Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 33, 18 August 1888 — HE NANEA KAMAHAO LUAOLE NO BIUTEONA. KA MEA I OLELO IA KA OLALI O NA AUPUNI HUI HE KANALIMAKUMAMALUA. A I OLE O Ka Lima Ku'i o Maudelana KA LIMAKAHI HOI I HAAHEO AI KA HONUA. [ARTICLE]

HE NANEA KAMAHAO LUAOLE NO BIUTEONA. KA MEA I OLELO IA KA OLALI O NA AUPUNI HUI HE KANALIMAKUMAMALUA. A I OLE O Ka Lima Ku'i o Maudelana KA LIMAKAHI HOI I HAAHEO AI KA HONUA.

Unuhiia no ka nupepa. Ke Alakai o Hawaii.

MAHELE VI.

I&a ike ana o Biute ij na hana a kana keiki me ka ho®le |ina mai, kulu iho la kona mau waimaka a paue aku aku la i kaua keiki me mau hu-a-olelo penei : Aohe ou wahi i lilo mai īa'u aku, ua like no kaua a like, nolaila, aohe *a kaua wahi oaee hoi aku ai, o ko'u! oue hanau wale no oia ke aupum Kube. j Ae mai la o Biuteona ia manao Oj kona makuakane. Niaau hou aku la o Biuteona 1 kana /keiki, owai ka moi ma ke aupuni Kube ? Paue mai la o Biuteoaa. aole au i maopopo loa, a ke ole au e kuhihewa 0 kou kaikuah'ne no, ka makuahine hoi o Haunelana. Pane aku la o Biute, ahe, ina eia no kuu kaikuahino ke ola nei, alaila, ua makaukau no au no ka hele aku e ike iaia, no ka mea, i na la i hala ae, ua hana au me ka naaupo, aka, i keia hora ua ike au ika hewa o ka'u mea 1 hana aku ai i kuu kaikuahine aloha. Mahope iho o keia mau kikai olelo ana i pane aku ai o Biute i kaua keiki peuei: ina pela e kau ae oe maluoa o ka iiio punahele a kaua a owau hoi maluna oka lio, ao ka kaua Walika hoi e hahai mai no hoi oia mahope o kaua. Pane aku la o Bmteona me kona ano pahaohao, 4ahaha! aole paha au e pono maluua o keia wahi īlio, ina paha au e kau ana maluna ona he mea maopopo e haule ana au. Paue aku ia o Biute, heaha hoi kou mea e kaule ai, a haule ole ka hoi au, haule iho la ka hoi oe. Ae; ina pela, alaila ua .pono, a e hoao no ka laau lapaau o keia mea, wahi a Biuteona, I kela wa kau iho la o Biuteona maluna o ua wahi ilio la me ke ano hemahema a e hoholo ana hoi na mino aka ma kona mau papalina no kona pahaohao oiai o keia ka makamua o kona ka.u ana i ka ilio uuku« Oiai oia e hooponopono ann iai& iho maluna o kahi iho Keina Hiu, niuau ae la ona i kona makuakane, e hiki ana no anei maua la me la nei ī ke aupuniKuhe? Manao ka oe aole oe e hiki ona i keia wahi ilio, mai mauao oe i kona uuku ana la aoI« oe e hiki iaia ke lawe, lele liilii oe iaia nei.

ia Bintf*ona no a noho pono ILO iluna o ua waiii aiu la īa wa pu no hoi i noho iho ai o Biute maluna o ka lio Lekdona. Ia Biute i noho īho ai maluna o ka noho,ia wa i hoike hou ae ai ua lio Lekeona la 1 kona ku%na o ka wā i hala, e laa ka oni ana o kona kino ma 0 a maanei me ka hiehie nui, ke kani kapalulu an.a o kona mau pukaihu » ine fiarfeana kamahao e ae a pau. I Ko Biute makaukau āna īa wa oia 1 pane iho ai i kana keiki, pehea oe, ua makaukau anei ? Ae, wahi a Biuteona me ka puliki. ana o kona mau lima elua ika hulu a~i o kahi ilio Reina Hiu. Ia puka ana o ka huaolelo &e mai a Biuteona aku, ia wa koke no rne ka hikiwawe loa o Biute i pai iho ai ma ke kikala o Lekeona me ka pane' ana īho, ano e lele k»ua no ke aupuni Rube. Aole i pau pono keia mau huaoleio aua Biute la, he uuina aoa ona kapuai o ua Lekeona kai ke aupuni Pahaohao, he poha aua hoi kai ka lewa, aia hoi, kaalo aua ua lio Lekeona la maluna o ke aupuni Rube, a ia Biute i huli iho ai e nana mai ia Biuteona maluna o Reina Hiu, aia hoi, oloio ana tna ka aoao ua i3iuteona ia me kahi ilio Rēina Hiu, nani ka mama lua ole! Oia ha ka kaua eka mea heluhelu e L mna.ae ai, akahi no a alahula hou ka lewa, ua ola hou ka mea nana, e hele me he olapa ana la nn ka uwila i ka lewa. A ma keia lele hou ana a Biute me kona lio, ua uhuhu hou na pukaihu o na kupua e moho ana ma na aupuni like ole o ka lewa me ka olelo ana ae kahaha! heaha la hoi keia uuina o ka lewa, ahe mea oiaio, aohe mea eae

nona keia mau hoailona o ka lio Lekeona wale no> rne Biute kona haku a ke hele no hoi a ola hou oia, alahula hou ka lewa nei, a o ka hana ana mai paha īa, 'pau pulu aohe lau kanu.' He mau eekona pokole wale uo keia lele hou ana aku a Biute ma, hoea pono aku la lakou no ke aupuni o Rube a o ka hora 8 ia o ka po. Iko lakou nei hoea ana aku i ka hale o kona kaikuahine, aia hoi e noho mai ana no la'kou a pau me k« na keiki oia hoi o Haunelana a me kana wahine Wanisa, nolaila, na haawi aku la o Biute ma i ke afeha ia laßou, aka j ua hookahaha loa ia ko Haunelanama ! manao i ka īke atia mai īa lakou nei e 1 ku aku nei. Ua manao lakou he kino uhane keia o Btute ma e ku aku nei, nolaiia, aole lakou i pane leo īki mai a mfkimiki mai hoi, he oki loa no, nolaila, ua hoike aku la o Biute iaia īho me ka pane ana aku imua o lakou owau no keia o Biute, oiai ua ala non mai au mai ka make ma?, nolaila mai hoohewahewa mai oukou. Ika iohe ana 'o kona kaikuahine 1 keia mau olelo a kona kaikunane, ua lele mai ia oia e honi i kona kaikunane a uwe iho laua me ka ehaeha nui no ko laua hui hou ana, a ua hele

mai la no hoi o Haunelana me kana wahme. e lulu lima pu me J3iuteona ma, a pela no hoi o Biuteona ma i panai pu aku ai i kk aloha, a 1 keia manawa no hoi na hoi hou mai . h\ ke aloha o Wanisa iloko ona no Biuteona a he manawa loihi keia lulumi aua o lakou iloko 0 na kipona wai a ke aloha a mao ae la. E hoomanao īho oe e ka makamaka heluhelu, o keia Wanisa no ka mea naua i īmi e pepehi la Biuteonama na helu aku nei i hala mamuli hoi o ko Biuteona hoopumpuni aua iaia, ma o ko Biuteona olelo ana aku 1 ua ui la e heie oia a hoi hou mai, mahope iho o ka hiu ana o Biuteona ia ua Ui la a weia ma ke aapuni l)udui Liona, v aoie nae i hooko o Biuteona ia olelo ana; nolaila i lilo ai o Bmteona i eneiuo loa no ua Ui la, aka i kona ike ana ia Biuteona ma keia hui hou ana, ua ulu hou mai la ke aloha iloko o ua Ui la »o JBmteona kana ipo hoi nana i weh<|a molale pone) mua ia kihapaipua, J ua auhee akū la ua manaoino mailoko aku ona, Ualnoho pu iho lakou lie ka nmkai kekahi mau U\ loihi, aka, m uo

nae he manao pono ole iloko o Haonelaua e oin mau nei no Biuteona, ke manao nei oia ke kuko mau nei o Biuteona i kaoa wahine ia'Waniaa. Nolaila, ua kupu īlio la ka mana* iloko ona he mea pono ia laua ke haalele i ke aupuni Rube a hoi aku no,ke aupuni o Dudui Liona, oiai, aole i ike Ja akii ko Bi uteona komohewa ae, no ka raea, he Hapa Ilio eleu ua Biuteona la. A oia hoi, aole e hiki ia Haunelana ke hooikaika ae no ka hoohoaana aku me Biuteona, oiai, ua ilihune oia ina mea e pili ana no ke kaua, a me na mea eae a'pau, a o Biuleona hoi, I aohe ona manao hoomau no Haunelana e like me kana i hana mai ai iaia nei i na wa i hala ae. Oiai, he kanaka o Biuteona i piha me ka naau maikai, ahe kuko ole hoi ina mea i hala, aka, o Ilaunelana, he kanaka oia i piha me na manao ino a me ka, manao lili a hoomauhala. No ia kumu, ua noonoo nui ua Haunelana la i kaua mea e hana ai, a oia kana i pane malu īho ai ī kana wahine i keia mau huaolelo penei : E kuu wahine aloha, pehea ana la ko kaua pono,, e noho no anei kaua maanei, a i ole, e hoi hou anei kaua no ko kaua aupuni ? Pane aku 1a ua Waaisa la, heaha'la ka mea nui iloko o kou naau i manao ai e hoopuka mai i keia mau huaolelo he hopohopo anei, a aole paha ? Pane aku la o Haunelana, ae ' he hopohopo nui ko ko'u naau, no ka mea, eia o Biuteona ua hiki mai, oia

a me kona makuakane, ka mea hoi nana i uiupa Ina aupuni hui i na la i hala ae, ake manao nei au, me he mea la, o kaua ka lehua mua o ko lakou ukiuki. Pane mai la o mai kamailio oe i kekahi mea a mai hopohopo iki kou naau, ina o ka. lia ia o kou puuwai a me kou makau nui ana, alaīia, ua hiki no ia'u ke hana i kekahi mea e poino ai' lakou a pau ia'u i keia vo. Pane aku la o Haunelaoa, he oiaio anei kau mau mea e kamailio mai nei 'i Pane mai la o kou waha e kuu kane, he oiao no e iilo aaa.lakou a pau i mau pio i, keia po.

0 keia mau kukui olelo a pau a Wauisa me Haunelana, ua ahuwale aku la ia i.kahi ilio Eeimi Hiu a .me Walika ke kuhikuhi puuone, a oiaka ua Walika !a i hoike aku ai ia Biute ma, me ka olelo aaa aku penei : He oiaio ke knko nei o Wauisa a me Haunelana e make kakou a pau. O keia maa olelo a pau a Waiika īmua o Biuteona ame kona makuakane, Le like ia me he meli la e kaui ana, ka alawa ae aka maka a kulou iho. me he tue \ la, aohe waliī poiuo e loaa mai ana. A oia ka ua Biuteoua la i pane aku ai i kahi iho penei ; JE kahi iiio hookolohe, aohe oe i maa ma kena ano hana, oka iele i ka iewa kau hana maa uiau. No keia mau oleloano hoohenehene a Biuteoua, noloila . pane mai !a na t w&lii ilio la ia Biute peuei: E kuu I haku Biute, aohe anei he mau mea | mann au e waiho nei i keia wa ?