Ka Elele, Volume 2, Number 1, 8 April 1846 — PAUKU 4. Ina i malama ole kekahi. [ARTICLE]

PAUKU 4. Ina i malama ole kekahi

kanaka kuai nui, i ka olelo o kana palapala hoopaa, pono i ke Kuhina Kalaiaina ke haawi ia palapala hoopaa a i ka lima o ke Kokualunakanawai o ka Moi, a e haawi pu mai no hoi i na mea e akaka’i, a na ke Kokualunakanawai e hooko i ka olelo maluna o na mea i hewa, a ka mua, a me kona hope, e like me ka mea i hoakakaia mai no ua hewa la. Pauku 5. E hiki no hoi ike Kuhina Kalaiaina ke haawi i palapala kuai liilii i ka rama ma ka omole, a ma ke kiaha paha, aole nae ma kahi i ae ole ia mamua e ka Poe Kukakuka Malu, aole ma kahi i ae ole ia ka moku kalepa ke komo. A mamua o ka haawi ana i keia mau palapala, e ku dala ia i ka mea i oi kona koho ana; i penei, Mamua aku o ka pau ana ona palapala kuai o kela manawa mamua, e olelo aku ke Kuhina Kalaiaina i ka Puuku pai palapala, a e paiia ma ka Nupepa PoIinesia ka la a me, kahi ana e manao ai o ku dala ia mau palap|la, a o ka la ku dala. ao-

le ia e emi mai i na la ehiku mahope o ke pai mua ana, a e like ka nui o na palapala kuai, me ka ka Poe Kukakuka Malu e olelo ai, a e haawiia na palapala i ka poe i oi aku ke koho ana, ke hana lakou e like me ka olelo ma ka Pauku e pili ana mahope o keia. Pauku 6. Oka poe ioi aku ke koho ana, ina aole o lakou e manao hewaia e ka Poe Kukakuka Malu mamuli o ka olelo a ke Kuhina Kalaiaina, a ina hoike mai lakou i ka palapala na ka mea ku dala nana i kuai i na palapala ae, a hoike i ka nui o kona kuleana, a me kona uku io ana i ke dala, alaila, e haawiia ka palapala ae. Mamua nae oka haawii ana ia palapala, e haawi mai ka mea i oi aku ke koho ana, a aponoia, i palapala hoopaa me ka hope hookahi i ae ia e ke Kuhina, a e like ka haule poho me ka mea i oleloia ma ka Pauku akolu o keia Haawina. Penei nae ka hoakaka ana i kona mea e pakele al i ka uku, AKA, EIA KE ANO O KEIA PAI.APALA MALUNA, I keia ia ua ku pono ia ka — — ka mua, ka palapala kuai liilii i ka rama ma —, ma ka Mokupuni o —, no — mai keia la aku, Ina aole oia e kuai liilii, aole hoi hoolilo aku ia mea i kekahi kanaka o keia Pae Aina, aole hoi malama ma kona wahi kuai, i hale walaau, a uhauha paha, a ina aole lilo kona kuai ana i mea e haunaele ai, aole hoi i mea e pau ai ka malu, a me ka noho malie ona, a ina aole lilo kona kuai ana i mea e hakiia’i na Kanawai o keia Aupuni, a ina aole hanaia kekahi o keia mau mea, a hala ka manawa i oleloia’i, aole hoi haki i kekahi olelo o ka palapala ae i pili pu me keia, lilo keia palapala i mea ole. Aka, ina i hoakakaia, a maopopo i kekahi Lunakanawai, e like me ka mea i oleloia iloko o ke Kanawai hoonohonoho Oihana Lunakanawai, ua hana oia i kekahi o keia mau mea, alaila, lilo no kela mau haneri elala i oleloia iloko o ka palapala hoopaa, a e pau wale ka palapala kuai, aole hoi jure ma keia hookolokolo ana. Pauku 7. O keia mau palapala kuai i oleloia e haawi, o na palapala kuai nui, a me na palapala kuai liilii i ka rama, e kauia ka inoa o ke Kuhina Kalaiaina, a e hoailonaia i ke sila o kana Oihana.

Pauku 8. Ma ka palapala ae i ke kuai liilii e hooakakaia kekahi ano hou o ia kuai ana, aole nae e oi aku ka nui mamua o na galani elima. E hiki no hoi ike Kuhina Kalaiaina ke hoakaka i kumu hana a i olelo ao aku i ka poe kuai ma na mea pili i ka lakou hana. Pauku 9. E malama no ke Kuhina Kalaiaina i buke, a e hoonohonoho oia iloko olaila i na inoa a pau o ka poe i loaa ka palapala kuai rama ma keia Aupuni. E lioakakaia iloko o ua buke la ko lakou wahi noho ai, ke ano o ka palapala kuai i haawiia ia lakou, a me ka nui o ke dala i loaa mai no ia mau palapala. Pono no hoi i ua Kuhina la i na manawa a pau i ku i ka hana maikai, ke haawi i ke Kuhi na Waiwai i na dala a pau i loaa ia ia no na palapala kuai i oleloia ma keia Haawina. Pauku 10. Ina ee kekahi kanaka maluna o na olelo o keia Haawina, a kuai nui paha, a liilii paha i ka rama, me ka loaa ole ia ia mamua ka palapala kuai, e like me ka olelo maloko o keia Kanawai, i a hoakakaia kona hewa, alaila, e uku ia i ke Aupuni no kela hewa keia hewa ana e hana’i, i elima haneii dala, a e hiki no ke hoopaa ia ia no na malama eono, e like me ka manao o ka Ahahookolokolo. Pauku 11. Ona olelo iloko oke Kuikahi a keia Aupuni i hana’i me ko kekahi aina, e hoolaha ana i ke kuai rama maanei, ina e hoololiia kela olelo a hoonoaia paha, (e ae mai hoi ke Akua ia) alaila, hiki no i ke Kuhina Kalaiaina e hoolaha i koke aku i ka olelo no ka hoopau ana i ke kuai liilii ke hiki i ka manawa pono; a me ka pau ana o ka haawi ana i palapala kuai. Alaila, na ke Kuhina Kalaiaina e hoolaha aku i ka olelo hookapu hou i ka rana, e like me ka hoakaka ana ma ka Apana ekolu o keia Kanawai Pauku 12. E makaikai aku ka Luna Makai a i ole ia. kekahi hope ona i na wahi a pau i aeia ke kuai rama mamuli o keia Kanawai.