Ka Elele, Volume 1, Number 23, 10 February 1846 — HE MAU MEA KAHIKO LOA NO HAWAII NEI. [ARTICLE]

HE MAU MEA KAHIKO LOA NO HAWAII NEI.

Lahainaluna, Dek. 10, 1845. I ka manawa i hana mua ia na noku o Hawaii nei e Kumuhonua, i o kana wahine o Haloiho, i ka nanawa e moe o Kumuhonua, a ala nai ka hiamoe mai, alaila huli ae a ka honua, a ua kapaia haalulu ,ina he olai. la manawa, aole i hookaawale )ono ia na hana, aole i haawi ia na noa no kela mea keia mea, aole i mpa pono ia. Nolaila hoakaka mai la na mea a ; )au, na holoholona, na manu, na nea kolo, na mea eheu a pau e lelel ma ma ka lewa, a me na kanaka. A haawi pono ia ka hana a kela

mea a keia mea, a hookaawale pono ia ka hana ke pono i kela mea i keia mea o na mea nla a pau, a me na mea ola hanu ole; ma Umauma i |i Hilopaliku kahi i hookaawale pono || ai na hana. j A mahope oka haawi aina ana, hiki mai la o Halo, ku mai la ia ma kekahi aoao o ke kahawai nonoi mai la ia i aina nona. “I aina no’u,” i mai la ka mea nana e haawi ana ka ! aina, “hiki mai oe ua pau ka aina t ka haawi, hookahi no aina i koe.” “0 ke aha?” “0 ka polapilau.” | “0 ko’u aina ia,” lilo ia aina ia Halo, pau ka haawi ana o ka aina a na mea ola hanu, a me na mea ola hanu ole. Ma Molea i Hamakua, malaila t akoakoa ai na ia a pau loa ma ka moana, na ia nui a me na ia liilii,, malaila i ka palapala’i na ia a pau,, na ia onionio na mea ulaula, namea keokeo, na mea melemele, na mea, ano e a pau ma ka moana o KapuhU li ka luna o ka poe nana i kakau, o na ia kakau ole a pau, i lu wale ia’ku no i ka lehu o ka pau o ke kiko ana. A kapa pono ia ka inoa o kela ia o keia ia a pau ma ka moana. 0 Kumuhonua ke kanaka mua, a 0 Haloiho ka wahine mua. 0 na’kua, o Ku ma laua o Lono. 1 ka manawa i ku mai ai o Lono (Kapena Kuke,) ma Hawaii nei. Holo aku la na kanaka maluna o ka moku, a kamailio maoli aku la i na haole; aole nae he lohe o na haole 1 ke kamailio, nolaila olelo mai la na haole me ka lakou olelo, hoole I mai la, aoie lohe. “No more,” nolaila hoomaopopo aku la na kanaI ka, ‘ kapu Molea,” “no more,” j “kapu Molea ma Hamakua,” alaila kunou mai la ka haole me ka mao-

popo ole. Alaila olelo iho na ka-f naka. “Ke olelo mai nei ka haole he kapu o Molea ma Hnmakua no[ ke kakau ana o ka ia malaila.” No- : laila wa iho la na kanaka, ua ike no j ka! ka haole i kahi i kakau ia’i ka ia. Na S. M. Kamakau.