Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 8, 31 August 1887 — "PAU PU I KA LUA HOOKAIII." [ARTICLE]

"PAU PU I KA LUA HOOKAIII."

Hk nui na mea i ahewa, nui ia ai ke au hooponopoiio Aupuni o Kipikona a me na Aha Kuhina mamua aku, e ka poe e 'kapa''nei ia'lakou i keia wa he Aoao Hoomaemae Aupinii Kaulike, ka hoonohoia o na poe i pili a e lawelawe ana i kahi liana qke Aupum ia manawa, ke lioonoho ia lakou i mau Luna Nana Kolio Balota; no ka niea. wahi a ua poe kue nei, "aole loa p hana ia ka pono a me ke kaulike iua he poe i pili ine ke Aupuni īia hina ona Papa Koho. Ō ka poe i pili ole a i noho makamaka ole me ke Aupuni ka poe kupono, no ka mea, he poe kuokoa lakou." Aka, i keia manawa, ua hookahaha loa ia ko makou manao, i ka ike ana iho ma kekahi mau walii koho, o na Luna o na rapa Kana Koho Balota, o lakou no ka poe e akena nui nei ia lakou he poe h.ooniaemae aupuni kaulike, ka poe hoi na lakou i onou aku i ke Kumukanawai Hou i ka Mbi e apono koke mai me ke kahea ole ana i Aha Elele *Hana Kumukaiiawai, a i ole. haawi aku i manawa. kupono nona e noonoo akahele ai, oiai he mea ano nui niaoli no ia mea he Kumukanawai, ke kahua hoi i kukulu ia,ai kekahi aupuni kuokoa, Mamuli o keia onou pupuahulu ia ana> ua kakauinoa iho la ka M6i me kona polima ponoi e apono ami i ke Kumukaiiawai. Aole anei hoi e ulu mai ana na mauao hoohnoi o ka lahui no keia niau lawd«we ana aka Aha Kuhina ? Ke maiiāo makou e ulu mai aiia 110 na manao mahalo ole uo keia niau hana, E nana pono ana no anei keia poe ika pono kaulike o na uiea a pau ? Aole anei lakou e hana ana i na ano hana a pau e hooko ia ai ko lakou mau manao poiioi uo ka pono o ka aoao hookalu walē iu> a lakou e painuu nei ? Aole auei hoi lakou e h«na ana i na hana e hiki ai ia lakou ke hoolioka i kk aoao kue ia lakou, oiaiaia kela mana nui ialakou? Hookahi no haina niu no keia inau uinau—-e iini ana lakou l na mea a, pau e lahakila ioa m ko kkou ax*ao ma ka 1| koho e hiki inai amwi|Aka mea, kf hana ole lakou peUtf Vloaa auanei lakou ka hopena luluhila uo ke ko p<mo ole o ko lakou Uui. \ i :

Oke zixania uo keia e ulu una i ke ko au hooke-k* aupuni o Kipikoiia.'ua nluAi ia ae' nei a lawe ia. ae npi a kanu iu ma k'e-kihapai o keia au hookele aiipuni hou.' Oka hoomaemae aupunj to_ iho la anei iat oka ike aku no he mea ino ia ; uhuki mai no mai kona kiiiapai. inua i ulu ai a lawe ae a kanu ili«> kāa kiba»ai hou'/ e piiana li^e w a pau, Aole ! Aole ia o jka hooßiaemae aupuni 10, : Ke iiana iho i na Luna Kana Koho Balota, he poe | hui mahiko a haku aina wale no ka hapa nui o lakou. 1 Aole 110 «auanei e neie ana ko lakou I kauoha aku i ko lakou inau limaliaiia a me na hoaaina e koho i ka paa balota Alii a me na Lunamakaainana e hele ana e apone» i ko lakou mau ma kemake wale no. Oia no na ano hana i lawelawe ia H ke au hookele aupuni o Kipikona. ai kapaia ai he hana wa loa ia—eia no la uei; kai no paha o ka pau ana o Kipikona, pau pu ui<\j:ana mau hana, eia ka aole ! 0 kahi mea mjii a kakou e hoomaopupo ai, o kahi e| nialama ia ai ke kulio ana. Ive nana iho ika Tapa Kuhikuhi no na wajhi,koho a ke Kuhina Kakiaina i\hooiana mai nei ma. ka Pae Aina o ka P6aono nei, e ike iho ana no he mau oiliana no namahiko, kahi mau wahi e malama ia ai

ke koho ana. Ua nele anei ke Aupimi uia kekahi mau apana i kahi e īiialauia ia ai ke; koho ana, i uwai ia ai a na liale oihaua o ua uiahiko? Aole ! Ke alawa iho ma ua papa kuliikuhi la, e ike ia ana aia i ka hale nihana o kfi mahiko o Waihee kahi e koho ai ka Mahe;lc Ekahi, o ka apana ! o Wailuku. Ua nele anei ke Aupuai i kahi e koho ai : ma Waihee i ho # ihoi ia ai ma ka hale |oihansi o ka nialnko? I Aōle! Aia no ka halekula o Waihee [ke ku la. No keaha la ka mea hoihoi ole ia ai ilaila e malama ia ui ke koho ana? Ke puana ae nei no makou, oke zizan|a no e ulu ana.i ke kihapai o ke au hooponopono Aupimi 0 Kipikona, oia 110 keia. Xanu iho 1 na- apana o Koloa a. me Lihue. E ike iho ana oukou o kahi e koho ai ka Mahele Ekolu o ia mau apana» o ka hale oihf:i a nb o ka Hm Mahiko o Eieele. Ua nele anei ke Aupuni i kahi e koho ai nialaila ? Aole ! Aia aku no ka lialekilla i Ilanapepe. e pili pu la no hoi me Eleele: he hookahi no kaawale mai ua hale oihana la no a hiki ika halekula, Ano keaha i hoihoi o|e ia ai i ka halekula^ 0 ka pane ae la no kela malu' A a. Nōlaila, o ka hookohu ia ana o na ona hui mahiko a niau hakuaina paha i mau lala no|ka Fapa Nana Koho Balota, hv niea pono ole ia. Xo ka mea. oko lakou noho ana aku ma kahi e hoo ia ai ka haloiu, he kumu ia e kono ia ai kela a me me keia limahana a paha e koho ika mea a mau mea |)4ha a ua poe nei e makeniake ai, a l|ui pu uie ke kauoha e koho oukou i ka paa balota o mea ma. Ma ia ano ua hooliaiki ia ka inanao kuokoa o ka Uka, koho.-pA aole no hoi I ke kolio kuokoa 1 ka n\ea kolio.—o ke koho inea ekoa, o ka niakau hoi i u* HHu aina, nolaila pili wale aku k uo &a manao a koho pu wale aku la uo i ka mea i makeiuake, ole ai. 0 haua hewa loa maoli iu> keia i kue loa ia ai> ll l Hl uu i ui hoi e hooiuaeiuae ia, Eia ka ! e hoonee ne niai kahi k&hua ae a kalii kahua liou. A oia ka makou *Tau pu i ka iua hookahL" 0 ka haua pono wale no e hoopouo? pono koke i keia mea. e iioouokoaa i pili Aupum ok, hui uinliiko ole a hakuaiua hoi, a e lioouoho aku i poe kuokoa, piU aupuni oīe, a hui mahiko ole a h«|kuaina hoi,—% |ni ltoi me na wahi koho, Ke hooko ui keia mau uio*, e haawi aku *u* ka lahin i ua,inahalo he nui, uo u ua inaeinae io ke ,Aupuni AĪa, i v)lv peia # e kau mau iku no ka okakhui