Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 37, 15 September 1888 — HE NANEA KAMAHAO LUAOLE NO BIUTEONA. KA MEA I OLELO IA KA OLALI O NA AUPUNI HUI HE KANALIMAKUMAMALUA. A I OLE O Ka Lima Ku'i o Maudelana KA LIMAKAHI HOI I HAAHEO AI [ARTICLE]

HE NANEA KAMAHAO LUAOLE NO BIUTEONA. KA MEA I OLELO IA KA OLALI O NA AUPUNI HUI HE KANALIMAKUMAMALUA. A I OLE O Ka Lima Ku'i o Maudelana KA LIMAKAHI HOI I HAAHEO AI

KA HONUA.

Hawaii.

MAHELE VL 0 keia v/a nae a ka ho Lekeona i haule aku ai, ua ike mai la ua kupua la, a o ko Lekeona mauao 110 hoi, e ake ana oia e īke aku 1 ua kupua ia, oiai, oia hookahi wale no kana mea r i makau ai, a oia no hoi kana meai kau nui ai t a ina e make ana oia, alaila, ua maiaelae ke ala nona e hele.aku ai e ike i na nani o Maura Gula. 1 ka lio Lekeona nr> a ku iho, ku anā «o ua kupua la, a pane aua : Aha ! Owai oe ? 0 ka iio Lekeona au, wahi a ka lio. Ahe ! o oe i'o ka kena e ka aea haukae. Heaha mai uei kau o onei 'i 1 heie mai nēi au e - noi aku ia oe, aoie anei oe e ae mai e liio kau kaikamahine i wahme na ko'u haku ? wahi a ka līo Lekeona. Kahuhu ! ae 10 ka hoi, lilo hoi paha la oe, e hana paha a nui ka ikaika, alaila, hoao mai e helii na kapuai wawae i kuu aupuni nei, alaila, iilo kuu kaikamahine i wahiue nn ko Ilaku Me keia mau huaoleio ae la no ua Teraima ia i pane mai ai a unu koke mai la no ia 1 kana kookoo kupua, a hili mai la īmua-o ka Lio Lekeona. Mamua ae hoi o ka pa aua mai o Lekeona i ka hauna kookoo a ua ku* puala.ua lele mai ia oia ihope me kona manao kulnhewa e pakeie ana la oia mai keia lelo hope ana mai ana eia ka, he olapa ana e like me ka uwila ua loaa mai ia ua lio ia a kakou, a niniu ae la kona poo, e like me ke ano mau o ka mea i loaa 1 na poino. I kela wa puehu hilii ae la ka huiu o ua Lekeona la, me he niea la . ua puhi la e ke ahi a ku olohelohe iho la oia. I kela vra pu no hoi, lele ae la ua Lekeona la iiuna a kani kuilua ae la kona mau kapnui, e hoike aku ana hoi i kona haku Biuteona a me Biute eia au iloko o kaua weliweli o ke ala no kena hufi hoi i ke one hanau. I kela eekona koke no, komo mai la o Biuteoua me kahi ilio Rema Hiu a ua komo mai la no hoi o Biute me ke aupuni Uwea, oiai, wahi a tia Bnite nei i pane ae ai, aoie au "e hoi hope ana, no ka mea, aohe o'u kuleana i

hope, a.ka, eia ko r a kaleana īmua, a imoa au a make a ola. Mu o keia komo aiia mai o Biute ma iloko oke aupuni o Mauna Oula, ua ike, mai la na kiai liona a pan a me na aeko, aiawa 1 lohe like ia ae ai na leo o na manu a nie na liona e uwo ana, e kani wi ana hoi kekahi mau leo, e nunulu ana hoi kekahi, me he ia, e hoike aku iakou i ka lono i na mea a pau oloko o ke aupum Mauna Gula, eia he powa, he ko-! mohewa hoi, ahe pakaha lima nuil hoi i ko kakou aupilni. Mamua ae o ko Jfiuteona ma ku ana iho i ka aina, ua.pu.rn koke .ae la lakuu i na liona me na manu, e keke mai ana hoi rm niho, e nahu mai ana hoi kekahi, a e wawaiu mai ana hoi kekahi a pela waie aku. * Iko Biuteona ike ana i keia mea weliweli, ia wa i pane iho ai oia 1 ka lima ku'i o Maudelana penei : * K ka lima ku'i o Maudelana, e hoohana koke oe i kau apaua han.ii i maa. I ke A a wa koke no, lele iho la o Biuteona mai luna iho o kahi ilio Reina Hin. a hemo aku la k<t hma ku'i o Mnudelfina Ika loa a me ka iania, a iuku aku la i na liona me ka ikaika luaole, e like ka ikaika o ua iima ku'i la me ka poipui ana o kekahi kunaka ika makiku e lelele nei i '-.a po, ka iilo ona iionn i mea paiahe wale no. Nana ae ia hoi o Biute u ike ae la, ua pūni no hoi oia i na iiona e nahu mai ana laia a me ke anpuhi Uwea. la wa r lele iho la ua Binte la mai luna iho oke aupuni Uwea, a paee iho la i konamau līma punahele penei : "E o'u mau lima punahele, akahi no au a hoohana hou ia plua mai ko'u o!a hou ana mai, a pehoa la, ke oia mau nei no anei ka wikani o ko olua mau olona, e hoohana au ia olua auo." 1 keia wa no a Biute i hoopuka ae a' i kela mau huaolelo kaukau i kona man linia punahele, ia wa' koke no i anai aku ai ua Biute la i kona m;»u lima a me kona kino holookoa, e molia fia waha o na liona

A i kela wa koke no hoi i|,a like ua mau lima punahele la o Biute me he pahi oki palaoa na ke kanaka oki palaoa, ke ahu mokukl o na holoholona ma o a maanei ona, a o lleina Hiu hoi, ke hakaka nei no oia me kana poe liona, o Wallka hoi, ke. hoohuii nei ou ike aupuni Uwea ilaio a ke konio la na liona Uoko e like me ka ua e haule ana ihiua'o kg honua, a oka lio Lekeona hoi, ke noke la no hoī oia i ka hakaka me kona hoa paio oia hoi ke kupua Teraima. Ia lakou nei e luku ana i na holohoiona a me na manu, ua akaka o Biute no ka helu ekahi o iakou a pau ma ka īkaika, a o ka lima ku'i aku o M>ude!ana, a o Relna Hiu aku, aohe hoi he olelo ana no ke aupuni Uwea, uo ka mea, he nui ia a he laula. Maanei e maopopo ai la kana eka makamaka heluhelu, ua oi aku 110 ka ke oolea ona lima wiknni o Biute mamua o ka lima kivi o Maudelai»a. Ua oolea io aku la no ua Hapa llio la. Aka, i ko lakou hakaka ana a hala he mau hora loihi, aole wahi mea a lauua niai i ka pau o na lionn, alailn, hoomanao iho ia o Biute, he poe Iiou;» aku 110 ka paha kekahi ma kekahi wahi nalo kahi i hoopaa ia ai. No kaua īhoe ke hoa kannn oka moolelo o Biuteona, o ke kuinu nm e pau ole nei ona lona i ka make ia Biute n>a, oia no ka hiki i keia poe lionu ke ola hou, no ka mea, o ka ma-| na oke kupua Teraima oia ka mea nana e hoolu hou ia lakou, nolaila o Lekeona i hoopuka mua ai i kola mau huaolelo penei: He mea ole kela mau hona ina e makeana ia'u ke knpua Teraima. He wa ioihi keia noke aua o Buite ma i ka pepehi i ua poe liona la a no ka mak*e ole s o ke l<upua, aua loihi a haliana hoi keia kaiia ara a Lekeona meTeraima, aohe pu laua i make, aohe no hoi he akpka o ka mea o laua e ana, ame he mea la, ua like a lflve ko laua Ikaika. 1 keji wa 110 hoi, hoohuli j»e la o Biute i kona alahele a hakuka uku la oia kupua Terauna, eia nae, o laua a aole laua i iihi lauua »ku Ike aV o Teraima,

Ia wa/hoohuh aku la o Walika i ke aupuui Uwea i ua kupua Teraima la, aka, aohe wahi mea a poholo mai o ua kupua la iloko o ke aupuni Uwea, alaila e hoomanao iho kaua e ka mea heluhelu, ua hapa ka maua o l ua aupuni Uwea iv.i ka mana o keia kupua a kaua i ike ae uei. Ko keia mea, hoohuli like ae !a o Biuteona ma a pau mai ko lukou luku ana 1 na liona a lele aku la lakou maluna oke kupua Teraima, aka, o'ko lakou mana a pau, aole ia i lihi lauaā aku i ua kupua ia. Aole he mea kuua e ae ka ua kupoa ia, aka o kela kookoo kupua wale ho ana. eia nae.,' ua oi pa-umi aku ka mana oua kupua la mamua o na rr»ea matia a pau a Biute ma, a o ka mana hoi oka iima ku'i o Maueieiana, aole ia i ano kokoke aku i ua kupua !a. . • N laila, e hoomanao iho kaua ēka rnea heluhelu, ua pahua ioa" ka mana a pau o Biute ma mamua o ua Teraima la. Oiai o Biuteona mu e kaua ana, a 1 ka hope loa oka lakou kaeia ana, ua naenue na mea a pau, a koe o Teraima me Bīute, aao la mea, «a pane mai la o Teraima me keia mau huaoleio hoohoka petsei V • E fca weio ilio, e hoi hou i kou aupum e hana ika ikaika a uui, alaīla, heie hou mai i o'u nei e paio ai, () ke;a mau olelo a ke kupua Tera ima imua o Biute ma, he mea e hoehaeha mai ana i kona naau, ahe r&ea hoi ia e olelo okoa mai ana iaia nei, e hooi loa aku ika ikaika ! keia wa, i ko wa mua.

Nolaila, ua pii īno ae la ka ukiuki o ua Hapa Ilio la a hoholo ae la ka ula hubu nia kona mau papalioa, a paoe aku la oia me keia niau huaolelo penei : Ēke kapua iapuwaie ! i keia hora 0 oe pu me a'u maloko o kou aupuni. Me keia nlau huaolelo ua Biute ta 1 pune ae ai a lele aku la oia īmua o ke kupua Teraima a e like me ka iiHo ana a ka maka, aia hoiua paa aku la ua kupua la, a noke iho la laua ika hakaka he iima a he lima. No ka loaa ole i ke kupua Teraima he manawa e hili mai ai i kana pahikaua ame kaua kookoo mana, no ka mea, ua paa aku la kona mau lima,la Biute, ake noke la hoi ua kupua la 1 fea wehe me ka oni mo ana i o a ianei oia nae, aohe he wahi mea a mohole aku, oa like iho ia na lima o ua Biute la, me he kaula i hipuu poleua la e kekāhi kupaa a paa !oa. I kela wa no hoi, hapai ae !a o Biute i ua kupua 1, a paki iho la ihma o ka lepo, ahe na ana hoi, ua huh ao la ke alo iluna; kau haua. j 1 kela wa koke no i miKi aku a! kahi Heina Hiu i ke kookoo aua knpua la, ;v pela no hoi me kana pahikaua, a lilo mai la ia mau mea. I kela sekona koke no e like me' ka inao ana aka maka, ua nalo aku la o Biute me ke kupua Teraima, O Lekeona mu hoi, noho iho la no lakou mnwaho e noke ana no me n» liona i ka hakwka.