Ka Elele, Volume 2, Number 22, 17 February 1847 — KA MIMILO MAKE NO KO I WAII NEI. [ARTICLE]

KA MIMILO MAKE NO KO I WAII NEI.

Ma !;a la 24, o Ianuari nei II ua ike au i kau ninau ana mai m hookamakama ma Lahaina nei,J Ke hai aku nei au ia oe, ua loa ka hookamakama nia Lah. nei. Eia ka mea i nui ai, ua raai na wahine o kuaaina ma Lal na nei. Ninau aku kekahi poi lakou, “i hele mal oukou i ke ah I mai lakou “i hele mai make kuai.” I aku ko Lahaina, “au ke kumu?” I mai lukou, “o ma no ke kumukuai.” A no na aina e mai kekahi i i nui ai. Ua ike ia na wphine ka pa kuai, e pue aku ana i na li ie imua o ke alo o ka lehulehu, maopopo ka nui o knhookamakai aole e pau. Ke i nei kekahi po Lahaina nei penei. “Ina e nolio ; 0 Iloapili kane me Kaahumanu, ua pau keia hana ino.” Ke ninau uei au ia oe e keia n 1 ninau mai nei ma ka Elele. (nakemake anei oe e pau ka hool makama ma Lahaina nei? Ina i u kemake oe e pau ea, e hele aku i ke alii, e i mai paha oe, “au! ke alii?” Ke hai aku nei au ia ( o Kaahakukakuka nialu, oia no

0 keia wa, e imi pu oe me ia i e pau ai ka hpokamakama ma aina me Honolulu. Penei ko’u ao wa!e, he ponopahn, aolepae hoolohe mai oe. E i aku oe ahakukakuk'a malu, e kau i ka-1 ai hou penei; E maheleia na mo-j uni a pau e like me ka.mahelel 1 na apana kula, a ehaawi i keia a na na*Kahukula me na Luna \. Penei ka hana Una, ina i malake ke kane, ka wahine, ke keiki a e hele ma na wahi ana e hele e hai oia i ka Luna, e hookolo-l aia kona hele , a loheia ka mea i 3 ai, alaila kuu iu, e hai ia nae wa e hoi mai ai, a e haawi aku Luna i palapala no kona hele| , a haawi aku i ka Luna o kahi' i e hele ai i malama ia oia, me uku ole ia mai e ko I ila Luna. j na i ike ia kekahi e hele wale i me ka palapala ole ia mai e ko-1 Luna, e uku ia oia. Ina i ike ka' na aole i ku pono kona mea e heai, e hoole ka Luna, aole e hele,! a wahine i manao ia he pono ao-| rae ke kane i manao ia he pono' , aole ka Luna e ae aku i kona| e ana. 0 ka wahine o ke kane i| ; ia Ile pono kona hele ana e hele , ke ae aku kona Luna. Pe!a ko’u mao, ina i i mai oe he pono ole ia, ua pau ka’u; ia oe aku no ia i mea ninau mai. Ke manao nei au o ka hele wale ua kanaka ka mea e nui ai ka hoom'akama me ka palaualelo; e ho- ; na Luna i ka poe palaualelo, a omahiai ia no nae ua palaualelo la Ua pau keia, na ka mea hai aku a Lahaina, Na Aikekaua. Pehea keia manao o Aikekaua? Ina ij okoia kona manao, pau io no paha kau ihi moe kolohe malaila. He oiaio no, o

'ka nui o ka poe moe kolohe n:a Lahaina !a me iionolulu, no kahi e mai no; hele ma« !lakou e imi lole, imi elala. lealea. liele imai hoi kekahi poe no ka hilahila i ko lakou hewa ma kuaaiua, i nalowale iakou. A ihiki maanei a ma Lahaina. j;o!oli. nele. pi|likia ke kino, nana i na mea hoowalewale mai, o ka lilo aku no ia i ka hewa. ] Aka, ea, aole i hai j>ono rnai o Aikekaua ji kda j)oe haole hookamakama ma Laliaina? je like me ka ninau ma kela Elele mamua. jiVo ke aha la ; No ka ole anei? Ua hewa ianei ko makou lohe i kela niau wahine he ;ll i oili mai, mailoko o kekahi hale i ka j)o? Kainoa e hai pololei mai oe, e Aikekaua, i ka pono a me ka iiewa o ko makou lohe ana. E hai peno nuii. no ka mea he Ipoo pepehi kanaka kela poe hookaniakama. (Oia ka hewa e j)oho ai a nalowale loa na Ikanaka Hawaii, a lilo ka aina i na haolie o jna uina e. Aoio keia he kuhi wale; he ioiaio maoli no. Oka mimilo make keia. ; Aka, ea, aole j;au loa keia ino nui, ke hookoia ka ololo a Aikekaua. Eia kekahi Liau inea e noonoo ai; e nana mai oukou. j E kau i Kanawai ikaika loa,a penei ke ano. ! 1. £ kokua nui ke kanawai i lea poe rnare a noho j)ono a lona ke keiki a malam’a. Ina hookahi keiki, hookahi eka aina majkai le haawiia nona: ina elua keiki, elia eka aina maikai; ina ekolu keiki; eono eka e lina,(wiia no na makua. A e haawiia mau ia Ina pono a pau o ke kanawai e kau nei i ka poe mea keiki leliulehu. | 2. E hana oolea loa ke kanawai ika f'oe moe kalohe. Penoi palia. No ka moe ko|lohe mua oke kanaka, e lilo kana waiwai a pau i ke aupuni, e hahau i kona kino i ke kaula, a e j>aa oia i ka hao a liuliu. Ina rnoe kololie hou koia kahaka, e hoopalemo , iu ia iloko o ke kai. a kokoke make loa; a pohala ae, e hoo|}alenio hou; a e hoopalemo hou ae, elima paha hana ana pela, akiila hoolele ahu ika aina e. A ina i moe kolo|!ie liou, alaila li maoli a make loa e like ine ka olelo a ke Akua ma Oihanakahuna -?0: 10. Ina pelo, komo paha ka makau iloko o na kanuka a haalele i keia hewa nui. 3. E kau ke aupuni i kantwai oolea loa i'maluna o na haole kolohe; e |)ale aku ia '|lakou; aole lakou e noho mauka nei; aole