Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 13, 16 January 1849 — MAKAHIKI HOU. [ARTICLE]

MAKAHIKI HOU.

Ua ha!a ihn nei k>?la maknhiki a me iia inea a pau e pili ana ilaila. e hiki ia kakou ke manao liou i na nian'ao o l/epi makahiki; aole e liiki ia kakou ke olelo hou i na olelo o kela n:akahiki; aoh' hoi ke hana liou i na hana o kela tnakuhiki; Aole !oa! lJa hala na inauao, na olelo. a ine na hana a pau o ke!n makahiki. .U.a hele e keia rnau ri(ea a pau i ka iiookoiokolo nui; a ua hele e aku iia jioa. be nui vraje, [he 10.000 paha] o kakou i kahi e ike uiaopopo la lakou i ka hua o ku lakou hana. Ua hele kekalu o lakou i ka poinaikai mau, a o kekahi, i ka poino inau loa. Aka. ia kakou ua hiki mai keia mak ihiki hou. Na ke Akua wale no i hooloilii mai i ko kakou o!a afta. Pono ia kakou ke niihi i na hewa i !rala, a e paulele aku ia .Fes-u uo ke o[ a o ko kukou inaii u'iane, a e 'hnopaa loa i ka manao e hana maikai wale 110. mai keia hope aku. Eia kekahi mau hana maikai a kakou e manao ai ehan t. E malama i ke kino, omai a make e no ka hahai wale aua i kona mau kuko hewa. E kukulu i ka hale li'ui; nui, kulu ole. a mnemae. me na keena moe, na keena noho, a me na keena ai: Pono ole nae keia mau keena, ke nui oie ka hale. Na wahiue no e malama muemae i na hale. ' E hoolako i ka hale i na papa ai. na iioho, na pahi a me na o. na puna, na moe, a me na mea e ae. E hooiifakaukau e i ka ai. no ka Wa pilikia e like tne ka pihkia i liala iho nei. i ka ia maloo. ka bipi ma!<>o. ka pia, ka laik'i, ka berena paakiki, a nie na mea inaikai i ka kopi kna. E malama i na kgiki, aole i na i ka ai kupono, a rne ke kapa kupono, aole i ke fcapa he nui ke kuuui ktiiii. E hookomo mau i ke kapa. E hooikaika mau na kane, na wahine a me na keiki a paa ma kekahi- hana: inai hoopalaleha; no ka mea, 4, 0 ka poo o ke kanaka molowa, he hale paaliana ia na ka diabo!o. r ' i; E hookaa aku i ka kakou"aiea pāu."' E heluhelU pmepine ka kakou mau wahine i ka Mok. 31. ua Solomona. - » E iini nui i ka ininuao- e heluhelu nui i ka palapala; e pule īnau'; e mihi mau; e paulele loa ia lesu; e noho me ka makaukau i ka hele aku, no ka mea, oia wale no ka mea i makaukaii i ka noiio mai; e hoolilo i ka mike ana o kekalii, i mea e: ao ai ia kakou e oia rjei. E jia kanaka o Iseracla, na hoahanau. e alu, e aki. e imi ikaika kakou i na mea 'e pono a: ke kino a me ka uhane, i kekahi i kekahi. a me na kanaka a pauj "Poinaikai ke kanaka i manaol ka'poe pilikia- - E hoakea nmi o lehova ia ia i ka wa inp." Hal. 41: Ena'lii, e haaa maikai oukou i na kanaka, me ke "kuai oluolu mai i ka aina ia lakou. E kuai - Loke i ka aina no na kanaka inaoli a me na haole, i nolio pōno lakou, a e kokua poao kekahi i kekahi; na na hat)ie"ka waiwai e haawi i ke kanaka Hawaii, ina e hana pono; a e ike na kanaka i ke akamai o ka hana, mamuli hana lakou i ke tihapai liiliLa holo ka'mahiai. E kokua mai oukou mamuli o ka hoomahuahua ana i na kauaka; ntvka mea, i mai la n«r Solo:nona, Mok. 14: 28, "Ma ka lelmlehu o na kanaka ka hanohano o kealii: A i ole na kanaka ua make ke alii. n E na tncikūūifiūīi£iy- e malania oukou i na kanawai o ke Aupuni, ine ke alolia maoli aku i ko oukou poe alii. E imi aku kela inea keia mea i wahi airia nona iho, ma ke ano "alodio," me ka mnnao paa e mnhi ai ia aina, nole e hele i ka aina e huli i ke gou!a. Ma kela hna keia hua a oakou e kanu ai e loaa fto ia oukou ke Mai haawi wale aku j k** hana o ke Aupuni. a me ka mahi ai ana, a me na paahana a pau i na haole wale no. Aka, e n ina oukou ia lakou, ua hana niau lakou, ina nawal'wali iki, hana i ka hana mama, aohe noho wale, e hakaka iakou i ka mai, a pali aku, noiaila, pakele pinepine; e hooinahui i ka hana nia ka (K>palau ana, a me na hana e ae, i na bipi, na lio, a tne na hoki; e i na haua akamai a na haole. O ka mahiai ana, oia ka mea e pomaikui nui ai na Aupum ma Etir<i|>a a me Amerika, aole ka lakou mau ana gula , ana dala ? a me na ana waiwai e ae, HOOLEWA. Ua hoolewaia na kupapau o na 'Lii ekolu, o Wm. P. Lklkiohqku, o Mosk Kkkuaiwa, a o Kaiminaauao, 1 i ka la 30 o Dekemaba. M. H. 1818. l'a like no kal hele ana ka pnpa hoakaka: aole ime pau loa mui

na Lii, na Kuliina, na Huole, a me na Kanaka. no # ka' lehuieliu o ka poe i mai i ke kunu. | A hiki ao lakou a pau i ka i mo no maloko, aole nae i pilia ka hale-pule e like ine | keknhi mau hooltwa ar»a mamra. [ i\a JOilaki ka puie rnua, a na Liinaikaika no ka ! olelo ame -ka pule hope. Aia no ka ma, Kekahunu, 1I; 9. "E ke kanaka ui. e olioli oe i kou , wa ui. a e hocThar l oli kou naau ia oe iho i kou inau ki/ opiopio, a e hele ma na aoao o kou naau iho, a ma ka ike ana o kou īnau maka; aka hov e ike uouo oe, e liookomo ana ke Akua ia oe iloko oka ah'iole!«.),' no 'keia inau mea ■. ~pau.'? ■ - Pokole no ka olelo ana. ikaika' «ae a kupono'. Aole i lolie pono ia. ia olelo no ka nui Io;V oke kiiiiu a-ia. M:ii ka hale pulo aku i ka iiina. ka.lii i waiiioia ko lakou inau b°a!ianau he nni, kā hoi * ana- iiiai. M iikai no ka pu'iiohe a>ia. ke kani ana o ka b«-le. a nie .u?i ki ana ona pū. He niau. !nea no ia e lealea ai ka pepeiao o ka mea ola; aole nae i loiiO napepeiao 4 na mea i niake. _ aku la kekahi hanauna, a hehrrnai hananna: aka. ua mau no ka honua." Sol. IV .