Ka Elele, Volume 1, Number 17, 18 November 1845 — NO KA MAHELE ANA I KANA. [ARTICLE]

NO KA MAHELE ANA I KANA.

He mea mau no ma na aina a iu, ke mahele i kekahi mau hana. koa ka hana a na kane, okoa ka ma a na wahine ma na aina a pau. ia holo ka waama ka moana, okoa i mea hookele, okoa ka poe hoe. ia holo pu na kanaka i ka lawaia, :oa ka hana a kekahi, okoa ka hai a kekahi. Mai ka wa kahiko ai, okoa ka hana a ke alii nui, ;oa ka hana a na kiaaina, okoa ka ina a na konohiki, okoa ka hana a i makaainana. Mai ka wa kahiko ai, ua kaawale ku hana a ke kama pule, kaawale ka hana a ke ihuna lapaau, ua kaawale ka hana ka poe kaka olelo, kaawale ka ma a ka poe kuauhau. Ua hapa nae ka mahele ana i ka ,na ma na aina naaupo, ua nui ka ahele ana i ka hana ma na aina j auao. Ma keia aina, na ke ka,ka hookahi i mahiia, a lawaia, a»

Ikukulu hale, a ako hale, a ia mea aku, ia mea’ku. Ma na aina ike } nui i ka hana, ua mahele liilii ia na ijhana a pau. Ma Beritania ma kahi ihana kuipine, aole na ke kanaka hookahi i hana i ke pine a paa. He umi kumamalua mea hana i ke pine hookahi j) Ika hana ana i ke pine, okoa ka mea hoomakaukau i ke keleawe, j|okpa ka mea hana ika mea nui, j;okoa ka mea hana a liilii, okoa ka j mea hoopololei, okoa ka mea okioj|ki, okoa ka mea hookala a oi, okoa ka mea okioki i ke poo, okoa ka mea owili, okoa ka mea hookomo, okoa ka mea hookeokeo, okoa ka mea anai, okoa ka mea nana e opeope, okoa ka mea nana e kuai. Ina na ke kanaka hookahi e hana ia mau hana a pau, aole pono. Ua jrnaopopo loa i ka poe hoao aike, he meapono ke mahele liilii ka hana, he mea ia e mahuahua’i ka waiwai ioaa. Eia na mea e akaka’i. 1. Ina mahele pono ia na hana, alaila, aole nui ka manawa i pau i ke ao ana, akamai koke no. Ma na hana a pau, o ke ao a akamai, oia kekahi mea nui. Ina oka hookele waa, aoleakamai i ka makahiki hookahi. Ina he hana pilika loa, ua loihi no ke ao ana, a ina aole pilikia aole loihi, akamai koke no. 0ka manawa i pau i ke ao ana, he mea pono ia. Aka, ina e loaa mai ke akamai, ua pono, no ku mea, e loaa mai no ka waiwai ma ia akamai. Ua oleloia ma Beritania, ina i manao ke kanaka e akamai i kekahi paahana, pono ia ia ehiku makahiki e ao ai. Oia na makahiki e pono ai i ke kamana, a me ke kuihao hale, a rae na mea oihana nui a pau. Nolaila, ua maopopo ka hiki ole i ke llkanaka hookahi, ke ao i na oihana a

pau. Ina ehiku makahiki e ao ai ke kanaka i ka hana a ke kamana, ehiku ka ke kuiahao, ehiku ka ka hoonoho hale, ehiku ka ka mea hana pena, ehiku ka ka mea hana laka, ahea la e paa ai kona haie? Inn pau loa na kanaka i ke ao pela, alaila, aole manawa e hana’i, ua pau ka manawa i ke ao ana. Aka, ina ao ke kanaka i ka hana hookahi, a hana oia malaila a pela kela kanaka, alaila, uuku ka manawa e pau i ke ao ana, nui ka manawa e hana’i i ka hana. Eia kekahi hewa o ko ke kanaka hana ana i na hana he nui Ua nui, ka waiwai i pau i ke aō ana, no kona hawawa. Nui wale ka hao i pau i ke kanaka i kona ao ana e kui. Ua poho ia hao, no ka mea, aole maikai kela mea ana i hana’i no ka hawawa. Pela no e poho ai na papa o ke kamana i kona ao ana, a nie ka lole o ke tola a me ka ili o ka mea hana kamaa. Aole poho loa. Ua poho hapa no ka waiwai o ka hana ana. Poho no hoi na mea paahana, ka pahi olo a me ke koikahi, a mc na mea paahana a pau. 2. Ina i nui na hana i hanaia i ke kanaka hookahi, ua nui no ka manawa i pau i ka hele ana, mai kekahi hana a i kekahi hana. Ina hana ke kanaka i ka hana a ke kamana, i kekahi hora, a i ka hana a ke kuihao i kekahi hora, ua nui loa ka manawa i lilo i ka hoaa i kekahi, a ka hoomakaukau ana. Eia nae ka mea nui, o ka maa ana o ka lima e hana. Ina hana loihi ke kanaka ma ka hana hookahi, alaila, hiki wawae loa, no ka maa o ka lima. Hana wale ka lima me ka manao ole o ke kanaka. 0 ka mea ao i ka hoonohonoho kepau paipalapala, he mau lalani wale uo i paa ia ia i ka la

hookahi, ike ao mua ana. A aka mai, alaila, hiki ia ia ewalu aoao ka la hookahi, no ka maa o ka lim ma ia hana. Eia nn kekahi. In loihi ka hana ana i ka hana hookal alaila, loaa iaia ka ikaika ku pon ia hana. Ina loihi ka hana ana ke kanaka maluna o ka moku oko hola, ikaika loa no kona mau mana mana lima, a ikaika loa kona hul ana i ke kaula, aole ikaika ke ka naka hou. Hiki no hoi ia ia k hapai ika pahu nui. Aole hiki k kanaka maa ole. Pela no ka luna holo. īna lilo oi i kela hana, loaa no ia ia ka ikaik 0 na wawae. Nolaila, aole ia e ma loeloe ika hele loihi ana Ina o k kanaka o ka moku, aole hiki ia k hele i kahi loihl mauka, no ka ma ole. Pela no na maka. 0 ke ka naka maa ole i ka nana i na me liilii loa, aole no e maopopo ia ia Aka, o ke kanaka nana pinepine na mea liilii, maopopo no ia ia. Pe la no na pepeiao. Ina aole i nia ka pepeiao i ka hoolohe ana i ka lei himeni, ua like no ia ia kela leo ke ia leo. Ina aole i maa ka pepeiao ka hoolohe ana i ka leo namu, aol 1 maopopo iki. Ina pane aku au i oukou, Ale.rundcr , aole no e maopo po ia oukou, no ka maa o!e.