Ka Elele, Volume 3, Number 7, 1 July 1847 — OIHANA AUPUNI. Olelo hui i ho!o. [ARTICLE]

OIHANA AUPUNI. Olelo hui i ho!o.

(i c\hi. E hooholoia e na’lii a me ka } eohoia o ka Pae Aina o Hawaii ij koaia e ka« Kanawai; i holo nui mai e oku okohala o kela Aupuni keia Au-i I , a ku ma na awa i aeia e komo ua r moku la e na Kanawai i kauia, a ej i mahope paha, he mau awa ku mo-|i 10 na moku okohola, mni ka wa el ihaia ai keia Kanawai ma ka Nupepa e nesia, aole e uku kekahi moku oko- e i uku no ke ku ana, aole hoi no ke|l e like me ke Kanawai o keia mana- I : pili ana i na moku okohola, ke ole ! u e hooi aku i na haneri elala elua: I ukuai mua i oleloia ma ke Kanawaiil ,ai wale ai lakou me ka uku ole i ke 1 no ka waiwai kahiki, ke ole hoi lakou i lai i ka barani, i ka waina a me na; e ae a pau e ona ai; aole loa e kuai I iau mea, a ina e kuai, he mea ole ka < } o keia Kanawai. lua. E hooholoia hoi keia; mai ka i hoolahaia’i keia Kanawai, e lilo ke i o KeaLke’kua ma ka Mokupuni o i vaii i awa komo no na moku okohok?, i )lo hou aku mamuli o na Kanawai i ( ia mamua no na awa e komo ai na īu okohola. 1 lKouu. E hooholoia hoi keia; e pono i Kuhina Waiwai ke uku aku noloko ( o ka Waihona dala i na dala i kauoi e ka luna dute, i uku no ke pailola e i ka hana pailola ma ke awa o Hono- I i, e like me ke Kanawai iwakaluakunalima dala pakahi ka moku okohola t \ >komo ponoia i ke awa o Honolulu u e lopnka houia aku hoi; a e waiho aku j dala pakahi no ke kapuai o ke Kana- r i pailola mamua no na moku okohola. 1 Vha. E hooholoia hoi keia ; he pono i Kuhina Waiwai. a o koua kuleana no ia, I ku aku i na Pailola na lakou ka hana i lota ma Lahaina, ma Hanalei, a ma 1 o, noloko aku o ka waihona dala i na

idala i aeia e ka Poe Kalaiwaiwai; e waiho hoi i ka uku a lakou i lawe ai mamua, no ka hookomo ana i na moku okohola. | Alima. E hooholoia hoi keia ; o ka 'olelo i hooholoia i ka la akolu o Apeiila ! 1846, no ka barani, a me ka waina, a me na mea ona e ae ; Penei ke ano, O na palapala ae aku i na moku oko hola e kuai waiwai, aole i aeia lakou e kuai, aole hoi e hoopae i uka i na mea e ona ai, aka, ina e kuai ma ia mau mea, a e hoopae i uka paha, alaila, e lilo ia mo |ku i moku kalepa, a e uku mai no i iwakalua keneta no ke tona hookahi, ma kahi ku moku ma Lahaina, ma kahi jku moku hoi mawaho o ke awa o Hono ilulu e like me ia maloko o ua awa la o Honolulu, a e uku no hoi no na mea e ao a pau e kupono ai na moku kalepa. Aono. E hooholoia hoi keia, mai ka la e kauia keia Kanawai, o kekahi hnpa 0 ka Mokuna elua o ka Apana mua o ke |Kanawai e honnohonoho i na Kuhina elima i hooholoia i ka la 27 o Aperila 1846, 1 kapaia no ke kuai maukn nei e pili ana. i|i na dala e uku ai i ke Kuhina Kaloiaina no na palapala ae i ke kuai, e hoololiia, a e mahuahua lioi, penei, 1. O na palapala ae i ke kuai kukaa i ka waiwai ma kekahi wuhi o keia Aupuni, e ukuia no na dula he 75, aole i na. dala 25 i oleloia mamua. 2. O na palapala ae i ke kuai kukaa ana i na mea ona, e uku mai no i na dala he 40, aole he 25 e like mamua. 3. O na palapala ae i ke kuai liilii i ka waiwai, e uku mai no i na dala he 40, aole i ka 25 e like mamua. 4. O na palapala ae i ka malama ana i na Hale Holele, e uku mai no i na dala. he 50, aole he 40 e like mamua. 5. Ona palapalaae i ka malamaana i ne. , Hale Ahaaina a me na Hale Hookipa, © uku mai i na dala he 40, aole i ka 25 © ; like mamua. 6. O na palopnla oe i ka malama ana i

na papa Biliode, e uku no i na dala 50, aole i na dala 25 e like mamua. 7. O na palapak ae i ka malama ana i ka Hale Maika maloko o keka'ii kulanakauhale, e uku mai no i na dala he 50 aole he 23 e like mamua. 8. O na palapala ae i ke kukala waiwai i ke kulanakauhale o Honolulu, e uku m li no i na dala 1,000, aole i na dala 500 e like mamua. Aole e pili keia Kanawai i kekahi palapala ae i haawiia mamua, e paa no na palipala mamua a pau ka manawa i oleloia iloko. Ahiku. E hooholoia hoi keia, ua haawiia i ka Luna dute ke kuleana e ohi ma ka la mua o lulai, o kela makahiki keia makahiki ma ka lima o ka poe nona ka moku apulu, na dala kupono ma ke Kanawai; koe nae keia, aole e ukuia mai, ina paha e wawahiia i na malama eha mai ka manawa e komo ai ia iloko o ke awa. Awalu. E hooholoia hoi keia;Maika wa e kauia ai keia Kanawai, aole e haawiia ka palapala holo e kekahi Luna dute i kekahi moku kahiki ma kekahi awa o keia Aupuni, kalii e noho ai ke Kanikele, Hope Kanikele, Luna kuai, a me Hope Luna. kuai o ke Aupuni kahi i holo mai ai ua moku la, a hoike e aku mamua ke Kapena a o ke alii moku paha i ua Luna dute la i ka pepa me ka sila o ua Oihana Kanikele la, e hoakaka ana, ua pau na uku pono a pau o kana Oihana i ka hoakakaia, aole hoi oia i ike i ka mea e holo koke ole ai ua moku la. A ma na awa e noho ole ai ke Kanikele, Hope Kanikele, Luna kuai a me Hope Luna kuai e imi no ka Luna dute o ia wahi a maopopo, ua pau loa na uku kupono o ua moku la i ka hookaaia; alaila, e haawi oia i ka palapala holo. Aiwa. E hooholoia hoi keia; o ka Poe i oleloia maluna mai ka la aku o ka hoolaha ana e kuai ai keia Kanawai e like me ka m°a i oleloia maluna, a o kela Pauku keia Pauku o keia mau Pauku, e paa ia e i like me kona ano, a he mea ia e hoopo- I nopono ai i na Kanawai o keia Aupuni i \ kaoia mamua, a e pani no ia i ka hakaha- I ka o na Kanawai i kue ke ano ma keia

mau Kanawai hou, a e hlo ke Kai n kahiko i mea ole ke kue i ke Kai [ i hou. [ Hanaia a hooholoia i ka Hale Ah na Honoluhi i keia la lo o lune 1847 n Va ka Mo i, (I so a ) KA 51 E HAMKH i (I.noa) KEOiM ANA. u