Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 36, 19 December 1872 — HE MOOLELO NO IOSEPA WILIMOTA Unuhi'a mai ka Buke mai a G. W. M. Reynolds. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO IOSEPA WILIMOTA

Unuhi'a mai ka Buke mai a G. W. M. Reynolds.

HE MOOLELO WALOHIA.

[Olelo Hoaiiaka.—O ka moolelo a makou e hoomak ) uei e hoopuka aku, tie moolelo no ia i hoopuka hapa ia e kekahi mau hoa kakau nupepa e ee, me ba hiki ole i kooa hopeDa. CJa hoopuka ia ua ka " Hoku Pakipika," a hapa pu, a ma " Ke Au Okoa" no hoi no kahi mau manawa 1 kaahope ae, a poloke e. K« hapni hou nei makou e b >opuka i keia moolulo me ka lana o k.> oaanao e hoonauea ia no ko oaakou poe heliu;elu me kooa mau kolamu hoow>»lohis UV uuuhi mai makou j keia moolejo mai kn Buke mai a George W. M, li"ynolds, ka «ea naoa i kakau oa moolelo nei ; ha mea hoi oana i kakau o 'Kenete' kekahi moolelo i l. to«araaaina mui ia me oukou, a mo kekalii o na moolelo o 'Walaka'— & me oft moolelo e ae he nui i unuhi ole ia ma ka olelo Uawaii. He manao wale ko makoa, be wnhi aui ae bo keiei mai fea hookakahele maka peai aaa * na mea aaaa i hoopaka mua ua moolelo nei; ma ka olelo Hawaii, aka, e kala mai e ko makou poe heluhelu no ia loea, no ka mea, o ka makou e hoopuka nei, he unuhi 'na wale no ma ka mea oiaio, e like me ia i kaīaloia ma ka olelo Beritaoia. * so, e hoomaka no makou e hoike aku ; ma ka hoohuu ana ia ia ponoi e hahai i na mea a pau nona iho. ] MOKUNA I. KB KULA. He umikumamalima ka oui o ko'u mau makaluki i ka wa i loohia ai kuu kumuao ika mai kuhewa, ka mea nona ka hale kahi i haaai ia ai au mai kuu wa pokeo mai ; a no na hora pokole wale no ua oiake aho la ia. Mawaho aku o ua halekula nei,-—e ka ana ma kalii kokoke i LeikesetB, —aole o'u mau hoalauna. Aole no au i hoomanao iki ua hele aku au ma kau wahi e ae: aohe ho mau 'iome Uauoli nana wau i hookipa aku i ka wa i hiki mai ai na la hoomaha o ke kula o Uela a me keia hapaloa makahiki Aole loa no o'u wahi hauli makua mai. L T a hai ia mai au, ua make kuo makuakane a me knu makuahioe i kekahi mai luku, oiai au e omo ana no i ka u, a mabko hoi o ko'umoe hooluliluli. Aole o'u ma J pilikana, aole hoi he mau hoaaloha—he mau makamaka no paha, aole nae ao i ike, no ka mea, aole he mea hookahi o lakou i hele mai e ike ia'u. Aole ao i hai mua la mai i ke ano o ko'u hookomo ia ana i ua kala nei ; aole hoi i ka mea nana e uko nei ko'u a'o ia ana malaila. O ko'u mau hauli ana a pau, oia no na hauli aua o kekahi keiki o'a makua ole i nele i na hoaaloha ; oa naaepo pu no boi uo Ke aoo o kahi hana e hiki ai ke melama ia'u iho—i oihaoa a'o paha, piele, a i ole ia o kahi oihana e ae, he oki ]oa no, ma ke ano bea ia e hiki ai ia'u ke ia'u iho,—a he poe e ae aoei kekahi e makemake mai ana ia'n, pela iho la oa au wale aoa ae a ka maoao. Ua hiki ke olelo ia, o ua hale kula nei o Mra. Nelesona o ka papa elua oo ia o na kulanui, —a o ka hapa nui o na keikikane ma ua kula nei, be poe keiki wale no na ka poe kalepa ; a nolaila, ua oi ae ko makou hoonaauao iaana ma na mea pili kalepa mamua o kekahi mau ike e ae. Aka hoi, ua a'o ia no na haumana o na papa kiekie m» ka o!elo LatioB, a o na haumana i ao ia ma ke kaha ki' a o»e ka hulahula, he uka kaulele ko ia poe, a no keia mau ike, aole I hoakaka ia mai au oo ko'u uku o ke ao ena ma ia mau mea. Ile kula haahaa do o ka uku, o ka avarika mau, mai ke kanakolu a i ke kanakolu kumalima ' paona i ka makahiki, He iwakalua ka huina pau o oa haoman» noho paa. a he kaneha ma ke kiila la. O Mr. a me Mrs N*lesona, na mea nana i malama ua kula nei, aohe a laua mau keiki ponoi, a ha man mea aoo loa, e hoomaemaa mau ana i ke pi malalo o ka inoa be ai pakiko noeau ; me <ie ao pu mai i ka lana mau haumana ma ka hoohana ana, me ka olelo mai he mea ka ia e oluolu kupono ai ko lakou ola kino. Aole oee he hoouoauaa | ino loa ia makon, a iloko o na la hoomaha,* owau wale no ka haumana hookahi e koe iho me laua, no ko'u bome ole e hoi ako ai, ua loaa no ia'u kekahi mau manawa hoomalia . iki. No keia mau hana oluolu ia, e aho au e olelo ae, ua oi aku ko'u aie ia mau mea ia Mr. Neleeonn mamua o kana wahine, no ka moa oia ko laua oi ae o k» oiuolu. Aka, ina paha i hoopuniia aa oe na mea a pau e oluolu kupono ai, e he mau mea e ae la kekahi ' naoa au e aloha raai, ?vole oo la a'u mea e ' ohumu ai no ka nele ana i keia mau haawina . hoopomaikai, a pe'a hoi i bs nele aoa i na ' hiipoi »loha makaua, oiai au e huli hoi aku ana i ko inua home. Nolaila, o ko'u noho anama ke kola, he noho'na pilihua, a me ka , paahao, a iop paha aole i loaa ia'u kekahi

mnu iiHM&īiiu nnu eleu, mn )a, ua atw ata>)o mauli ko'o kioo, n pili r,y h»i > fee kaumah* ou ba loihi o keia noho paahao aoo. (s"kuu puuwai nae ua inok>ireoki>aboe roau ia i kel» l.i keia la, me na manao ohaeha-—i ka wa e lohu ui uu ik& ht>obo o'ioli ena <> b leo oos keitn po ke ra#le nua i na leo meie ooa la boorueba, —i wa e lawe liiln ia ai na pahn kapa *o na )i, 'ieiann e ae, a koe iho la ko'u— a i ka wa e l»he ai au i ko lakou hamailio lealea aoB ao ke ano o oa mea Loonauea, u me Db hauoli e kakali laai ln ia lakou ma ka hale oko lakou mau mikua, ke hoi aku lafeou—ii ka wa boi e |;au aku ai lakou a pau i ka bele a koe bookabi iho a" iloko o ke keeoa kula mehaineha, oaoi ka mokonaokaahua ana o kuu puuwai opio l riani t i hu ana mai 0 ko'o mau maoao kaniuha a eni pu ibo ! aole no hoi i kaoa mai ko'u ehaeh.i roe ka hoohapioi aon i na waimaka welema ma ko'u maa papaliaa ! O kekahi poe keiki nae, ua olelo mai lakou o ooi aku i ko lakou inau onakua e kauoha mai o " Kao Iwa" (Pretty Joe) kekahi e hele pu aku me lakou, (o ko'u iooa ia e kapa mau ia ai,) a nobo me lakou oo kekahi mau la. I kinohi ua olioli au oo keia manao i hoopuka m mai, a ma ka biki ana aku o'u imua o ka poe i hamaaina ole me a'u, aka, aole no paha ko lakoo mau makua e manao oui mai aoa oo'u e like me ka manao oui aoa i ka lakou mau keiki ponoi Oi kali wale ao, aobe he wahi mea a kii iu mai; a kokoke 1 ka wa e hoomaka hou ai ke kula, hoi mai la o'u aiaii boa kula, a oka poe keiki i olelo mai ia'u e noi ako i ko lakou mau makua owau kekahi e ae ia e hele pu aku, hoomaka hou mai la oo lakou i ke kamailio mai e like mamua ; hoike waie aku la oo au i ko'u ae, me ka mtno aka, no kamea, ua ike au aole e hooko ana lakou. Ua kapaia kuu inoa o " Keo Iwa," oo ka mea, ua oleloia, owau hookahi ko keiki oi o ke kaaaka maikai maloko o oa ku'a oei Aole au i loihi loa iā manawa,—he pilalahi nae, aka, he mauaoio ko'u e hiki ai ke olelo ae me ke kohihewa ole, he mau helehelena oaoi loa ka i loaa ia'u, a ke hoomaoao pololei no an i ko'u ano o ka wa he umikumamalima makahiki, be lauoho uliuli puweu ke milo ana ma kuu poo, iloko o oa maewa maikai aoa o ka lauoho, a i kaha kikepa ia ae boi maluna o ko'u lae kiekie. O ko'u mau maka uliuli, ke hoike mai la laua i na helehelena, he ooaooa palupalo, aole hoi i kikohuia e ke kaum&ha, a rae ka molohai ; o ko'a mau hiohiona maoli o ke kino a me na maka. be aeae waliwali me be la he kaikamahioe opio wale. He olelo mau mai nae na kamalii i ka popohe maikai 0 kuu mau niho ; u he mea mau no hoi ia Neleaona wahine ka hoohalike ae i kahi miu wa e kamailio ai, owau kana komu e hoohalike ai oo kekahi mea i loaa iaia ka paoku kino maemae. Ua olelo ia no hoi au no «e aoo akamai a me ka hikiwawe, aka, o ka mea mau ma na haawiup kula a pau, o ka'a no ke loaa mua ana mamua o ka ko'u mau hoa kula eae a paa. Owau kekahi i kokua pu ma ke a'oa'o aoa i na hāawioa a ko'u mau hoakula e«eme ka hookaalua ole. O ko'u ano mao|i no ia, he waipahe wale a me ka lokomaikai, a no keia mau auo o'u oa lilo au i mea aloha nui ia mai e na haamana a pau ; a aole no au i hoomanao iki ua loaa ia'a na hana ioo ia e kekahi o na haumaoa nunui ae. Aka, aole au e hooloihi waie aka aae i ke kamailio ana ma ia hapa o ko'u moolelo, oiai ko'u mau la ma ke kola. Ua hoike ae oei aa 1 ka wa i lawa piha ai ko'u mau makahiki he umikumamalima, oia ka wa i lawe hikiwawe koke ia'i ke ola o Mr. Neleaona e ka mai kuhewa. Ae, oia ka wa, mawaeoa ona la hoomaha o ke kuia, a aa pau ka nui o na haamana i ka hoi aku i ko lakou mau home, a owau wale iho no koe. Mamaa ae oka wa i hoolewaia ai kona kioo kupapau, ua mahui lohe mai la au i ke kamakamailio a na kauwa mawaena iho no o lakoa, aole e hoomau ana 0 Neleaona wahine i ke ao kula ana a o keia iho la ka mauawa mua i hoomaka m<ti ai ko'u hoohuoi nui ana no ke ano o ko'u noho ana o hope aku. Heaha la auaoei ka mea e haoaia mai »ns uu'u? E mau ana noauaoei ko'u nobo'o« malalo o ka malama aoa a Mrs. Neleaooa ? A i oleia, o ka maoawa paha ke ia e haiia mui au, he poe makamaka oo kekahi no'u ma keia honua nena waue malama mai ? Hoomaka mai la au e nooooo nui maluoa o keia nmu oiuau me ka pono ole oka manao. O ko'u mau hoonaauaoia aaa, ua oi loa ae ia mamua o ko'u mau makahiki e hiki ai ke hoomapopo no ia oaan mea—a o kekahi kumu o ko'u ole. no ka mea, ua hoopaa loa ia au maloko wale oo o ka pahale kula a hiki i kuu nui ana ae, me he ano paahao la, me ka ike ole i oa aaea e hanaia aoa mawaho ae, a me ke ano o ke ola aoa, a me ko kanaka ooho ena. Nolaila, oke aao oke ola i loaa ia'u, he kaapaleou hoohaiki aoa ia 1 ua hoolala ana o ka maoao ma na niea e ae, koe wale no oa mea i ikeia maloko ona paia ololi o ka hale kula. Hoolewa ia iho la o Mr. Nelesona—a hoo- - <a ia'ku la na palapala hoolaha iaa makua u u.. keiki a pau, me ka hoiko aku, aole e malama hou aaa o Mre. N'eleaoaa i ke kula

Mn kf aiu iht> n ka pii», ua kunoiuu <te I» kB» w»h» B.por>n papa, e hoina BDft 9 haawiia aoa 11 a b#lehola nei i ka boo»inettraa. Uu haiin inoi la ka lohe i oa keuwa o mnkou, ilnho o ha mahina houkahl e pau ai lakou i ka haalele mai, a ua hoouoaia aku boi be(tabi kanaka hana i na mea Uka hale. e bele mai e kuai ina mea lako hale a pao Ekolu pule i ae mahope iho o ka hoolewa ana, aole he wahi huaoielo hookah) a Mrs. Nele--Bona 1 paoe mai e pili ana i ko'u ooho'aa Ua ake nni au e nioau aka iaia iloko o oa mau pule nei, aka, hopohopo wale mai la no; no ka mea, raa kona mau heleheleoa i ka naa» ako, ua komohia maoli oia iloko o ke kaunnha kuhobouu no kaoa kane, a oolaila, aohe ana raau pane kupono m»i ia'u. I ko'u wa e hoomaka ai e kamaiiio aku me ia, kauoha oaai la kela ia'o e hele e paani, aole e hookaumaha wale aka laīe. E paaui ka, m t Aole o'u wahi hoa e paani ai, a ina bo mau hoa paani kahi aole no o'u hiaai nui i ka paani, no aa mea, ua piha loa «u i na manao uluku uo ka maopopo ole o ko'o kulana o ka noho ana. 0 ko'u oau helehelena kekahi i ane hailepo mai, ua hoopopolohua ia ko'u nmu onohi e ke kaumaha, a o ka makamua keia o ko'u hoaoi» ana mai e ke kaumaha kahohonu hiki ole ke aoa ia iloko o na la opiopio 0 kuu oia aoa Ma ko'u halia wale i ke ano o aa kaow* ke nana mai ia'u, ine he mea la, he mao nanaina minamioa ko lakoo no'u, a iloko 0 ia maa nanaina he aloha pu kekahi. Na keia mau uiea i hoomahuahaa ho'u mai i ko'a k»umaha, do ka mea, ma ia noau h- ailona aloha i hoikeia ma o lakou la, ua akaka e mai la la'u ke ano, aohe o'a mea nana e aloha mai ma kahi o'u i hanai ia'i 3 nui, a i ole la, e laweia aku ana paha au i liahi a'u i ike ole ai mamua. I kekahi kakahiaka, ua aaeane hookahi ooalama i hala ae mahope ihō 0 ka hoolewa ana,— e noho ana au iloko o ke keena kula, aie ke aoo hukiki 1 ke aou, me he la he kakahiaka ia 1 01 akn o ke puanuano, oiai oae 0 ka waenakoou keia manawa o ka makalii ; kahea ia mai la au e hele aku i ke keeua hookipa. I ko'u koino ana aku e noho ana 0 Mra Neleaon, ua kahikoii iloko o kona kapa kanikaa 0 ka wahine kaoe make, e kaenailio pu ana me ki-kahi kauaka puipui i ane aoo kona mau helehelena ke nana aku, a ike aku la au, O ke kanaka no it> oana e lawo eaau maiana oa mea ai oke kola. He ano maaua kooa i ka nana akn, a he mau heiehelena huhu, a ia'u i komo aku ai iloko, oki iho la ka laua kamailio ana, holi ae la ua k»..-l<a aei e nana pooo mai ia'u, a 0 Mrs. Neleaona hoi, ke hakilo pono loa la oia me 01 helehelena makaala iaa kaeaka nei. Mahope iho o ka naoa ana mai o ua kaoaka la ia'u, luliluli iho la kona poo, me be mea la he ano hoole koaa ao kekahi mea e pili ana ia'u. " Manao anei oe e Mr Juke aole oia i kupono ?" wahi a Mrs. Nelesona a huli ae la ia e naua mai ia'u me ke ano oluolu, oiai au o ka ana iwaena kona o ke keena me kuu wahi papale kapa e paa ana i kau mau lima, 110 ka mea, aole au i kaaoha ia mai e noho m» ka noho, ā aoie no hoi nu i aa e hana pela mamuli o ko'u manao iho. " He opiopio loa oia, a he nawaliwali no ka'u oihana e ka wahine," i pane aku ai ka mea kaai mea ai. "Ua ike oe i ka'u i hei aku nei, aole o'u makemake i kanaka hou i keia manawa, a ißa w,.u e konohia e lawe 1 kanaka hou no'u, ma o kou kulana o keia manawa wale 00 e lawe ai au, ina he kanaka kupooo." a naaa iho la ia i ke kapa kanikau o ka wahfoe kane make—" alaila, he oluolu loa aa e lawe ia i». Aka, aole e hiki ia ia ke lawe i na liinai kaumaha ma o a maanai, nolaila, aole oia i kupooo. Eia kekahi, eka wahine, he hanohano kona mau heieheleoa i ka aaoa aku, aole i i ka oihana piepiele, ame ka hana waiu paa Makemake au i na keikikaoe ikaika, aole i ke keiki nani.o na helehelena, a ano nawaliwali." Oi i 0 Mr. Joke e kamailio ana, ua haikea ano e mai la au me he mea make la, ua haule iho la ko'u maaao iloko o'u iloko o ka hoohaahaaia, a ke pii mai ia ka okalakala anuaou ma kuu kino a pao. Ua aoe naka wale au, 00 ka mea, akahi no a wehea pono mai imuß o'u ke ano 0 ko'u kulaaa me kela mau huaolelo ku i ka hooweliweli. 'Aole io ka he mau hoaaloha oo'o ! aole hoi he mea hookaLi oana wau e makemake mai iloko 0 keia bonua. Aole I oia aele pu 1 ke kumakql« wahine ka mea naoa wau i hanal mai kuo wa raai iluna ke alo, no ka mea, ke ouoa nei kela ia'u iloko 0 ka hana paioa a kekahi kaaaka i makemake ole i ko'u mau kokua aoa. Leha ino mai la ua wahine oei ia'u. A B>a ia maoawa, ke hiolo la na waiaiaka maluna o ko'u mau papalina Me he mea la no ka ike aaa mai i ke kahe a wai o ko'u mau waimaka i aoe palilii ai kona wahi aloha oo'a, p»oe mai la oia. " E hiki ia oe ke ooho iho ilala eloaepā." , * " E ka wahine," wahi a Mr Juke, '♦ at>J| anei ou manao he 01 aku ka maikai o kanl haalele aua mai i ko keena no kekahi minule, oiai kaua e kamailio ana nona ?" *

*" Ao, be >8, —e »b» pel»/' i p»»e a)tu ai ka m»ke ; e anna naiii la >a'u, me ba oielo pu mai. " O boi b<M> i . ke keeoa hula o loaepa,—mai hele ioa alio oe, malia e inaheinake hou i« ana paba oe casa« oei." PuUa aku la au iwaho o fee knana hookipa tne ke pani mni i ka puka mahope o'u ; aka, ia'u e ka ana inawiiliu o ka puha. ua boopiba koke ia kuu 1010 eaa maoan boobuoi,—-a ene ke ake nui aoa e ike i ka laua mau mea e kamailio ai oo'u Nolaila, hoopili akn ia au i kuu pepeiui» » puka ki o ke paoi puka, me Ka noopuai nui ole i ka hanu, nolaila/ua lohe eoaopopo ia e a'u oa huaolelo a pau a laua e kamailio ana, mahope iho o ko'u haalele ana aku i ke keeoa. Olplo ae fa o Mrs. Neleaona. " lūa aoie oe e lawe ia ia e Mr. Jukes, heaha la ananei ka'u mea e haoa aku ai ia ia ? He mea hiki ole ia'u ke malama hoo ta ia. He uuko ioa ko'u wahi waiwai a Mp. Neleaona i waiho mai ai no'u. Ua iohe oe e hele ana ao e me kuu kaikaina ma Livapula. Aka la apopo k<yu inanawa e hele ai,—ua pau ko'u «abi ukanaa pap i ka hoomakaukauia, a e kaii mai ana oia no'u ma ka hora i haiia aku no ku'u wa ehiki aku ai ilaila ma ka la apopo. Nolaila, he pono ke hanaia kekahi mea no loeepa manma o ko'o hele ana " '* A do ke »ha ?" wal»i a Mr, Jaiies, " ao ke aha i kakali ai oe a liiki t ka manav7a hope lo'a?" "No ka mea," i paae aku ai ka wahine kane oiake. "Ua kp.ii aa no ka paae ia mai 0 na olelo hoolaha a'a i hookomo ai ina na pepa o Ladana, e kau leo ana no ko loaepa īdbu hoaaloha, a me kona mau pilikana pahi, e hele koke mai ia nei. Aka, aole pane i hiki mai. E like me ka'u i hai mua aka ai ia oe elua hapa makahiki i hala ae nei, aole 1 loaa mai kona uku ao aname ke kula e iike me ka mea mau. Noiaila, ua man»o wale au ua make paha ka mea nana e uku, a i ole ia, ua boqlei ia mai no paha keia keiki na Mr. Neleaona ame a'u" Nin%u mai la o Mr Jukes, "a, aole ka oe i hai ia mai i kona miu makna ; aole anei oe i ninaninau no keia mea huna?" " Aole au i ninaoinau iki," wahi a ka wahine kanemake, "ua hoaknka mua aku nei au ia oe, ua hookaa mau ia mai kooa uku o ■iu hnpoioa liiakalilkl a pau, rat o kekahi agena la ma Ladana o ka baneke o Leikeseta— aole nnehe inoa i hoikeia mai. Mai ka manawa i haawiia mai ai o loaepa malalo o ka maua maiōma ana, oiai, hookahi makahiki ona ia wa, aoie no he kiei iki ia mai a hiki i keia manawa, aole no hoi he mau ninau e pili ana nona." " Alaila," wahi a Mr. Jukes, " malia he ike ole ko ka poe nana e uku, ke ola oei oo ke keiki, ua kuhi paha lakou ua make." " Aole pela," wahi a fifrs, Neleaona, " be mea no i hoakaka muaia i kinohi, e ioaa mau ana ka uku i ka egena o ka baneko o Leikeseta ma Ladana, no kela a me keia hapalua makahiki, a hiki i ka manawa e hoike ia aku ai, aole e ukn hou mai ina ua make ke keiki." " Ae, pela ka," wahi a Jnkes, "ke mau nei oo paha kou hoomanao ana i na hiohiona o ka wahine nana i lawe mai ke keiki maialo 0 ka olua malama ana; ma ia ano e hiki no ke huli ia aku oia a loaa." " A, aole loa au i ike iki i kona mau helehelena," wahi a Mrs. Neleaona, " aole no i loihi loa ko makou kamailio ana. be mau mi« uute pokole wale no. ūa ohiia oia a paa me ka jhimaka i kooa wa e kamaiiio pu ana me maua. Mai lawe ole maua me kuu kane 1 ua keiki nei no ka hanai ana iaia malalo o ke aeo huna, eia «nle oo ke kumu o maua i lawe ai, ua pihkia maua ia wa i ke dala ole. Hookahi haneri daia gini, i haawiia mai ia maua i ninohi, ma ke ano he uku makana raua no ka ae ana e hanai, a e malama iaia me ka hooaaauao pu. IJa manao mua no nae maoa, aole e mau ka haawi makaoa ana mai o ka poe nana e oku e iike me ia i baawiia mai ai kinohi, no ka mea, ua haawi loa ia mai ke keiki aa maua." •• A, manan no anei oe o ka makaahioe no ia, ka mea nana i iawe mai ke keiki P' " Aole pela ko'u maoao. He lede ananei ua wahine la—a he wahine ano koikoi ma koaa nanaina. Ua hoomaopopo ae aole oia | ka makuahine, ao ka mea, aoie 4ia i boni ibo i kekeiki mamua o koaahaaiele ana, a, aole oo boi he wahi aoo aloha makua ma ka naua ! ako i kona mau helehelena. E Mr. Jnkes, oa ike nr> ue, aole e mohai aoa kekahi makuihine i kaoa keiki e like me keia 1" '* Aole i like ka manao o kekahi -pela," wahi a ke kaaaka kuai mea ai, " aka, aohe mea i ike." Hoomaka hon mai la o Mrs. Neloaona e kemailio. "He makehewa ke kanaailio ana ne na mea i hala. No na mea o keia wa ka'u e no»no ai He oiaio, aole e hiki ia'o k? malama hon iaia, he nui ka lilo no ka malema aoa ke pau ka makahiki ; aole o ka liK wale ana i kana ra»n mea ai, o kona kapa kekahi a'u e hoolilo ai, a me kau wahi dala to kona kieke Ko olelo boo aku net au ia

oe, hi' pomi he &ai»ia keiiahi men noua i ba. la la. Iks kttk#iiftisa oka U apopo © t» nmi ai oa b«ovr» b pau,—e hoopaa b aoa ka hale, & « ha»wiia aaa na ki i ka oaea eo> n* faa aina, a e haalele aaa aa i keia 'wahi ma fce kaa maa e biki mai ana o ka ia apopo Aoie auei e hiki ia oe e Mr. Jnk«s ke hooko» £do akn i ke keiki eaa kaa wahi haoa kapoao eae ? Pebea o Kamikana, ka inea koai lole' iiiina, aoie aiwl e hiki ia oe ke hookomo aka i ke keiki iiaila 1 iaia au i hooiiio ooi ai i ka'a wahi da!a——" " Aohe e hiki 1" i paae hikiwawe ae ai o Jokes. I ka Poakahi iho aei uo koa oonoi ; ana aku ia Kaoaikana e lawa aku i ke keiki | a kou kaikāina, he keiki no i ane iike ioa na | helehelena me Wtiimata, ua hoole ia mai. He pakalaki loa kaaa oihana kalepa i keia wa, a pela nie na poe malama halekāai e ae. ' Aohe o Ukoa lawe hou i mau kopakako, ua hoohemo ako ika poe kahiho. Aole a'u bana e hiki ai ke haawi aka aa ke keiki. koe wale uo-—

Ma heia manawa, lohe eka la aae piimai ana aa kauwa ma ke alaaui pii, oolaila, pulalelale koke iho la m e koain ioo aku iloko o ke keena kula, me ka makau o loaa mai ka'a kolaaa e ku aoa, he mea hoo* lohe malu ike kamailio. L kou wa i komo aku ai i be keeoa kola, noho tlao la ma kekahi oaa papa palapaia, papale ae la i kno mao l»ma i na maka, a uwe ihoiame k» ehaelia O ! oaai ke aloha ole, o ko'u qoea oana i haoai, b e haalele wale ia aoa ka wau ! O kela a iiie keia mau huaolelo a'u i lohe ai; ua like lakou me he mau koi hao wela la e houhou ana i kuu 1010, ke kukai ia mai la no hoi e kekahi eba me he eha weleoia la e lokuloka aoa ika iwihilo. No kekahi maoawa, poka wale ae la kahi maaao iloko o'o, e holokiki aku iloko o ke keena hookipa, a kukoli ibo ma na wawae o Mrs. Neleeona aie ke ooi aku ia ia, aoie e hookua ia'u e hele auwana ma kahi a'u i ike oleai. Aka noonoo hou iho la he mea hiki ole ia'u ke hana pela, o maoao ia mai ua hoolohe malu aku au ika laua kamaillo ana. A ! e na laoi maikai ! heaha la auanei ko'u hopena ? Ua kaheawai mai la ko'u puawai opio me na pa. na kapaiili ana o k» mea i ike i ka ioo o ka hopena hoopili wale, Akahi no a hoomao popo tami ia aa h» keiki km i*aa i hoalele im e ko'a toau twftkna.,-fr roe ka oioau aoa ia'a iho no keaha ia ko laaa haoa ana pela ? He leo malihini kekahi e kamailio mai la iloko o'u, ua hoopunipuni ia ao ma ka hai ia ana mai, ua pau laua a i ka make i ka mai ahulau, a aia ao be wa e hiui mai ana, e ike no au ia laua e ola ana. I ka hala ana ae o kekahi mau minote pokoie mahope iho o kou noho ana raa ke keena kula, komo mai 1« kekahi o na kauwa wahine a hai mai la ia'u, e hoihoa aku au i ke keena hookipa. Pane faoo mai la ia me na helehelena kaumaha i ka nana aku—" E hele koke ana oe e loaepa i keia manawa. Ua kauohaia mai au e kii i ko paho kapa." Ninao aku la ao me ke ake nui e ike i kah» e hele ai. "A, ihea au e hele ai.?" " Aole aa i ike," wahi ana i pane mai ai. " Manao au e lawe ana o Mr. Jakes ia 06 i kekahi wahi—me be mea la," wahi ana i pane hou mai ai, mahope iho o ka hoomaha po> kole ana, me ka aana aloha mai no nae ia'u, "i kona hale ponoi paha ?" Awiwi aku la au a ke keeaa hookipa, me ka hookamaemae am ae i ko'u helehelena, i ole ai e ike ia mai ko'n aso owe ame be mea la, aohe i lohe i oa mea i - kamailioia, la'u i komo sku ai, e aoho aaa oo o Mre Ne* leaena, ame Mr. Juke, ho maa helahelena mumnle aao kuoo ko 'aoa, e like me k« aoo maa 0 aa kaoaka amkua, mahope iho oko lakoa hooholo aoa i kekahi mea i knka ia. Owan hoi ke ike la aa i ua hana nui a ko'u manao e hana la iloko, he maka'a i awili po ia me na ooonoo pono 010. He opiopio loa a« ia wa, aa ike ao aae e hiki ai ke hoomaopopo lea, 0 keia ka manawa aao nai iloko a ko'u ola aaa, a malie paha oka wa e hiki mai ana kekahi, ua hilinai ia kooa a»a hopena « hiki mai aaa, malaaa o ke ami o keia wa, oaa* i hoaai ae i ke aa 0 ko'a nnm.

" Nobo iho e losefte," i paae a*i u o-Mra. Neleaoo* t»'e, " be wabi mea ka'o e kauailio aieu ai la oe; ua oaioamioa au ke OMO ae • kao keiki, aole ou iaau onkamaka raa k» ao oei; a ua koooia mai ao e booki i ko*a aoo hoaloho aoa nou. Makeiaake «« ioa be hiki —— ae e ba»a io oo ae ioa he hiki aka, aoie e kiki ia kaea a i elea ke kaeloa pu ia maluoa o ka kolo hookahi o ke ole i waiho ia aaai no'u. E loeepa, e haaiele iaai i aoa oe ia'o. Ua anopopo moa ia oe ke ano 0 ka maua kamailio, oiai oe maaaei. E lawe aaa o Mr. Juke ia oe i ke kaa wahi—aka, a oana e hoakaka ako ia <m> e loaopa, aehe kepono na'o e kaaailie hou uo ia aea. Hele taai e aloha ia'u, eia boi kahi o»ea tto kou pakeke." 1 Ke hiolo la aa waimaka ma ko*u aaaa paI pahna. no ka nvea, o ka Mrs. Neieaeoa mao | olelo, he mau olelo kr i ka boefeaeh& mai I I ko'u mau hauli mua, uaaa i ek*ktu i ko'u oaau

aonnoa.ihiko o fea ehaeha m a k« tn«iua ole, a 5 kooa m i i«}«a mai ai i kua li* ma, waiiio thp la 1« he wahi bap»lt» iioho, . . Kn 80 Is o ti. ""i"i nfl rn<) ka olelo mai, "E» bele «i kaoa. Maaaw . wabi pabu; aia baa kaa be ka paka." " Aloha 0 īoaepa," i paoe boa mai Mre Neieaaoaa, " e hoolilo ia oe ibo i k. maikai a me—— "O I mama !" i hooho ae ai au me fea leo aui, me be la e aoeaoe ana kou puawai « uaha, oo ka mea, o keia ka wa e kaawal« ai aumai ona ako. Me he mea la no hoi, ia wa, oia ko'a wahi libi makamaka ma keia ao—ae, o bo'u_jsahi makamaka hookahi io ao ia e hiki ai ia'a ke k&pa aka, ao ka mea, nana oo wau i hanai mai kaa wa uoku mai. V E mama ! mai hookaawaie aku oe ia'a mai i oe mai ! ke ooi aku nei au mai ia*o i kahi e! B haoa no au i kekahl mea i hiki < ia'a ke malama i ko'o oia; ke noooi aku nei au e aemai ia'ue helepo me oe—a iole, na'o oo hoi ia e ukali ako mahope oo 1 E bele wawae no an i ole ai e lilo i ka uku o be kaa. ina oe e hoike mai ia'a i ke alanai. Ke nonoi aku nei au mai heouaa oe ia'u i kau wahi e ae, ea, mai hoouna oe !'» " E kuu keeki oele e, 1 ' wahi a Mtra. Nelesona ; a i kuo hoomaaao ana, ua papaia ae oia i ka hainaka i koaa maa maka, " he mea ane hiki oie ia'! Ua ilihune ioa au, aobe pono i koe e hiki ai ke malama hou ia oe. Aloha oe," a huli ino ae la ia idat o'u aku, a awiwi aku la i ke keeoa maioko akn me ke pani ae i ka poka mahope oaa. Hoomaka aku la au e hahai mahope om, a ia wa, ua paa mai la kou lima i ka hopuia e Mr. Juke, me ka oielo ibo. " E hele oe ano, aoiie ou kuleana e apa waieiho oi maanei. E hele aoo." Ua hoomaka'uka'u ia au e kona mau helehelena ; a ua pau koke ae la kuu uwe aoa. no ka ike ana aku i kona mao*9oo makena, a noho maiie loa iho la no-hoi au. Ke paa la 00 oia i kuu lima, a alak&i aku la ia'u iwaho 0 fea bale, a hookau ae la iluua o ke kaa mawaho'iho oka paka pa. Lawe mai la ke iwnw whW r kw «r»*i p+ha, m Imwo** m ia me ke aioha iuiu lima o>ai ia'u, me ka oieio mai : " Aloha 9 loaepa :"—al&ila, huii ae ia ia ma kahi e. Lohe abu ia no nae a&i kona puana ana ae. " Aloha ino ke keiki hune j" a ike aku la 00 hoi au i ka holoi ana ae i kona maka me ka lepa o kooa pakaua Ua kau ae la 0 Jukē iinaa o ke kaa ; a ke hoio nei ke kaa. Aole au i uiuau aku ia wa 1 kahi aoa e lawe nei ia'u ; aka, be ake nui ko'u e niuau aku ia ia, no ka mea, o ka huaoieio a Mrs. Neieaooa i hai mai &i i ke kao wabi, ua hoomaopopo au i ke ano aole ia i piii i kona haie pono». No koua aoo maaua a me ka makona, aole ao i aa e ninau koke aku, a no ka mea no hei, ma ko*e naoa aku i kooa mau heiehelena, me he mea ia ua huha ia'u no kekahi mea a'u i ike oie ai. He aoe> ane ekolu bapaba mile ka k>ihi o kahi i ku ai ka hale kuia mai ke kauhaie aku o Leikeaeta, a i ka wa 0 ke kaa e hok» nei, oa hoop»niuniu ia au e na maoao 0 kela aoo keia auo. I ke komo ana aku oke kaa iloko o ke kulauakauhale, aohe i emo ma ia hope aa ku koke iho ia mawaho iho o ke alo o kekahi hale uui eehia ke nana aku. No keia ku koke aua o ke kaa, ua hoopiha i»>e ia mai ia au ena manao maka'n Leie iho ia o fiir. Juke ilalo, a hookani ae ia i ka bele ; a weheia mai la ke pani ooku o ka poka pa, a puka mai ia kekahi elemaknle ano aa-ua, a hoopa ae ia i kona papale, ma ke aoa aloh* mai ia Mr. Jake. *' Ano e losepa—eia kahi," pela mai lao Mr. Joke ia'u, " e hoopau i ka {Hhoihoi, % % leie koke mai ilaio—no ka mea, aole auek»> li loihi aoa oaaanei." A ia'u i lele iho ai i iaio oke kaa, I» «•> bi ano hopohopo ao ko'o, ao ka mea» oa kau e wale mai la oo ia'u ka makaa ae ke aM«o ka oauaioa o keia haie nui, o ko*u aiuaa ko< ke aku la no ia. "He wahi aha kaia f° "He wahi aha keia f i paue hou mai ai oia aae ka hoha, a hoki ae ia ia'u ma kekahi aoao oke kaa, me ka »Mo mai. " £ keo kua keiki, ua ike ee» aole oa mau makamaka aaea e malama ia oe. Owau kekaki oua kahu malama o aa poe i)ifauee a paa i like ke kuiaoa me koa, a o ka poe paka i ano iike me oe Haauei e malama poao ia ai oe, a iloko o ka maaawa pokoVe e aeia toot aa kabi oihaoa, a haia ka makahiki hoakahi, a elaa paha makahiki, ua kupono ia ee ke pa> ka mai keia kale ae aku, me ka loaa oka oihana e baaa ai i kekahi mea e loaa ai koa ola kino." •'Aka, hewah» aka keia ?" i «ikaa hea aka ai au t»e ae ake nui e tobe i ke aaa o oa hala aei. "He wahi aha keia ?" waki aea i paae hoa «ho ai me ka ikaika eka ieo " Heaha U kau mea e aiaau uei, aole aaeiaei iae o kaki keia o ka haie ham !** (&>kipmM.)