Ka Elele, Volume 1, Number 10, 12 August 1845 — NO NA KANAKA HANA. [ARTICLE]

NO NA KANAKA HANA.

O ka liana im mea niaikai no ia. Eia kiīkahi. He mea ia e pono ai

ke kino. Nolaila mai kona ikailea. He mea ia e pale ai ka mai. 0 ka mea ai nui, a noho wale, hiamoe; alaila ala a ai hou, a hiamoe hou, aole hele a hana i ka hana, e lilo koke paha ua kanaka la i kana puipui, He puipui paha ia e like me kekahi alii, aka, he palupalu no nae, ikaika ole. A mahope, loaa ia ia ka mai pehu, hui, nalulu, lolo, opuinoino, a me na mea ino a pau i pili loa i na kanaka nui. Aole nui kona ikaika, a me ka oluolu, a me ka mama e like me ko ke kanaka hana. Eia kekahi. 0 ka hana, he mea 3a e pono ai ka uhane. Ina i noho wale ke kino, alaila nanea ka manao, aole noonoo. Ina mai ke kino alai3a kaumaha ka manao. Ina kaumaha ke kino no kona nui, o ka noonoo a nse ka hana e pono ai, ke manao lloa ia ia ia. O ka mea i noho •waie, he nui na manao ino, a me ina manao kuko i komo iloko ona e hoowah’wale ai. Ina i hele wale, e makaikai paha, e hoomakamaka paha, aole ehanai ka hana, o ka lilo nopaha ia iaīhue, a moe kolohe a me ka hakaka kekahi. 0 ka hana ele he mea ia e palaka ai na hoahanau, a haule lakou a paa loa malokoo ka ilima o ka Oiahulo. Eia kekaiii. 0 ka hana, he mea 5a e waiwai ai na kanaka. 0 ka ikaika a me ka oluolu o ke kino a me ka uhane he waiwai nui ia, nui loa. Aole waiwai like. Ina malaila wale no ka uku, he pono ke hooikaika i ka hana. No ka mea, he mea ia e pale ae ka ino, a me ka moiowa, a me ka mai no hoi. Aka, eia ka uku i koe, ka waiwai mnoli. Ma Amei’ika, he nui ka poe waiwai loa ma ka hana hoolimalima wale no. Mamua ilihune no, a mahope pau no ka hooikaika i ka hana.

lūalakono. Pela kekahi poe mi keia pae aina. Ma Maui, ua mahi nui kekahi poe ma na wahi uala kahiki. Nui ka hana, a nui ka mea i loaa mai ms ia hana. Ua loaa ia lakou na dalahe nui wale, e like me na haole kuai. Ua kuai msi lakou i mau hale maikai a me na mea e kuonoone ai ke kino. A nui na dala i koe maloko o ka pahu. I mai la kekahi. “Aole ku ks moku ma neia wahi, he nui ka poe mahi, aka o ka poe kuai aole; kakaikahi no. Nolaila nui ka lilo a uuku ka mea e loaa mai ai.” Alia, he oiaio no. Aka, he hana no ka oukou. Ina kaawale aole hana hoolimalima, malama pono i ka hale a me namea maloko a mawaho. Uakahiko paha ka hale,popopo, hoohioloia paha ka pa. Ina pela, e hana hou a paa. E hana lole, moena, kaula, mahiai, a lako oukou i na mea e pono ai ke kino. E kanu laau malumalu, a me ka hua no hoi, ka niu, ka ulu, kapiku, ka alani, ka ia, kope, ke kou, ame ke kukui. Ina aole hiki ia oukou ke kuai aku, he mau mea no nae keia e oluolu ai. Oluolu ka nana’aku, a maikai no hoi ka hua a me ka malu. Eia kekahihanai koeo ka hanako. He nui na hale hana ko ma keia pae aina. Ma Kauai elua, ma Maui elua, ekolu paha, ma Hawaii ekolu. He nui na kanaka i makemakeia e malama pono i ke ko i kona wa e ulu ana e kanu, a e waele i ka opala, a ohi, alaila puhi a hana i ke ko paa. Eia hoi. He nui na haole kanu kope. He nui na kanaka i makemake malaila. Aka ua pilikia na haole i na kanaka hana ole. Auhea na kanaka? Ma ka hale. Paa paha

iekahi ika hiamoe. Aole lakou i nakemake i ka hana. Nolaila ua pau koke ka hana ko a me ke kanu Aope ma ia mau wahi, a lilo ka hooena i mea makehewa, a poho loa. Ja pono anei na kanaka e oleo mai “aole hana a makou?” Mai ilelo hou mai pela, a lako loa ia nau haole i na kanaka hana. No ke aha la e hoole na kanakae lele a hana malaila? No ka palaualelo kekahi, no ka lilahiia kekahi. Ua hoole ka nui 10 ka uuku o kahi uku. Ma ka Ele!e 11 e noonoo iki kakou i keia. Aaila e hoike aku au i ko oukou ponaikai mamua o ko Europa poe lana. Na HaNA.