Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 47, 24 November 1888 — Oehuehu na Keiki o Potugala. HE KAHOAHOA KEIA E HOIKE ANA O KE KAU KOHO BALOTA E HOEA MAI ANA, HE KAU KOHO BALOTA KUE LAHUI ASIA IA. [ARTICLE]

Oehuehu na Keiki o Potugala.

HE KAHOAHOA KEIA E HOIKE ANA O KE KAU KOHO BALOTA E HOEA MAI ANA, HE KAU KOHO BALOTA KUE LAHUI ASIA IA.

| Maloko o ka iS r apepa P. C. L\dver!tiser o ka Poukolu nei, i ike iho ai makou i ka unnhi Olelo-*BeritJawia o kokahi manao pepa i law«ia mlu noloko mai o ka nupepa Pukiki 4< Lu9o Hawaiiano" o ka la 17 e I afcn nei, a n6 b pomaikai © ko makou I raau makamaka heluhelu, TsolJila ke Ipane aku Bei makou i ua mauao !a

mai ke poo a ka hiu, iike iho ai ko maksu mau makamaka eia ke kulana Aupuni o Hawaii ke k*mo aku nei īioko o napoai o na eheu © kahi mau mana nui oke ao nei. A eia iho: Ke hoi hou nei makou i keia la maluna o ke kumuhanā, a, aole hoi makou o kaaleie aku ana i ua kumuhana 'ia a hiki i ka hoike ana mai o ke Aupuni o F©tugalava oia paha ka mua ioa o kona hana pela, aole ia e iaoopoina mai ia kakou, a ua makemake hoi ia e maiama mai i ko kakou hanohano. I keia wa, ke hoohana nei makou i ke kalaiolelo ana rnē ka manaolana e hookoia mai ka iini nui o na kanaka Potugala, a e ike pu laoi e lawe ae ana ia he keeliina hana i i ka pono, ©ia hoi ke ku ana mai o kekahi manua Pakiki maioko nei o ke awa o Honolalu. o~kaTmanao a makou e' kamaili© aku ana, oia keia. Ika hapa hope o keia makahiki ae, 1889, a i ole hookahi makahiki okoa mai keia le aku, e hoea mai auanei he ulukii nui ma ka aiaa holookoa nei a pau, a me he mea la maloko nei o keia kulanakauhale, mamuli oke kau koho balota nui, e

nialama la aku aoa iloko o ka malama 0 Feberuari 1890. O ke kau koho baiota* o 1890 e paio ia ana me ka hahana, a i ole o ke kau koho balota ano nui paha la i ik-> ia ma ka moolelo o keia Aupuni. Oka ninau a'fi"oiruTe komo ana iloko o keia koho bal©ta ana oia ke kue ana o ka poe Kue-Pake i ka poe kokua Pake, a ma kekahi ol'elo ana ae, o ka makaainana waiwai ole i ka poe hoopukapuka dila. Oka papa mua he p@e ikaika lakou ma ka heluna a me ke kuleana o ka loaa ana he wahaolelo iioko o ka Ahaolelo» ao ka papa elua he īkaika ko iakou ke dala ame ka mana. He keu aku ana paha ia o ka hakoko ikaika, a he laki loa ina e hoea aku ia 1 K.a pahu hopu oia hana me ka maluhia. Ma ia manawa auanei, aole e oie ana ke ku mai o na mokukaua o na iahui e ae uo lakeu na makaainaua he nui maanei nei (e l.ke me ke kau koho ba]ota o 1887) a, aole hoi he lahui nona ka heluna nui o'ka poe koho balota maanei e like me ko Potugala.

E manaoio ana anei kekahi mea hookahi e nele ana ke Aupuni o Potugaia i ka hoouna ana mai ianei i kekahi o kona mau mokukaua ikaika loa

ma i* wa ? Aole o makou manao peig. Ke manaeio nei makou aole wale ana 110 ia e hoouna mai ana i hookalii aaokukaua īanei nei, aka e loaa aua no iaia ua kauolia e noho ia nei oiai e noho aiia ka Ah&olelo. Aole auanei e ole ka lilo ana o ke kau Ahaolelo o 1889 i kau okaikai mamuli o ka nHinu nui o naiu ana ia wa, oia hoi ka ninau kue Pake, ka mea mai ai ke kumuhaoa hoololi Kumukeuawal. a nia e hookoia ana ka papa hoonohonoho hana a ka aoao kue Pake t a makou ho\ e mauaolana nei e hooko 10 ia auk uo, a niakou hoi e hana aku ai me ka ikaika, u oia wale no lioi ka hana hookahi e pakele ai keia H Paredaisa o ka;Pakipika, M aole no hoi ia he mea heWa »o kakeu ke neho makaukau, a o ka makaukau mul\ ' makemake ia e makou ota ka noho ana mai o kekahi meikiikaua Pukiki, & e k »na ku ana maloko nei o ke aWa, he mea la e hohikaika mai ai ia kakou, a aole hol o aa kanaka Pukiki wale no ma Ilawaii n#t kai hoohaiiohanoia mai, aka 0 we Aupuiii holookoa 0 Potugala« Aoie |f makou wahi kanalua ikt ma

ka manaoio ana, e apono mai ana ko kakoa Komieina, ka Mea Hanohano A. dd Souza Canavarro, i ko makoa manao «na hoi i ike ai oka manao ia ona kaneka Pukiki maanei, aka e waiho aku aaa oia īmua o ke Anpuni o P@tugala ma na olelo i oi aku ke kupono 1 ko ka nnakou, i na kumu kuoka makou noi. A oiai aia ke Kuhina (A. <le Souza Cajavarro) raa ke kulana launa eluolu me ke Aapuiai 0 Potugala, » he keonimana no hoi oia 1 mahalo kiekie ia ma P©tugala, aole hoi ke mea e kanalpa ai mamuli o kana mau hpoikaika ana he mea ia e nele ui ka Waa ana mai oka mea ī ma— kemake ia. oia hoi i mokuk{»uaPukiki toa Honololu ma ka hapa hope o 1889, a i ole i ka hoomaka mua ana hoi O 1890. :■