Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 12, 22 December 1848 — Page 45
KA ELELE HAWAII
BUKE 4. Honolulu, Oahu, Dekemaba 2, 1848. PEPA 11.
He mau Mele no na Puali Inuwai.
HE MELE NO KA PUHI BAKA.
1. E nana i na kanaka,
Na kahiko me na hou.
Na puali puhi baka
Mai ka wanaao a po ;
Puhi, puhi, puhi, puhi,
Oia no ka hana mau.
2. Na keiki, na kanaka,
O na luna, na kauwa,
Puhi baka, nau ka baka,
Pooniuniu, a hikaka ;
Puhi, puhi, puhi, puhi,
Pouli wale ka nana.
3. Ina no e hele ana,
Ina no e noho mai,
Ma ka moe, ma ke ala,
Kuku kapa, mahiahi,
Puhi. puhi , puhi, puhi,
Oia no ka hana mau.
4. Piha mau ko lakou waha
I na ipu baka no,
Moni i ka uahi baka,
Me ke kuha haka pu ,
Puhi, puhi, puhi, puhi,
Oia no ka hana mau.
5. Ma ko lakou puhi ana,
Pii ka uahi ma ke poo,
Ino maoli no ka lolo,
Eleele ka naau,
Puhi, puhi, puhi, puhi,
A ole o lakou makau.
6. O ka waha, o ka lole,
Kapa, pepa, buke, ai,
Paumaele, a hohono,
No ka uahi baka mai,
Puhi, puhi, puhi, puhi,
Ko lakou la ono mau.
7. Pela hoi ko lakou hale,
Na keena, pakaukau,
Paapu i ka uahi baka,
Pili i na mea a pau ;
Puhi, puhi, puhi, puhi,
Oia no ka hana mau.
8. Lilo no ka hale maoli,
Kapa, lole, ia , ai,
No ke kumukuai baka,
A pau ino ka waiwai,
Puhi, puhi, puhi, puhi,
Ilihune mau no nae.
9. U'oki, e na makamaka,
E hoohiki, e hoopau,
Lau kolohe, ipu hauna,
Hoolei koke aku no ;
Pau ka nau, a pau ka puhi,
Oia no ka naauao.
L.L.
-------------
NO KA AHAAINA PUALI INUWAI.
'Iserala,' ka leo .
1. Hauoli keia la maikai,
No na puali inuwai ;
E ala no, ko o, ko onei,
Na kanaka. na kamalii,
Lulumi lehulehu mai,
Hauoli pu .
2. E hele makaukau mai nei,
Me na kahiko nani e,
E naue like me na hae
E luliluli ana no,
Me na kahili ano hou,
Oli kakou.
3. E n a puali inuwai,
E ala, a e hoomaikai,
Ua hiki mai ka Iubile,
Ka makahiki hana hou
'Ka ahaaina a kakou ;
Pomaikai mau.
4. He hana maikai maoli nei,
He hana e hauoli ai,
Maanei kakou e lohe ai,
I na olelo paipai mai
No na puali inuwai ;
Pono kakou.
5. Noonoo kakou i keia la,
'Ka hana pono, ke kupaa,
Ka hoi hope, lalau hou
'Na mea ino a kakou
I ae ai e haalele mau,
Pehea kakou?
6. Ina, ua hoi hope no,
Ala'e, ala'e, hoohiki hou ;
He puuhonua maikai nei,
O ka puali inuwai,
E holo hou malalo ae
O kona hae.
7. Kakou no hoi, i kupaa mau,
O ko Hawaii nei Hoku,
E koa, paio, pale hou
'Na me a a pau e ona ai
I lanakila, a kau mai
Ka lei maikai.
L.L.
-------------
NO KA AHAAINA PUALI INUWAI.
'Kekoaio.' ka leo .
1. Eu na koa kamalii,
Na Puali Inuwai,
Eia mai ka la maikai,
Hauoli pu kakou;
Hele olioli mai,
Kau i ko kakou mau hae,
Ahaaina pomaikai,
Na kamalii a pau.
2. La hauoli, halawai,
La kaapuni, kau na hae,
E kai like a maikai,
Hookahi na naau;
La hoike akamai,
Aka, eu , hele mei,
Me na kapa nani e,
Na kula makaukau.
3. Nani keia pomaikai,
Kula, hele, halawai,
Me na hoailona nei,
Puali kamahao!
Kumu, luna , kamalii,
Na makua, me na 'lii
Hui kuikahi mai,
A ahaaina pu .
4. E na hoainuwai,
Naauao na hana nei,
Hanohano wale ae
Ko kakou poe a pau ;
Mai nana, a hoi hou
'Ko ka rama loa pau,
'Ko ka baka ino mau,
E kupaa mau oukou.
L.L.
-------------
NO KA AHAAINA PUALI INUWAI.
'Kauhalelaa,' ka leo .
1. E ala e na kamalii,
E ku mai, e nana
I na Puali Inuwai,
I ko lakou kupaa.
Hoowalewale ia mai,
E lalau rama hou,
Ka waina, gini, baka hoi,
A pale mau lakou.
2. Ua hiki mai ka la maikai,
Ka la hauoli no,
Ka la hoike, e halawai,
E hele mai oukou.
E kau na hae, e naue ae,
Kaapuni, mele pu ;
He nani keia huakai !
Hauoli na naau.
3. Oukou ka poe pomaikai,
Na pua rose hou,
Mahalo a a ala mai,
A hanohano pu ;
E pale i na mea kue,
Na ino hoi a pau,
E kupaa mau. i loaa mai
Ka inoa maikai mau. L.L
Waimea, Hawaii, Okat. 16, 1848.
-------------------------------
Na Palapala Maoli.
--------
NO KA MAKE ANA O UWIA.
Kulahani, Hilo, Nov. 7, 1848.
Aloha oe, e ka Elele Hawaii ; ke hai aku nei au ia oe i ka make ana o Uwia, i ka la 5 o keia mahina.
He 23 kona mau makahiki. Ma Kohala kona wahi i hanau ai. I ka makahiki 1837 kona komo ana i ke kula maanei. I ka makahiki 1838 kona komo ana i ka ekalesia. I ka makahiki 1840 kona komo ana i Lahainaluna. I ka makahiki 1845 kona hoi hou ana mai. Mai ka manawa, noho ia i kahu, a i kumu ma keia kula.
He keiki hana pono ia , aole ia hana me ka wahahee, a me ka hoopunipuni i kona kumu, i kona wa maanei a ma Lahainaluna. Aole aie ia i ka kekahi, aole i hana i kekahi mea e hihia ai kona i na makamaka ona a he minamina i ke aupuni o ka Haku.
Ua hai mai oia i kona manao hahai mamuli o Kristo Iesu. Aole mea e ae ana e manao ai, ke Akua wale no, oia ke kokua ola. Aole manao nui i kona mau waiwai, a me kana hana, ua kau aku kona manao ia Iesu.
Eia kekahi, o kona mau lole komo a pau, ua olelo mai ia no ka poe ilihune kekahi, a no ka mahina hou kekahi, a o na mea e ae no ka makuahine kahi, a no na kaikuahine kekahi, no ke kaikaeke kahi. Oia mau mea a pau he hoailonaia o ke kanaka pono. A ua manaoia ua hele aku ia me ke Akua. E hahai kakou mamuli o na hana kohu pono a Kristo, ko kakou puuhonua.
Na'u na DANIELA .
-------------------------------
NO KA MAKE ANA O HEWAHEWA
I keia mau la, ua make o Hoohewahewa ma Waiohuli Kula. Aole maopopo ka mea e make ai oia. Aole ona mai ikeia. I ke ao, ua hana oia i kana hana e like me mamua, a po ke ao, o kona hele ana no ia . Ua paipai mai ke Akua ia kakou e ola ana, 'E noho makaukau, no ka mea, i ka manawa a kakou e manao ole ai, e hiki mai ka mea hale.' No laila, pono kakou e kiai, a makaala hoi.
He hoahanau ekalesia o Hoohewahewa, aka, aole akaka lea kona ano haipule oiaio. Nui ko'u kanalua nona. Eia ka mea e kanalua ai ko'u manao nona.
1. Ua lohe au he hoahanau alunu oia. He puni waiwai no hoi. Ua hoopilikia kekahi poe hoahanau ia ia. E ike auanei kakou i ka oisio o keia mea.
2. Ua lohe au i kekahi mau hoahanau o nei i keia. Aole okana mai ka ino i puka pinepine mai noloko mai o kona waha. Ua lohe pepeiao o Makua a me Mahu na hoahanau onei me ka papa aku i kona kamailio ino. Aole nae aku ia i hoolohe mai ia laua. I mai Makua ia ;u , aole okana mai ka ino a me ka haumia.
3. Eia kekahi. Ua ike au i keia. I kona noho ana ma Kula i keia mau makahiki, aole ia i hele i Keokeo, aole i hele i Pulehu aole loa. I ka nui o na Sabati, ua noho ma ka hale, ua hiamoe paha, heaha la?
Auhea oukou e na hoahanau mai Hawaii a Kauai? I kuu manao. Eia ka hewa nui o na hoahanau ma keia Pae Aina. Ina hele kekahi i Honolulu, i Lahaina, ia wahi aku, ia wahi aku, aole hele oie i ka luakini o Iehova. Aole anei pela? He oiaio i ko'u ike ana, a i kuu lohe ana. Ina pela, ua akaka lea, pono ole ua hoahanau la. Aole haipule, aole oluolu mai ke Akua, a i ka la hope e hoopai mai oia i ka poe hoahanau e hana ana pela i ka make mau loa. No ia mean, ke kauoha aku nei au ia oukou a pau, e na hoahanau, i ko oukou hele ana a noho malihini ma kekahi aina, e hele mau i ka hale o ke Akua i oluolu mai oia ia oukou, a i hoomaikai ia oukou ma ko oukou hopena.
Ua hoakaka aku au ia oukou i neia mau mea no Hoohewahewa, i noonoo na hoahanau a pau me ka noho pono nohoi i loaa mai ia kakou a pau ke alohaia mai e ka Haku e Iesu Kristo. G.
----------------
KA HOOMAKE O N. HOOLILIAMANU.
Honolulu, Novemaba 2, 1648.
Aloha oe e ka Elele Hawaii, I ka po o ka la 30 Okatoba nei, i ka hora 10 paha oia po, make loa o Nehemia Hooliliamanu, ka Lunaauhau ma Kona i Oahu.
O kona mai i make ai, o keia mai malihini hou no, o ke kunukalea , a me ka puupuulele , oia no ke kumu o kona mai i make ai. A mahope iho, inu nui oia i na laau naha, nolaila, nui loa kona naha ana, a ku a hi maoli; aole he paa i na laau hoopaa ke hoopaa aku. Inu nui oia i na laau a na Kauka haole, aole no he paa mai o ka hi ; inu no hoi i ka laau lapaau Hawaii, aole no he paa o ka hi . Nolaila, pilikia koke oia i ka make.
Hookahi wale no ona hebedoma a me ka hapa, o kona moe nui ana iloko o keia mai, o kona make koke no ia .
He haumana oia no ke Kulanui o Lahainaluna, oia keka hua mua i ka wa i hoomaka ia ai ia Kulanui. A pau kona wa i noho ai iloko o ke Kulanui, hoi maioia ma Oahu nei, koho ia oia i kumu ao na na'lii ma ka papu ma Honolulu.
A mahope mai, hoolilo ia oia i kumu ao kamalii ma Waiawa i Ewa, i Oahu. Hooikaika nui no ia i ke ao kula ma Waiawa, me ka molowa ole; hooikaika nui oia i na haumana kamalii e huli ma ka pono o ke Akua.
He hoahanau ekalesia oia ma Ewa, a mahope, hoi mai oia a noho kamaaina loa ma Honolulu nei, mamuli o ka Oihana Lunaauhau,