o ka manao I kokua aloha o ka lehulehu ; mamoii anei jo iiookaumahaia ka poe hookaa auhaU. I Aka, o ka mea nui«t kakou o makemake i nei i keia manawa,oia no ku lehulehu ana I o ka poe e mahi ana i ka aina, a e huli j loaa ai hoi, i mea e holomua 'ai ko kakou noho ulakolako ana.