Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 15, 22 February 1849 — Untitled [ARTICLE]

'•O ka'mea holo kiki mahope o ka waiwai, aoie e ole kona hala." Solomona. E na hoahanau ekalesia. a me na mea makemake i ka pono ma keia }>ac aina: Aloha oukou. Ua io!ie kakou a pau i ka hana ma Ka!ifonia i kein mau makahiki, o ka eli goula. Nui na l;o )le i holo akir ilaiia e imi ia tnea a loaa a mahuahua. A ua holo kekaai poe maoli, a e noho ana lakou ma ia aina, a ua hoi mai kekahi poe me ke gula ma ko lakou lima.—A ua iohe au, e hoomakaukau an»a kekahi poe kanaka īlawaii, ko Oahu nei poe, a me ko Maui, e holo aku i keia makahiki hou. No ia mea, ke manao nei au e hoakak-ar-ia oukou i ko'u wahi manao, i lohe pono oukou, a i hihia ole oukou mahope aku. I ko'u noonoo ana, he mea pono ole ke holo oukou i kela aina. Menei ko ? u noonoo ana: J I ko oukou noho ana, aole oukou pilikia nui wa~ le i holo ouiiou i Kali/onia e eli gula. I mnauia ka poe e manao ana e holo i Kalifonia e eli gula, c *no ke aha e holo aku oukou?" i mai lakou, | 4, N0 ka piiikia maanei, no ka ilihune, aohe waiwai, able iako ma na mea o ke kino." Alia, mai kuiii iiewa oukou. Heaha ka pilikia nui wale? Aole anei he aina j oluolu ko oukou aina? Oiaio, he aina oluolu no. He aina momoua. Owai ka mea make i ka pololi, a ine j ke anu. ame ka weia, ke hana ia me kona mau lima? | Aole mea make {>eia. E ulu ana na mea a pau e po- | no ai oukou ke kanuia. Aole anei? oia, e ulu ke kalo. ka uwala maolL ka maia, ke ko, ka palaoa, ke kuiina. j ka piaO; na ipu, ia nn a iku ia mea aku, na mea e oluolu , ai oukou, amena ma e kuai me na haoK\ Pela no. j Ua mahuahua na mea kuai. na holohol >na. na hipi. jhi|>a, kao, manu, na ia. No ia mea. aole pihkia oukou i holo oukou i Kaliionia, e eli guia. I ko'u mnnao, aohe mea i lako o!e mn Hnwnii nei ke hana oia me ko- « ka nuiu lima me ka palaka ole, me ka maia.na pono i | na mea i loaa ia ia. Ina aole peia, e liai mai ia'u. j Owai ka mea i lako ole? f Oko oukou liolo ana i Kalilonia, he iwa ia e na\waliwaU ai ke Aim-uni Hawaii. i ' j "Ma ka lehuiehu ona kanaka ka lianoiiano oke alii, !a i ole na kanaka, ua make ke aiii." | Pela ka Solomona, He oiaio no ia. Aka, uu ike |kakoueemi mau ana ko Hawaii poe kunaka. l'a make pinepine na kai.aka, a i:a hols pinep'me kekahi poe holo knhiki. a inake poe, a nolio aku kekahi poe, aole hoi hou na mea e pau ai keia pilikia o ke mahuahim *na kanaka a pi ha ka aiua. a paa ia ka noho aiii o Kaaiehameha ĪIL, n iliaika hou ki ia ia!iuiknnaka : Eia na mea i ko'u mauao, O ka uo!h» pau o kauaka ma ko lakou wahi f o 4 ke kuai aina, oka nwliiai, a pilw ka aina iku «i, ame

nu liololioloiia, a ine nn hale oi .olu, a me na halē. knia, a uie na inakini o ftihova. O ka imho iiinlie o na kaiuika a pau. iue ka,-imi unnuno. a mo ka hoololie i ke Akna nia namea a pau. Oia na mea e j>akele ai ke Aup*i!ii Hawaii.- Aku, ea. ina e holo na kanaka a me i:ahenhaimi,iiolo na kanaka iii. na mea ikaika ma ke kino, holo a mahnahna. a innke paha ka nui, a noiio aku krka.'■!■], aole e lioi iion niiii. aole nnei ia he mea e .nuwaiiwali ai-ke Aupuni. lie me-i e ilihnne ai ka aina, iie mea e hewahema ai ke Alii? Pela ko'u manao. no i.a mea. ke noi a!iii nei au ia oukou, ua oki ka manao e iiolo. E noho i;o»io. E noho paa., 3. O ka eli gula a loaa a mahuahua. he mea ia e pono ole ai ixa aina a me kanuka ma keia ao. Okoa ko ke Akua man;io, okoa ko ke kanaka ma ka waiwai o ke gula. I ko ke kanaka manao, īiani l a ■waiwai o ia niea. Pela paha i ko oukou manao. Ina na loaa ma Hawaii nei ka lepo lenalena e like rre ma K-iliionia. e hauoli nui palia na'lii a me na inakaainana. i\ : o ke kuiiiiiewa k< ffj. I ko ke Akua manao, o ka /eli gula, a m:i, a inanuahua he mea ia e pono ole ai ka aina a me ke kanaka. Kauoha mai o leiiova 1 ke kanaka e ai i kana ai 1 ma ka hou ? - o konamaka;a o keia kauoha. iia ku i ka lokomaikai, aole i ka lokoi/io, no ka mea. ua ikeia o na kanaka a pau i hana e like me keia kauoha, ka poe mahiai. kalai laau. kalaiwaa. lian«i holohoioun', kuknlu hale. amara, kapena; ka |voe i-anaa pulu ko lakou kino i ka Jiou. a 'm.a'hnahua_ liilii ka lakou vvsiwai ? o lakou ka poe nolio malie,. noho oli.olu, ā. noiio poi»a:kai. Pe.ia iia lahui kanal.a. Ma Enelaiu, a ma Amenka akau, aole £ula. j-o hao a me ke keleaw'e a'me ka nanahu oia na mea 'mi malaila, aka oaieou he mau aiha waiwai loa. aoie okana mai kolaila waiwai a me ka naauao. No ka mea, he poe ikaika i ka hana. a i ke kuai. a i ka malania j ono i na mea a pau. Aole pela ma Amei ika Hema . a ma Sepania hoi, a ma na aina gula a me ke dala. He inau aina ilihene. %-.■naaupo,- a hemahema ma i:a mea a pau. No ke aha? No ka moh.wa o kanaka, pa!au(:Ielo, aole mahiai, aole hanai holohoh>na, ao!e kalepa, nol.io wale, liai.a lealea. Oia; pela. ma i;a aina a [>au kahi i eli na kai-a-ka i ke gula a ine ke elnla. E noonoo oukou. e ko iīawaii poe l;oaiianau a me kanaka, i kein mau mea oiaio, i ole oukou e hihia ma ka holo i Kaliionia e eli dala. '4. O ka rli gula. a mahuahna wawe ka waiwai. he iimrta~e]ntī'īīta,m : ke.kd.haka ma"na mea o kauhane. E -huli kakou i ka ke Akua olelo i ole e kuhi hew a ma ke ano o ka imi waiwai. Menei ka Solomona *6; 20. {i O ka ruea holo kiki mahope o ka waiwai, aole e ole kona hala." Owai ka mea iuilo kiki mahope o ka waiwai me ka mea haalele i ka maliiai a helo e eli gula? Bolomor.a 22. c O ka niea hooikaika ma.ka waiwai, he maka ino kona, ac»le oia e ike, o ka ilihune Kana mea e loaa ai, No ka makemake e mahuahua wawe ka waiwai keia pilikia, a ua pili loa keia i ka pt.e eli gula, no ka makemake o!e e mahiai a e hooikaika mau. Menei ka p«ile a Agura ke keiki a lake, 'Mai haawi mai ia'u i ka ilihune, aole hoi i ka waiwai; e l.anai mai ia'u i ka ai kupouo no u o hookuku ai au, a lioole aku l;oi me ka i ana. owai la o lehova? O -ilihwne hoi au a aihue iho, a hoohiki ino i ka inoa o ko'u Akua." He pu!e pono io keia. Makemake ka mea nona keia pule i kaawale ua ihliune ma kekahi aoao. a i kaawale ka waīwai ma kekahi aoao; makemake oia i 'kahi waena. Pono loa kakou e ir.akeriiake pela. no ka mea e piiikia auanei ka poe !ioh> kiki n;ahope oia mea hoopuiūpuni. Ina e ka,»;:!ua ana kekahi o oukou. ea, e helulielu i ka Paiilo ma l Timeteo 6: (s—li. Aka 0 ka manno i ke Akua, me ka o!u«>Iu io. oia ka waiwai nui. No ka mea. aohe men u kakou i lawe mai ai iloko o keia ao, lie oiaio hoi aohe mea e hiki ia kakou ke lawe p'? aku iwaho. A ina ia kakou ka ai a me ke kapa. malaila kakou e oluoiu ai. Aka. o ka poe e makemake e waiwai nui, ua haule lakou i ka hoowalewah ia. t krra kuko lupu wulen iiretn kuko lapuwale e pono ole ai i kajnea e poholo ai na kanaka ila poii.o a me ka make. No ka mea o ka puni dn!a o ka mole ia o ka hewa a pau, ua kuko nui ia ia e kekahi |x>e, a ua haa* lele lakou i ka nmnao io, a ua houhou lakou ia lakou iho i na ehaeha he nui." lle oiaio no ia. l\ hea o Lota i ka wa kahiko: No ke aha i haalele oia ia Abemhama, a holo a noho ina No ka makemake 1 iiiki wawe kona waiwai. Pi>no anei koiui noho ana ma kela wahi moiiio? Aole pono īki. I. a īke oukou ua poho kana waiwai a pau, a an»a:.e lilo koi.a kino i ka make. "E hooiuanao i ka wal.ii.e a Lota.' Heaha ka mea e make ai ua wahine nei ; O ka puni dala. A i kuu manao aohe mea e inake pinepii>e ai na kanaka e like nie ia hewa. No ia mea e makaala. e pule hoi o hihia auanei oukou i keia iiewa. Auhea oukou e ka poe e mauao ana e holo i Kalilonia e eligula* Ile aina ino ia, he ui.m hv>owaVwa!e. Aohe S;iUui makila. He aina ino no ka nui o ka inn rama, hakoka, hoohikiiuo i kn inea o lehtna, pepehi kanaka a me na hana iuo u (mu. Pom> iuvei Vukou e haah le i ko ou-

k<m nin» ol.ci.olu, iko oukou Alii v a rrie ka oukou mau ; kiinin. a aie ka oukou inau inea e pono ai a e holo i k< la aiiia mai, kolohe*. make 110 ke E noonoo po--310 me ka j>n!o i ke Akna, alaili e huna me ka oi;«o.. Pela ko'u. Aloha oukou. G.