Ka Elele, Volume 1, Number 4, 20 May 1845 — KA ELELE HAWAAII MA MOLOKAI. [ARTICLE]

KA ELELE HAWAAII MA MOLOKAI.

Kaluaaha, ApeHla 22, 1845. Aloha oe e Ka Elele.—Ua pae mai oe iuka nei ma Molokai i kela hebedoma, he malihini no. Imi oe i kanaka hookipa. Imi mua oe ika poe koikoi e hookipa me lakou, aole e loaa. I mai la ka luna kula, “aole Iau he mea koikoi, he kanaka maoli no au. I mai ke kumu kula, he kanaka maoli wale no au.” Apelana Lunakanawai ka poe i kapaia he poe hanohano, a lilo i poe luna, a pakele i ka hana ma na la paahao,

i kou kapa ana ia lakou he poe hanohano a koikoi, a i kou noi ana ia lakou e kipa ia oe me he poe lako la, a me he poe koikoi la; hoole honua ae la lakou, aole lakou he poe koikoi. Nolaila i kou kipa ana iioko o ko lakou hale he wahi ai hapawalu ka i loaa ia oe. Aole ka ai hapaha, aole loa ka ai hapalua. Menemene au o pololi loa auanei oe, a he hune no hoi ke hele hou mai oe ma Molokai nei; no ka mea, aole o makou alii ma Molokai nei, aole hoi he poe koikoi e hanai nui aku ia oe, he poe kanaka maoli wale no. Mamua o kou pae ana mai,, ua lohe pinepine au, He kanaka koikoi o mea, a he poe hanohano kahi poe. I ko’u ninau ana ia lakou he poe koikoi paha oukou e hiki paha ia oukou ke hookipa maikai ia’u i kahi malihini. Hoole lakou, aole lakou he poe koikoi. Aka, i aku la lakou ia oe. E hiki no ia oe ke kipa me makou i keia makahiki, ke oluolu kou manao i kahi ai hapawalu no ka makahiki. Nolaila, aia no ia oe. Ke palapala aku nei au ia oe i na inoa o ia poe e hookipa ana ia oe i ka ai hapawalu, a ina e manao oe e hele hou mai a hele pu me lakou, pono, aia no i kou manao. Ina e lokomaikai oe a hoomanawanui i keia makahiki, i kahi ai hapawalu wale no; malama paha, e lilo keia poe i poe koikoi, a i ole ia e ike paha auanei lakou he mea oe e waiwai nui ai lakou, a haawi mai i ai hapaha nau no kela makahiki; oia paha, aole paha. Aloha na kanaka o Molokai i kou mua aku, ka i make aku nei, o ka Nonanona. He kanaka maikai ia i ko makou manao; no ka mea, aole ona manao nui i ka ai a me ka ia.

Ina he ai ma kona wahi i hookipa ai, ai no, a i ole, pono no, aole ona ohumu nui a haalele. Maikai ka Nonanona i ko makou manao, a ke uwe nei makou i kona make koke ana; no ka mea, ua manao, a ua waiwai loa makou ia ia i keia mau makahiki aha, a me ka uku ole no. A o oe kona muli mai, ina e like pu ana kou ano me kona ka oluolu, a me ka hoomanawanui i ka ai ole, alaila e lilo koke oe i punahele no makou no Molokai nei, Punikala.