Ka Elele, Volume 3, Number 9, 7 August 1847 — HELU 2. [ARTICLE]

HELU 2.

Kaluaaha , lulai 15, 1847. Aloha oe Limaikaika.—Ke hoopau nei ■ au i ka’u olelo no kuu hele ma Maui Hi1 kina. Mai Wailuku aku makou a Ma'jkawao. Ua hookipa oluolu ia e ko’u ‘ihoahanau e Gerina, a me kana ohana. 1 • He wahi aina oluolu ko laila, he momona 1 a he nui ka loaa ke hooikaika ka mahiai '\ ka hana. Nolaila, no lakou iho ka hel{wa, aole no ke Akua ke ilihune na kanaIka o ia wahi, a me ka nele i ka ai ole. ’ Aka, he poe lako loa paha ko MakaL |wao poe kanaka. Me he poe waiwai loa 1 la i ko’u ike ana No ka mea, akahi ko’u ike ana i na kamalii o na kuaaina, ua lilo 1 i poe alii, a holo lio i ke kula. Ma Honolnlu no au, a ma Lahaina, a ma na ’ aina e ae kekahi, aole au i ike i na hau- } rnana kula e holo ana i ke kula maluna o ! na lio. Aka ma Makawao, paapu keala1 nui i na lio momona, akahi a maikai. ! Nani ka lako o kanaka oia wahi! Kaha- ! ha au ika lehulehu ona lio. Manomano ! ke kala e lilo ai no ia poe lio. 1 Aka, malama paha ka lio wale no ka waiwai o kanaka malaila, Pehea? E hai mai oukou na mea ike. Pehea ua poe mea lio la a pau ma Makawao. He mau hale maikai o lakou a pau? Aole nae he hale pili a uuku, a elemakule, a kulu i ka i ua. Ua lako ko lakou mau hale anei i na wahi moe maikai ? Ua lako hoi anei i lumi a me na noho? Maikai anei ka papa aina o ua poe mea waiwai liola? A ua lako anei i na pahi a me na o, a me na puna, a me na p-a a me na ipu hao? Ua hema-

hema ole anei lakou ma ia mau mea? He btpi anei ka lak'ou, a he kaa bipi, a he oopalau anei i mea e mahi nui ai ka aina? A pehea hoi na kino o ua poe mea lio la a pai, a me ka l.akou wahine a me na keiki? Ua lako loa i na lole aahu? Maikai anei na papale a me na lakeke a me na puliki, a me na palule a rne na wawae, a me na kaukini, a me na kamaa? A maikai pu anei ia mea a pau e oluolu ai na wahine o lakou a me na kamalii? I ko’u manao alia e kuai i ka lio, a makaukau e ke kanaka ma ia mau mea a pau, alaila paha e imi i ka lio. Ua ike au i ke keko maluna o kahi lio. A ua oli ke keko i kona holo lio ana, aole ona makemake e hele wawae ko ke kuaaina, he wahi alii ke keko i kona manao e kau ana rnaluna o ka lio. Aka, ua hune loa ke keko aole mea e uhi ai kona kino, aole pela na kanaka ilihune? Me he poe keko la lakou ea. Ua lohe au he aina kua lilo loa malaila, nani ka lapuwale o kela poe kuai iio a nele i ka aina, e aho ke keko. īloko o ko lakou mau halawai no malaila, eia ka’u rnea mahalo ma ka ekaIesia o Makawao o ko lakou minamina i ka Palapala Hemolele. Aole paha mea o lakou i nele ia mea, a ke heluhelu nni nei lakou i ekolu mau mokuna i kela la •noa i keia la noa, a ma ka la Sabati i elimai a puni ka makahiki, na ka buke i kai heluia e lakou mai Kinohi a Hoikeana.! Maikai hoi ka hana ana a na kamalii, ao!e ! ma ka ai o ka la wale no ka lakou hana. ana, aka, ke hoopaanaau nei lakou i na | mokuna okoa o ka Baibala i ka hebedo-! : ma hookahi no. Ma Haiku, komo au i ka luakini e hai ana na haumana i ka ke Akua olelo. Pau okoa ae !a no ka mokuna 3 o Haniela i kekahi keiki kane i ka hai pono ia. Aole haule kekahi hua. Hai aku la au i ka olelo a ke Akua ma Haiku, lohe pono na kanaka. Aole nae nui na ma ka pule. Kookahi hapalua wale no o ka hale i pilia, aole kekahi hapalua. Ninau mai la kekahi poe ia’u: Pehea i kou manao i ko Gerina huhu i na lio? Oleio aa pono kona manao. Aole au i I

; hooahewa iki i ko Gerina hoopailua i ; kanaka ilihune, aina ole, hale ole, pa c • Jelo e holo lio aua. Aka, minamini ■ l au iko Gerina holo wewae wale ana J i na hana luhi. Hoahewa au ia hana i i l aku au ia ia e aho nou e holo lio, I l pono kou hele honua ana. Ka hooi i l nauna manawa no ia. Ame ka hc ■ wale ia oe iho. O kona hele honua l ke kumu nana no, no kanaka mea 1 1 i liilahila lakou. Pela kona manao. ; Noa ka pule, pii ae la makou i H ■ kala. Moe iho la ia po ma ke *kae ; luapele a me ka haukeke o na niho ; ■na iwi ike anu. Nana makou ilalo ■ lua nui. A mahalo makou i ka ha i ka lima mana loa nana ia i kohi i k< kahiko. A nana hoi i hana mai i na > puahi he lahulehu e kau liilii ana ma io ka lua. Hooholo ae la ko makou . nao ihope i ka wa e aa ana ke ahi a i ka luai pele, a hu na lua, a kahe na liwai ahi. a pouli ka lani i ka uahi e . koa una iluna. 1ae ka naau weliwel Akua, nana i kuni ia ahi nui o ka wa ■ hiko. Ua pio nae ia ahi. Hookahi • ahi aole e pio ana ke ahi, aia malalo. i ao kanaka o haule. Na Hikikokf