Ka Elele, Volume 1, Number 8, 15 July 1845 — PULE MAHINA HOU. HELU 3. [ARTICLE]

PULE MAHINA HOU. HELU 3.

Mai ka wa i hiki mai ai o Einamu ma, a hiki i keia wa e noho nei, he nui ka poe i haipule i ka Haku, “E hiki mai kou aupuni,’’ ma Hawaii nei. Ua hooloheia ka lakou pu!e ana, no ka mea, ua lilo keia aupuni, he aupuni Kristiano. He kanakolu tausani a keu ka poe i bapatisoia, a komo iloko o ka ekalesia a ka Ha-

ku, a malama hoi i kana ahaaina. Aka, aole loaa ia oukou keia pono o ka poe pono, aole: no ka lakou hana ana kekahi; a no ka manawalea ana kekahi.

He poe paahana na misionari, aole lakou molowa, aole palaualelo e iike me kekahi poe kanaka. Ua unuhiia ka Eaihala e lakou, a he iwakalua tausani Eaihala i paiia ma ka olelo Hawaii; a he kanalima tausani Kauoha Hou i paiia no hoi. He nui wale na palapala eae i hanaia e lakou.

Ua ao aku lakou i na kanaka makua, a me na kamalii iloko o na kula maoli, a me na kula Sabati. Ua hai pinepine aku lakou i ka ke Akua olelo i na la Sabati, a me na !a noa. Ua launa nui aku, aua lapaau hoi lakou i ka poe mai.

Eia hoi kekahi mea. Ua manawalea nui mai o ko Amerika poe haipule. Ina aole lakou i kokua nui i na misionari me ko lakou waiwai, ina ua make hewa ka lakou haipule ana ike Akua no oukou. No ka mea, aole hiki i na misionari ke hete wale mai, a noho, a hana i ka lakou oihana, ke kokua ole ia mai lakou.

Eia kekahi manao. I ka noho ana 0 na misionari maanei i keia mau makahiki he iwakaiua kumamalima 1 hala ae nei, ua hana lokomaikai wnle lakou, me ka uku ole ia mai. Aole uku mai na lii, aole uku mai na haumana ia makou no ka makou ao ana’ku ia iakou. Ua kokua iki mai na lii a me na haumana i kekahi manawa, oiaio no ia. Aka, o ka nui o ka waiwai e pono ai ko makou kino, a e kokua hoi ia makou ma ka oihana misionari, mai Amei'ika mai no ia. Mai Amenka mai ka waiwai i kukulu ia’i ko makou mau hale e

noho nei; a me na hale kula nui, a me na hale pai palapala. Mai Amerika mai ko makou palaoa, a me ka iole, a me ia mea aku, ia mea aku, Mai Amerika mai na dala, a me ka pepa a me ka inika.e hana’i i na Eaihala, a me na palapala e ae he nui wale. Mai Amerika mai na misionari kane he 65, a me na misionari wahine he 69. Eia ka nui o na dala a me ka waiwai i makana ia mai, mai Amerika mai, mai ka hiki ana mai o Binamu i ka makahlki 1820, a hiki i keia makahiki 1845, Oia hoi ($645, 265,) eono hanere me kanaha kumamalima tausani, elua hanere me kanaono kumamalima dala. Penei ka hiki ana mai o ka waiwai i kela makahiki, keia makahiki. Makahiki. Waiwai. 1820, - - - 10, 461, 80 1821, - - - - 669, 70 1822, - - - 1, 071, 00 1823, --- 12, 974, 67 1824, --- 6, 746, 30 1826, - - - 9, 764, 89 1826, - - - 10, 241, 94 1827, - - - 9, 761, 31 1828, - - - 19, 434, 34 1829, - - - 8, 0.-2, 92 1:30, - - - 11, 166, 91 1331, - - - 13, 942, 91 1832, - - - 20, 631, 75 1833, - - - 15, 833, 67 1834, - - - 11, 788, 02 1835, - - - 16, 173, 98 1836, - - - 30, 034, 83 1837, ... 63, 521, 09 1838, ... 41, 916, 90 1839, - - - 39, 835, 46 1840, - - - 33, 286, 65 1841, - - - 33, 620, 02 1842, ... 42, 175, 46 1843, - - - 40, 443, 65 1 1844, - - - 36, 400, 00

184u, - - - 36, 400, 00 $575748Ōro r 7 Nadala e pai i ka Baibala, a me na palapala liilii e ae 69, 775, 41 Pau loa, - - $645, 265, 08 Oia ka nui o na daia, a me ka waiwai, a na hoahanau ma Amei'ika Huipuia, i haawi lokomaikai mai, e hoonaauao, a e hoola i ko Hawaii poe kanaka. Ua pono ia oukou e na lii, a me na hoahanau, ke helu pono i keia mokuna no ka Pule Mahina Hou. Aole anei he pono ia oukou ke hanai, a hooaahu, a malama pono i na misionari Amerika, ma keia hope aku?