Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 33, 18 August 1888 — Na Hooheno a ka Lunahooponopono. [ARTICLE]

Na Hooheno a ka Lunahooponopono.

Aohe moho holo balota Alii a ka nupepa Makaainana e kakoo mai ai; aka, aole nae makou e kanalua ke olelo ae, e lilo ana ka makou mohoi moho naua makamaka nupepa la e nanali mai ai ma ke ano he mohoka makou aohe l£ iwi kuamoo." Ma ke ano pili oihana no kona hoopaumaele ana i kona mau lima, aole kakou i ike ia mea, aka, oka kakou mea i ike. i kona wa i haalele aku ai ika oihana Ilamuku, aole loa i lohe ia he hauwawa ana ma Honolulu nei, ua nalowale he mau haneri dala ona palapala ae puhi opiuma i kaa ai mala--10 o kana oihana ka hooponopono ana a oka hana hoi i manaoia ai oia kahi e 11 ia ai kona puana-i me ke kaula no ka nalowale ana o kahi heluna dala lehulehu, e like me na haupu ia ana maaku ke nei makou i ka wa an?i waiho aku ua Cihatf&Tā^

mahope mai ua hoolaha mai la ka Pae Aina he moolelo e pili ana iaia a me kona paa ana ina oihana Aupuni he lehulehu, ama ia moolelo aoie makou i ike he mea kekahi e kue ana i kana mau lawelawe oihana ana, aka, he hoike wale no ka ua moolelo ala i ka maikai o kana malama anu i'ka oihana, a waiho aku la i ka oihana me ka maikai. Ua hoomanao makou ma ka la 28 paha o lanuari o keia makahiki i hoouna aku ai o Hon. J.L. Kaulukoa ī kana palapala īke Keena Loio Kuhina e hoik:e aku aua i kona waiho aku i ka oihana ilamuku, a ma ka la 8 0 Feberuari mai ua hoihoi aku la oīa 1 na mea a pau i pili i kana i ka Ilamuku e noho nei i keia wa, a ua haawi mai hoi oia ma ia la he palapala hooia o ka loaa ana aku o na mea a pau ma kona lima, mai na dala he aoima ka waihona Ilamuku ia wa ame na waiwai e ue. A mai la wa mai a hoea loa mai i keia wa, aole hoohuoi ia aole i pololei ka huina dala o ia oihana i hoihoi ia aku ia wa. Ahe hoike ana mai īa ua maemae ike kai ka pua o ka haia, ma ka aoao o ka makou moho, ma; kona ano pili lawelawe oihana Aupuni, |

a ua kaa ke koikoi o ka hooiaio pono aua i na mea a pau no kona Tnau kinaunau, ina he mnu kinaunau kona ma ia mau mea.* Ua aneane he hapalua kolamu okoa o ka nupepa Advertiser o ke kakahiaka Poakahi nej i paa pono me namanaoo ka lunahoopouopono o ia pepa e nanaii |>ahenebeue ana ia Hon. Jno. L. Kaulukoal no £ona lilo ana i moho holo halow Alii no keia kau kuikawa a hoea mii ī keia Poakolu ae, Aug. 22,

ke olelo mai nei īa, a Aole e poiaa koke aua na kan'aka o Oahu nei no koiia moolelo.'' Pela io nei, ko Kauiukoa moolelo ma ke ano Kaukana wai i na kau a pan i komo ai «ia, aule hiki ia makou ke olelo ae naholo lea loa kona moolelo ī keaiai wale no, aka, he oiaio.ma kekahi mau aoao o kona buke moolelo Kaukanawai aa hapala pu īa 110 me na kikohu eleele. Eia nae, ke nana lii kona moolelo, ua oi aku naraoao aiai^o^kooa

moolelo mamua ona aoao" felee!e, a o ua mau aoao eleele 'la hoi o kona moolelo, ua poholo i>u ia iloko o ke konouli ele hiwa 0 iia hana lapuwale a popopo a keia au ho©maemae oie wale, a ua lunahooponopono 'la e porheke mai nei.

O Mr. T, R. Lucas (opio) e kakoo ia ana oia eka poai ona haole o loko oka ahahui kue Lahui. 0 ka makemake nui o keia poe oia ke kinai loa ana īna pono kalepa ona Pake, aole ' hoi e aeia lakou e kalepa ma ke ano akea e like nae ka kakou e ike nei i keia wa. Ua makamake ia eka poe kue i na Pake e hooiilo īa lakou hoioholona haflha wale no maloko o na pa mahiko a me kekahi mau ano hana hookauwa e ae. Aka, ua ike nae kakou, i oie na Pake e nui i na oihana kalepa lole, kalewa ai, a me na hana eae he nui, ua hoopomaikai kakou e lakou mamuli o ka emi o na wahi lole a me na me'a kuai eae e loaa mai nei ia kakou. Nolaila, o ka emi o na waiwai kalepa o īa ko kakou pomaikai ko na kanaka Hawaii, ao ka pii ae oia mau mea cMt«" ko px>ino, mahea kakoiv e koho ai ? Ma ka hoopii hoopii anei i na mea kuai ? Ina malAila kakou; alaila o ko kakou poioo no la a k:akou e imi aku la, Ma ka hoomau ia aku anei o ka emi o na mea kuai? loa malaila, aiaila o ko kakou pomaikai no ia a kakou e hana aku la. -

"•E k.a hookamani, e uauhi oe raamua Ike kaola mailoko aku o kou maka iho, alaila ike pono oe ke uiiuhi ae i ka opala noloko mai o ka maka o kou hoahanau." Mataio VII:5. Ua nema mai nei ka hapauea Pae Aina oka Poaono nei ia makou me ka olelo ana "Ua moe hewa paha ke Alakai onehinei i puoho mai ai me ka ohewahewa a hamaina, ka waha ua _h©oholoia eka Ahaolelo i'3 pailaka o Uonolulu no ka |18,000. No ka piha opu ino mai keia, aole 110 ka mauao maikai." A pehea ina ua hooholo io iii aa haawina 'la e like me $8,000 no ke alanui piuaua i Puowaina, me $2,000 no ke alanui pii lalau īluna o Ha leakala, koe hoi o Konahuauui ae nei aohe alanui e hiki pono ai iluna o kona piko, aole pahu oe e . olelo mai ana no ka manao īno mai ia hana ana pela ? Ake haawi nei ke Alakai i ka mahalo i ka Pae Aaina no kona maka hiaa i keia wa, a me kona eleu Ika hoike ana mai imua oke akea o $6,000 pokeokeo no ke koho balota me §3,000 no na lilo hoopii Aina a ke Aupuni, i pomaikai ai na hoiliili ama lei alii e upu ia nei, he mau itamu hoonui lilo wale 10 no īa, a ke Alakai i hoike aku ai, aole hoi me ka manao ino, oiai ua liooholo io ia 110 ia mau itamu e ka Ahaolelo, a pela o ?8,000 no ka P«residena o ka Papa Ola no ka hana ohiu kapala i na kanaka i Kalawao« Aole ī hiamoe ke Alakai, aka ī hooheno ii aku ia ī apu koheoheo nou e ale aku ai, a U\a nae ko hin ia a wela.