Ka Elele, Volume 2, Number 14, 21 October 1846 — PUAA KUPANAHA A ME KA HOOMANAKII [ARTICLE]

PUAA KUPANAHA A ME KA HOOMANAKII

Kulihi, Oahn , Amerila I, 1846. E ka Ēiele e, e hoike aku oe i keia wahi mooolelo “no kahi puaa kupanaha ano e,” eia m;ilalo iho ua wahi mooolelo la. I ka la 27 o Maraki iho nei, hanauia kekahi puaa keiki ma Kawaiki. Penei ka hanau ana a ua makuahine puaa la; hanau mai la elima keiki puaa maoli, a o ke ono o ka puaa, he puaa ano kamaka; aka o kona pno a me ka ai, a :me ka waha, a me na helehelena a spau mai ka ai a hiki i ke poo, he kamaka ke ann. I ka hanau ana o ua puaa nei, i ae la kekahi poe penei, “o ka mamo keia a Helenihi, o ka moopuna puaa hoi a Kamaunuaniho.” Pela ka olelo a kanaka o Honolulu nei i kela la, he nui ka makaikai ana o na kane a me na wahi ne, na kamalii. Eia keia. “0 ka hoomana ana a kekahi poe i ua puaa nei i akua no lakou, mama no i ka awa a kaumaba aku la i ua puaa la i mana, a i lilo hoi i akua mana a me ke ola. E nana ae, he kino puaa no, he mau wawae puaa, a he huiu puaa; aka o kona poo, oia wale no kahi i ano e ae. Ahea la e pau ai ke kuhihewa o kanaka? Eia liou keia. “0 ka hoonohonoho akua o na kanaka ma Oahu nei.” I na i make ke keiki a o ka wahine paha, o ka noho iho la no ia iluna o na makua a o kona hoalauna paha, a me kekahi mea e

ae, o ka hoopunipuni mai la no ia me ka olelo hoohipa mai. Pen kekahi olelo, “i wai,” “i mohem he,” pilialo,” “pulapula,” a he mi olelo e ae no hoi kekahi. Kia I inoa o kekahi mau akua a’u i ike a Pele,' Hiiaka, Kulanaioho, Kamik Panaewa, Mokulehua, Ka[)0, W; hineomao, Nahala, Keaweaweula< llalani, Nahienaena, Pua, 'Keawi Kamohoalii, Manamana a me na’ku e ae he nui, oia ka mea nui ma Ot hu nei. Nolaila ka hoomana ana kekahi poe i keia puaa i akua nan e hoola. Nani ke kuhihewa nui. Na J. L. Nailiili.