Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 1, 7 January 1888 — Ka Makona no ka M. H. 1887 i Hala aku la. [ARTICLE]

Ka Makona no ka M. H. 1887 i Hala aku la.

'He oiaio, i ka hamale loa o.ka bele o ka wati 5 haule iL6 ai ma ka. x helu umikuniamalua o mau kike ana | ka po Poaono iho nei, aia.hoi ua aili ae la ke aho hope loa o ka maka- , liiki 1887, a liala aku la oia iloko oka auwaha o ka manawa hoi hou ole mai a nee ae la hoi na sekona mua o ka manawa e hoohanau ana i na minute ' me ka hookani moopuna kuakahi ana ae hoi ina hora, a loaa na kualua he mau ]a no ka M. H. 1888. A nolaila, ua nalo aku la ka 1887, ake omamaka nei na la mua oka 1888. Aloha no oe e ka 1887. kamakaliiki naua.i hoohanau i na hana hoehaa kaulana ioa oke ao nei, a i kou hele ana ke koe nei jno na maewaewa o ua mau hana hoehaa la au. Kau i hoohauau he haunaele kaili Kumukanawai iluna o ka aina, nau i wawahi i na haie ihi kapu o na Kameh meha, nau no i owaia ae i ka naholo ana o na elau p,u me ka winiwini o na pahi ma na huina alanui o Honolulu, nau ponoi no i kukulu ma ke Kumukanawai pu me pahi au i onou iuo aku ai imua o ka Moi, i ae aku i ua lahui o ko Eu'ropa me Amenka. e koho baiota ma Hawaii nei, me ko lakou hoolilo ole ana ia lakou iho i mau kupa no Hawaii nei, ka m(-a hoi i ike ole ia iloko 0 kekahi aupuni' Kumukanawai malamalama o ke ao nei, nau no lioi ma- j muli ona hana i ulu ae ma kou umauma i owili pu ia me na hana hooweliweli i hoolilo i ko Hawaii Moi i mea e nema nui loaia ai e kona mau raaka!J ainana ponoi ma ke an'o he u lua. "Ae" , 1 keia la, apopo a hooIe" aku, "hoole" ; h>i ma ia la, a i kekahi laaku "e ae ana." He nui na hana i hoouluia maluna ou e ka 1887 i hala aku la, e like me ka hooulu ia ana oka puakala ilie ke kikaniu maluna o kekahi kUiapai. Aka, he oiaio paha he mau hana ia i kaukemio ia e kekahi poe rne ka hauoJi, he mau hana maemae ia a ku ī ka muikai, aka, imua o na maka a me ua j noonoo ana o »a kanaka Hawaii oiaio : maoli, ua pau ka hapa uui o lakou i j ka lapuwale, a ua oi ae ko lakoa la-' puwale iko na ''lapuwale o*na lapu-j wale" a Soīomona i haī mai ai. Oke aupuni i hookumuia i ka hapa waena o kou ola aim e ka M. H. 1887, iloko o kou poai hele ana ma na keneturia

o ka manawa, me ka ihohee ia ana mai he aupuni maema'e, e maemae ana e lilelile ana na hapaupau kahiko, e hookapuhi ole ia anana hapai j)unahele ana e like me ko ka wa mamua aku, e malino ia ana ka waihona waiwai aohe mea uana e pao me ua haawi dala kūe kanawai ole aua, a peia I w r ale aku na ohi kui ana, eia k.a he f o'aio ka Solomona i olelo mai ai, (, ao-1 he mea hou maialo o ka la," a eia ka \ he lapuwale o na lapuwale pau loa na j mea a pau i ka lapuwale." Uahoo- ; kumu ia ua.aupuni la iloko o kou opu ! * e 1887, me ka ikaika, a ua lawalawaia ' hoi kona mau kaoia a paa me na eiau \ o ka pu a me na wini o na pahi, a uo-1 laila ua maopopo ke ku nei no 'iaau-] puni maluna o ka puuone, ,aole maluna o ka pohaku oiaio, oia hoi ka pono.! A nolaila ina- no e onon mai ka makam ikaika, kahe mai ka wai nui ; a pel \

jra kuaua lani pili o kahi hookumu j aupunihou ae, e hele ana malalo o ka | ikaika, alaila e hiolo ana no ua hale j mua la. A nau e ka 1887 iao mn ima ka ikaika e ku ai he aupuni hoomeamea hoamaemae. E 1887 e moe mai la, e hoōlono mai, oka Ahaolelo hoehaa \ uniki ae ai ma ka pewa hiu o kou mau la o ka mauliawa ana,* oia ka hiapo loa o na Ahaolelo ma ko Hawaii nei moolelo, i ku maoli ī'ke kihekiheia e na poe noonoo maikai a pau. Aohe lua mamua aku nei, ame he mea la o kona pokii eia ae ike kau ae nei o Mei. Nolaila, ua kuu kou luhi e 1887, a ona hana pili aupuni i alaa papa ia iho maluna ou, ua lilo ia i mau haawina hoomanaō mai i ka lahui Hawaii 1 mea hoi no iakou e ike ai pela iho la ka e hiki ai ke hookumu ia hē hana hoomeamea hoomaemae aupuni. Aloha no oe e 1887 ke kumuao naauao.

I Eia ka nui ona make iloko o Bekemaha, o na makahiki elima ī hala ae nei : 1883, he 63 poe make; 1884 he 42 poe, rnake; 1885, he 49 poe make; 188*, he 72 poe make; 1887, he 50 poe make. Ma ka Poakolu uei i noho ae ai na iunakanawai elima ma ka aha piha, mahope iho o ka hina ana o kela kanawai doo hakahaka a ka Ahaolelo hoehaa I hooholo iho nei. He eha :maa'ian'ak&DaW'ai''me'lca lakou aahu piha o ka oihana, a hookahi aole i loaa kona aahu oihana i keia wa. Ma ka Ppakolu i hoopuka mai ai ka Aha Kiekie i ka olelo hooholo e hoolilo ana i kela Kanawai a ka Ahaolelo hoehaa i hooholo iho nei, e hoemi ana i na lunakanawai o ka Aha Kiekie mai ka elima a ka ekolu, i mea ole, kue i ke Kumukanawai, e kala no ke i au wale ka la i hoike aku ai he kue Kumukanawai, he ole wale no nae ia | i ka poe poo hakahaka.