Ka Elele, Volume 2, Number 15, 6 November 1846 — KE KUIKAHI HOU. [ARTICLE]

KE KUIKAHI HOU.

5 > j | I L'.iu il.ilo ke Kiiikalii Iiou iwaena o keiu aupuui a : ko Oenemaka; he Kuikahi ku pono uo. Ua oi loa j ii konu inuikui inainiiu o na Kuikahi n puu i hoo-j. loiu iiiamua ma keia pae aina. Aoie pilikia keiu puni liuu aii i keia Knikahi, iiw maniio ia e hooka.loa i<-ka rama, a e.hopinahuuhua i na ilnie malunu i na waiwai kalepu i laweia mai maanei Ma na | likahi me lu{' Beritaniu a nie i’uiani, ua. i»ilil'i a: t e. hiki ke. heokupu !ou i ka nuna, a e kau mp i.na j e inaluiia o.ka waiwai Kalepa kehiki uiui. No ka makemake nui ia o ke kuikalii, n ; ka oleio a« like iwaena o Denemalca, a 1 j ko Hawaii Pae Ama, nolaila, a no ui ma- I I o, ua hooliolo maikai ia keia mau Pauku I aena o na Aupuni o Oenemaka, a me *ko ] 1 awaii Pae Aina, a ua kakauia na inoa. j I Pauku 1. E mau loa aku no ka malu, a i h ko aloha iwaena o ka Mai, ke Alii ol)e- i uiuka, a me ka Moi, ke Ahi o ko Hawaii I ie aina, a iwaena hoi o na hooilina, a me < | hope o laua. J Pauku 2. Ma na kuleana maoli, a me na 1 | io, a me ka waiwai, e lioomaluia ka poe o ■ j Moi, ke Alii o Denemnka e noho la malnlo 1 | ee Alii o ko Hawaii Pae Aina, e like me ' hoomalu ana i na kanaka maoli; a ke ae u nei ke Alii o ko Hawaii Pae Aina, e ; Iawi aku i na kanaka o Di*nemaka i na po- i i a pau, a me na pomaikai i haawiia i keia I I nawa, a i kekahi manawa inahope akuli | na, i ko ka aiua i aloha nui ia. Pauku 3. E pili ka hoomalu ona o ke * I ii o ko Hawaii Pae Aiua i na Moku o De- A i maka, a me na lii moku a me na luina, ma \ | awa, a me na wahi ku moku o kona Aupu- 1 I 1 ka manawa kaua, e hooinalu ikaika ia I ou ke mea mai na enemi o ke alii o De- 1 I naka. Ina ili kekahi moku ma ke kauwa- \ I alaila, e hooikaika loa ko laila poe Alii, i lae na luna © ke alii e kokua ia lakou, i hao i i ia ka waiwai. O ka uku no ka hoopake- v I ma, e hooholola mamuli o ke kanawai nui £ I ka hoopakele waiwai. Ina he hoopnapaa E ila, na nu mea i kohoia e na aoao olua elj‘ I >holo i ka olelo no ia uku. II Pauku 4. E keakea na luna o kela wa-1 1 \eia wahi me ke ku e ikaika aku i ka imi- 1 hii ana o na luina, mai na moku o Dene-!' Ika mai, a e like me ka niea hiki ia Iakou,! < - *o|iu, a e hoopaa i ua mahuka, u na na '

kapena, a me ua ona o na moku e uku i ka j hlo ana, e like me ke kanawai Pau'ku 5. E aeia ko Deneinaka j>oe kunaka e hele inai, a e nuho rna na wahi u j>au i iioko o ke Aupuni o ke Alii o ko 11 awaii Pae Aina, k<* loaa nae ka palapahl na ke Kanikele o Dem maka mai, e hoakaka ana liē |)oe kanaka pouo lakou, aole uae e pono ia ia ke haawi aku i ka pulapala <■ like me ia ia hui i na kanuka ponoi no o ka Moi, ke Alii o Oeiiemaka. liia makemake na luinii o Oenomaka o nor lio ma keia Pae uimi, e loaa inua i ke Kānir kele Denemuka ka ae o keia Aupuni. Pauku 8. Ua ae like ia, e aoia mai ke Kauikele Denernaka e hooikaika nui i kā Hoopau i na liihia me nā leanaka o'penemāka me ka hoopii ole mai i na «aha hookolokolo a iua i laweia kekahi hihiā imua o ka ahahookolokolo no na haole, na ka Luna kāuawai o ia aha e hoike koke aku i ke Kahikela Oenemaka, a ina i hoopaaia na luiua, a me n.i kauaka o Deiiemaka uo ke kolohe, a no kekahi hewa, na ka Luna makui, a i ole ia, o kekahi kanaka e ae o na mukai e hoike koke aku ia ia i uu paa ana la. Pauku 7. Ona mea ulu ma Dcnemaka, a me ka waiwai e ae maliina o na moku Denemaka a laweia mai maluna o kolaila rnoku, ina i aeia na moku o ka aina e ke lawe imai, alaila, aole hiki ke hookapu. aole hoi iiakou e uku i ke dute a oi uku mamua o ko ka ama i aloha nui ia. iua hoanoeia ke elu|le i kauia maluna o ka waiwai, aole e hookoia, a hala na malama umikumamiilua mahnpe iho o ka hai mua ana ma ke akea. Pauku 8. O ko Denemaka mau mea kuai, a rne ka waiwai, a me ka ukana i laweia mai maloko o na moku o Oenemaka, ina oi aku ke dute niainua o eliina haj)ahaneri, e aeia ka waiho wale ana i kela waiwai mauka nei malalo o ka palapala hoopaa, a e uku i ke dute mnalo wale no. Mamua o ke kukulu ana o ko Uawaii AuIpuni i na hale |>apaa no ia waiwai pālapala ilmopaa. o aeia ka waiho ana o ko Denemāka ;inea kuai, a me kolaila waiwai, a the ka ] ukana i laweia mai ma na moku Deaeinaka 1 iloko o na hale papaa o kanaka, malalo o na silu, a rne ka malama ana o na Luna dute Hawaii, maluna nae o ka mea nana ka wui-

wai, a o kona hope paha ke knumuha o ka { malaina ana. Pauku 9. E haawiia no na moku Done- ( maka, na lakou e kuai i ka waiwai o na moku, a i kekaiii hapa paha, ma na awa komo 1 a pau o ke Aupuni Hawaii, na awa koino o keia wa, a pela no ina kc awa hou,,: ke weheia kekahi awa no ke kuai i ka w»i-( wai o ka aina e, a pono no hoi i na moku Denemaka ko lawe aku i ka waiwai o ko Hawaii Pae Aina, i uku no ka waiwai o ko lakou moku. Aole nae lakou e aeia ke lawe i ka waiwai, a me na mea kuai, a me na • inea hoouka, mai kekahi Mokupuni, a mai kekahi awa i kekahi awa, no ka inea, ua hanwiia kela kuai ana mai kekahi awa i kekahi awa i na moku wale uo i holo malalo o kaHae Hawaii. Pauku 10. Ike kuai ana, ika hana ana i na mea e ac me ko Denemaka, a me ko kona mau aina, e hana like ia na kanaka o ka Moi, ke Alii o ko Hawaii Pae Ama me ko ka aina i aloha nui ia. Ua hanaia ma Honolulu i keia la 1!) oOkatoba, 1846R. C. WYLLE, | STEEN BILLE, Ko ka Moi Hawaii Knhina Ko M, D. Piuikn, Kapena no ko na Aina c, ame iioka ona manuwa okc ka hoa Kukakuka malii' Lii, Alii o l)anebrh$e, a o ke aupuni, mcr ko l’nrani poe ‘Vour 1 Merite Miliiaire,” ia ia ko ka Moi o Dcneinaka manuwa o Giiluthea, (SHa.) (Sihi.) Pauku hou. Aole e paa loa keia kuikahi, ahooiainia in e ka Moi, ke Alii o Denemaka, aka, i mea e pono ai na moku, a me na kanaka o Denemaka e hiki mai ana, ua ae like ia no keia . mnnawa, e hookoia no, mai ka la aku o ka hooiaio ana o ka Moi, ke Alii o ko liawaii Pae Aina. Ua hanaia ma Monolnlu i keia la 19 o Okatoba. 1846. R. C. WYLLE, 1 STEEN LILLE, Ko ka Moi Hawaii Kuhinal Ko M. D. Puuku, Kapena no ko nn Aina e, a mcj iloko o na manuwa oke ka hoa Kakakuka malu I-ii. Alii o a o ke.aupuni. rne ko Farani poe “Pour Merjte Militaire,” ia ia ko ka Moi o Denemaka manuwa o Galathea. (Sila) (Sila.)