Ke Alakai O Hawaii, Volume III, Number 43, 30 April 1888 — HE NANEA HOONAUE PUUWAI NO NIHI-AUMOE "KA MAKAI KIU KAU LIO." A I OLE O KA EEPA NUI O KE AO NEI. [ARTICLE]

HE NANEA HOONAUE PUUWAI NO NIHI-AUMOE

"KA MAKAI KIU KAU LIO." A I OLE O KA EEPA NUI O KE AO NEI.

MOKU.NA VI. t .'. . .... »v '' ■. ' ♦! ' " ' - . ' -•,#•. ■■ E kuu aloha, e Ame; e hoomanao oe i ka leo 0 kou luaui^eiioi— —~e hoi e'-moe. No keaha hoi e papa? Aohe o'u makemake e hiamoe. E hoi oe, wahi a ka makuakane, me kona huli pu aua ae a olelo aku la ia lonatajia, oia hoijka iiioa o ka malihini i hoife ia ma ua 'helu^miia: hpi -oe ia A_me tio ka "poka o kona mmi, a o maua *hoi ke ] ~ au e papa; me ko'u hana o!s\ku ī kahl mau iea DOU e maha ai? Aole, aole e kuu lei; aohe, aohe a'u mea e eaua mai ai no kou Juaui nei, uo ka mea, a«he o'u wahi pilikia i koe. Mai hopohopo oe no ko makuakane, na'u oia e malama no kōu ponō» Oiai, ua kokoke i ko'u manawa e hoi ai nolaila, e hoi oe o'iike me ka papa, a e kala mai hoi oe ia'u no kahi manawa pokole e kukai oielo pu ae ai me papa no kekahi kumuhana ano nui;, pehea ia la? I ka pau na huaolelo maluria, ua huli ae la oia a olelo aku la imua o louatann: / E aku hoi oe iaia nei a noho aku iluna, aiaila, hoi hou mai hoi oe iialo nei. I ka pau ana o na olelo a ka Makaikiu, ua huH ae la o lonatana a hoihoi aku la ia Ame no ka puka o kona rumi moe. Ua ae mai la no hoi ua ui la, me ka puai ana mai o ka ula ma kona mau papalina, na kahiko maa mau hoi ia laua. Ua liuliu aku la ko laiia hala ana, a huli mai la ua ona hale la a olalo mai la imua o ka Makaikiu me ka leo oluolu a waipahe: Aohe paha a kaua hana i koe? No keaha hoi auanei ka /ole? Kai | no hoi e kama*lio kaua no ka mea e pih ana i ka poe powa. Eia kekahi, ua paa ia'u kekahi powa i ka hopuia, nolaila, he Aole hoi i pau pono ria olelo a ke kiu, ua pane koke mai la ua elemakulelapeuei: Auwe! Heaha kau o ka paa ana? ;

Heaha ko mea i hookuu ole ai i ua kanaka la? I aha al hoi ka hookau ana? Heaha ka waiwai o ia haua? Ko ka mea, makemake au 9 nieniele nma laia mamaal? Ae, kau i makemake ai e ninuu aku iaia? I ke o na huaolelo ona hale, ua Jtomo mai la o lonatana i kela manawa, mahope jho o kona hoii liol ana aku ia Ame no ka puka o koj na nimi moe. , laia i komo mai ai, ua olelo aku la ke kiu iaia penei : . . . E kuu makamaka maikai, he wahi I hana k&'u i manao ai nau, ke ae mai nae hoi oe? He ae no ko'u ina he pono? Ina pela ua pono, e hahai mai oe mahope o ; u. Heaha la hana? Aia paha a hiki aku iluna. Ia wa huli ae la, ua eepa nei a pii aku la iluna no ka rumi ana i haalele aku ai i kana pio, i ukali ia mai e lonalana, a he mau wahi minute helo wale no, ua hoea aku la laua i ua rumi la. Eia ua wahi hana nei a'u i mea aku nei ia oe, wahi a ke kiu, me ke kuhi pu ana iho o kona lima 5 ua powa la: 0 ke kiai iaia nei, aole nae-ilnna nei, aka īlalo no, iloko o ka rumi waiho buke; mai hāaleie oe i ke kiai aha iaia me ka makaala a hiki i ko'u manaē hpea akn ai, a ina o\a e hoao e hana i kekahi mealapuwale hoouluku 1 ka wai ua lana malie, e keakea ae ia hana ana! No keaha ke kumu? wahi a lonatana i ninau mai ai. Makemake au e hana iaia ma ke ano maunu, ma ke ano ī kona mau hoa. Aohe maopopo ia'u o kau mea e manao nei? 4 Maopopo loa, ua hke ka'u mau olelo me na īwi o Hua i ka la ke ahuwale loa. Aole maopopo iki ia'u la ? E hoike aku au ia oe ea ? O ka'u īa e ake aku nei. Hoio aku nei kela poe powa i koe aku nei a ko lakou wahi e hui al, aole oinei; nolaila, ua maopopo ia'u, aole e nele ko iakou pelukua hou mai i a uei, no ka hoopakeie ana iaia nei; alaila, o ko kakou manawa ia.e hopu aku ai i ke koena. Hewa ia la ? Alie, oia ka, kau i ai, ?ikahi no a maopopo aku la ia'ii. I Ia manawa, lawe aku la o ihi i kana pio ilalo, īloko o ka rumi waiho ! buke, a kauoha hou aku la īa e kiai me ka makaala i ua powa *la, a hiki i-kona wa e hoea hou aku ai|. Mamua nae o kona haalele anii aku i la lona me ua powa'la ua olelo aku la oia: E hiki io ana no anei ia'u ke hilmai : maluna ou e Iona? Ko ke aha hoi ka ole? Mai ae iki oe ia īanei e walaau, a o kahi mea e ae paha ana e manao ai. Ka'u ia e nana, w&hi a īona me ke kuoo. Ua pooo, akahi no a manao ae la ka hiki; mai noho hoi oe a liaalele a

lnki i ko'u hoea hou ana. mai, F pau lele mar oe maluna on. I ka. pau ana o ua Luaolelo 'mulnna ae, ua haaleie.akn kiu ia lyua elua e noho koolua iloko o ka nimi buke, a hnli ae la oia a hele aku la no ka rumi hookipa, kahi "hoi ana i haalele aku ai i ka ona hale. I kona hiki ana aku e noho mai ana no ua ona la me na helehelena haikea me he la ua hooluu ia 1 ka puna, a e onialu ana ke ano hopohopo malnka ona, ma ka ke kiu hoomaopopo aku, a oia kana i nalu iho ai i loko ona, i ka i ana; He mau mea pohihihi wale bo ko'n e Ike nei, a ke haawe nei kekahimaluna o kekaln. Ua iilo mua mai la ke kamailio na ke kiu, mahope 0 kekahi mau miniite o ko laua noho hamau ana Pehea kaua? Heaha kau mau mea i ike īho nei? Heaha auanei? wahi a ka pane. Heaha hoi ka ole, pehea ka hoi 11 a mea au i ike iho nei iloko nei? . . MOKUNA VII. E, aole e hiki ia'u ke hahai aku iaoe, ua maopopo no ia'uke kumu o ko. u hoohuahualau ana, e ake ana e ike i keia mea weliweh, aole nae au e hai aku ana ; uo ka mea, ua sila au i ko'u mau lehelehe, aole e hai i kahi mea i ka mea a'u i ike iho nei. E hai mai oe; mai huna oe; aku kon pono e hai mai ia'u, mamua o kou huna ana! fAole i pau.]